Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Vì sao bác sĩ luôn chỉ dùng một số loại thuốc khi kê đơn?

Với TS Graham Easton, một bác sĩ đa khoa ở London, có khoảng 20 loại thuốc hàng đầu luôn được chọn để kê đơn cho bệnh nhân.

Hãy đưa tôi danh sách của bạn!

Bệnh nhân thường thích mang theo một danh sách liệt kê các vấn đề của họ. Kỷ lục của tôi về danh sách dài nhất là 9 mục. Tôi vẫn còn giữ nó làm kỷ niệm. Nhưng tôi biết có đồng nghiệp của tôi đã vượt qua rào cản là 10 mục.

Tôi cũng có những danh sách. Nhưng danh sách của tôi thường là cho một ngày làm việc, hoặc cho một lần đi chợ.

Làm thế nào mà ai đó lại nghĩ rằng tôi có thể giải quyết được 9 vấn đề sức khỏe khác nhau trong một cuộc hẹn mười phút?

Nhiều danh sách rõ ràng là muốn liều thử vận may. Ví dụ một danh sách mới đây của bệnh nhân đưa cho tôi ghi: 1. Dừng HRT? 2. Kiểm tra thuốc hít hen suyễn. 3. Kiểm tra tai . 4. Kiểm tra nốt ruồi. 5. Hỏi về bệnh trầm cảm của con trai. 6. Kiểm tra huyết áp.

Tuy nhiên, danh sách các triệu chứng có thể vô cùng hữu ích cho bác sĩ. Chúng có thể ngay lập tức báo hiệu mô hình bệnh .

Ví dụ, cảm giác khát, giảm cân và đi tiểu nhiều là bệnh tiểu đường, trừ khi được chứng minh là bệnh khác.

Quy tắc vàng là khi bệnh nhân đã có sẵn danh sách trong tay thì hãy đưa cho bác sĩ càng sớm càng tốt. Từ đó người bệnh và bác sĩ có thể có một cuộc thảo luận hữu ích để ưu tiên những gì có thể làm được trong mười phút.

Bệnh nhân không phải lúc nào cũng muốn giao cho bác sĩ danh sách của mình. Họ giữ chúng khư khư. Trong đào tạo bác sĩ, chúng tôi được tập những cách lịch sự để khai thác danh sách này từ họ.

Vì vậy, hãy làm cho cuộc sống dễ dàng hơn cho cả hai chúng ta và giao danh sách của bạn cho bác sĩ càng sớm càng tốt.

Đối với bác sĩ, việc biết vấn đề đã xảy ra bao lâu cũng rất quan trọng. Đau ngực kéo dài hai tiếng đồng hồ khiến tôi lo về một cơn đau tim hơn là đau ngực chỉ diễn ra trong thời gian ngắn chừng một vài giây .

Nhưng có thể rất khó tìm ra chính xác vấn đề đã kéo dài bao lâu. Bệnh nhân thường không chuẩn bị sẵn câu trả lời theo cách đó.

Một số thì vô cùng mơ hồ (“Ồ, cũng khá lâu rồi”). Hoặc tôi phải lắng nghe quá trình suy nghĩ của bệnh nhân, trong đó họ thường lập bản đồ các triệu chứng theo những sự kiện trong cuộc sống đáng nhớ và có ý nghĩa riêng với họ ("Vâng, nó xảy ra trước khi tôi đi chơi golf hôm thứ Ba tuần trước - hay là hôm thứ Tư nhỉ? Mà có lẽ thực sự là sau bữa trà”).

Tôi không nói là bạn béo, nhưng...

Trong những năm qua, các bác sĩ luôn bảo bệnh nhân điều họ cần làm là giảm cân.

Nhưng bằng chứng rõ ràng cho thấy việc bảo người khác phải làm gì hiếm khi có tác dụng. Nếu bạn có con ở tuổi lên ba hoặc ở tuổi vị thành niên thì bạn sẽ hiểu điều này.

Gần đây, tôi hay hỏi: "Ông/bà có nghĩ mình cần giảm cân không?” Một cách khác là: "Ông/bà nghĩ điều gì ngăn mình giảm cân?" hoặc "Trước đây điều gì có hiệu quả nhất với ông/bà?”

Nếu bạn muốn tạo động lực cho một ai đó, một câu hỏi kiểu "Mọi thứ sẽ thay đổi thế nào nếu bạn có thể giảm một vài kg?” nhiều khả năng sẽ hữu ích hơn là "Bạn thực sự cần phải giảm cân đấy, bạn biết không”.

Mọi người cũng hay nói rằng các bác sĩ nên thực hành những gì mà họ rao giảng - các bác sĩ không nên thừa cân. Nhưng chúng tôi là con người và có thể sai lầm như mọi người khác, và trên thực tế, là một bác sĩ tuổi trung niên, tôi khá thông cảm với những bệnh nhân đang rất vất vả để giảm cân.

Nhưng điều đó không có nghĩa là tôi thỏa hiệp - tôi rất rõ ràng về những nguy cơ mà bệnh nhân gặp phải do thừa cân và những lợi ích khi giảm được mọt vài cân. Mà điều đó có nghĩa là tôi thực sự hiểu những thách thức.

Tôi cố gắng vận động và, vài tháng một lần, tôi sẽ thử một kiểu ăn ít nào đó (chế độ ăn 5:2, chế độ ăn súp bắp cải; nhóm theo dõi cân nặng và đồ uống ăn kiêng có thương hiệu. Tất cả đều có tác dụng – ít hoặc nhiều.

Những thuốc ưa thích

Tôi có chừng 20 thuốc ưa thích hàng đầu - hay “đội hình thuốc” được chọn - để kê đơn trong hầu hết số lần.

Ví dụ, một hai thuốc kháng sinh phổ rộng, một số thuốc kháng sinh đặc trị, một vài thuốc hạ huyết áp cụ thể, một loại thuốc tránh thai yêu thích, một liệu pháp thay thế hoóc môn, một thuốc lợi tiểu quen thuộc, một số corticoid, kem bôi da và thuốc chống trầm cảm đầu bảng.

Những thuốc này và tôi đã cùng sát cánh bên nhau qua nhiều năm. Sẽ dễ làm việc với một “đội hình” thuốc quen thuộc hơn là với những ẩn số (tuy nhiên đội ngũ trình dược viên của các công ty thuốc có thể cố gắng nhét thứ gì đó mới vào đội hình của tôi).

Nhược điểm của sự “thân mật” này là bác sĩ có thể khó chấp nhận những thuốc được khuyến nghị mới nhất nhưng không quen thuộc. Nó giống như phản bội người yêu vậy.

Tình yêu nở hoa với những câu chuyện thành công của bệnh nhân, ngay cả khi ban đầu thuốc bị bác sĩ xem là có nhiều điểm yếu. Chúng tôi cảm thấy an toàn theo cách này: chúng tôi biết rõ đang cho bệnh nhân dùng thứ gì.

Tại sao bạn không đi khám sớm hơn?

Một trong những bí ẩn nhất đối với các bác sĩ là lý do tại sao một số bệnh nhân liên tục đi gặp bác sĩ với những lời than vãn hết sức tầm thường, trong khi những người khác nhẫn nhịn ngồi nhà ngay cả khi bị đau ngực, kiên quyết không làm phiền các bác sĩ.

Tình trạng này lần đầu tiên xảy ra khi tôi làm việc tại bệnh viện, tôi phải điều trị cho hai bệnh nhân nằm cạnh nhau.

Một bệnh nhân, một cô gái trẻ, luôn miệng rên rỉ về chỗ phát ban khó nhìn thấy. Trong khi bệnh nhân kia, một công nhân, lại nghĩ rằng tôi đã phản ứng thái quá khi đề nghị nên cố gắng khâu lại ngón tay của ông, vốn đã bị máy cắt đứt.

Hơn 20 năm sau, tôi vẫn luôn ngạc nhiên bởi cách một số người hoàn toàn không nghi ngờ về những dấu hiệu đáng báo động nhất.

Ví dụ, liệt nửa người được bệnh nhân đổ cho vết thương nhỏ ở cánh tay, chứ không phải đột quỵ. Hoặc đau ngực nghiêm trọng kéo dài do tim được đổ tại chứng khó tiêu.Rất nhiều trường hợp ung thư lan rộng, thậm chí loét, được mô tả là “đau”.

Điều gì làm cho bệnh nhân cuối cùng miễn cưỡng quyết định đi gặp bác sĩ?

Năm 1973, nghiên cứu đã xác định 5 lý do chính: khủng hoảng cá nhân (ví dụ cái chết của người thân); cản trở các mối quan hệ ( "Tôi không thể chăm sóc con”); cản trở các hoạt động ("Tôi không thể thực hiện bài tập bình thường của mình”); đặt ra thời hạn (“Nếu đến thứ hai mà nó không đỡ thì tôi sẽ đi gặp bác sĩ”) và cuối cùng nhưng không kém quan trọng: áp lực từ người khác ("Vợ bảo tôi phải đi khám đi”).

Cẩm Tú - Theo Dân Trí/Daily Mail
Bình luận
Tin mới
  • 20/06/2025

    5 loại thực phẩm nên ăn để hỗ trợ giải độc thận

    Để giải độc thận, một chế độ ăn uống thông minh là chìa khóa. Ưu tiên thực phẩm tươi, giảm đồ ăn chế biến sẵn và nước ngọt để bảo vệ 'bộ lọc' quan trọng của cơ thể.

  • 20/06/2025

    Trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu ảnh hưởng đến trẻ khi trưởng thành như thế nào?

    Trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu là những sự kiện tiêu cực xảy ra trong độ tuổi từ 1 đến 17 tuổi. Những trải nghiệm tiêu cực này ảnh hưởng đến não bộ và sức khỏe của trẻ khi chúng lớn lên thành người trưởng thành và gây nên các vấn đề về sức khỏe tâm thần hoặc các bệnh lý mãn tính. Đọc bài viết sau để hiểu thêm về các vấn đề mà trẻ có thể gặp phải lúc trưởng thành khi có các trải nghiệm tiêu cực thời thơ ấu!

  • 19/06/2025

    Cập nhật nghiên cứu về mối liên quan giữa vitamin K2 và nguy cơ thấp còi

    Nói đến phát triển chiều cao, chắc chắc phải nói đến canxi và vitamin D – những thành phần cốt lõi cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương. Các bằng chứng khoa học gần đây chứng minh rằng, cùng với canxi và vitamin D còn có vai trò vô cùng quan trọng của vitamin K2. Một số nghiên cứu gần đây đã cho thấy vitamin K2 có thể tác động trực tiếp đến sự tăng trưởng chiều cao của trẻ, đặt ra vấn đề cấp thiết cần cung cấp đủ K2 trong những giai đoạn vàng của sự phát triển ở trẻ nhỏ.

  • 19/06/2025

    Sử dụng D3K2 hiệu quả: Vai trò của công nghệ tiên tiến

    Vitamin D3 và K2 là hai vi chất thiết yếu giúp trẻ phát triển hệ xương chắc khỏe và tăng trưởng chiều cao tối ưu. Tuy nhiên, không phải cứ bổ sung là cơ thể sẽ hấp thu hiệu quả. Thực tế, cả vitamin D3 và K2 đều là vitamin tan trong dầu, và đặc tính này khiến chúng rất khó hấp thu qua đường tiêu hóa, đặc biệt là ở trẻ nhỏ. Việc bổ sung mà không có sự hỗ trợ của công nghệ có thể dẫn đến hấp thu kém, giảm hiệu quả và gây lãng phí.

  • 19/06/2025

    5 loại rau đặc biệt tốt cho gan

    Các bệnh về gan ngày càng gia tăng, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn cầu. Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe của gan.

  • 19/06/2025

    Làm thế nào để trung hòa tác dụng của Caffeine?

    Có thể bạn uống quá liều cà phê hay uống một ly nước tăng lực, bạn gặp dấu hiệu run rẩy, nhịp tim không đều, đau bụng và các tác dụng phụ khác của caffeine. Từ việc uống nước đến ăn chuối, hãy tìm hiểu cách thực sự hiệu quả để trung hòa tác dụng của quá nhiều caffeine.

  • 19/06/2025

    Lựa chọn vitamin D3 K2: Đừng chỉ nhìn vào nhãn, hãy xem kỹ chất lượng nguyên liệu

    Vitamin D3 (cholecalciferol) và vitamin K2 (menaquinone) là hai vi chất dinh dưỡng đóng vai trò thiết yếu trong quá trình chuyển hóa canxi và phát triển hệ xương. Trong bối cảnh trẻ em có xu hướng giảm đáng kể tiếp xúc với ánh nắng tự nhiên (nguồn tổng hợp chính của vitamin D3) và chế độ ăn uống của trẻ không đảm bảo đủ lượng vitamin K2, việc bổ sung phối hợp hai vi chất này thông qua các sản phẩm bổ sung ngày càng được quan tâm của các chuyên gia dinh dưỡng nhi khoa cũng như các bậc cha mẹ.

  • 18/06/2025

    6 cách ăn uống để hạn chế suy thận ở người trẻ

    Suy thận thường được coi là bệnh của người lớn tuổi nhưng thực tế, các yếu tố nguy cơ và thói quen ăn uống không lành mạnh ở một bộ phận người trẻ có thể âm thầm dẫn đến suy thận.

Xem thêm