Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ứng dụng của tế bào gốc trong y học tái tạo

Nghiên cứu tế bào gốc đưa y học tái tạo tiến những bước thần kỳ, nhưng nhiều ý tưởng và khái niệm hiện vẫn còn gây tranh cãi. Vậy tế bào gốc là gì và tại sao chúng lại quan trọng đến vậy?

Tế bào gốc là một loại tế bào có thể phát triển thành nhiều loại tế bào khác. Cơ thể con người đòi hỏi nhiều loại tế bào khác nhau để hoạt động, nhưng nó không tạo ra từng loại tế bào được hình thành đầy đủ và sẵn sàng để sử dụng. Thay vào đó, nó tạo ra các tế bào gốc. Tuy nhiên, tế bào gốc cần phải trở thành một loại tế bào cụ thể để có ích. Khi một tế bào gốc phân chia, các tế bào mới có thể trở thành một tế bào gốc khác hoặc một tế bào cụ thể, chẳng hạn như tế bào máu, tế bào não hoặc tế bào cơ... Các nhà khoa học gọi một tế bào gốc là một tế bào không phân biệt vì nó có thể trở thành bất kỳ tế bào nào. Ngược lại, một tế bào máu, chẳng hạn là một tế bào “biệt hóa ” bởi vì nó đã là một loại tế bào cụ thể.

Ứng dụng của tế bào gốc trong trị liệu

Nếu trái tim của ai đó chứa mô bị tổn thương, các bác sĩ có thể kích thích mô khỏe mạnh phát triển bằng cách cấy tế bào gốc phát triển trong phòng thí nghiệm vào tim của người đó. Điều này có thể khiến các mô tim tự làm mới. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nghiên cứu Tim mạch Mỹ đã thử nghiệm phương pháp này. Kết quả cho thấy, giảm đến 40% kích thước mô tim bị sẹo do đau tim khi các bác sĩ cấy ghép tế bào gốc vào khu vực bị tổn thương. Loại sẹo này trước đây được coi là vĩnh viễn và không thể điều trị.

Một công trình nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Nature vào năm 2016 cho biết, các liệu pháp tế bào gốc có thể là cơ sở của việc điều trị bệnh tiểu đường được cá nhân hóa. Ở chuột được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đã sản xuất thành công các tế bào tiết insulin từ tế bào gốc có nguồn gốc từ da của những người bệnh đái tháo đường týp 1. GS. Jeffrey R. Millman, Đại học Y Washington là tác giả của nghiên cứu này cho biết: “Về lý thuyết, nếu chúng ta có thể thay thế các tế bào bị tổn thương ở những người này bằng các tế bào beta tuyến tụy mới - có chức năng chính là lưu trữ và giải phóng insulin để kiểm soát đường huyết - bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường týp 1 sẽ không còn cần tiêm insulin nữa”.

ung-dung-cua-te-bao-goc-trong-y-hoc-tai-tao-1

Hình ảnh một số tế bào gốc.

Tế bào gốc - Tiềm năng lớn trong việc phát triển các liệu pháp mới

Ứng dụng mạnh mẽ nhất của tế bào gốc là phát triển và thử nghiệm các loại thuốc mới. Loại tế bào gốc mà các nhà khoa học thường sử dụng cho mục đích này được gọi là tế bào gốc đa cảm ứng. Đây là những tế bào đã trải qua quá trình biệt hóa, nhưng các nhà khoa học đã “lập trình lại” về mặt di truyền để chúng có thể phân chia và trở thành bất kỳ tế bào nào. Theo cách này, chúng hoạt động như các tế bào gốc không phân biệt.

Các nhà khoa học có thể phát triển các tế bào biệt hóa từ các tế bào gốc đa năng này để giống với các tế bào ung thư. Tạo ra các tế bào này có nghĩa là các nhà khoa học có thể sử dụng chúng để thử nghiệm các loại thuốc chống ung thư.

Hiểu rõ hơn về các tế bào gốc có thể cung cấp cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về cách làm thế nào một sinh vật phát triển từ một tế bào duy nhất và làm thế nào các tế bào khỏe mạnh có thể thay thế các tế bào khiếm khuyết ở người và động vật.

Vào tháng 6/2016, 2 nhà khoa học của Hiệp hội Hóa học Hoàng gia Anh đã tạo ra một vật liệu sinh học tổng hợp kích thích tế bào gốc có nguồn gốc từ răng người. Các nhà nghiên cứu tin rằng vật liệu này sẽ thay thế vật liệu trám, vì các tế bào gốc sẽ khiến răng bị tổn thương tự phục hồi.

Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi các liệu pháp tế bào gốc có thể trở thành một phần của y học thực hành nhưng không thể phủ nhận khoa học tế bào gốc đang tiến những bước tiến thần tốc.

Trong những năm gần đây, cung cấp phương pháp điều trị tế bào không còn trở nên xa lạ. Tuy nhiên, các liệu pháp tế bào gốc vẫn chủ yếu dựa trên lý thuyết chứ không dựa trên bằng chứng. Rất ít phương pháp điều trị tế bào gốc thậm chí đã đạt đến giai đoạn sớm nhất của một thử nghiệm lâm sàng. Các nhà khoa học đang thực hiện hầu hết các nghiên cứu hiện tại trên chuột hoặc đĩa petri. Mặc dù vậy, Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cho phép sử dụng tiêm cho người bằng tế bào gốc của chính họ, miễn là các tế bào chỉ nhằm thực hiện chức năng bình thường của chúng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tác động của 5G đến sức khỏe con người: công nghệ không dây liệu có an toàn không?

Nguyễn Mạnh Hùng - Theo Sức khỏe & Đời sống/Medical new today
Bình luận
Tin mới
  • 13/11/2025

    Hiểu về chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn 0

    Ung thư phổi giai đoạn 0, được gọi là ung thư phổi không tế bào nhỏ (NSCLC), có nghĩa là các tế bào bất thường đã được tìm thấy trong niêm mạc đường thở trong một khối u duy nhất, không xâm lấn. Các tế bào này có khả năng lây lan và phát triển thành ung thư.

  • 12/11/2025

    Nhận biết dấu hiệu sớm và cách bảo vệ trái tim khỏe mạnh

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây tử vong trên toàn cầu. Tại Việt Nam, thống kê cho thấy khoảng 30% các trường hợp tử vong liên quan đến các vấn đề về tim mạch. Điều đáng lo ngại là bệnh không chỉ xuất hiện ở người cao tuổi mà còn ngày càng phổ biến ở giới trẻ do lối sống thiếu lành mạnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe tim mạch, giảm nguy cơ đột quỵ và duy trì chất lượng cuộc sống tốt hơn.

  • 12/11/2025

    Thời điểm ăn sáng tốt nhất để giảm cân

    Ăn sáng sớm phù hợp với nhịp sinh học của cơ thể và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Vậy thời điểm ăn sáng có tác động quan trọng đối với quá trình giảm cân không?

  • 12/11/2025

    Tại sao nách bạn lại đau?

    Buổi sáng ngủ, dậy tự nhiên thấy nách bị đau, là một dấu hiệu cảnh báo rằng có điều gì đó không ổn. Nguyên nhân cũng có thể đơn giản là do bị căng cơ, chỉ cần chườm đá và nghỉ ngơi là sẽ hết đau, cũng có thể là dấu hiệu của tình trạng nhiễm trùng hoặc nặng hơn như một số bệnh ung thư.

  • 11/11/2025

    Workshop Dinh dưỡng: Ăn dặm khoa học, bé khỏe mẹ nhàn

    Làm cha mẹ, ai cũng mong con ăn ngoan, lớn khỏe. Nhưng hành trình ăn dặm của trẻ lại chưa bao giờ “dễ như hướng dẫn trên mạng”. Bé biếng ăn, mẹ lo lắng; bé tăng cân chậm, cả nhà sốt ruột. Vậy đâu là cách ăn dặm đúng – đủ – khoa học để con thật sự phát triển khỏe mạnh?

  • 11/11/2025

    7 loại thực phẩm tốt nhất cho làn da sáng mịn

    7 thực phẩm tốt nhất cho làn da dưới đây là những loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng hỗ trợ sản xuất collagen và sức khỏe làn da.

  • 11/11/2025

    Các biện pháp phòng ngừa bệnh lây truyền qua đường tình dục

    Bệnh lây truyền qua đường tình dục (STDs) là bệnh lý phổ biến ảnh hưởng đến sức khỏe toàn cầu, với hơn 1 triệu ca mắc mới mỗi ngày theo thống kê của WHO. Các bệnh như chlamydia, lậu, giang mai, và HPV không chỉ gây tổn hại sức khỏe thể chất mà còn ảnh hưởng tâm lý và quan hệ xã hội. Do đó, phòng ngừa bệnh jlây truyền qua đường tình dục là cần thiết để bảo vệ bản thân và cộng đồng. Bài viết này sẽ tập trung vào các biện pháp phòng ngừa hiệu quả nhằm duy trì một lối sống lành mạnh và an toàn.

  • 10/11/2025

    Dinh dưỡng và lối sống lành mạnh cho nhà giáo: Giữ gìn sức khỏe cho sự nghiệp trồng người

    Nghề giáo là một trong những nghề cao quý, đòi hỏi sự tận tâm và năng lượng lớn. Tuy nhiên, với áp lực công việc, lịch trình bận rộn và yêu cầu không ngừng đổi mới, giáo viên thường đối mặt với nguy cơ kiệt sức về cả thể chất lẫn tinh thần.

Xem thêm