Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ứng dụng của tế bào gốc trong y học tái tạo

Nghiên cứu tế bào gốc đưa y học tái tạo tiến những bước thần kỳ, nhưng nhiều ý tưởng và khái niệm hiện vẫn còn gây tranh cãi. Vậy tế bào gốc là gì và tại sao chúng lại quan trọng đến vậy?

Tế bào gốc là một loại tế bào có thể phát triển thành nhiều loại tế bào khác. Cơ thể con người đòi hỏi nhiều loại tế bào khác nhau để hoạt động, nhưng nó không tạo ra từng loại tế bào được hình thành đầy đủ và sẵn sàng để sử dụng. Thay vào đó, nó tạo ra các tế bào gốc. Tuy nhiên, tế bào gốc cần phải trở thành một loại tế bào cụ thể để có ích. Khi một tế bào gốc phân chia, các tế bào mới có thể trở thành một tế bào gốc khác hoặc một tế bào cụ thể, chẳng hạn như tế bào máu, tế bào não hoặc tế bào cơ... Các nhà khoa học gọi một tế bào gốc là một tế bào không phân biệt vì nó có thể trở thành bất kỳ tế bào nào. Ngược lại, một tế bào máu, chẳng hạn là một tế bào “biệt hóa ” bởi vì nó đã là một loại tế bào cụ thể.

Ứng dụng của tế bào gốc trong trị liệu

Nếu trái tim của ai đó chứa mô bị tổn thương, các bác sĩ có thể kích thích mô khỏe mạnh phát triển bằng cách cấy tế bào gốc phát triển trong phòng thí nghiệm vào tim của người đó. Điều này có thể khiến các mô tim tự làm mới. Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nghiên cứu Tim mạch Mỹ đã thử nghiệm phương pháp này. Kết quả cho thấy, giảm đến 40% kích thước mô tim bị sẹo do đau tim khi các bác sĩ cấy ghép tế bào gốc vào khu vực bị tổn thương. Loại sẹo này trước đây được coi là vĩnh viễn và không thể điều trị.

Một công trình nghiên cứu khác được công bố trên tạp chí Nature vào năm 2016 cho biết, các liệu pháp tế bào gốc có thể là cơ sở của việc điều trị bệnh tiểu đường được cá nhân hóa. Ở chuột được nuôi cấy trong phòng thí nghiệm, các nhà nghiên cứu đã sản xuất thành công các tế bào tiết insulin từ tế bào gốc có nguồn gốc từ da của những người bệnh đái tháo đường týp 1. GS. Jeffrey R. Millman, Đại học Y Washington là tác giả của nghiên cứu này cho biết: “Về lý thuyết, nếu chúng ta có thể thay thế các tế bào bị tổn thương ở những người này bằng các tế bào beta tuyến tụy mới - có chức năng chính là lưu trữ và giải phóng insulin để kiểm soát đường huyết - bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường týp 1 sẽ không còn cần tiêm insulin nữa”.

ung-dung-cua-te-bao-goc-trong-y-hoc-tai-tao-1

Hình ảnh một số tế bào gốc.

Tế bào gốc - Tiềm năng lớn trong việc phát triển các liệu pháp mới

Ứng dụng mạnh mẽ nhất của tế bào gốc là phát triển và thử nghiệm các loại thuốc mới. Loại tế bào gốc mà các nhà khoa học thường sử dụng cho mục đích này được gọi là tế bào gốc đa cảm ứng. Đây là những tế bào đã trải qua quá trình biệt hóa, nhưng các nhà khoa học đã “lập trình lại” về mặt di truyền để chúng có thể phân chia và trở thành bất kỳ tế bào nào. Theo cách này, chúng hoạt động như các tế bào gốc không phân biệt.

Các nhà khoa học có thể phát triển các tế bào biệt hóa từ các tế bào gốc đa năng này để giống với các tế bào ung thư. Tạo ra các tế bào này có nghĩa là các nhà khoa học có thể sử dụng chúng để thử nghiệm các loại thuốc chống ung thư.

Hiểu rõ hơn về các tế bào gốc có thể cung cấp cho chúng ta cái nhìn sâu sắc về cách làm thế nào một sinh vật phát triển từ một tế bào duy nhất và làm thế nào các tế bào khỏe mạnh có thể thay thế các tế bào khiếm khuyết ở người và động vật.

Vào tháng 6/2016, 2 nhà khoa học của Hiệp hội Hóa học Hoàng gia Anh đã tạo ra một vật liệu sinh học tổng hợp kích thích tế bào gốc có nguồn gốc từ răng người. Các nhà nghiên cứu tin rằng vật liệu này sẽ thay thế vật liệu trám, vì các tế bào gốc sẽ khiến răng bị tổn thương tự phục hồi.

Mặc dù cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi các liệu pháp tế bào gốc có thể trở thành một phần của y học thực hành nhưng không thể phủ nhận khoa học tế bào gốc đang tiến những bước tiến thần tốc.

Trong những năm gần đây, cung cấp phương pháp điều trị tế bào không còn trở nên xa lạ. Tuy nhiên, các liệu pháp tế bào gốc vẫn chủ yếu dựa trên lý thuyết chứ không dựa trên bằng chứng. Rất ít phương pháp điều trị tế bào gốc thậm chí đã đạt đến giai đoạn sớm nhất của một thử nghiệm lâm sàng. Các nhà khoa học đang thực hiện hầu hết các nghiên cứu hiện tại trên chuột hoặc đĩa petri. Mặc dù vậy, Cơ quan Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã cho phép sử dụng tiêm cho người bằng tế bào gốc của chính họ, miễn là các tế bào chỉ nhằm thực hiện chức năng bình thường của chúng.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Tác động của 5G đến sức khỏe con người: công nghệ không dây liệu có an toàn không?

Nguyễn Mạnh Hùng - Theo Sức khỏe & Đời sống/Medical new today
Bình luận
Tin mới
  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

  • 17/12/2025

    Người mất ngủ nên uống trà gì để cải thiện giấc ngủ?

    Nếu thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, hãy tham khảo 6 loại trà thảo mộc được coi là liều thuốc tự nhiên hỗ trợ điều trị mất ngủ hiệu quả.

  • 17/12/2025

    Chuẩn bị gì cho tủ thuốc gia đình đón mùa đông?

    Thời tiết mùa đông khiến các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, sốt, dị ứng, và tiêu chảy dễ xảy ra. Vì vậy, việc chuẩn bị một tủ thuốc gia đình là rất quan trọng, đặc biệt với các gia đình nhiều thế hệ. Tủ thuốc này không chỉ giúp xử lý kịp thời các bệnh nhẹ mà còn giảm thiểu rủi ro khi chưa thể đến cơ sở y tế ngay. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị tủ thuốc với các loại thuốc cảm cúm, hạ sốt, và các vật dụng y tế thiết yếu để các gia đình vượt qua mùa đông một cách an toàn.

  • 16/12/2025

    Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng

    Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.

  • 16/12/2025

    7 mẹo để kiểm soát tình trạng buồn ngủ quá mức vào ban ngày

    Buồn ngủ quá mức vào ban ngày có thể khiến việc duy trì hoạt động bình thường trong ngày trở nên khó khăn. Các thay đổi trong lối sống và việc thực hành vệ sinh giấc ngủ hợp lý có thể giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ và giảm mệt mỏi vào ban ngày.

Xem thêm