Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tìm ra cách thay thế những tế bào già yếu trong cơ thể người

Lão hóa không còn là ác mộng của con người, khi mới đây các nhà khoa học đã làm một điều kì diệu. Một nghiên cứu đáng chú ý đã phát hiện ra cách để loại bỏ những tế bào không còn hoạt động tốt nữa trong cơ thể chúng ta.

Nghiên cứu được thực hiện bởi nhóm nhà khoa học đến từ Caltech và UCLA. Nghiên cứu dẫn đến việc phát triển quy trình theo phong cách nip-n-tuck (ép và đè thật chặt hai bề mặt hoặc điểm), cái này sẽ giúp đảo ngược và làm chậm quá trình lão hóa.

Thí nghiệm có mục tiêu là làm biến đổi DNA bên trong ty thể của chúng ta – thứ được xem là "pin" của các tế bào. Nhưng bây giờ, trong quá trình sáng tạo, nhóm nghiên cứu Caltech – UCLA đã tìm ra một cách để nắn lại các gene, để chúng phá vỡ và loại bỏ những DNA bị biến đổi, đồng thời tái tạo lại các tế bào.

Quy trình này là một sự vặn xoắn trong quá trình tự nhiên của vật liệu đã sẵn có, gọi là tự tiêu (self-eating). Qua việc tự thực, tế bào có thể phân loại mitochondria (ty lạp thể có chứa ATP và các enzyme liên quan đến các hoạt động chuyển hóa tế bào) bị rối loạn chức năng. Ngoài ra nó cũng có khả năng làm sạch để sự thay thế trở nên an toàn cho sức khỏe ở mức tốt nhất có thể. Bây giờ quy trình này đang là một đề tài nóng hổi – sự thật nghiên cứu về việc tự tiêu này đã đoạt giải Nobel năm nay.

DNA ty thể bị đột biến có thể được loại bỏ. (Ảnh: Getty Images).

Nhưng trước khi nghiên cứu của Caltech – UCLA được công bố vào thứ Hai, có một điều không rõ ràng. Người ta tự hỏi liệu quy trình này, cũng có thể thúc đẩy sự loại bỏ có chọn lọc sự đột biến, trong những DNA lão hóa không? Sự tích tụ của DNA ty thể đột biến suốt quá trình sống, được nghĩ là góp phần gây lão hóa và những căn bệnh thoái hóa của tuổi già như: bệnh mất trí nhớ, liệt, bệnh tạo ra thịt dư. Các căn bệnh này đều liên quan đến việc các múi cơ bị nhão đi và sự già yếu, cơ thể dễ bị tổn thương.

Việc thừa hưởng những thiếu sót trong DNA ty thể cũng gắn với nhiều điều kiện được tìm thấy ở trẻ em, bao gồm bệnh tự kỷ. "Chúng ta biết rằng, việc gia tăng tỉ lệ DNA ty thể đột biến gây ra việc già sớm. Cũng có một sự thật nữa là DNA ty thể đột biến tích tụ trong những mô chính như noron và cơ, làm mất đi các chức năng khi ta già đi. Chúng tôi cho rằng, nếu có thể làm giảm được lượng DNA ty thể đột biến, chúng ta có thể làm chậm và đảo ngược được quá trình lão hóa", Bruce Hay – giáo sư của Caltech nói.

Để kiểm tra phương pháp của mình có hiệu quả không, nhóm nhà khoa học sử dụng giống ruồi giấm phổ biến. Họ tập trung vào vào các DNA ty thể ở trong các múi cơ của ruồi giấm, vì đây là một trong những mô tiêu tốn nhiều năng lượng nhất trong vương quốc động vật. Giống như con người, các cơ của ruồi giấm thể hiện một vài dấu hiệu rõ ràng của quá trình lão hóa. Ruồi giấm và người có nhiều căn bệnh di truyền giống nhau.

Trong thí nghiệm, ruồi giấm được thiết kế về mặt di truyền sao cho 75% của DNA ty thể bị đột biến sớm. Sau đó họ gia tăng một cách cố ý hoạt động của các gene mà thúc đẩy tiểu thực bào. Theo đó, phân số của DNA ty thể đột biến trong tế bào cơ của ruồi giấm giảm một cách đáng ngạc nhiên. Một gene đặc biệt, gọi là "parkin", giảm phân số của DNA ty thể đột biến từ 76% xuống 5% khi nó bị áp chế quá mức. Một gene khác, gọi là "Atg1" giảm phân số xuống đến 4%.

Cả hai gene này dường như đều hoạt động kém ở người già và người có những bệnh về gene như bệnh liệt. "Việc giảm năng suất của các gene sẽ loại bỏ hoàn toàn bất cứ thiếu sót về chuyển hóa ở các tế bào này. Chúng tôi cũng sẽ lưu trữ chúng để con người luôn có một trạng thái trẻ trung, tràn đầy năng lượng", giáo sư Hay nói.

"Thí nghiệm được xem như một minh họa rõ ràng về việc mức độ của DNA ty thể đột biến có thể giảm trong tế bào, bằng cách "vặn" nhẹ nhàng các quá trình của tế bào bình thường. Mục tiêu của chúng tôi là tạo ra một tương lai, nơi mà chúng ta có thể chế ngự và loại bỏ những DNA ty thể có hại từ bộ não, cơ và mô. Điều này sẽ giúp chúng ta giữ lại trí tuệ, tính linh hoạt khiến cơ thể khỏe khoắn hơn", ông Hay thêm vào.

Theo Khám phá
Bình luận
Tin mới
  • 28/12/2025

    3 công thức sinh tố 'đốt' mỡ bạn có thể tự làm tại nhà

    Không cần đến những thực phẩm chức năng đắt đỏ, bí quyết để thúc đẩy quá trình trao đổi chất và đánh bay mỡ thừa đôi khi nằm ngay trong chính máy xay sinh tố của bạn. Hãy cùng khám phá cách 'thiết kế' một ly sinh tố chuẩn đốt mỡ.

  • 28/12/2025

    Bệnh Alzheimer: Dấu hiệu sớm, phòng ngừa và chăm sóc người bệnh hiệu quả

    Bệnh Alzheimer là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy giảm trí nhớ và sa sút trí tuệ ở người cao tuổi. Với tỷ lệ mắc bệnh ngày càng gia tăng, đặc biệt ở nhóm người trên 65 tuổi, việc nhận biết sớm các dấu hiệu, áp dụng các biện pháp phòng ngừa và chăm sóc phù hợp là vô cùng quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các dấu hiệu sớm, cách phòng ngừa và chăm sóc hiệu quả cho người bệnh Alzheimer, nhằm hỗ trợ người thân và cộng đồng trong việc đối phó với căn bệnh này.

  • 27/12/2025

    4 loại trà mùa đông hỗ trợ giảm cân hiệu quả

    Mùa đông là thời điểm việc giảm cân trở nên khó khăn do ít vận động và nhu cầu năng lượng tăng cao. Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, uống trà đúng cách có thể hỗ trợ kiểm soát cân nặng nhờ tăng sinh nhiệt, cải thiện chuyển hóa và giảm cảm giác thèm ăn, giúp duy trì vóc dáng trong mùa lạnh.

  • 27/12/2025

    Phát ban âm đạo: Nguyên nhân gây kích ứng ở vùng kín là gì?

    Phát ban âm đạo thường là tình trạng phát ban liên quan đến âm hộ . Nó có thể ảnh hưởng đến bên trong hoặc bên ngoài nếp gấp môi lớn. Những phát ban này có thể gây ngứa, nổi cục và đỏ. Nguyên nhân có thể khác nhau, từ kích ứng da đơn giản và nhiễm trùng do vi khuẩn đến các bệnh lây truyền qua đường tình dục (STI). Bài viết này sẽ thảo luận về các nguyên nhân khác nhau gây phát ban âm đạo.

  • 26/12/2025

    5 món cháo dễ nấu đủ dinh dưỡng cho cả nhà

    Cháo là món ăn lý tưởng vì vừa dễ tiêu hóa, ấm bụng lại dễ dàng kết hợp với nhiều nguyên liệu để tạo thành bữa ăn dinh dưỡng toàn diện cho mọi thành viên trong gia đình.

  • 26/12/2025

    Sức khỏe tinh thần: Đối phó với stress và trầm cảm trong áp lực cuối năm

    Cuối năm là giai đoạn bận rộn với nhiều áp lực từ công việc, tiệc tùng và gia đình, dễ gây căng thẳng, mệt mỏi, thậm chí trầm cảm. Việc chăm sóc sức khỏe tinh thần trong thời điểm này rất quan trọng để giảm stress và cân bằng cuộc sống. Bài viết này sẽ cung cấp các phương pháp khoa học và thực tiễn giúp bạn duy trì tinh thần tích cực, nhận biết dấu hiệu trầm cảm sớm và vượt qua áp lực cuối năm một cách hiệu quả.

  • 25/12/2025

    7 bí quyết đơn giản tại nhà cho mái tóc suôn mượt, óng ả

    Mái tóc khỏe, óng mượt luôn là mong muốn của nhiều người. Khi xu hướng chăm sóc tóc và da bằng nguyên liệu tự nhiên ngày càng phổ biến, nhiều người có xu hướng tìm kiếm những phương pháp chăm sóc tóc tại nhà vừa an toàn, vừa hiệu quả để duy trì vẻ đẹp bền vững.

  • 25/12/2025

    Vi nhựa nguy hiểm cho phụ nữ như thế nào?

    Vi nhựa, những mảnh vụn nhựa li ti hiện diện khắp mọi nơi - từ không khí, nước, đất, đến thực phẩm - đang dần trở thành một mối lo ngại lớn về sức khỏe.

Xem thêm