Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thuốc và các phương pháp điều trị bệnh cúm

Điều trị cúm chủ yếu là làm giảm các triệu chứng chính cho đến khi cơ thể loại bỏ tình trạng nhiễm trùng. Thuốc kháng sinh không có hiệu quả trong việc chống lại bệnh cúm vì nguyên nhân cúm là do virus chứ không phải vi khuẩn. Tuy nhiên, các bác sĩ có thể kê đơn thuốc kháng sinh để điều trị bất kỳ bệnh nhiễm trùng thứ cấp nào sẽ xuất hiện. Bác sỹ cũng có thể sẽ đề xuất một số cách kết hợp giữa việc tự chăm sóc và dùng thuốc để điều trị các triệu chứng. Bài viết dưới đây sẽ cung cấp một số phương pháp tự điều trị và một số loại thuốc được khuyên dùng để điều trị cúm.

Tự điều trị bệnh cúm

Những người có nguy cơ cao gặp các biến chứng sau cúm nên tìm đến sự chăm sóc y tế ngay lập tức. Các nhóm đối tượng có nguy cơ cao bao gồm:

  • Người cao tuổi từ 65 tuổi trở nên.
  • Phụ nữ đang mang thai hoặc 2 tuần sau sinh.
  • Những người có hệ thống miễn dịch suy yếu.

Tuy nhiên, trong hầu hết các trường hợp, bệnh cúm có diễn biến tự nhiên nên phương pháp điều trị tốt nhất cho người bị cúm là nghỉ ngơi nhiều và uống nhiều nước. Có thể, bạn sẽ không cảm thấy thèm ăn nhưng điều quan trọng là phải ăn uống đều đặn để duy trì thể lực. Nếu có thể, hãy ở nhà, không đi làm hoặc đi học, nghỉ ngơi cho đến khi các triệu chứng của bạn giảm bớt. Để hạ sốt, hãy đắp một chiếc khăn ẩm và mát lên trán hoặc tắm nước mát. Bạn cũng có thể sử dụng thuốc giảm đau và giảm sốt không kê đơn, chẳng hạn như acetaminophen (Tylenol) hoặc ibuprofen (Advil, Motrin).

Các cách tự chăm sóc khác bao gồm:

  • Súp nóng có thể giảm bớt nghẹt mũi.
  • Súc miệng bằng nước muối ấm để làm dịu cơn đau họng.
  • Hạn chế uống rượu.
  • Ngừng hút thuốc.

Các loại thuốc không theo đơn

Thuốc không kê theo đơn không rút ngắn thời gian bị cúm nhưng có thể giúp giảm các triệu chứng.

Thuốc giảm đau

Thuốc giảm đau không theo đơn có thể giúp giảm các triệu chứng đi kèm như đau đầu, đau lưng và đau cơ. Ngoài thuốc hạ sốt acetaminophen và ibuprofen, các thuốc giảm đau hiệu quả khác là naproxen (Aleve) và aspirin (Bayer). Tuy nhiên, không nên dùng aspirin cho trẻ em hoặc thanh thiếu niên để điều trị các triệu chứng giống cúm. Điều này có thể dẫn đến hội chứng Reye, gây tổn thương não và gan. Đây là một căn bệnh hiếm gặp nhưng nghiêm trọng và đôi khi gây tử vong.

Thuốc giảm ho

Thuốc giảm ho làm giảm phản xạ ho. Chúng rất hữu ích trong việc kiểm soát các cơn ho khan không có đờm. Một ví dụ về loại thuốc này là dextromethorphan..

Thuốc giảm đau,giảm ngạt mũi

Thuốc thông mũi có thể làm giảm các triệu chứng sổ mũi, nghẹt mũi do cúm. Một số thuốc thông mũi được tìm thấy trong thuốc điều trị cúm không kê đơn bao gồm pseudoephedrine và phenylephrine. Những người có tiền sử huyết áp cao được khuyên nên tránh loại thuốc này vì chúng có thể làm tăng huyết áp.

Ngứa hoặc chảy nước mắt không phải là triệu chứng cúm thông thường. Nhưng nếu bạn xuất hiện các triệu chứng này, thuốc kháng histamine có thể có tác dụng. Thuốc kháng histamine thế hệ đầu tiên có tác dụng an thần và giúp bạn ngủ ngon. Những ví dụ bao gồm:

  • Brompheniramine.
  • Dimenhydriate
  • Diphenhydramine
  • Doxylamine

Để tránh gây buồn ngủ, bạn có thể dùng các loại thuốc thuộc thế hệ thứ hai như:

  • Cetirizine 
  • Fexofenadine 
  • Loratadine 
  • Các loại thuốc phối hợp

Một số loại thuốc điều trị cảm lạnh và cúm không kê đơn kết hợp giữa hai hay nhiều nhóm thuốc giúp điều trị nhiều triệu chứng cùng một lúc.

Các loại thuốc kê đơn: Thuốc kháng virus

Các loại thuốc kháng virus kê theo đơn có thể giúp giảm các triệu chứng và ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến cúm. Những loại thuốc này ngăn chặn sự phát triển và nhân lên của virus. Bằng cách này, những loại thuốc kháng virus sẽ làm chậm tiến triển của quá trình nhiễm trùng tại các tế bào trong cơ thể. Điều này giúp hệ thống miễn dịch của bạn đối phó với virus hiệu quả hơn. Chúng cho phép bạn phục hồi nhanh hơn và có thể rút ngắn thời gian lây nhiễm.

Các đơn thuốc kháng virut thông thường bao gồm thuốc ức chế neuraminidase:

  • Zanamivir (Relenza)
  • Oseltamivir (Tamiflu)
  • Peramivir (Rapivab)

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) đã phê duyệt một loại thuốc mới có tên baloxavir marboxil (Xofluza) vào tháng 10 năm 2018. Thuốc này có thể điều trị cho những đối tượng từ 12 tuổi trở lên có các triệu chứng cúm trong vòng chưa đầy 48 giờ. Nó hoạt động khác với các chất ức chế neuraminidase.

Để có hiệu quả tối đa, thuốc kháng virus phải được dùng trong vòng 48 giờ kể từ khi xuất hiện triệu chứng. Nếu dùng ngay, thuốc kháng virus cũng có thể giúp rút ngắn thời gian bị cúm. Thuốc kháng virus cũng được sử dụng để phòng ngừa cúm. Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh HOa Kỳ (CDC), thuốc ức chế neuraminidase có tỷ lệ thành công từ 70% đến 90% trong việc ngăn ngừa bệnh cúm.

Trong thời gian bùng phát bệnh cúm, bác sĩ thường sẽ tiêm cho những người có nguy cơ cao một loại thuốc kháng virus cùng với vaccine cúm. Sự kết hợp này giúp tăng cường khả năng phòng vệ của cơ thể để chống lại nhiễm trùng. Những người không thể tiêm phòng có thể tăng cường khả năng phòng vệ bằng cách dùng thuốc kháng virus. Những người không thể chủng ngừa bao gồm trẻ sơ sinh dưới 6 tháng tuổi và những người bị dị ứng với vaccine.

Tuy nhiên, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến cáo rằng những loại thuốc này không nên thay thế vaccine cúm hàng năm. Họ cũng cảnh báo rằng việc lạm dụng các loại thuốc này có thể làm tăng nguy cơ kháng thuốc và hạn chế khả năng cung cấp thuốc cho những người có nguy cơ cao hơn cần dùng thuốc này để ngăn ngừa các bệnh nghiêm trọng liên quan đến cúm.

Các loại thuốc kháng virus được kê theo đơn phổ biến nhất là:

  • Zanamivir (Relenza).
  • Oseltamivir (Tamiflu).

Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ phê duyệt Zanamivir có thể điều trị bệnh cúm ở những người từ 7 tuổi trở lên và ngăn ngừa cúm ở những người từ 5 tuổi trở lên. Thuốc được điều chế dưới dạng bột và sử dụng qua ống hít. Zanamivir chống chỉ định đối với bất kỳ vấn đề hô hấp mãn tính nào, chẳng hạn như hen suyễn hoặc bệnh phổi mãn tính. Nó có thể gây co thắt đường thở dẫn tới khó thở.

Oseltamivir được cho phép điều trị bệnh cúm ở mọi lứa tuổi và ngăn ngừa bệnh cúm ở những người 3 tháng tuổi trở lên. Oseltamivir được dùng bằng đường uống dưới dạng viên nang. Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cũng cảnh báo rằng Tamiflu có thể khiến mọi người, đặc biệt là trẻ em và thanh thiếu niên, khó tỉnh táo và tự gây ra những tổn thương.

Cả hai loại thuốc đều gây ra những tác dụng phụ không mong muốn, bao gồm:

  • Choáng váng.
  • Buồn nôn.
  • Nôn.

Hãy thảo luận với bác sỹ về các tác dụng phụ tiềm ẩn của thuốc.

Vaccine cúm

Mặc dù không hẳn là một phương pháp điều trị nhưng tiêm phòng cúm hàng năm có hiệu quả cao trong việc giúp mọi người tránh khỏi bệnh cúm. Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ khuyến nghị mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên nên tiêm phòng cúm hàng năm.

Thời điểm tiêm chủng tốt nhất là vào tháng 10 hoặc tháng 11. Điều này giúp cơ thể bạn có thời gian để phát triển kháng thể chống lại virus cúm vào mùa cúm cao điểm. Ở Hoa Kỳ, mùa cúm cao điểm là từ tháng 11 đến tháng 3.

Tuy nhiên, vaccine cúm không dành cho tất cả mọi người. Hãy tham khảo ý kiến ​​bác sĩ trước khi quyết định xem các thành viên trong gia đình bạn có nên tiêm vaccine này hay không.

Phương pháp điều trị nào hiệu quả nhất dành cho trẻ em?

Theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Hoa Kỳ, tiêm chủng hàng năm là cách tốt nhất để bảo vệ trẻ khỏi bệnh cúm. Tiêm chủng ở phụ nữ mang thai thậm chí có thể bảo vệ em bé trong vài tháng sau khi sinh. Tuy nhiên, nếu nhiễm trùng vẫn xảy ra, điều trị bằng thuốc kháng virus có thể giúp giảm các triệu chứng. Loại thuốc này cần có đơn thuốc của bác sĩ. Ngoài ra, giữ vệ sinh tốt, tránh tiếp xúc với những người bị bệnh, uống nhiều nước và nghỉ ngơi trong khi hồi phục sẽ giúp hệ thống miễn dịch đánh bại virus. Để điều trị sốt hoặc đau do cúm, có thể dùng acetaminophen sau 3 tháng tuổi hoặc có thể dùng ibuprofen sau 6 tháng tuổi.

Hải Yến - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
Xem thêm