Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thuốc lợi tiểu cho bệnh nhân tăng huyết áp

Thuốc lợi tiểu là một nhóm thuốc giúp loại bỏ nước và các chất điện giải ra khỏi cơ thể bằng cách tăng tần suất tiểu tiện.

Thuốc lợi tiểu thường được sử dụng để điều trị tăng huyết áp. Khi được sử dụng cho bệnh nhân tăng huyết áp, thuốc lợi tiểu được kê đơn có thể giúp dự phòng tình trạng nhồi máu cơ tim và đột quỵ ở nhiều người. Một số loại thực phẩm và thảo mộc cũng có thể có tác dụng lợi tiểu, nhưng có rất ít bằng chứng về hiệu quả của những sản phẩm này, do vậy bạn không nên sử dụng chúng thay thế cho các loại thuốc lợi tiểu được kê đơn.

Các loại thuốc lợi tiểu

Các loại thuốc lợi tiểu được kê cho tình trạng tăng huyết áp được nhóm thành 3 nhóm chính

Thiazides: thường là thuốc điều trị đầu tay cho tình trạng tăng huyết áp. Thuốc lợi tiểu thiazide có thể được sử dụng một mình hoặc cùng với các loại thuốc khác để điều trị tăng huyết áp. Hai loại thuốc lợi tiểu thiazides phổ biến là metolazone và hydrochlorothiazide. Những loại thuốc lợi tiểu giống thiazide – tức là thuốc hoạt động theo cơ chế của thiazide nhưng có giá thành thấp hơn cũng rất phổ biến.

Thuốc lợi tiểu quai: thuốc lợi tiểu quai sẽ loại bỏ nước bằng cách kích thích thận sản xuất nhiều nước tiểu hơn. Mặc dù không phải là loại thuốc điều trị đầu tay cho trường hợp tăng huyết áp, nhưng thuốc lợi tiểu quai vẫn sẽ được chấp nhận để điều trị tăng huyết áp, phù do suy tim xung huyết, xơ gan và các bệnh về thận. Một số loại thuốc lợi tiểu quai phổ biến bao gồm furosemide, ethacrynic acid và torsemide.

Thuốc lợi tiểu tiết kiệm Kali: Thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali sẽ kích thích cơ thể đào thải nước và natri. Tuy nhiên, những loại thuốc này sẽ không làm mất đi kali của cơ thể. Các loại thuốc này bao gồm triamterene, eplerenone và spironolactone.

Sự khác biệt giữa các loại thuốc lợi tiểu

Các loại thuốc lợi tiểu ở trên sẽ làm tăng lượng natri bạn đào thải qua nước tiểu nhưng cũng sẽ ảnh hưởng đến các vùng khác ở thận. Thận chính là cơ quan chịu trách nhiệm lọc các chất độc và nước thừa ra khỏi cơ thể. Khi bạn sử dụng thuốc lợi tiểu, thuốc sẽ truyền tín hiệu đến thận để báo rằng bạn cần loại bỏ nhiều natri hơn. Nước sẽ gẵn với natri và sau đó được loại bỏ ra qua nước tiểu, giúp bạn làm giảm lượng máu. Giảm lưu lượng máu sẽ làm chận tốc độ máu chảy qua các mạch máu, giúp làm giảm huyết áp.

Thiazide và thuốc lợi tiểu quai cũng có thể khiến bạn sẽ mất thêm cả kali ngoài việc mất nước và mất natri. Kali là một khoáng chất quan trọng giúp duy trì lượng dịch khỏe mạnh và điều hòa nhịp tim cũng như chức năng của cơ bắp. Bác sĩ có thể sẽ kê thêm cho bạn thực phẩm chức năng bổ sung kali hoặc ăn các thực phẩm giàu kali để tránh tình trạng suy giảm kali.

Các thực phẩm giàu kali bao gồm: chuối, mơ khô, chocolate đen, đậu trắng, cá hồi, khoai tây nướng, cá tuyết, mầm cải Brussels, trái bơ.

Các loại thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali sẽ không gây ảnh hưởng nhiều đến lượng kali của cơ thể bạn. Tuy nhiên, những thuốc này không hiệu quả trong việc điều trị tăng huyết áp như các loại thuốc lợi tiểu khác, vì vậy, bác sĩ thường kê loại thuốc này cùng với các thuốc khác.

Mặc dù thuốc lợi tiểu thiazide là thuốc điều trị đầu tay đối với những người bị tăng huyết áp liên quan đến tim mạch, nhưng bác sĩ sẽ điều chỉnh đơn thuốc đối với từng tình trạng sức khỏe cụ thể. Một đơn thuốc cụ thể có thể sẽ chứa nhiều hơn một thành phần lợi tiểu trong một viên hoặc một liều.

Nguy cơ và phản ứng phụ

Thuốc lợi tiểu thường được coi là an toàn đối với đa số người dùng. Phản ứng phụ phổ biến của việc sử dụng thuốc lợi tiểu là tăng tiểu tiện. Lượng kali, glucose và cholesterol cũng có thể thay đổi phụ thuộc vào loại thuốc lợi tiểu bạn đang sử dụng. Bác sĩ cũng có thể tiến hành các loại xét nghiệm máu để đo lượng lượng vi chất của bạn trong suốt quá trình điều trị. Các phản ứng phụ phổ biến bao gồm:

  • Đau đầu
  • Chóng mặt hoặc choáng nhẹ
  • Tăng nhạy cảm với ánh sáng
  • Yếu cơ hoặc chuột rút.

Các phản ứng phụ nghiêm trọng hơn bao gồm:

  • Giảm ham muốn tình dục
  • Nhịp tim bất thường
  • Mất cân bằng điện giải
  • Mất nước nghiêm trọng
  • Tăng kali máu

Phản ứng phụ có thể sẽ giảm dần theo thời gian. Hãy thông báo cho bác sĩ nếu bạn gặp phải bất cứ phản ứng phụ nghiêm trọng hoặc kéo dài nào trên đây khi sử dụng thuốc lợi tiểu để bác sĩ có thể điều chỉnh liều hoặc đổi thuốc cho bạn.

Các thuốc lợi tiểu tự nhiên

Một số loại thực phẩm và thảo mộc có thể có tác dụng lợi tiểu với cơ thể, làm tăng tiểu tiện. Tuy nhiên, chưa có bất cứ bằng chứng khoa học nào chứng minh được các thực phẩm dưới đây có thể thay thế được các loại thuốc điều trị. Do vậy, bạn cần trao đổi với bác sĩ trước khi bổ sung bất cứ loại thực phẩm nào dưới đây.

  • Rễ gừng: thường có lợi với những người bị buồn nôn, nhưng gừng dưới dạng viên bổ sung hoặc truyền tĩnh mạch cũng có thể có tác dụng với những người bị tăng huyết áp. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu hơn về liều áp dụng trước khi được khẳng định.
  • Cần tây: tác dụng của cần tây với huyết áp đã được chứng minh ở các nghiên cứu trên động vật, nhưng cần có thêm nhiều thử nghiệm hơn nữa trước khi biết chính xác hiệu quả của loại rau này đối với người bị tăng huyết áp. Ngoài ra, các nghiên cứu thường sẽ tập trung sử dụng chiết xuất cần tây, sẽ có thể có tác dụng mạnh hơn là việc ăn rau
  • Tỏi: tỏi đã được sử dụng từ rất lâu trong y học cổ truyền trong nhiều thế kỷ vì có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tỏi có thể giúp ích với những người bị tăng huyết áp, mặc dù chiết xuất tỏi thường sẽ có hiệu quả cao nhất.
  • Các loại thực phẩm khác đã được chứng minh có thể có tác dụng lên huyết áp bao gồm: trà, saffron, xả chanh, nhân sâm, ngò...

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thuốc lợi tiểu điều trị tăng huyết áp và tăng kali máu 

Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 18/07/2025

    5 loại thực phẩm giúp ngăn ngừa loãng xương

    Để hạn chế tình trạng loãng xương cơ thể cần cung cấp đủ vitamin D và canxi theo nhu cầu của từng lứa tuổi qua chế độ ăn khoa học, đủ dinh dưỡng và giàu canxi.

  • 18/07/2025

    Ô nhiễm không khí và nguy cơ với sức khỏe, những giải pháp bảo vệ sức khỏe cho trẻ em.

    Trong những năm gần đây, ô nhiễm không khí đã trở thành một trong những vấn đề môi trường nghiêm trọng nhất, ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe con người ở mọi lứa tuổi. Đặc biệt, trẻ nhỏ đang ở giai đoạn phát triển thể chất và thần kinh lại là nhóm đối tượng dễ tổn thương nhất.

  • 17/07/2025

    3 tác dụng phụ của quả vải và lưu ý khi ăn vải

    Quả vải tuy ngon miệng và bổ dưỡng nhưng cũng cần đi lưu ý một số điều khi ăn để đảm bảo an toàn cho sức khỏe, đặc biệt là với một số đối tượng.

  • 17/07/2025

    Nhiệt độ thời tiết ảnh hưởng thế nào tới tâm trạng của bạn?

    Thời tiết thất thường có khiến bạn cảm thấy khó chịu. Trời mưa bạn sẽ cảm thấy buồn chán còn trời nắng bạn sẽ cảm thấy vui tươi hơn. Bạn đã bao giờ thắc mắc tại sao cảm xúc của bạn luôn thay đổi khi thời tiết thay đổi hay chưa? Đặc biệt là vào lúc giao mùa? Vậy hãy cùng Viện Y học ứng dụng tìm hiểu thêm với bài viết dưới đây

  • 16/07/2025

    Ăn rau quả nhiều màu sắc có lợi gì cho sức khỏe?

    Ăn rau quả nhiều màu sắc hay còn gọi là 'ăn cầu vồng' không chỉ đơn giản là cách trang trí món ăn hấp dẫn mà còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 16/07/2025

    Sốt xuất huyết ở trẻ nhỏ: Những dấu hiệu cảnh báo không nên bỏ qua

    Sốt xuất huyết là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do vi rút Dengue gây ra, lây lan chủ yếu qua vết đốt của muỗi Aedes aegypti. Mặc dù bệnh có thể ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, trẻ nhỏ lại là đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương do hệ miễn dịch còn non yếu.

  • 15/07/2025

    Các hoạt động thể thao dưới nước phù hợp cho người cao tuổi trong mùa hè

    Mùa hè với những ngày nắng nóng kéo dài không chỉ là thời điểm để thư giãn mà còn là cơ hội tuyệt vời để người cao tuổi tham gia các hoạt động thể thao dưới nước. Đây là hình thức vận động nhẹ nhàng, ít gây áp lực lên cơ thể, đồng thời mang lại nhiều lợi ích sức khỏe vượt trội.

  • 14/07/2025

    Bài tập tốt nhất cho chứng đau thắt lưng

    Đau thắt lưng là một trải nghiệm phổ biến đối với nhiều người. Nó thường có thể dẫn đến đau, ngứa ran hoặc tê ở phần thân dưới. Có nhiều nguyên nhân gây đau thắt lưng, phổ biến nhất bao gồm căng cơ, tư thế xấu và tuổi tác.

Xem thêm