Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thuốc lợi tiểu cho bệnh nhân tăng huyết áp

Thuốc lợi tiểu là một nhóm thuốc giúp loại bỏ nước và các chất điện giải ra khỏi cơ thể bằng cách tăng tần suất tiểu tiện.

Thuốc lợi tiểu thường được sử dụng để điều trị tăng huyết áp. Khi được sử dụng cho bệnh nhân tăng huyết áp, thuốc lợi tiểu được kê đơn có thể giúp dự phòng tình trạng nhồi máu cơ tim và đột quỵ ở nhiều người. Một số loại thực phẩm và thảo mộc cũng có thể có tác dụng lợi tiểu, nhưng có rất ít bằng chứng về hiệu quả của những sản phẩm này, do vậy bạn không nên sử dụng chúng thay thế cho các loại thuốc lợi tiểu được kê đơn.

Các loại thuốc lợi tiểu

Các loại thuốc lợi tiểu được kê cho tình trạng tăng huyết áp được nhóm thành 3 nhóm chính

Thiazides: thường là thuốc điều trị đầu tay cho tình trạng tăng huyết áp. Thuốc lợi tiểu thiazide có thể được sử dụng một mình hoặc cùng với các loại thuốc khác để điều trị tăng huyết áp. Hai loại thuốc lợi tiểu thiazides phổ biến là metolazone và hydrochlorothiazide. Những loại thuốc lợi tiểu giống thiazide – tức là thuốc hoạt động theo cơ chế của thiazide nhưng có giá thành thấp hơn cũng rất phổ biến.

Thuốc lợi tiểu quai: thuốc lợi tiểu quai sẽ loại bỏ nước bằng cách kích thích thận sản xuất nhiều nước tiểu hơn. Mặc dù không phải là loại thuốc điều trị đầu tay cho trường hợp tăng huyết áp, nhưng thuốc lợi tiểu quai vẫn sẽ được chấp nhận để điều trị tăng huyết áp, phù do suy tim xung huyết, xơ gan và các bệnh về thận. Một số loại thuốc lợi tiểu quai phổ biến bao gồm furosemide, ethacrynic acid và torsemide.

Thuốc lợi tiểu tiết kiệm Kali: Thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali sẽ kích thích cơ thể đào thải nước và natri. Tuy nhiên, những loại thuốc này sẽ không làm mất đi kali của cơ thể. Các loại thuốc này bao gồm triamterene, eplerenone và spironolactone.

Sự khác biệt giữa các loại thuốc lợi tiểu

Các loại thuốc lợi tiểu ở trên sẽ làm tăng lượng natri bạn đào thải qua nước tiểu nhưng cũng sẽ ảnh hưởng đến các vùng khác ở thận. Thận chính là cơ quan chịu trách nhiệm lọc các chất độc và nước thừa ra khỏi cơ thể. Khi bạn sử dụng thuốc lợi tiểu, thuốc sẽ truyền tín hiệu đến thận để báo rằng bạn cần loại bỏ nhiều natri hơn. Nước sẽ gẵn với natri và sau đó được loại bỏ ra qua nước tiểu, giúp bạn làm giảm lượng máu. Giảm lưu lượng máu sẽ làm chận tốc độ máu chảy qua các mạch máu, giúp làm giảm huyết áp.

Thiazide và thuốc lợi tiểu quai cũng có thể khiến bạn sẽ mất thêm cả kali ngoài việc mất nước và mất natri. Kali là một khoáng chất quan trọng giúp duy trì lượng dịch khỏe mạnh và điều hòa nhịp tim cũng như chức năng của cơ bắp. Bác sĩ có thể sẽ kê thêm cho bạn thực phẩm chức năng bổ sung kali hoặc ăn các thực phẩm giàu kali để tránh tình trạng suy giảm kali.

Các thực phẩm giàu kali bao gồm: chuối, mơ khô, chocolate đen, đậu trắng, cá hồi, khoai tây nướng, cá tuyết, mầm cải Brussels, trái bơ.

Các loại thuốc lợi tiểu tiết kiệm kali sẽ không gây ảnh hưởng nhiều đến lượng kali của cơ thể bạn. Tuy nhiên, những thuốc này không hiệu quả trong việc điều trị tăng huyết áp như các loại thuốc lợi tiểu khác, vì vậy, bác sĩ thường kê loại thuốc này cùng với các thuốc khác.

Mặc dù thuốc lợi tiểu thiazide là thuốc điều trị đầu tay đối với những người bị tăng huyết áp liên quan đến tim mạch, nhưng bác sĩ sẽ điều chỉnh đơn thuốc đối với từng tình trạng sức khỏe cụ thể. Một đơn thuốc cụ thể có thể sẽ chứa nhiều hơn một thành phần lợi tiểu trong một viên hoặc một liều.

Nguy cơ và phản ứng phụ

Thuốc lợi tiểu thường được coi là an toàn đối với đa số người dùng. Phản ứng phụ phổ biến của việc sử dụng thuốc lợi tiểu là tăng tiểu tiện. Lượng kali, glucose và cholesterol cũng có thể thay đổi phụ thuộc vào loại thuốc lợi tiểu bạn đang sử dụng. Bác sĩ cũng có thể tiến hành các loại xét nghiệm máu để đo lượng lượng vi chất của bạn trong suốt quá trình điều trị. Các phản ứng phụ phổ biến bao gồm:

  • Đau đầu
  • Chóng mặt hoặc choáng nhẹ
  • Tăng nhạy cảm với ánh sáng
  • Yếu cơ hoặc chuột rút.

Các phản ứng phụ nghiêm trọng hơn bao gồm:

  • Giảm ham muốn tình dục
  • Nhịp tim bất thường
  • Mất cân bằng điện giải
  • Mất nước nghiêm trọng
  • Tăng kali máu

Phản ứng phụ có thể sẽ giảm dần theo thời gian. Hãy thông báo cho bác sĩ nếu bạn gặp phải bất cứ phản ứng phụ nghiêm trọng hoặc kéo dài nào trên đây khi sử dụng thuốc lợi tiểu để bác sĩ có thể điều chỉnh liều hoặc đổi thuốc cho bạn.

Các thuốc lợi tiểu tự nhiên

Một số loại thực phẩm và thảo mộc có thể có tác dụng lợi tiểu với cơ thể, làm tăng tiểu tiện. Tuy nhiên, chưa có bất cứ bằng chứng khoa học nào chứng minh được các thực phẩm dưới đây có thể thay thế được các loại thuốc điều trị. Do vậy, bạn cần trao đổi với bác sĩ trước khi bổ sung bất cứ loại thực phẩm nào dưới đây.

  • Rễ gừng: thường có lợi với những người bị buồn nôn, nhưng gừng dưới dạng viên bổ sung hoặc truyền tĩnh mạch cũng có thể có tác dụng với những người bị tăng huyết áp. Tuy nhiên, cần có nhiều nghiên cứu hơn về liều áp dụng trước khi được khẳng định.
  • Cần tây: tác dụng của cần tây với huyết áp đã được chứng minh ở các nghiên cứu trên động vật, nhưng cần có thêm nhiều thử nghiệm hơn nữa trước khi biết chính xác hiệu quả của loại rau này đối với người bị tăng huyết áp. Ngoài ra, các nghiên cứu thường sẽ tập trung sử dụng chiết xuất cần tây, sẽ có thể có tác dụng mạnh hơn là việc ăn rau
  • Tỏi: tỏi đã được sử dụng từ rất lâu trong y học cổ truyền trong nhiều thế kỷ vì có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn. Các nghiên cứu cũng chỉ ra rằng tỏi có thể giúp ích với những người bị tăng huyết áp, mặc dù chiết xuất tỏi thường sẽ có hiệu quả cao nhất.
  • Các loại thực phẩm khác đã được chứng minh có thể có tác dụng lên huyết áp bao gồm: trà, saffron, xả chanh, nhân sâm, ngò...

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Thuốc lợi tiểu điều trị tăng huyết áp và tăng kali máu 

Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm