Thóp trước quá to ở bé 6 tháng tuổi có đáng lo ngại?

Hỏi: Con trai tôi có thóp trước lớn chưa từng thấy (tôi đã sờ hàng nghìn cái thóp rồi!!!). Bác sĩ nhi khoa nói không có gì đáng lo, tôi cũng thấy không lo, nhưng bác sĩ lại khiến tôi sợ khi bảo tôi phải thông báo ngay nếu có bất cứ biến đổi gì trong sự phát triển của con. Tôi rất bối rối.

Kích thước trước sau của thóp là 7,5 cm, chiều ngang là 6,5 cm. Con trai tôi 6 tháng tuổi, đầu cháu phát triển bình thường, cháu bắt đầu ngồi, với tay lấy các đồ vật … Liệu có phải tôi đang lo lắng không có cơ sở ?

Alex Sweeney – Điều phối viên chăm sóc nhi khoa Bệnh viện Ormond, Florida, Mỹ.

Bác sĩ Greene:

Alex ạ, trước khi trả lời câu hỏi của anh, tôi xin có đôi lời với bạn đọc, những người không được đào tạo như anh, về thóp trước.

Thóp trước (nằm trên hộp sọ của trẻ) là điều khiến rất nhiều cha mẹ lo lắng. Ở những vùng khác trên đầu, não được bảo vệ bởi bức tường xương vững chắc, vậy mà ở vùng thóp chỉ có lớp mô mềm ngăn não khỏi các va đập từ thế giới bên ngoài. Thóp trước trông thật mong manh. Hôm nay tôi đã gặp một bà mẹ, chị nói rằng mình chưa bao giờ chạm vào thóp trước của con trai vì sợ sẽ thọc ngón tay xuyên qua thóp của con.

Thực ra, thóp trước là một minh chứng cho sự tài tình đáng kinh ngạc của tạo hóa trên cơ thể người. Khi chào đời, trẻ sơ sinh có 6 thóp nhưng chỉ 2 thóp dễ nhận ra (thóp lớn nhất nằm ở phía trên, gọi là thóp trước). Mối liên kết lỏng lẻo của các xương sọ giao nhau tại các thóp cho phép người mẹ thực hiện cuộc đẻ. Nếu không có cấu trúc giải phẫu linh hoạt như vậy, các bé sẽ phải có bộ não nhỏ hơn hay các bà mẹ phải có phần hông rộng hơn nếu muốn con có thể chào đời.

Giá trị của thóp trước cũng không mất đi khi bạn lần đầu ôm con trong tay. Thóp chẳng những không làm con bị tổn thương mà còn giúp bảo vệ bé khỏi chấn thương. Điều này khiến một số tai nạn hi hữu trở nên nguy hiểm hơn (ví dụ ngã đập đầu vào cột ăng ten ở ô tô), nhưng với những tai nạn thông thường ở mọi trẻ em, thóp trước trở thành chiếc đệm bảo vệ - biến hộp sọ thành mũ bảo hiểm.

Hàng tuần, các ông bố bà mẹ hoảng loạn vẫn thường lao vào phòng của tôi sau khi con họ ngã từ giường, từ bàn hay ghế cao xuống đất. Điều này xảy ra nhanh tới mức các bé có thể ngã ngay khi có mặt các bậc phụ huynh hết sức cẩn thận, điều này cũng đã xảy ra với chính tôi. Khi ngã, trẻ nhỏ thường rơi đầu xuống trước, vì trọng tâm của bé nằm ở đầu (trọng tâm của người lớn nằm ở mông). Đầu đập xuống sàn nghe đánh rầm. May nhờ có chiếc đệm của thóp trước, phần lớn chấn thương đầu khá là nhẹ. Thóp tuy mềm nhưng lại bao gồm một màng sợi cực kỳ chắc chắn.

Khi chào đời, thóp của trẻ sơ sinh có kích thước rất khác nhau. Nếu thóp nhỏ thì trong vài tháng đầu kích thước sẽ tăng. Trái lại những thóp lớn sẽ bé dần lại. Tới khi bé được 2 tháng tuổi, thóp trước thường có chiều ngang 3 cm. Thóp rộng tồn tại lâu thường là chuyện bình thường, nhưng trong một số trường hợp nó có thể liên quan tới các bệnh lý hiếm gặp:

1. Rối loạn phát triển sụn hay chứng lùn thực thụ: Anh có thể đánh giá chiều cao và vẻ ngoài của con để đưa ra kết luận.

2. Hội chứng Apert: Những đứa trẻ này có các bàn tay và bàn chân dính ngón, ngón tay cái và ngón chân cái to, bộ mặt điển hình. Và một lần nữa anh có thể tự nhận biết được.

Bệnh nhân hội chứng Apert bị dính các ngón tay.

3. Loạn phát xương đòn sọ: Những đứa trẻ này có xương đòn cực kỳ nhỏ hay hoàn toàn không có, lồng ngực nhỏ, sọ có hình dạng đặc biệt. Các dấu hiệu này thể hiện từ trước 6 tháng.

Bệnh nhân loạn phát xương đòn sọ không có xương đòn.

4. Thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh: bệnh có thể bị bỏ sót nếu trẻ sơ sinh không được lấy máu làm test sàng lọc. Trước kia khi không có test này, thóp trước rộng là dấu hiệu điển hình để chẩn đoán bệnh. Nếu kết quả test sàng lọc của con anh bình thường thì chẳng có gì đáng lo.

Thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển tinh thần và thể chất của trẻ.

5. Rubella (bệnh sởi Đức) bẩm sinh: virus gây bệnh nhẹ ở trẻ lớn nhưng ảnh hưởng nặng nề tới trẻ sơ sinh. Những bé sống sót được thường bị mù, điếc, có tiếng thổi lớn ở tim. Đó là những đứa trẻ bề ngoài không khỏe mạnh.

6. Hội chứng Hallermann-Streiff: đặc trưng bởi các dấu hiệu trán to, mắt nhỏ (có đục thủy tinh thể), và mũi rất nhỏ, chưa phát triển hoàn chỉnh. Những đứa trẻ này thường mù từ khi sinh và dù có phẫu thuật cũng không phục hồi được thị lực. Chẩn đoán thường được đưa ra ngay sau khi trẻ chào đời.

Trẻ bị hội chứng Hallermann-Streiff thường mù từ khi sinh.

7. Não úng thủy hay ứ nước trong não: ở những trẻ bị não úng thủy, thóp trước vẫn mở do áp lực nội sọ cao và kích thước đầu tăng nhanh.

Ở bệnh nhân não úng thủy, các buồng não thất bị giãn rộng.

8. Giảm men photphataza: là bất thường chuyển hóa bẩm sinh, bệnh thường nặng và gây tử vong ở trẻ sơ sinh. Dạng rất nhẹ của bệnh có thể được chẩn đoán bằng X quang (hình ảnh bị mọt ăn ở xương) hay nhờ xét nghiệm máu hoặc nước tiểu. Những đứa trẻ này giống với trẻ bị còi xương, và không bị chậm phát triển.

9. Chậm phát triển trong tử cung: Những trẻ không phát triển tốt trong tử cung (vì bất kỳ lý do gì) thường có thóp rộng một thời gian dài. Một lần nữa, anh cũng có thể tự đánh giá bệnh lý này.

Trẻ chậm phát triển trong tử cung (trái) nhỏ so với trẻ phát triển bình thường (phải)

10. Bệnh xương thủy tinh (hay bệnh tạo xương không hoàn hảo - Osteogenesis imperfecta: Đặc trưng bởi tình trạng xương dễ gãy, các khớp duỗi quá mức, củng mạc (lòng trắng của mắt) màu xanh sẫm. Dạng bệnh nhẹ thường bị bỏ sót nhưng có thể được chẩn đoán bằng X- quang. Tất cả các trẻ bị bệnh này đều gãy nhiều xương, dẫn đến chụp X-quang.

Củng mạc mắt trẻ bị bệnh xương thủy tinh có màu xanh da trời.

11. Đẻ non: thóp trước ở trẻ sinh non rộng hơn so với kích thước trung bình, nhưng không có rắc rối gì từ vấn đề này.

Trẻ sinh non được nuôi trong lồng ấp.

13. Ba nhiễm sắc thể 13 (hội chứng Patau), 18 (hội chứng Edwards), 21 (hội chứng Down): Các bệnh này đều được phát hiện ngay khi sinh.

14. Còi xương do thiếu vitamin D: bệnh hiếm gặp ở Mỹ, nhưng có thể xảy ra ở những trẻ bú mẹ hoàn toàn và mẹ không uống vitamin hoặc ít ra ngoài nắng. Trẻ có các biểu hiện chi cong, bụng chảy xệ, có rãnh ngang ở giữa lồng ngực và bụng. Ở nhiều trẻ, ấn vào xương sọ gây cảm giác lõm xuống như ấn vào quả bóng bàn.

Khi bác sĩ nói mọi việc có vẻ ổn, ông ấy đã đúng. Bác sĩ cũng đúng khi lo lắng rằng thóp rộng đôi khi cũng liên quan tới một số hội chứng, chẳng hạn hội chứng ba nhiễm sắc thể, có thể đi kèm chậm phát triển.

Bây giờ anh đã biết về những bệnh này, các hội chứng nguy hiểm nhất đã được loại bỏ. Con anh, một đứa trẻ năng động, cũng chẳng có gì chung với các hội chứng nhẹ đã nêu. Hãy thư giãn và tận hưởng niềm vui khi con bắt đầu tập ngồi, rồi bé sẽ chạy quanh phòng. Đối với phần lớn trẻ, thóp trước sẽ sớm đóng lại sau khi bé đã đứng vững vàng trên đôi chân của mình (vào 9-12 tháng).

Thóp mở đủ lâu giúp bảo vẹ bé khi con vấp ngã để rồi có thể tự mình đi được. Mọi việc sẽ diễn ra rất nhanh.

* Alan Greene là bác sĩ chuyên khoa nhi nổi tiếng của Mỹ, có bằng cử nhân Lịch sử và Triết học Khoa học, sau đó tốt nghiệp trường Y tại Đạihọc California. Hiện ông công tác tại Khoa lâm sàng Trường Y Đại học Standford, thực hiện việc khám bệnh và giảng dạy.

Bác sĩ Greene là người sáng lập và điều hành trang web DrGreene.com. Ông được công nhận là một trong 25 người có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất tới công nghệ thông tin y khoa. Ông cũng được vinh danh là 'Anh hùng Sức khỏe cho trẻ em'.

Trang web DrGreene.com nhận được hơn 14 triệu hit mỗi tháng từ phụ huynh, sinh viên và các chuyên gia y tế.

Bác sĩ Greene

BS Trần Thu Thủy - Theo Bệnh viện Nhi Trung Ương/DrGreene.com

Từ khóa:

Bình luận

Tin mới

28/04/2025

Nguyên tắc vàng khi chọn sữa cho trẻ Suy dinh dưỡng

Suy dinh dưỡng (SDD) ở trẻ em là một tình trạng thiếu hụt dinh dưỡng kéo dài hoặc cấp tính, ảnh hưởng đến tăng trưởng thể chất và phát triển trí tuệ. Trẻ có cân nặng quá thấp (<-2SD) so với chuẩn là SDD nhẹ cân, trẻ có chiều cao thấp (<-2SD) so với chuẩn là được gọi là SDD thấp còi.
28/04/2025

Du lịch mùa lễ: Bí quyết bảo vệ sức khỏe khi đi xa

Mùa lễ 30/4 – 1/5 là thời điểm lý tưởng để mọi người rời xa nhịp sống thường nhật, tận hưởng những chuyến đi đầy thú vị bên gia đình và bạn bè. Tuy nhiên, sự thay đổi đột ngột về môi trường, khí hậu, cùng với những hoạt động di chuyển liên tục có thể tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe.
27/04/2025

Nguyên nhân nào có thể gây ra rối loạn cương dương?

Nếu thỉnh thoảng bạn gặp vấn đề về cương dương thì bạn không cần phải điều trị, tuy nhiên nếu các vấn đề xảy ra thường xuyên hơn, bạn có thể bị rối loạn cương dương. Hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu về các nguyên nhân của tình trạng này.
26/04/2025

Cách xác định và điều trị hành vi chống đối xã hội ở trẻ em

Các hành vi tiêu cực và chống đối xã hội có thể được quản lý, nhưng nếu không được can thiệp kịp thời, nó có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng hơn ở tuổi trưởng thành.
25/04/2025

Quà vặt bủa vây cổng trường không thể xem là…chuyện vặt

“Xiên bẩn”- món quà vặt không còn xa lạ với nhiều người, nhất là trẻ em. Với mức giá chỉ từ 2.000 đồng/xiên nhưng tiềm ẩn đầy nguy cơ có hại cho sức khỏe. Từ lâu, câu chuyện quà vặt ở cổng trường không thể xem là… chuyện nhỏ.
25/04/2025

Tại sao ngộ độc thức ăn nhiễm vi khuẩn tụ cầu vàng lại nguy hiểm tính mạng?

Ngộ độc thực phẩm do nhiễm vi khuẩn tụ cầu vàng là một trong những ngộ độc có thể nguy hiểm đến tính mạng nếu không được bù dịch đúng cách và điều trị kịp thời.
25/04/2025

Giảm áp lực, vượt qua căng thẳng mùa thi

Sức khỏe tinh thần của trẻ em trong mùa thi là một vấn đề đáng quan tâm hàng đầu, đặc biệt khi căng thẳng và áp lực học tập ngày càng gia tăng. Bài viết này sẽ đi sâu vào tìm hiểu nguyên nhân gây căng thẳng cho trẻ, biểu hiện của stress và các phương pháp giúp trẻ giảm căng thẳng, thư giãn tinh thần để đạt kết quả tốt nhất trong mùa thi.
24/04/2025

Các bước dưỡng da giảm nếp nhăn từ tuổi 30

Một làn da căng mịn, ít nếp nhăn hoàn toàn có thể đạt được nếu bạn chăm sóc đúng cách và kiên trì...