Thóp trước quá to ở bé 6 tháng tuổi có đáng lo ngại?

Hỏi: Con trai tôi có thóp trước lớn chưa từng thấy (tôi đã sờ hàng nghìn cái thóp rồi!!!). Bác sĩ nhi khoa nói không có gì đáng lo, tôi cũng thấy không lo, nhưng bác sĩ lại khiến tôi sợ khi bảo tôi phải thông báo ngay nếu có bất cứ biến đổi gì trong sự phát triển của con. Tôi rất bối rối.

Kích thước trước sau của thóp là 7,5 cm, chiều ngang là 6,5 cm. Con trai tôi 6 tháng tuổi, đầu cháu phát triển bình thường, cháu bắt đầu ngồi, với tay lấy các đồ vật … Liệu có phải tôi đang lo lắng không có cơ sở ?

Alex Sweeney – Điều phối viên chăm sóc nhi khoa Bệnh viện Ormond, Florida, Mỹ.

Bác sĩ Greene:

Alex ạ, trước khi trả lời câu hỏi của anh, tôi xin có đôi lời với bạn đọc, những người không được đào tạo như anh, về thóp trước.

Thóp trước (nằm trên hộp sọ của trẻ) là điều khiến rất nhiều cha mẹ lo lắng. Ở những vùng khác trên đầu, não được bảo vệ bởi bức tường xương vững chắc, vậy mà ở vùng thóp chỉ có lớp mô mềm ngăn não khỏi các va đập từ thế giới bên ngoài. Thóp trước trông thật mong manh. Hôm nay tôi đã gặp một bà mẹ, chị nói rằng mình chưa bao giờ chạm vào thóp trước của con trai vì sợ sẽ thọc ngón tay xuyên qua thóp của con.

Thực ra, thóp trước là một minh chứng cho sự tài tình đáng kinh ngạc của tạo hóa trên cơ thể người. Khi chào đời, trẻ sơ sinh có 6 thóp nhưng chỉ 2 thóp dễ nhận ra (thóp lớn nhất nằm ở phía trên, gọi là thóp trước). Mối liên kết lỏng lẻo của các xương sọ giao nhau tại các thóp cho phép người mẹ thực hiện cuộc đẻ. Nếu không có cấu trúc giải phẫu linh hoạt như vậy, các bé sẽ phải có bộ não nhỏ hơn hay các bà mẹ phải có phần hông rộng hơn nếu muốn con có thể chào đời.

Giá trị của thóp trước cũng không mất đi khi bạn lần đầu ôm con trong tay. Thóp chẳng những không làm con bị tổn thương mà còn giúp bảo vệ bé khỏi chấn thương. Điều này khiến một số tai nạn hi hữu trở nên nguy hiểm hơn (ví dụ ngã đập đầu vào cột ăng ten ở ô tô), nhưng với những tai nạn thông thường ở mọi trẻ em, thóp trước trở thành chiếc đệm bảo vệ - biến hộp sọ thành mũ bảo hiểm.

Hàng tuần, các ông bố bà mẹ hoảng loạn vẫn thường lao vào phòng của tôi sau khi con họ ngã từ giường, từ bàn hay ghế cao xuống đất. Điều này xảy ra nhanh tới mức các bé có thể ngã ngay khi có mặt các bậc phụ huynh hết sức cẩn thận, điều này cũng đã xảy ra với chính tôi. Khi ngã, trẻ nhỏ thường rơi đầu xuống trước, vì trọng tâm của bé nằm ở đầu (trọng tâm của người lớn nằm ở mông). Đầu đập xuống sàn nghe đánh rầm. May nhờ có chiếc đệm của thóp trước, phần lớn chấn thương đầu khá là nhẹ. Thóp tuy mềm nhưng lại bao gồm một màng sợi cực kỳ chắc chắn.

Khi chào đời, thóp của trẻ sơ sinh có kích thước rất khác nhau. Nếu thóp nhỏ thì trong vài tháng đầu kích thước sẽ tăng. Trái lại những thóp lớn sẽ bé dần lại. Tới khi bé được 2 tháng tuổi, thóp trước thường có chiều ngang 3 cm. Thóp rộng tồn tại lâu thường là chuyện bình thường, nhưng trong một số trường hợp nó có thể liên quan tới các bệnh lý hiếm gặp:

1. Rối loạn phát triển sụn hay chứng lùn thực thụ: Anh có thể đánh giá chiều cao và vẻ ngoài của con để đưa ra kết luận.

2. Hội chứng Apert: Những đứa trẻ này có các bàn tay và bàn chân dính ngón, ngón tay cái và ngón chân cái to, bộ mặt điển hình. Và một lần nữa anh có thể tự nhận biết được.

Bệnh nhân hội chứng Apert bị dính các ngón tay.

3. Loạn phát xương đòn sọ: Những đứa trẻ này có xương đòn cực kỳ nhỏ hay hoàn toàn không có, lồng ngực nhỏ, sọ có hình dạng đặc biệt. Các dấu hiệu này thể hiện từ trước 6 tháng.

Bệnh nhân loạn phát xương đòn sọ không có xương đòn.

4. Thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh: bệnh có thể bị bỏ sót nếu trẻ sơ sinh không được lấy máu làm test sàng lọc. Trước kia khi không có test này, thóp trước rộng là dấu hiệu điển hình để chẩn đoán bệnh. Nếu kết quả test sàng lọc của con anh bình thường thì chẳng có gì đáng lo.

Thiểu năng tuyến giáp bẩm sinh ảnh hưởng nghiêm trọng đến phát triển tinh thần và thể chất của trẻ.

5. Rubella (bệnh sởi Đức) bẩm sinh: virus gây bệnh nhẹ ở trẻ lớn nhưng ảnh hưởng nặng nề tới trẻ sơ sinh. Những bé sống sót được thường bị mù, điếc, có tiếng thổi lớn ở tim. Đó là những đứa trẻ bề ngoài không khỏe mạnh.

6. Hội chứng Hallermann-Streiff: đặc trưng bởi các dấu hiệu trán to, mắt nhỏ (có đục thủy tinh thể), và mũi rất nhỏ, chưa phát triển hoàn chỉnh. Những đứa trẻ này thường mù từ khi sinh và dù có phẫu thuật cũng không phục hồi được thị lực. Chẩn đoán thường được đưa ra ngay sau khi trẻ chào đời.

Trẻ bị hội chứng Hallermann-Streiff thường mù từ khi sinh.

7. Não úng thủy hay ứ nước trong não: ở những trẻ bị não úng thủy, thóp trước vẫn mở do áp lực nội sọ cao và kích thước đầu tăng nhanh.

Ở bệnh nhân não úng thủy, các buồng não thất bị giãn rộng.

8. Giảm men photphataza: là bất thường chuyển hóa bẩm sinh, bệnh thường nặng và gây tử vong ở trẻ sơ sinh. Dạng rất nhẹ của bệnh có thể được chẩn đoán bằng X quang (hình ảnh bị mọt ăn ở xương) hay nhờ xét nghiệm máu hoặc nước tiểu. Những đứa trẻ này giống với trẻ bị còi xương, và không bị chậm phát triển.

9. Chậm phát triển trong tử cung: Những trẻ không phát triển tốt trong tử cung (vì bất kỳ lý do gì) thường có thóp rộng một thời gian dài. Một lần nữa, anh cũng có thể tự đánh giá bệnh lý này.

Trẻ chậm phát triển trong tử cung (trái) nhỏ so với trẻ phát triển bình thường (phải)

10. Bệnh xương thủy tinh (hay bệnh tạo xương không hoàn hảo - Osteogenesis imperfecta: Đặc trưng bởi tình trạng xương dễ gãy, các khớp duỗi quá mức, củng mạc (lòng trắng của mắt) màu xanh sẫm. Dạng bệnh nhẹ thường bị bỏ sót nhưng có thể được chẩn đoán bằng X- quang. Tất cả các trẻ bị bệnh này đều gãy nhiều xương, dẫn đến chụp X-quang.

Củng mạc mắt trẻ bị bệnh xương thủy tinh có màu xanh da trời.

11. Đẻ non: thóp trước ở trẻ sinh non rộng hơn so với kích thước trung bình, nhưng không có rắc rối gì từ vấn đề này.

Trẻ sinh non được nuôi trong lồng ấp.

13. Ba nhiễm sắc thể 13 (hội chứng Patau), 18 (hội chứng Edwards), 21 (hội chứng Down): Các bệnh này đều được phát hiện ngay khi sinh.

14. Còi xương do thiếu vitamin D: bệnh hiếm gặp ở Mỹ, nhưng có thể xảy ra ở những trẻ bú mẹ hoàn toàn và mẹ không uống vitamin hoặc ít ra ngoài nắng. Trẻ có các biểu hiện chi cong, bụng chảy xệ, có rãnh ngang ở giữa lồng ngực và bụng. Ở nhiều trẻ, ấn vào xương sọ gây cảm giác lõm xuống như ấn vào quả bóng bàn.

Khi bác sĩ nói mọi việc có vẻ ổn, ông ấy đã đúng. Bác sĩ cũng đúng khi lo lắng rằng thóp rộng đôi khi cũng liên quan tới một số hội chứng, chẳng hạn hội chứng ba nhiễm sắc thể, có thể đi kèm chậm phát triển.

Bây giờ anh đã biết về những bệnh này, các hội chứng nguy hiểm nhất đã được loại bỏ. Con anh, một đứa trẻ năng động, cũng chẳng có gì chung với các hội chứng nhẹ đã nêu. Hãy thư giãn và tận hưởng niềm vui khi con bắt đầu tập ngồi, rồi bé sẽ chạy quanh phòng. Đối với phần lớn trẻ, thóp trước sẽ sớm đóng lại sau khi bé đã đứng vững vàng trên đôi chân của mình (vào 9-12 tháng).

Thóp mở đủ lâu giúp bảo vẹ bé khi con vấp ngã để rồi có thể tự mình đi được. Mọi việc sẽ diễn ra rất nhanh.

* Alan Greene là bác sĩ chuyên khoa nhi nổi tiếng của Mỹ, có bằng cử nhân Lịch sử và Triết học Khoa học, sau đó tốt nghiệp trường Y tại Đạihọc California. Hiện ông công tác tại Khoa lâm sàng Trường Y Đại học Standford, thực hiện việc khám bệnh và giảng dạy.

Bác sĩ Greene là người sáng lập và điều hành trang web DrGreene.com. Ông được công nhận là một trong 25 người có ảnh hưởng mạnh mẽ nhất tới công nghệ thông tin y khoa. Ông cũng được vinh danh là 'Anh hùng Sức khỏe cho trẻ em'.

Trang web DrGreene.com nhận được hơn 14 triệu hit mỗi tháng từ phụ huynh, sinh viên và các chuyên gia y tế.

Bác sĩ Greene

BS Trần Thu Thủy - Theo Bệnh viện Nhi Trung Ương/DrGreene.com

Từ khóa:

Bình luận

Tin mới

18/08/2025

Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.
18/08/2025

Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.
17/08/2025

8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.
16/08/2025

Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.
16/08/2025

Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
15/08/2025

Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?
15/08/2025

Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.
15/08/2025

Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.