Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sự khác nhau giữa nhiễm vi khuẩn, ký sinh trùng và virus

Bạn thức dậy ướt đẫm mồ hôi, cơ thể bạn bị đau không rõ lý do. Kiểm tra nhanh bằng nhiệt kế xác nhận bị sốt và bạn có thể cảm thấy sự bắt đầu của viêm họng. Chắc chắn bạn đang mắc bệnh nhưng chính xác chúng là những gì?

Y học hiện đại cho chúng ta biết những triệu chứng chung như vậy có thể là dấu hiệu nhiều bệnh-cúm, viêm họng, thậm chí sốt rét. Mặc dù chúng có thể biểu hiện các triệu chứng tương tự, những những điều kiện rất khác nhau ở cách chúng xâm nhập vào cơ thể của bạn và cơ chế gây bệnh có hiệu quả của chúng. Hãy nhìn vào sự khác biệt giữa các vi khuẩn, virus, ký sinh trùng để tìm thấy những hành động cần làm tốt nhất cho mỗi trường hợp.

Vi khuẩn

Khi bạn bị ốm trong một đất nước phát triển, rất có thể là bệnh của bạn vi khuẩn hoặc virus. Vi khuẩn có ở khắp mọi nơi- trên bàn, tay nắm cửa, thậm chí bên trong cơ thể chúng ta. Trên thực tế, hầu hết các vi khuẩn có ích hoặc ít nhất là vô hại, nhưng đó là một phần trăm của những rắc rối đến khi ai đó đề cập đến các vi sinh vật. Vi khuẩn là đơn bào, có thể sinh sản bên ngoài vật chủ, có khả năng phát triển mạnh trong nhiều loại môi trường. Vi khuẩn gây bệnh có khả năng làm cho chúng ta bị bệnh bởi gây ra một loạt các triệu chứng khó chịu và khó điều trị, hơn nữa có khả năng giết chết chúng ta. Tuy nhiên may mắn thay, chúng ta có một công cụ mạnh mẽ đứng về phía ta: thuốc kháng sinh.

Những loại thuốc này là một cuộc cách mạng y học trong thế kỷ 20, đã trở thành cả một niềm hạnh phúc và một lời nguyền. Cùng với tiêm vắc xin, kháng sinh gần như xóa sổ các bệnh như bệnh lao ở các nước phát triển. Tuy nhiên sự thành công này dẫn đến nhiều quan niệm sai lầm về thuốc kháng sinh, gây tổn hại nhất trong số đó là ý nghĩ kháng sinh có hiệu quả chống lại bất kỳ loại vi khuẩn nào, bao gồm virus. Đây không phải là tất cả trường hợp, nhưng căn bệnh đã không thuyên giảm dù được bác sĩ chỉ định kháng sinh, hoặc bác sĩ kê đơn thuốc không chính xác. Một sự kết hợp của đơn thuốc quá liều và sử dụng kháng sinh ở động vật đã tạo ra một loại dịch bệnh mới: vi khuẩn kháng kháng sinh.

Virus

Có lẽ bí ẩn nhất trong tất cả các tác nhân gây bệnh là virus. Được mô tả như là "sinh vật ở rìa của sự sống," virus hiện diện như một sự kết hợp của các đặc tính đã làm các nhà khoa học đang rất cố gắng để phân loại chúng. Một mặt, gen virus phát triển thông qua chọn lọc tự nhiên và có khả năng sinh sản. Mặt khác, virus không có cấu trúc tế bào hoặc sự trao đổi chất của riêng mình, đòi hỏi một tế bào chủ để giúp chúng nhân rộng. Bất kể liệu chúng có phù hợp với định nghĩa của chúng ta về sự sống, virus có thể tàn phá một loạt các tế bào trong cơ thể con người: Một số virus tấn công máu, một số đi vào hệ thống hô hấp, một số nhắm mục tiêu vào gan…

Nhiều lần, các triệu chứng của virus tương tự như gây ra bởi vi khuẩn, nhưng điều này không có nghĩa là các loại thuốc có cùng một hiệu quả, có thể điều trị cả hai. Kháng sinh không có hiệu quả chống lại virus trong bất kỳ trường hợp nào. Nhiều tổ chức y tế công cộng hiện nay thận trọng đối với kháng sinh được kê toa cho đến khi một bác sĩ là một trong số bệnh nhân bị nhiễm vi khuẩn. Vắc-xin có thể giúp ngăn chặn virus, nhưng việc điều trị các bệnh nhiễm trùng do virus vẫn còn đầy thách thức. Chúng ta có các loại thuốc có thể làm chậm sự tiến triển và giảm bớt các triệu chứng do virus, nhưng nhiều lần thất bại trước một loại virus thuộc về hệ thống miễn dịch của cơ thể chúng ta.

Cũng giống như vi khuẩn, virus có thể được lan truyền qua bất cứ thứ gì: các bề mặt, vi khuẩn trong không khí, dịch cơ thể. Không phải rằng tất cả các virus lây lan thông qua tất cả các con đường. Ví dụ, Ebola chỉ có thể được lây truyền thông qua tiếp xúc trực tiếp với chất dịch cơ thể của một người bệnh.

Ký sinh trùng

Có đôi khi chúng ta nghe thấy mọi người miêu tả những thực thể sống khác như ký sinh trùng và gần như nghĩa là cá nhân chúng luôn luôn dựa vào và lấy dinh dưỡng từ sinh vật khác cho chúng sống và phát triển. Đó là cách nhận diện tốt- vi sinh vật ký sinh chỉ làm vậy nhưng về mặt di truyền đúng hơn là cách xã hôi. Ký sinh trùng cần vật chủ để tồn tại, lợi dụng những sinh vật khác để lấy chỗ trú ẩn và thức ăn. Nhiều ký sinh trùng không tác động tiêu cực đến vật chủ nhưng số khác có thể tiết ra chất độc khiến vật chủ ốm. Ký sinh trùng có thể bao gồm cả những loại vi khuẩn và virus; tất cả virus mang đặc tính của ký sinh trùng nhưng vì trạng thái tồn tại của chúng khi chỉ tương tự như sinh vật sống nwn chúng không được xem như ký sinh trùng.

Ngày nay, nhiễm ký sinh trùng là một vấn đề lớn ở vùng nông thôn và các khu vực đang phát triển vì điều kiện vệ sinh kém và những thói quen không sạch sẽ. Nhiều căn bệnh ký sinh trùng ở vùng nhiệt đới luộm thuộm mà thiếu sự quan tâm từ tổ chức y tế công cộng thế giới. Nước và thức ăn bị nhiễm bẩn từ chất thải  là con đường phổ biến nhất để ký sinh trùng nhiễm vào vật chủ. Ký sinh trùng cũng có thể bị truyền qua thức ăn mà đưa vào miệng bằng tay hay chưa qua đun nấu và côn trùng là trung gian truyền bệnh.

Sự hiện diện của một ký sinh trùng có thể được chẩn đoán qua xét nghiệm phân hay máu. Trong những trường hợp tấn công đặc biệt, chụp X-quang hay cộng hưởng từ có khả năng nhận diện những ký sinh trùng trong cơ thể. Phụ thuộc vào bản chất của ký sinh trùng, kháng sinh hoặc các loại thuốc khác có thể được sử dụng đẻ điều trị nhiễm trùng. Thật không may, một số ký sinh trùng không có các điều trị.

CTV Hà My- Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Medicaldailly)
Bình luận
Tin mới
  • 20/12/2025

    Bạn nên uống bao nhiêu collagen mỗi ngày?

    Mức collagen bạn nên bổ sung phụ thuộc vào nhiều yếu tố như chế độ ăn uống, tuổi tác, sức khỏe tổng thể và loại thực phẩm bổ sung. Liều dùng hàng ngày từ 2,5 đến 15 gram có thể an toàn và hiệu quả nếu bạn cần bổ sung collagen cho cơ thể.

  • 19/12/2025

    Hội chứng ống cổ tay khi mang thai: Khi nào cần đi khám?

    Hội chứng ống cổ tay ảnh hưởng tới khoảng 50-60% phụ nữ mang thai và thường gặp ở ba tháng cuối của thai kỳ. Hội chứng này có thể gây ra một số triệu chứng khó chịu cho thai phụ và có thể tự hết sau sinh vài tuần. Tuy nhiên vẫn có một số trường hợp khó chịu mà bạn cần tới gặp bác sĩ ngay. Cùng tìm hiểu qua bài viết sau đây!

  • 19/12/2025

    Nam giới có bị loãng xương không?

    Đây là một hiểu nhầm khá thú vị bởi đàn ông thường cho mình là phái mạnh, loãng xương là bệnh của phải yếu – chị em mới bị loãng xương!

  • 18/12/2025

    Nước chanh gừng ấm: Thức uống tốt cho hệ miễn dịch mùa đông

    Khi trời lạnh, cơ thể trở nên nhạy cảm hơn trước sự tấn công của các loại virus gây bệnh đường hô hấp. Việc duy trì thói quen uống một ly nước chanh gừng ấm vào buổi sáng là liệu pháp tự nhiên tuyệt vời giúp kích hoạt hệ miễn dịch và giữ ấm cơ thể từ bên trong.

  • 18/12/2025

    Cải thiện chất lượng không khí và giảm nguy cơ ung thư trong mùa đông

    Không gian sinh hoạt hàng ngày của chúng ta càng trở nên quan trọng hơn trong những tháng mùa đông khi chúng ta thường xuyên phải ở trong nhà để tránh xa cái lạnh. Khi các tòa nhà được bịt kín để giữ nhiệt trong mùa đông, các chất ô nhiễm có khả năng gây hại cũng bị giữ lại bên trong. Do đó, điều quan trọng là phải đảm bảo không khí bên trong các tòa nhà đó an toàn để hít thở với nồng độ chất ô nhiễm không khí trong nhà thấp hoặc không có, đặc biệt là những chất có thể gây ung thư hoặc khiến cơ thể dễ mắc bệnh hơn.

  • 17/12/2025

    Người mất ngủ nên uống trà gì để cải thiện giấc ngủ?

    Nếu thường xuyên trằn trọc, khó ngủ, hãy tham khảo 6 loại trà thảo mộc được coi là liều thuốc tự nhiên hỗ trợ điều trị mất ngủ hiệu quả.

  • 17/12/2025

    Chuẩn bị gì cho tủ thuốc gia đình đón mùa đông?

    Thời tiết mùa đông khiến các vấn đề sức khỏe như cảm cúm, sốt, dị ứng, và tiêu chảy dễ xảy ra. Vì vậy, việc chuẩn bị một tủ thuốc gia đình là rất quan trọng, đặc biệt với các gia đình nhiều thế hệ. Tủ thuốc này không chỉ giúp xử lý kịp thời các bệnh nhẹ mà còn giảm thiểu rủi ro khi chưa thể đến cơ sở y tế ngay. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách chuẩn bị tủ thuốc với các loại thuốc cảm cúm, hạ sốt, và các vật dụng y tế thiết yếu để các gia đình vượt qua mùa đông một cách an toàn.

  • 16/12/2025

    Vai trò của chế độ ăn uống với sức khỏe răng miệng

    Sức khỏe răng từ những năm đầu đời là sự kết hợp khăng khít bởi ba yếu tố: sức khỏe và chế độ ăn uống từ giai đoạn bào thai, lượng fluoride phù hợp và thói quen vệ sinh răng miệng hàng ngày phù hợp với từng độ tuổi.

Xem thêm