Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Sự khác nhau giữa hen phế quản khởi phát ở trẻ em và người lớn

Hen phế quản là một bệnh mãn tính gây sưng và viêm ở phổi. Đây là một căn bệnh khá phổ biến, tại Mỹ có khoảng 26 triệu người bị hen phế quản. Hen phế quản ở trẻ em và người lớn đều là cùng một căn bệnh, có nhiều triệu chứng giống nhau và các loại thuốc điều trị tương tự.

Hen phế quản ở trẻ em

Theo Hiệp hội phổi Hoa Kỳ, khoảng 7,1 triệu trẻ em dưới 18 tuổi đang bị mắc hen phế quản. Hơn 4 triệu trẻ em này phải trải qua các cơn hen phế quản cấp mỗi năm. Trên thực tế, hen phế quản là nguyên nhân gây nhập viện đứng hàng thứ ba trong số trẻ em dưới 15 tuổi ở Hoa Kỳ. May mắn là số ca tử vong do hen phế quản ở trẻ em là khá thấp.

Hen phế quản ở người lớn

Hen là căn bệnh phổ biến ở trẻ em, tuy nhiên bạn có thể dễ dàng mắc phải căn bệnh này ở bất cứ thời điểm nào của cuộc đời. Thường thì bệnh không hay gặp phải ở những người trên 50 tuổi.

Tuy nhiên, trong số hơn 30% người trưởng thành bị hen, hen phế quản khởi phát ở người lớn thường là hen do dị ứng, tức là bệnh hen gặp phải khi tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng. Tác nhân dị ứng là những chất bình thường vô hại những có thể gây ra phản ứng dị ứng ở những người nhạy cảm với chúng.

Dị ứng là căn bệnh khá phổ biến ở mọi lứa tuổi. Trẻ nhỏ bị dị ứng có thể không bị mắc hen phế quản khi phơi nhiễm với các tác nhân gây dị ứng khi còn trẻ. Tuy nhiên, qua thời gian, cơ thể bắt đầu phản ứng khác đi khi tác nhân dị ứng xâm nhập vào cơ thể. Hiện tượng này cuối cùng có thể dẫn đến hen phế quản khi trưởng thành.

Điểm chung giữa hen phế quản trẻ em và người lớn

Các chuyên gia chưa biết chính xác nguyên nhân khiến một người bị mắc hen phế quản. Dị ứng có thể gây ra các triệu chứng hen và bùng phát cơn hen phế quản. Các nghiên cứu đã chứng minh bộ gen của chúng ta cũng như môi trường sống có thể đóng vai trò quan trọng trong khởi phát của bệnh.

Hen phế quản ở trẻ em và người lớn có cùng những tác nhân gây bệnh. Đối với bệnh nhân hen ở mọi độ tuổi, phơi nhiễm với các tác nhân sau có thể gây bùng phát hen hoặc cơn hen cấp:

  • Khói thuốc lá
  • Nấm mốc
  • Ô nhiễm không khí
  • Ngủ trên giường có chăn gối bằng lông
  • Bụi
  • Gián
  • Lông hoặc nước bọt của động vật
  • Bị nhiễm trùng hô hấp hay cảm lạnh
  • Khí hậu lạnh
  • Không khí khô
  • Bị stress hay kích động
  • Tập thể dục quá sức

Hút thuốc lá thụ động đặc biệt nguy hiểm đối với trẻ em. Khoảng 1 triệu trẻ em mắc hen phế quản gặp phải các triệu chứng khá nặng và các đợt bùng phát của bệnh do bị phơi nhiễm với khói thuốc thụ động.

Điểm khác nhau giữa hen phế quản trẻ em và người lớn

Trẻ em được chẩn đoán mắc hen phế quản thường xuất hiện những triệu chứng không liên tục. Đôi khi các tác nhân dị ứng gây khởi phát cơn hen và đôi khi không.

Tuy nhiên ở người lớn, các triệu chứng hen thường kéo dài dai dẳng. Việc điều trị hàng ngày là cần thiết để có thể kiểm soát tốt các triệu chứng và phòng các đợt hen cấp.

Trẻ mắc hen thường nhận thấy các triệu chứng dường như biến mất hoặc ít nghiêm trọng hơn trong suốt tuổi dậy thì. Vào khoảng 20 tuổi, các triệu chứng có thể xuất hiện trở lại trong một khoảng thời gian ngắn rồi lại biến mất. Theo Hiệp hội hen phế quản và bệnh dị ứng Hoa Kỳ, chu kỳ xuất hiện và biến mất của các triệu chứng sẽ tiếp tục cho tới khi người đó 30, 40 tuổi.

Biện pháp điều trị

Cả trẻ em và người lớn đều có thể áp dụng một hoặc cả hai liệu pháp điều trị: nhóm thuốc hen tác dụng nhanh và nhóm thuốc hen tác dụng kéo dài.

  • Thuốc hen tác dụng nhanh có hiệu quả làm giảm các triệu chứng khi cơn hen xuất hiện do các tác nhân dị ứng hoặc các đợt bùng phát bệnh.
  • Thuốc hen tác dụng kéo dài để làm giảm triệu chứng sưng và viêm để phòng sự tấn công của dị ứng. Các thuốc này thường được sử dụng từ vài tháng đến vài năm.

Hầu hết trẻ em và người lớn mắc hen phế quản thường sử dụng liệu pháp kết hợp cả hai loại thuốc nói trên.

Các triệu chứng của hen phế quản

Bệnh hen phế quản gây viêm và hẹp đường dẫn khí gây khó thở. Các triệu chứng khác bao gồm:

  • Thờ khò khè
  • Ho
  • Tức ngực
  • Tăng tiết dịch hô hấp
  • Tăng áp lực ở lồng ngực
  • Thở gấp sau khi hoạt động thể lực
  • Khó ngủ
  • Chậm hồi phục khi bị mắc một căn bệnh nhiễm trùng hô hấp như cúm hay cảm lạnh

Khi bạn nghi ngờ các triệu chứng của trẻ là của bệnh hen phế quản, hãy đưa trẻ đi khám ngay. Nếu không được điều trị, hen phế quản trẻ em có thể dẫn tới những hậu quả không lường. Ví dụ trẻ bị hen mà không được điều trị thường khả năng hoạt động thể chất sẽ kém hơn trẻ khỏe mạnh bình thường. Điều này khiến trẻ ngại hoạt động. Tuy nhiên, trẻ bị mắc hen nên tích cực tham gia vào các hoạt động  phù hợp .

Lập một kế hoạch hành động để kiểm soát bệnh hen

Cần phải thiết lập một kế hoạch để đối phó với hen phế quản, dù bệnh xuất hiện ở trẻ em hay người lớn. Bản kế hoạch liệt kê các loại thuốc mà người bệnh cần uống và cả thời gian chi tiết. Nó cũng giúp cung cấp các thông tin để biết khi nào cơn hen phế quản không được kiểm soát tốt và gây nguy hiểm cho người bệnh. Những hướng dẫn chi tiết ghi trong bản kế hoạch này sẽ giúp bạn bè và người thân của người bệnh biết được khi nào là cần thiết phải tìm kiếm can thiệp y khoa.

Để xây dựng bản kế hoạch này, hãy thảo luận về liệu pháp điều trị với bác sỹ. Ghi rõ khi nào là lúc người bệnh cần phải tăng cường điều trị. Lên chi tiết những thứ cần làm trong đợt bùng phát cơn hen. Liệt kê những tác nhân gây hen cần tránh và biện pháp để hạn chế tiếp xúc với chúng. Nếu tuân thủ đúng theo kế hoạch được đặt ra, người bệnh có thể kiểm soát tốt cơn hen và phòng tránh được những biến chứng nguy hiểm trong tương lai.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Chế độ dinh dưỡng cho người mắc hen phế quản

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 22/03/2025

    Nhịn ăn gián đoạn kéo dài có hại gì?

    Nhịn ăn gián đoạn là biện pháp giảm cân phổ biến trong những năm gần đây. Tuy nhiên một phát hiện mới cho thấy, nên cân nhắc thời gian áp dụng chế độ ăn này ở những người trẻ tuổi vì nó có thể làm trầm trọng thêm bệnh đái tháo đường.

  • 22/03/2025

    8 lý do khiến bạn vẫn bị sâu răng mặc dù đã đánh răng và dùng chỉ nha khoa

    Vệ sinh răng miệng đúng cách là điều cần thiết cho răng và nướu khỏe mạnh. Và chúng đặc biệt quan trọng đối với những người dễ bị sâu răng. Vì vậy, hãy tiếp tục đánh răng hai lần mỗi ngày và dùng chỉ nha khoa thường xuyên. Với suy nghĩ đó, bài viết này sẽ giúp bạn hiểu lý do tại sao sâu răng vẫn có thể xảy ra ngay cả khi bạn chăm sóc răng miệng tốt và bạn có thể làm gì để giảm nguy cơ này.

  • 21/03/2025

    Mỗi ngày ăn một bữa - Giảm cân, giảm luôn sức khỏe?

    Mỗi ngày chỉ ăn một bữa - có rất nhiều lý do để không ít người thực hiện cách ăn này như giảm cân, thải độc. Phương pháp này hiện đang được truyền tai nhau như một trào lưu.

  • 21/03/2025

    Táo đỏ: Thực phẩm bổ dưỡng hay chiêu thổi phồng từ quảng cáo?

    Trong Đông y, táo đỏ được xếp vào nhóm thuốc không có độc, có thể sử dụng lâu dài. Gần đây, táo đỏ đã trở thành một “cơn sốt” trong cộng đồng nhờ được quảng bá như một thực phẩm bổ dưỡng, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.

  • 21/03/2025

    Nguyên nhân nào khiến tóc rụng ngày càng nhiều?

    Tình trạng rụng tóc phản ánh nhiều điều về sức khỏe và thói quen sinh hoạt hàng ngày. Khi phát hiện dấu hiệu tóc rụng nhiều, bạn có thể làm gì để mái tóc không thưa dần thêm?

  • 21/03/2025

    Điều gì thực sự xảy ra với cơ thể bạn khi bạn sinh mổ?

    Sinh mổ hay còn gọi là sinh mổ lấy thai ngày càng phổ biến vì nhiều lý do. Có khoảng 30% ca sinh nở ở Hoa Kỳ diễn ra bằng phương pháp mổ lấy thai. Hãy cùng VIAM tìm hiểu một số tác dụng phụ có thể xảy ra với mẹ sau khi sinh nhé.

  • 20/03/2025

    Rau xanh có phải là "vua" chất xơ?

    Câu chuyện về viên rau củ - một loại thực phẩm bổ sung chất xơ - đang thu hút sự quan tâm. Liệu có phải vì chúng ta chưa hiểu rõ tầm quan trọng của chất xơ?

  • 20/03/2025

    Giảm mỡ nội tạng hiệu quả với hạt dẻ cười

    Hạt dẻ cười không chỉ là món ăn vặt thơm ngon mà còn là “trợ thủ đắc lực” trong quá trình giảm mỡ nội tạng.

Xem thêm