Sử dụng một số thuốc thông thường ở người cao tuổi

Khi dùng thuốc dù là thuốc kê đơn theo chỉ định của bác sĩ hay thuốc không kê đơn thì người bệnh đều phải rất thận trọng, nhất là với người cao tuổi. Người cao tuổi và gia đình cần biết về cách sử dụng một số loại thuốc thường sử dụng sau.

Thuốc giảm đau paracetamol

Đây là thuốc hay được người cao tuổi sử dụng khi bị đau đầu, đau cơ trong cảm cúm. Trong các bệnh về khớp, paracetamol là thuốc thay thế salicylat (ví dụ như aspirin) khi người bệnh có chống chỉ định hoặc không dung nạp salicylat để giảm đau nhẹ. Paracetamol được dùng giảm đau tạm thời trong điều trị chứng đau nhẹ và vừa. Thuốc có tác dụng làm giảm đau cường độ thấp có nguồn gốc không phải nội tạng. Bên cạnh đó, đây cũng là thuốc được dùng để hạ sốt tương đối an toàn.

Khi dùng thuốc này người cao tuổi cần chú ý, đối với người có bệnh nghiêm trọng về tim, phổi, thận hoặc gan, người mẫn cảm với các thành phần của thuốc... không được sử dụng paracetamol để hạ sốt hoặc giảm đau.

Paracetamol tương đối không độc với liều điều trị thông thường nhưng khi dùng liều cao, kéo dài có thể gây tổn thương gan (ngộ độc gan), thận. Một số dạng thuốc paracetamol có trên thị trường chứa sulfit có thể gây phản ứng kiểu dị ứng, gồm cả phản vệ và những cơn hen đe dọa tính mạng hoặc ít nghiêm trọng hơn ở một số người quá mẫn. Sự quá mẫn thường gặp ở người bệnh hen nhiều hơn ở người không hen. Vì vậy, đối với người cao tuổi bị hen phải dùng hết sức thận trọng. Không uống rượu khi dùng thuốc này (vì rượu có thể gây tăng độc tính với gan của paracetamol). Cần tránh hoặc hạn chế uống rượu khi dùng paracetamol.

Thuốc trị ngạt mũi oxymetazolin

Ngạt mũi là triệu chứng thường gặp ở người cao tuổi. Vì vậy, thuốc trị ngạt mũi oxymetazolin cũng hay được người bệnh mua về sử dụng. Khi bị ngạt mũi, khó thở, nhỏ thuốc vào, thuốc có tác dụng co mạch làm cho mũi thông thoáng, dễ thở. Thuốc có tác dụng làm giảm tạm thời sưng huyết mũi do cảm lạnh, viêm mũi, viêm xoang, hoặc dị ứng đường hô hấp trên...

Tuy nhiên, thuốc có thể gây tác dụng phụ toàn thân như: gây tăng huyết áp, hồi hộp lo lắng, buồn nôn, chóng mặt, đau đầu, đánh trống ngực hoặc nhịp tim chậm phản xạ. Vì vậy, những người bị bệnh mạch vành, đau thắt ngực hoặc tăng huyết áp (bệnh có thể tăng lên do thuốc gây tác dụng trên tim mạch), người đái tháo đường, cường tuyến giáp... phải dùng hết sức thận trọng.
Không nên tự dùng thuốc nhỏ mũi oxymetazolin quá 3 ngày. Nếu sau 3 ngày vẫn còn các triệu chứng, phải ngừng thuốc và hỏi ý kiến thầy thuốc.

Thuốc chống dị ứng clopheniramin

Do sức đề kháng ở người cao tuổi thường kém hơn so với người trưởng thành nên mỗi khi thời tiết thay đổi là điều kiện thuận lợi khiến người cao tuổi dễ bị cảm lạnh, viêm mũi dị ứng... Khi bị các bệnh liên quan đến dị ứng có thể dùng thuốc chống dị ứng clopheniramin. Ngoài ra, thuốc còn dùng trong các trường hợp dị ứng thức ăn, phản ứng huyết thanh, côn trùng đốt, ngứa ở người bệnh bị sởi hoặc thủy đậu...

Cần lưu ý, clorpheniramin có thể làm tăng nguy cơ bí tiểu tiện do tác dụng phụ chống tiết acetylcholin của thuốc, đặc biệt ở người bị phì đại tuyến tiền liệt, tắc đường niệu, tắc môn vị tá tràng và làm trầm trọng thêm ở người bệnh nhược cơ... nên nếu người cao tuổi có triệu chứng phì đại tuyến tiền liệt hay glocom góc hẹp, loét dạ dày, chít hoặc tắc môn vị - tá tràng hoặc người đang bị cơn hen cấp thì không được dùng thuốc này. Tác dụng an thần của clorpheniramin tăng lên khi uống rượu và khi dùng đồng thời với các thuốc an thần khác nên trong quá trình dùng thuốc người bệnh không được uống rượu, và không dùng cùng các thuốc an thần khác (ví dụ như thuốc ngủ).

Thuốc có thể gây ngủ gà, chóng mặt, hoa mắt, nhìn mờ, và suy giảm tâm thần vận động trong một số người bệnh và có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng lái xe hoặc vận hành máy. Cần tránh dùng cho người đang cần sự tỉnh táo để làm việc. Dùng thuốc thận trọng với người trên 60 tuổi vì những người này thường tăng nhạy cảm với tác dụng chống tiết acetylcholin.

WHO khuyến cáo 5 điểm cần lưu ý khi sử dụng thuốc kháng sinh
1. Kháng sinh không dùng để điều trị các bệnh do virut gây ra như cảm, cúm: Kháng sinh không có hiệu quả đối với tất cả lây nhiễm. Kháng sinh chỉ có hiệu quả đối với vi khuẩn chứ không phải đối với các loại lây nhiễm như virut, nguyên nhân của cảm, cúm.
Sử dụng kháng sinh khi không cần thiết sẽ không giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi và có thể gây ra những tác dụng phụ. Khi người bệnh cảm thấy khá hơn sau khi bị cảm, cúm, thông thường là do hệ thống miễn dịch của cơ thể đang thực hiện các việc để điều trị nhiễm khuẩn.
2. Hãy giữ kháng sinh cho riêng mình: Không dùng chung kháng sinh với người khác. Người khác có thể có những nhiễm khuẩn khác nhau và không thể dùng cùng loại kháng sinh như mình, điều này có thể dẫn đến kháng thuốc.
3. Không dùng kháng sinh còn lại cho lần sử dụng sau.
4. Dùng kháng sinh đúng thời điểm: Nếu bạn được kê dùng kháng sinh, điều quan trọng là bạn phải tuân thủ lời khuyên của bác sĩ là dùng kháng sinh như thế nào, vào thời điểm nào và dùng trong bao lâu.
5. Hãy thực hiện các bước đơn giản để phòng, chống nhiễm khuẩn: che miệng khi ho, hắt hơi; rửa tay với xà phòng, nhất là trước khi ăn hoặc sau khi lau mũi.

Dược sĩ Hoàng Thu - Theo SKĐS

Từ khóa:

Bình luận

Tin mới

29/11/2025

7 loại đồ uống giúp ngừa đau họng - bệnh thường gặp ở giáo viên

Giống như ca sĩ hay diễn giả, giáo viên thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ đau họng do phải nói liên tục trong nhiều giờ. Tham khảo một số đồ uống đơn giản giúp các thầy cô phòng ngừa và làm dịu cơn đau họng một cách hiệu quả.
29/11/2025

Bảo vệ da và tóc khỏi hanh khô mùa giao mùa

Mùa thu đến mang theo không khí se lạnh, giảm độ ẩm, khiến da và tóc dễ rơi vào tình trạng khô ráp, nứt nẻ và thiếu sức sống.Thay đổi thời tiết không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn tác động đến sức khỏe của làn da và mái tóc. Điều chỉnh quy trình chăm sóc da và bảo vệ tóc trước tình trạng tóc khô xơ khi giao mùa là cần thiết để duy trì vẻ đẹp tự nhiên. Bài viết này sẽ cung cấp những phương pháp khoa học giúp bạn bảo vệ da và tóc hiệu quả trong mùa giao mùa.
28/11/2025

Chế độ ăn cho trẻ nhiễm HIV theo từng giai đoạn bệnh cần chú ý gì?

Nhờ hiệu quả của thuốc kháng virus (ARV), ngày càng nhiều trẻ nhiễm HIV có thể phát triển, học tập và sinh hoạt bình thường như những trẻ khác. Tuy nhiên, dinh dưỡng vẫn là nền tảng của chăm sóc điều trị, giúp duy trì cân nặng, tăng sức đề kháng, giảm biến chứng và hạn chế tác dụng phụ của thuốc.
28/11/2025

Lõm ngực bẩm sinh ở trẻ có nguy hiểm không?

Lõm ngực bẩm sinh xảy ra khi xương ức phát triển bất thường tạo ra vết lõm trên thành ngực của bạn và có thể gây ra các vấn đề về thể chất cũng như cảm xúc cho trẻ. Cùng tìm hiểu về bệnh lý lõm ngực bẩm sinh ở trẻ qua bài viết sau đây!
28/11/2025

Bảo vệ sức khỏe xương khớp khi thời tiết lạnh

Thời tiết lạnh giá và chuyển mùa thường làm gia tăng các vấn đề về xương khớp, gây ra tình trạng đau cứng khớp và khó khăn khi vận động. Sự thay đổi của nhiệt độ và độ ẩm có thể làm các mô cơ giãn nở, tạo áp lực lên khớp, dẫn đến cảm giác đau nhức hoặc tê cứng.
27/11/2025

Hội thảo khoa học" Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp"

Hà Nội, ngày 27/11/2025 – Kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dụng Việt Nam thực hiện được công bố tại Hội thảo khoa học “Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp” đã chỉ ra những thách thức lớn trong công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) tại các đô thị lớn.
27/11/2025

Cách ăn low-carb giúp giảm cân bền vững

Chế độ ăn kiêng low-carb (ít carbohydrate) đã chứng minh được hiệu quả trong việc giảm cân nhanh chóng và cải thiện nhiều chỉ số sức khỏe. Tuy nhiên, chìa khóa để thành công không phải là việc cắt giảm carb một cách mù quáng, mà là thực hiện một cách thông minh, bền vững để biến nó thành một lối sống lâu dài.
27/11/2025

Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng?

Ung thư đại trực tràng là căn bệnh phổ biến và gây tử vong cao trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng cũng nằm trong top năm loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh có thể giảm đáng kể thông qua các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ đưa ra lời khuyên thiết thực để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và sàng lọc định kỳ, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.