Sốt xuất huyết giao mùa: Cảnh giác cao độ trong thời tiết thất thường
Trong bối cảnh thời tiết thất thường và chuyển mùa với độ ẩm cao, sốt xuất huyết trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam. Việc thời tiết thay đổi không chỉ tạo điều kiện cho muỗi vằn sinh sản mà còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của con người. Do đó, nhận biết sớm triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng chống hiệu quả là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro, nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của sốt xuất huyết trong giai đoạn giao mùa.
Nguyên nhân và cơ chế lây lan của sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra, lây truyền qua vết đốt của muỗi vằn (Aedes aegypti). Muỗi cái mang virus từ máu người bệnh sang người khỏe mạnh qua lần đốt tiếp theo. Virus Dengue có bốn chủng khác nhau (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4), và một người có thể nhiễm bệnh nhiều lần trong đời do mỗi chủng chỉ tạo miễn dịch riêng biệt, không bảo vệ chéo trước các chủng khác.
Sốt xuất huyết thường gia tăng mạnh vào mùa mưa (tháng 5 đến tháng 11), khi muỗi vằn phát triển. Vệ sinh môi trường kém, đặc biệt là việc để nước đọng trong các vật chứa, tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sản, khiến sốt xuất huyết trở thành mối đe dọa trong cộng đồng.
Triệu chứng sốt xuất huyết qua các giai đoạn
- Giai đoạn sốt kéo dài từ 2- 3 ngày. Đây là giai đoạn khởi phát với các triệu chứng giống cúm thông thường: Sốt cao đột ngột (39-40°C), kèm theo đau đầu, đau nhức cơ và khớp, mệt mỏi. Người bệnh có thể bị buồn nôn và phát ban trên da. Các triệu chứng này dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm, và biểu hiện ở trẻ em có thể nhẹ hơn.
- Giai đoạn nguy hiểm thường từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7. Đây là thời điểm bệnh có thể trở nặng, ngay cả khi người bệnh đã giảm sốt. Người bệnh xuất hiện các dấu hiệu xuất huyết như chấm đỏ dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc xuất huyết nội tạng. Nguy hiểm nhất là sốc do thoát huyết tương, gây giảm thể tích tuần hoàn, dẫn đến các triệu chứng mệt lả, da lạnh, mạch nhanh, và huyết áp giảm.
- Giai đoạn hồi phục bắt đầu khi bệnh nhân hết sốt trên 48 giờ, bệnh nhân cảm thấy khỏe hơn, thèm ăn và đi tiểu nhiều hơn. Xét nghiệm máu cho thấy tiểu cầu tăng dần, trở về mức bình thường. Tuy nhiên, vẫn cần thận trọng vì một số trường hợp nặng có thể diễn tiến khó lường ngay cả khi đã qua giai đoạn nguy hiểm.
Đọc thêm tại: Sốt xuất huyết Dấu hiệu nhận biết sớm và phương pháp điều trị hiệu quả
Biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như sốc dengue do huyết tương thoát mạch, dẫn đến giảm thể tích tuần hoàn, tụt huyết áp đột ngột và trụy mạch, có thể gây tử vong nếu không được bù dịch kịp thời. Biến chứng khác là xuất huyết nội tạng bao gồm đường tiêu hóa, phổi, não, suy gan, suy thận do virus xâm nhập. Phản ứng miễn dịch quá mức hay "cơn bão cytokine" có thể gây tổn thương mạch máu và mô, đặc biệt khi tái nhiễm, thường đi kèm với giảm tiểu cầu và rối loạn đông máu.
Thời tiết thất thường và sự gia tăng muỗi vằn trong giao mùa làm tăng nguy cơ bùng phát dịch và tỷ lệ biến chứng cao hơn ở các nhóm dễ tổn thươg nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh mạn tính, dẫn đến những hậu quả đáng sợ như suy đa tạng, hôn mê, người bệnh cảnh giác với các triệu chứng và đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời.
Phương pháp điều trị sốt xuất huyết hiệu quả
Việc điều trị sốt xuất huyết hiện tại chủ yếu là giảm triệu chứng và phòng ngừa biến chứng do chưa có thuốc đặc trị. Đối với trường hợp nhẹ, bệnh nhân cần nghỉ ngơi, bù đủ nước và điện giải bằng nước lọc, nước trái cây, oresol, và dùng paracetamol để hạ sốt, lưu ý tuyệt đối không dùng aspirin hoặc ibuprofen vì có nguy cơ tăng xuất huyết. Các trường hợp nặng có dấu hiệu sốc hoặc xuất huyết nghiêm trọng cần nhập viện khẩn cấp để được theo dõi sát sao, truyền dịch tĩnh mạch, và làm xét nghiệm máu định kỳ nhằm đánh giá tiểu cầu và tình trạng thoát huyết tương để điều trị kịp thời.
Bệnh nhân cần tuân thủ chặt chẽ chỉ định của bác sĩ và theo dõi các dấu hiệu cảnh báo. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng hỗ trợ với thực phẩm giàu vitamin C, B12, folate, sắt (như lá đu đủ, lựu, rau xanh) giúp tăng tiểu cầu tự nhiên, đồng thời cần tránh rượu bia, nước tăng lực và thực phẩm có màu đỏ để không nhầm lẫn với triệu chứng xuất huyết.
Đọc thêm tại: Tất cả những điều cần biết về sốt xuất huyết
Biện pháp phòng sốt xuất huyết hiệu quả
Phòng chống sốt xuất huyết là biện pháp tối ưu nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt trong mùa mưa khi muỗi vằn phát triển mạnh. Biện pháp cốt lõi là loại bỏ môi trường sinh sản của muỗi bằng cách dọn sạch nước đọng và phát quang bụi rậm. Để bảo vệ bản thân khỏi muỗi đốt, cần mặc quần áo dài, dùng kem chống muỗi và sử dụng màn khi ngủ.
Các giải pháp bổ sung trong nhà bao gồm dùng đèn bắt muỗi, vợt điện, hoặc tinh dầu tự nhiên (sả, tràm trà) để đuổi muỗi. Ngoài ra, có thể áp dụng các biện pháp sinh học như thả cá để diệt lăng quăng hoặc sử dụng nhang muỗi, bình xịt hóa học đúng quy định. Điều quan trọng là mỗi cá nhân cần nâng cao ý thức cộng đồng, chủ động vệ sinh môi trường sống và theo dõi sức khỏe trong suốt mùa dịch.
Kết luận
Sốt xuất huyết là một mối đe dọa nghiêm trọng trong các giai đoạn giao mùa, đặc biệt khi thời tiết thất thường tạo điều kiện cho muỗi vằn phát triển. Việc nhận biết sớm các triệu chứng sốt xuất huyết, từ sốt cao, đau cơ đến các dấu hiệu nguy hiểm như xuất huyết hay sốc, là yếu tố quyết định trong việc ngăn chặn biến chứng.
Kết hợp với các biện pháp phòng sốt xuất huyết như diệt muỗi, vệ sinh môi trường và theo dõi sức khỏe, chúng ta có thể giảm thiểu tác động của bệnh lên cộng đồng. Hãy chủ động trang bị kiến thức và hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình trước căn bệnh nguy hiểm này.
Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, trẻ thừa cân béo phì, phụ nữ mang thai và cho con bú,… Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678
-
Nên uống nước ép bưởi hay ăn bưởi nguyên múi?
Nên thưởng thức bưởi nguyên múi hay chế biến thành nước ép để tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe là câu hỏi khiến không ít người băn khoăn.
-
11 lời khuyên "Nên - Không nên" khi bạn bị đau đầu gối
Đau gối là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi hoặc những ai thường xuyên vận động mạnh.
-
Cách uống hạt chia có lợi cho sức khỏe
Hạt chia rất nhỏ nhưng chứa nhiều dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng hạt chia để mang lại những giá trị vượt trội.
-
6 dấu hiệu cảnh báo loãng xương dễ bị bỏ qua
Loãng xương được mệnh danh là “kẻ thù thầm lặng”, bởi bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là gãy xương và biến dạng cột sống. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo Loãng xương là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.
-
Ngủ ngon hơn trong đêm thu: Bí quyết cho giấc ngủ sâu và trọn vẹn
Mùa thu với không khí se lạnh và những ngày ngắn hơn có thể mang lại cảm giác dễ chịu, nhưng cũng dễ làm gián đoạn nhịp sinh học, dẫn đến khó ngủ hoặc giấc ngủ không sâu. Một giấc ngủ ngon không chỉ giúp bạn sảng khoái mà còn hỗ trợ sức khỏe thể chất và tinh thần. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp bạn cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ việc điều chỉnh môi trường ngủ đến xây dựng thói quen lành mạnh, để mỗi đêm đều là một trải nghiệm nghỉ ngơi trọn vẹn.
-
Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân
Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...
-
Bệnh viêm não tự miễn
Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!
-
8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ
Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.
