Sốt xuất huyết giao mùa: Cảnh giác cao độ trong thời tiết thất thường
Trong bối cảnh thời tiết thất thường và chuyển mùa với độ ẩm cao, sốt xuất huyết trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam. Việc thời tiết thay đổi không chỉ tạo điều kiện cho muỗi vằn sinh sản mà còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của con người. Do đó, nhận biết sớm triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng chống hiệu quả là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro, nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của sốt xuất huyết trong giai đoạn giao mùa.
Nguyên nhân và cơ chế lây lan của sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết do virus Dengue gây ra, lây truyền qua vết đốt của muỗi vằn (Aedes aegypti). Muỗi cái mang virus từ máu người bệnh sang người khỏe mạnh qua lần đốt tiếp theo. Virus Dengue có bốn chủng khác nhau (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4), và một người có thể nhiễm bệnh nhiều lần trong đời do mỗi chủng chỉ tạo miễn dịch riêng biệt, không bảo vệ chéo trước các chủng khác.
Sốt xuất huyết thường gia tăng mạnh vào mùa mưa (tháng 5 đến tháng 11), khi muỗi vằn phát triển. Vệ sinh môi trường kém, đặc biệt là việc để nước đọng trong các vật chứa, tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi sinh sản, khiến sốt xuất huyết trở thành mối đe dọa trong cộng đồng.
Triệu chứng sốt xuất huyết qua các giai đoạn
- Giai đoạn sốt kéo dài từ 2- 3 ngày. Đây là giai đoạn khởi phát với các triệu chứng giống cúm thông thường: Sốt cao đột ngột (39-40°C), kèm theo đau đầu, đau nhức cơ và khớp, mệt mỏi. Người bệnh có thể bị buồn nôn và phát ban trên da. Các triệu chứng này dễ bị nhầm lẫn với cảm cúm, và biểu hiện ở trẻ em có thể nhẹ hơn.
- Giai đoạn nguy hiểm thường từ ngày thứ 3 đến ngày thứ 7. Đây là thời điểm bệnh có thể trở nặng, ngay cả khi người bệnh đã giảm sốt. Người bệnh xuất hiện các dấu hiệu xuất huyết như chấm đỏ dưới da, chảy máu cam, chảy máu chân răng hoặc xuất huyết nội tạng. Nguy hiểm nhất là sốc do thoát huyết tương, gây giảm thể tích tuần hoàn, dẫn đến các triệu chứng mệt lả, da lạnh, mạch nhanh, và huyết áp giảm.
- Giai đoạn hồi phục bắt đầu khi bệnh nhân hết sốt trên 48 giờ, bệnh nhân cảm thấy khỏe hơn, thèm ăn và đi tiểu nhiều hơn. Xét nghiệm máu cho thấy tiểu cầu tăng dần, trở về mức bình thường. Tuy nhiên, vẫn cần thận trọng vì một số trường hợp nặng có thể diễn tiến khó lường ngay cả khi đã qua giai đoạn nguy hiểm.
Đọc thêm tại: Sốt xuất huyết Dấu hiệu nhận biết sớm và phương pháp điều trị hiệu quả
Biến chứng nguy hiểm của sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng như sốc dengue do huyết tương thoát mạch, dẫn đến giảm thể tích tuần hoàn, tụt huyết áp đột ngột và trụy mạch, có thể gây tử vong nếu không được bù dịch kịp thời. Biến chứng khác là xuất huyết nội tạng bao gồm đường tiêu hóa, phổi, não, suy gan, suy thận do virus xâm nhập. Phản ứng miễn dịch quá mức hay "cơn bão cytokine" có thể gây tổn thương mạch máu và mô, đặc biệt khi tái nhiễm, thường đi kèm với giảm tiểu cầu và rối loạn đông máu.
Thời tiết thất thường và sự gia tăng muỗi vằn trong giao mùa làm tăng nguy cơ bùng phát dịch và tỷ lệ biến chứng cao hơn ở các nhóm dễ tổn thươg nguy cơ cao như trẻ em, người cao tuổi, người có bệnh mạn tính, dẫn đến những hậu quả đáng sợ như suy đa tạng, hôn mê, người bệnh cảnh giác với các triệu chứng và đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị kịp thời.
Phương pháp điều trị sốt xuất huyết hiệu quả
Việc điều trị sốt xuất huyết hiện tại chủ yếu là giảm triệu chứng và phòng ngừa biến chứng do chưa có thuốc đặc trị. Đối với trường hợp nhẹ, bệnh nhân cần nghỉ ngơi, bù đủ nước và điện giải bằng nước lọc, nước trái cây, oresol, và dùng paracetamol để hạ sốt, lưu ý tuyệt đối không dùng aspirin hoặc ibuprofen vì có nguy cơ tăng xuất huyết. Các trường hợp nặng có dấu hiệu sốc hoặc xuất huyết nghiêm trọng cần nhập viện khẩn cấp để được theo dõi sát sao, truyền dịch tĩnh mạch, và làm xét nghiệm máu định kỳ nhằm đánh giá tiểu cầu và tình trạng thoát huyết tương để điều trị kịp thời.
Bệnh nhân cần tuân thủ chặt chẽ chỉ định của bác sĩ và theo dõi các dấu hiệu cảnh báo. Bên cạnh đó, chế độ dinh dưỡng hỗ trợ với thực phẩm giàu vitamin C, B12, folate, sắt (như lá đu đủ, lựu, rau xanh) giúp tăng tiểu cầu tự nhiên, đồng thời cần tránh rượu bia, nước tăng lực và thực phẩm có màu đỏ để không nhầm lẫn với triệu chứng xuất huyết.
Đọc thêm tại: Tất cả những điều cần biết về sốt xuất huyết
Biện pháp phòng sốt xuất huyết hiệu quả
Phòng chống sốt xuất huyết là biện pháp tối ưu nhất để giảm nguy cơ mắc bệnh, đặc biệt trong mùa mưa khi muỗi vằn phát triển mạnh. Biện pháp cốt lõi là loại bỏ môi trường sinh sản của muỗi bằng cách dọn sạch nước đọng và phát quang bụi rậm. Để bảo vệ bản thân khỏi muỗi đốt, cần mặc quần áo dài, dùng kem chống muỗi và sử dụng màn khi ngủ.
Các giải pháp bổ sung trong nhà bao gồm dùng đèn bắt muỗi, vợt điện, hoặc tinh dầu tự nhiên (sả, tràm trà) để đuổi muỗi. Ngoài ra, có thể áp dụng các biện pháp sinh học như thả cá để diệt lăng quăng hoặc sử dụng nhang muỗi, bình xịt hóa học đúng quy định. Điều quan trọng là mỗi cá nhân cần nâng cao ý thức cộng đồng, chủ động vệ sinh môi trường sống và theo dõi sức khỏe trong suốt mùa dịch.
Kết luận
Sốt xuất huyết là một mối đe dọa nghiêm trọng trong các giai đoạn giao mùa, đặc biệt khi thời tiết thất thường tạo điều kiện cho muỗi vằn phát triển. Việc nhận biết sớm các triệu chứng sốt xuất huyết, từ sốt cao, đau cơ đến các dấu hiệu nguy hiểm như xuất huyết hay sốc, là yếu tố quyết định trong việc ngăn chặn biến chứng.
Kết hợp với các biện pháp phòng sốt xuất huyết như diệt muỗi, vệ sinh môi trường và theo dõi sức khỏe, chúng ta có thể giảm thiểu tác động của bệnh lên cộng đồng. Hãy chủ động trang bị kiến thức và hành động ngay hôm nay để bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình trước căn bệnh nguy hiểm này.
Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (VIAM Clinic) thuộc Viện Y học ứng dụng Việt Nam tư vấn, cung cấp chế độ dinh dưỡng cá thể dành cho những người đang điều trị các bệnh mạn tính, trẻ nhẹ cân, suy dinh dưỡng, trẻ thừa cân béo phì, phụ nữ mang thai và cho con bú,… Hãy liên hệ với VIAM Clinic nếu bạn muốn có chế độ dinh dưỡng hỗ trợ điều trị và cải thiện sức khỏe TẠI ĐÂY hoặc Hotline: 0935.18.3939 / 024.3633.5678
-
Thời điểm ăn cá hồi tốt nhất để tăng lợi ích của omega-3
Cá hồi là nguồn cung cấp dồi dào acid béo omega-3, một chất dinh dưỡng đặc biệt có lợi cho sức khỏe con người. Nên ăn cá hồi như thế nào và ăn vào thời điểm nào để tận dụng tối đa lợi ích của omega-3?
-
6 dấu hiệu của bệnh tự kỷ ở trẻ sơ sinh
Cha mẹ và người chăm sóc thường muốn nhận biết các dấu hiệu của chứng tự kỷ để có thể nhận ra khi cần. Chứng tự kỷ không ảnh hưởng đến ngoại hình của trẻ, do đó việc chẩn đoán phụ thuộc vào việc xác định những thay đổi trong hành vi hoặc các mốc phát triển của trẻ, chẳng hạn như chậm phát triển ngôn ngữ và thoái triển các mốc phát triển.
-
Cách ăn cá để bổ sung omega-3 tốt nhất cho tim và não
Cá là thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao, đặc biệt là omega-3 rất tốt cho tim và chức năng não. Vậy nên ăn cá thế nào để nhận được nguồn omega-3 tốt nhất?
-
Những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy
Tiêu chảy thường được hiểu là tình trạng đi ngoài phân lỏng, nhiều nước và số lần nhiều hơn bình thường.
-
6 lợi ích sức khỏe của thịt lợn ít người biết
Thịt lợn là một trong những loại thịt phổ biến nhất nhưng ít người chú ý tới giá trị dinh dưỡng của nó. Không chỉ là nguồn cung cấp protein dồi dào cho cơ bắp, thịt lợn còn chứa một lượng lớn vitamin, khoáng chất thiết yếu mà cơ thể cần để duy trì năng lượng và các chức năng quan trọng.
-
Cong vẹo cột sống ảnh hưởng tới trẻ em như thế nào?
Cong vẹo cột sống ở trẻ em là tình trạng cột sống bị cong bất thường sang một bên (thường là chữ C hoặc S), có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thể chất và tinh thần nếu không được phát hiện và điều trị sớm. Đọc bài viết dưới đây để tìm hiểu về tình trạng này ở trẻ!
-
4 nhóm người không phù hợp ăn gạo lứt
Gạo lứt có nhiều lợi ích cho sức khỏe vì hàm lượng chất xơ, vitamin và chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, với một số nhóm người, gạo lứt có thể không phù hợp hoặc cần thận trọng khi ăn.
-
Những loại vaccine không nên bỏ qua cho trẻ
Tiêm chủng là một trong những biện pháp y tế công cộng hiệu quả nhất để bảo vệ trẻ em khỏi những bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.
