Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về việc sử dụng cồn để diệt vi trùng

Bạn đang tự hỏi liệu rằng cồn - như ethanol hay isopropanol - có khả năng tiêu diệt vi trùng trên da và trên các bề mặt đồ vật khác trong nhà hay không, thì câu trả lời đơn giản là có. Chúng hoàn toàn có thể.

Cồn có đặc tính kháng khuẩn. Điều này có nghĩa là ở nồng độ thích hợp, cồn có thể tiêu diệt các loại vi trùng như vi khuẩn và vi rút. Tuy nhiên, hiệu quả của cồn còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau.

Cồn có thể giết vi trùng không?

Câu trả lời là Có. Cồn giết chết vi trùng thông qua một quá trình hóa học đơn giản được gọi là biến tính.

Sự biến tính xảy ra khi các phân tử cồn liên kết với màng chất béo bao bọc tế bào vi rút hoặc vi khuẩn. Khi màng chất béo bị phá vỡ, các thành phần bên trong tế bào - bao gồm tất cả các thành phần quan trọng sẽ lộ ra, sau đó bắt đầu bị hòa tan và tế bào nhanh chóng bị tiêu diệt. Quá trình này tương tự như những gì xảy ra khi bạn rửa tay bằng xà phòng và nước. Tuy nhiên, xà phòng mang tới hiệu quả cao hơn so với cồn.

Lớp vỏ chất béo của vi khuẩn/vi rút bị phá vỡ bởi cồn hay xà phòng    (Nguồn: TheNewYorkTime)

Các chất khử trùng có chứa gốc cồn được sử dụng rộng rãi nhất là các chất có chứa gốc etanol (cồn etylic) hoặc isopropanol (cồn isopropyl). Đối với ethanol, về mặt hóa học thì nó giống như rượu chúng ta vẫn uống. Còn với isopropanol bạn có thể nghe thấy nó dưới tên cồn tẩy rửa.

Cả hai chất này đều khá hiệu quả trong việc loại bỏ vi khuẩn và vi rút trên da của bạn và trên các loại bề mặt khác nhau. Tuy nhiên, etanol có phần nhỉnh hơn isopropanol một chút, mặc dù điều này còn phụ thuộc vào loại vi sinh cần tiêu diệt. Theo khuyến cáo của Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), nồng độ cồn từ 60 đến 90 phần trăm được khuyến nghị cho mục đích khử trùng. Do vậy, khi bạn cần tìm các sản phẩm như chất tẩy rửa gia dụng hoặc nước rửa tay có thể tiêu diệt vi trùng, hãy chọn những sản phẩm có chứa nồng độ ít nhất khoảng 60% ethanol hoặc 70% isopropanol trong thành phần.

Một điều cần lưu ý rằng những sản phẩm này không được phép uống. Chúng không có tác dụng tiêu diệt vi trùng đã ở bên trong cơ thể. Ngược lại, việc nuốt phải những sản phẩm này có thể mang đến nguy cơ đe dọa tính mạng.

Cồn có thể tiêu diệt tất cả các loại vi trùng hay chỉ một số loại?

Ở nồng độ thích hợp (từ 60 đến 90% độ cồn), cồn có thể tiêu diệt nhiều loại vi trùng, bao gồm vi khuẩn, vi rút và nấm.

Ví dụ: cồn có thể loại bỏ các vi khuẩn thông thường, chẳng hạn như E. coli, salmonella (thương hàn), và Staphylococcus aureus (tụ cầu vàng). Các vi khuẩn khác, chẳng hạn như Enterococcus faecalis (nhiễm khuẩn cầu đường ruột), đang dần trở nên đề kháng hơn trước các tác động của chất khử trùng có chứa cồn.

Cồn cũng đã được chứng minh là có thể tiêu diệt các loại vi rút hay vi khuẩn như trực khuẩn lao, herpes, viêm gan B, HIV, cúm, rhinovirus và coronavirus,... Gần đây, một vài nghiên cứu đã chỉ ra rằng cồn có thể tiêu diệt vi rút SARS-CoV-2 một cách hiệu quả.

Ở chiều ngược lại, cồn lại không có tác dụng tiêu diệt vi rút gây viêm gan A hoặc bại liệt. Đối với nấm, cồn cũng có hiệu quả trong việc tiêu diệt một số loại nấm chẳng hạn như Blastomyces dermatitidis và Coccinidiodes immitis,…

Cách sử dụng cồn khử trùng hiệu quả

Một số lưu ý lựa chọn các sản phẩm khử trùng chứa cồn để đạt hiệu quả cao như:

  1. Khi chọn chất khử trùng có chứa cồn, hãy nhớ tìm sản phẩm có nồng độ cồn ít nhất từ 60% trở lên.
    Cồn tẩy rửa 70% (Nguồn: EverydayHealth)
  2. Để các sản phẩm có cồn ngoài tầm với của trẻ em và vật nuôi. Cũng nên nhớ rằng các sản phẩm này rất dễ cháy, do vậy bạn nên để xa ngọn lửa. Bạn cũng cần bảo quản kín các sản phẩm này để tránh tình trạng bay hơi, có thể làm giảm nồng độ của cồn của sản phẩm và làm giảm hiệu quả của sản phẩm.
  3. Thực hiện theo các hướng dẫn khi sử dụng sản phẩm để khử trùng tay hoặc các bề mặt đồ gia dụng trong gia đình.

Những phương pháp khác giúp tiêu diệt vi trùng hiệu quả

Sử dụng xà phòng và nước được coi là cách tốt nhất để diệt vi trùng trên tay. Để rửa tay, hãy thực hiện các đúng các bước bao gồm làm ướt tay bằng nước, thoa xà phòng và chà trong ít nhất 20 giây. Sau đó rửa sạch và lau khô.

Đối với bề mặt và vật dụng trong gia đình, nếu không có sẵn cồn để khử trùng, bạn có thể sử dụng nhiều loại sản phẩm khác, thậm chí là thuốc tẩy. Hãy đọc kỹ hướng dẫn sử dụng của sản phẩm trước khi sử dụng.

Uống đồ uống có chứa cồn có thể tiêu diệt vi rút và vi khuẩn không?

Câu trả lời là Không. Uống đồ uống có chứa cồn như bia, rượu vang, rượu whisky hoặc vodka sẽ không giúp cơ thể chống lại tình trạng nhiễm trùng. Khi bạn uống đồ uống có cồn, lượng cồn thực sự sẽ đi vào máu của bạn, và chúng không đủ lượng cũng như đủ mạnh để tiêu diệt vi trùng một cách hiệu quả. Điều này đúng ngay cả khi nồng độ cồn trong máu có thể lên đến mức gây ngộ độc và khiến tử vong.

Đặc biệt, uống nước rửa tay hoặc sản phẩm làm sạch có chứa cồn cũng gây ra những vấn đề nghiêm trọng khác, bao gồm:

  • co giật
  • hôn mê
  • tử vong

Việc sử dụng đồ uống có chứa cồn để khử trùng tay hoặc các bề mặt trong nhà cũng không có hiệu quả, vì đồ uống có cồn thường chỉ chứa từ 5 đến 30% cồn, do vậy chúng không đủ mạnh như các chất khử trùng. Hơn nữa, các loại đồ uống cũng không được sản xuất thích hợp cho mục đích lưu lại trên da hoặc bề mặt của đồ vật đủ lâu để tiêu diệt vi trùng. Điều này dẫn đến nếu bạn dùng đồ uống có cồn để sát khuẩn, chúng có thể sẽ bay hơi quá nhanh trước khi mang đến hiệu quả nào đó.

Mấu chốt

Cồn với nồng độ lớn hơn 60% có khả năng tiêu diệt vi trùng trên tay và trên các bề mặt gia dụng một cách hiệu quả. Các vi sinh vật này có thể bao gồm vi khuẩn, vi rút và nấm dễ bị ảnh hưởng bởi tác dụng diệt khuẩn của cồn. Đặc biệt, tác dụng này còn được chứng minh trên vi rút Sars-CoV-2 mới đây gây ra đại dịch COVID-19.

Bạn nên tham khảo kỹ lưỡng trước khi lựa chọn các sản phẩm phù hợp cho bản thân. Đối với đôi bàn tay, việc rửa tay với xà phòng và nước mang lại hiệu quả cao hơn và triệt để hơn so với cồn. Điều quan trọng là bạn luôn tuân theo hướng dẫn trên sản phẩm để có thể đạt hiệu quả nhất trong quá trình sử dụng, tránh các tác hại không mong muốn gây ra.

Tham khảo thêm thông tin tại: Như thế nào gọi là rửa tay khô?

 

Bình luận
Tin mới
  • 02/10/2023

    8 cách chăm sóc da khi bị zona

    Herpes zoster, còn được gọi là bệnh zona, là một căn bệnh do virus varicella-zoster, cùng loại virus gây bệnh thủy đậu, gây ra. Sau khi bạn khỏi bệnh thủy đậu khi còn nhỏ, virus sẽ nằm im trong các tế bào thần kinh của bạn. Đối với nhiều người, virus không bao giờ xuất hiện lặp lại. Nhưng theo Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh Hoa Kỳ (CDC), trung bình khoảng 1 trong 3 người trưởng thành ở Hoa Kỳ, virus sẽ tái hoạt động và gây ra bệnh zona.

  • 02/10/2023

    Dinh dưỡng những ngày đầu đời quan trọng thế nào đối với trẻ nhỏ

    Theo Bs. Khổng Minh Tuấn, 1000 ngày đầu đời được coi là "1000 ngày vàng", là thời gian tính từ khi hình thành bào thai trong bụng mẹ đến khi sinh ra và đủ 24 tháng tuổi.

  • 02/10/2023

    Muốn nhanh hồi phục sức khỏe, người mắc bệnh sốt xuất huyết nên ăn 7 loại thực phẩm này

    Bệnh sốt xuất huyết hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, do đó chế độ dinh dưỡng có vai trò rất quan trọng để nâng cao sức đề kháng, giúp người bệnh nhanh hồi phục hơn. Vậy những thực phẩm nào tốt cho quá trình hồi phục ở người bệnh sốt xuất huyết?

  • 02/10/2023

    Cách tẩy tế bào chết da đầu cho mái tóc chắc khỏe

    Da đầu khỏe mạnh là chìa khóa cho một mái tóc đẹp. Vì vậy, việc chăm sóc tóc không thể thiếu bước tẩy tế bào chết cho da đầu sạch sẽ và thông thoáng.

  • 02/10/2023

    Căng thẳng có thể gây ra chứng đau nửa đầu?

    Bài viết này sẽ giúp bạn đọc hiểu rõ về mối liên hệ giữa căng thẳng và chứng đau nửa đầu.

  • 02/10/2023

    Bạn nên kiêng gì khi bị đau nửa đầu?

    Đau nửa đầu là một căn bệnh phổ biến hiện nay. Cơn đau khó chịu làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vậy người bị đau nửa đầu nên kiêng ăn gì?

  • 02/10/2023

    Lợi ích khi tập yoga trước giờ đi ngủ

    Yoga có tác dụng thư giãn cơ bắp lẫn tâm trí, giúp bạn sẵn sàng cho một giấc ngủ ngon. Dành thời gian tập một vài tư thế yoga trước giờ đi ngủ là biện pháp cải thiện chất lượng giấc ngủ hữu hiệu.

  • 02/10/2023

    Dấu hiệu nhận biết sớm bệnh tay chân miệng

    Thời điểm đầu năm học cũng là lúc dịch tay chân miệng dễ bùng phát ở trẻ em. Cha mẹ cần nhận biết sớm dấu hiệu của bệnh để có biện pháp xử trí kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm ở trẻ.

Xem thêm