Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về mất thị lực

Bài viết này sẽ xem xét đánh giác các loại mất thị lực khác nhau, nguyên nhân gây mất thị lực đột ngột hoặc dần dần cũng như các phương pháp điều trị

Mất thị lực là tình trạng tương đối phổ biến. Theo thống kê tại Việt Nam hiện có khoảng 2 triệu người mù và thị lực kém. 1/3 trong số đó là những người nghèo không có tiền điều trị mang lại ánh sáng. Trên 80% tỷ lệ người mù ở Việt Nam có thể phòng, chữa được. Có nhiều nguyên nhân có thể gây mất thị lực một phần hoặc toàn bộ như các yếu tố y tế, chấn thương, chứng đau nửa đầu và lão hóa. 

Các loại mất thị lực

Mất thị lực là thuật ngữ chỉ việc mất khả năng nhìn rõ. Có nhiều loại mất thị lực khác nhau và nguyên nhân gây ra tình trạng này có thể đến từ các bệnh hoặc vấn đề sức khỏe khác nhau gây ra, bao gồm:

  • mất thị lực trung tâm, hoặc khó nhìn thấy những thứ ở trung tâm của tầm nhìn
  • mất thị lực ngoại biên, bạn sẽ cảm thấy những thứ ở trung tâm sáng và rõ ràng hơn so với những hình ảnh xung quanh
  • quáng gà khi một người gặp khó khăn khi nhìn trong ánh sáng yếu
  • tầm nhìn mờ khi tầm nhìn của một người cảm thấy mất tập trung hoặc giống như nhìn qua bộ lọc

Một người cũng có thể thấy mình không thể nhìn thấy hình dạng hoặc chỉ có thể nhìn thấy bóng.

Nguyên nhân gây mất thị lực đột ngột

Mất thị lực đột ngột xảy ra trong khoảng thời gian vài giây hoặc vài phút đến vài ngày. Một số vấn đề sức khỏe có thể gây ra tình trạng này:

Chứng đau nửa đầu 

Nhiều người bị chứng đau nửa đầu trải qua các triệu chứng thị giác, được gọi là chứng đau nửa đầu. Khoảng 25–30% những người bị chứng đau nửa đầu có các triệu chứng Aura thị giác - loại triệu chứng gây nhiều rối loạn trong tầm nhìn. Triệu chứng này ở mỗi người sẽ khác nhau, một số nhìn thấy các đường ngoằn ngoèo, lấp lánh hoặc đốm. Trong khi một số người gặp tình trạng tầm nhìn đường hầm, mất thị lực hoàn toàn hoặc mất thị lực ở bên trái hoặc bên phải.

Những rối loạn thị giác này không phải lúc nào cũng kèm theo đau đầu. Các rối loạn thị giác thường kéo dài chưa đầy một giờ và trung bình khoảng 10 - 30 phút. Một số trường hợp rối loạn thị giác chỉ diễn ra trong thời gian ngắn và có thể biến mất sau vài giây. Điều trị chứng đau nửa đầu bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau, ở trong phòng tối, tránh ánh sáng quá chói và âm thanh lớn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều cần biết về lẹo ở mắt

Viêm giác mạc

Viêm giác mạc là tình trạng hay gặp ở những người đeo kính áp tròng hơn so với những người không đeo. Viêm giác mạc có thể do nhiễm trùng hoặc chấn thương mắt. Các triệu chứng viêm giác mạc, bao gồm: mờ mắt, đau, nhạy cảm với ánh sáng hoặc mất thị lực. Tình trạng viêm giác mạc là tạm thời và có thể được điều trị bằng thuốc dưới sự hướng dẫn của bác sĩ.

Viêm kết mạc

Viêm kết mạc còn được gọi là đau mắt đỏ, viêm kết mạc có thể gây giảm thị lực. Viêm kết mạc là tình trạng nhiễm trùng có thể khiến mắt bị mờ, đỏ, đau hoặc khó nhìn. Viêm kết mạc là tình trạng viêm tạm thời và thường tự khỏi. Đối với viêm kết mạc do vi khuẩn bạn có thể tra thuốc nhỏ mắt kháng sinh, tuy nhiên bạn cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng

Mỏi mắt

Nếu nhìn chằm chằm vào màn hình quá lâu thì thị lực của bạn có thể bị ảnh hưởng và nhận thấy dấu hiệu như nhìn mờ. Tình trạng nhìn mờ thường là tạm thời và bạn có thể cải thiện tình trạng này bằng cách rời khỏi màn hình máy tính điện thoại, để mắt được nghỉ ngơi. Bạn có thể áp dụng quy tắc 20-20-20 để ngăn ngừa mỏi mắt. Quy tắc này có nghĩa là cứ 20 phút bạn lại rời mắt khỏi màn hình, nhìn vào một vật cách xa 20 feet (khoảng 6 m) trong 20 giây.

Trầy xước giác mạc (trợt giác mạc)

Tổn thương mắt cũng có thể gây mất thị lực đột ngột. Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của chấn thương, mà bạn có thể mất thị lực tạm thời hoặc vĩnh viễn và việc điều trị các tổn thương ở mắt có thể khác nhau tùy từng trường hợp. Tốt nhất là bạn nên đi khám bác sĩ nhãn khoa để được đánh giá mức độ nghiêm trọng của chấn thương mắt.

Đọc thêm bài viết: Bổ sung vitamin nào tốt nhất cho đôi mắt?

Nguyên nhân gây mất thị lực dần dần

Mất thị lực không phải lúc nào cũng xảy ra đột ngột. Đôi khi tình trạng này có thể xảy ra trong một thời gian dài.

Thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi tác

Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác là một bệnh về mắt có thể ảnh hưởng đến thị lực trung tâm của bạn. Thoái hóa điểm vàng do tuổi tác là nguyên nhân hàng đầu gây giảm thị lực ở những người từ 50 tuổi trở lên. Tình trạng giảm thị lực có thể diễn ra dần dần hoặc khá nhanh. Đối với nhiều người, họ bắt đầu nhìn thấy một vùng mờ gần trung tâm tầm sau đó vùng này có thể mở rộng kích thước theo thời gian.

Bệnh tăng nhãn áp

Bệnh tăng nhãn áp là một nhóm bệnh làm tổn thương dây thần kinh thị giác, nằm ở phía sau mắt. Các triệu chứng của bệnh tăng nhãn áp có thể xảy ra dần dần khiến bạn không biết mình mắc bệnh cho đến khi đi khám mắt. Bệnh tăng nhãn áp có thể xảy ra ở một hoặc cả hai mắt. Nếu không điều trị, bệnh tăng nhãn áp có thể ảnh hưởng đến tầm nhìn ngoại vi và gây mù lòa.

Bệnh tăng nhãn áp được điều trị bằng một số phương pháp như dùng thuốc (thường là thuốc nhỏ mắt), điều trị bằng laser và phẫu thuật. Điều trị không thể khôi phục lại những tổn thương mắt đã bị ảnh hưởng.

Bệnh võng mạc tiểu đường

Bệnh võng mạc tiểu đường là tình trạng giảm thị lực và mù lòa ở những người mắc bệnh tiểu đường. Bệnh gây ảnh hưởng đến các mạch máu ở võng mạc - lớp mô nhạy cảm với ánh sáng ở phía sau mắt. Bất kỳ ai mắc bệnh tiểu đường cũng có thể mắc bệnh võng mạc tiểu đường. Vì vậy, người bệnh tiểu đường phải đi khám mắt thường xuyên để phát hiện bệnh sớm là rất quan trọng.

Không phải lúc nào bạn cũng nhận ra được các triệu chứng của bệnh trong giai đoạn đầu. Điều trị bệnh võng mạc tiểu đường có thể dùng thuốc, điều trị bằng laser hoặc phẫu thuật. 90% trường hợp mù lòa liên quan đến bệnh tiểu đường có thể phòng ngừa được. Nếu không được điều trị, bệnh võng mạc tiểu đường có thể gây mù hoàn toàn và vĩnh viễn.

Khi nào bạn nên đi khám bác sĩ?

Nhiều loại suy giảm thị lực có thể ngăn ngừa được nếu được chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời. Nếu bạn nhận thấy mình đang bị mất thị lực, bạn nên đặt lịch hẹn với bác sĩ nhãn khoa để được kiểm tra. Đôi khi tình trạng suy giảm thị lực này không quá đáng ngại nhưng tốt nhất là nên đi khám để loại trừ các nguy cơ có thể xảy ra.

Nếu các triệu chứng mất thị lực đi kèm với bất kỳ triệu chứng nào sau đây thì bạn nên vào viện ngay lập tức:

  • đau đầu dữ dội
  • khó nói
  • yếu liệt mặt đột ngột một bên
  • mất kiểm soát cơ ở một bên cơ thể
  • đau mắt dữ dội

Đây có thể là dấu hiệu của đột quỵ hoặc một tình trạng bệnh lý nghiêm trọng khác.

Chẩn đoán

Nếu bạn bị mất thị lực đột ngột, bạn cần được cấp cứu càng sớm càng tốt. Để chẩn đoán mất thị lực, bác sĩ có thể tiến hành kiểm tra mắt, chiếu đèn vào mắt hoặc yêu cầu đọc các chữ cái trên biểu đồ để đo thị lực. Bên cạnh đó, bác sĩ có thể khám thần kinh để kiểm tra chức năng của mắt và não.

Đối phó với mất thị lực

Đôi khi tình trạng mất thị lực sẽ khó đối phó khắc phục, đặc biệt nếu tình trạng mất thị lực là vĩnh viễn.

Các cách để đối phó với mất thị lực một phần hoặc toàn bộ có thể bao gồm:

  • sắp xếp lại nhà cửa để đi lại dễ dàng hơn
  • nộp đơn xin trợ cấp An Sinh Xã Hội
  • tìm đến các liệu pháp trị liệu
  • tham gia nhóm hỗ trợ
  • học chữ nổi
  • sử dụng chó dẫn đường

Phòng ngừa

Không phải lúc nào cũng có thể ngăn ngừa mất thị lực, mặc dù mọi người có thể thực hiện các bước để chăm sóc sức khỏe của mắt. Mọi người có thể rèn luyện sức khỏe mắt tốt bằng cách thực hiện các bước sau:

  • Cho mắt nghỉ ngơi. Hãy ngừng nhìn chằm chằm vào màn hình cứ sau 20 phút để nhìn vào thứ gì đó cách xa khoảng 20 feet (6m) trong 20 giây.
  • Đeo kính bảo hộ. Đeo kính bảo hộ khi thực hiện một số hoạt động nhất định như chơi một số môn thể thao, xây dựng hoặc sửa chữa nhà cửa.
  • Đeo kính râm. Chọn kính râm bảo vệ mắt khỏi 99–100% cả bức xạ UVA và UVB.
  • Khám mắt thường xuyên, phát hiện những nguy cơ mắc các bệnh về mắt, ăn uống điều độ và bỏ thuốc lá cũng có thể giúp bảo vệ mắt.

Phòng khám Chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM cung cấp các dịch vụ tư vấn, thăm khám dinh dưỡng cho trẻ  em và người lớn với cam kết hỗ trợ nâng cao sức khỏe, tăng cường sức đề kháng và cải thiện các tình trạng như còi xương, suy dinh dưỡng, thừa cân,… Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ Hotline: 0935 18 3939 hoặc đặt lịch trực tiếp TẠI ĐÂY.

Bác sĩ Nguyễn Hoài Thu - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Medical News Today
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm