Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những điều cần biết về bệnh mạch máu não

Bệnh mạch máu não là một trong những yếu tố nguy cơ hàng đầu của đột quỵ. Thông thường, bệnh mạch máu não cùng với các yếu tố nguy cơ đột quỵ khác có thể dẫn đến đột quỵ.

Những điều cần biết về bệnh mạch máu não

Bệnh mạch máu não là gì?

Bệnh mạch máu não là bệnh của các mạch máu trong não, đặc biệt là các động mạch trong não. Các động mạch trong não sẽ vận chuyển máu và cung cấp chất dinh dưỡng quan trọng cũng như cung cấp oxy cho mô não. Bệnh mạch máu não phát triển theo thời gian vì các mạch máu trong não dễ bị tổn thương do tăng huyết áp, cholesterol cao, tiểu đường, bệnh mạch máu di truyền hoặc hút thuốc.

Tổn thương đến lớp nội mô của mạch máu khiến chúng trở nên hẹp, cứng và đôi khi có hình dạng không đều. Thông thường, các mạch máu không bị tổn thương được mô tả là có chứng xơ vữa động mạch, thường kết hợp với tích tụ cholesterol.

Bệnh mạch não gây đột quỵ như thế nào?

Khi các mạch máu trong não phát triển bệnh mạch máu não, chúng sẽ có khuynh hướng tạo cục máu đông nhiều hơn. Một cục máu đông có thể bắt đầu hình thành trong động mạch khi động mạch hẹp hoặc bị biến dạng bên trong. Khi cục máu đông phát triển bên trong mạch máu, nó được gọi là huyết khối. Một cục huyết khối di chuyển và đi qua các mạch máu đến vị trí khác trong cơ thể sẽ gây tắc mạch. Huyết khối có thể bị mắc kẹt trong các mạch máu hẹp trong não, đặc biệt là những mạch máu đã bị tổn thương do bệnh mạch não, gây ra sự gián đoạn cung cấp máu, gọi là thiếu máu cục bộ.

Những bất thường do bệnh mạch não gây ra sẽ khiến các mạch máu dễ bị rách, tăng nguy cơ xuất huyết, chảy máu. Khi tình trạng xuất huyết xảy ra, tổn thương mô não do chảy máu cũng như tổn thương mô não gây ra do thiếu máu cục bộ sẽ xảy ra đồng thời.

Thông thường, nguyên nhân gây ra bệnh mạch não dài hạn sẽ dẫn đến đột quỵ đột ngột. Huyết khối do một cục máu đông chạy từ tim hoặc động mạch cảnh vào não là nguyên nhân phổ biến gây đột quỵ. Nguyên nhân cũng có thể là do tình trạng tăng huyết áp đột ngột. Các nguyên nhân khác có thể gây ra bệnh mạch não gây đột quỵ đột ngột bao gồm co thắt mạch máu, thường là do thuốc, điều trị hoặc sự thay đổi đột ngột của huyết áp.

Khi bệnh mạch não phát triển, thông thường, người bệnh cũng sẽ mắc bệnh tim mạch và các bệnh về mạch máu trên cơ thể. Nguyên nhân của bệnh mạch não là tương tự như nguyên nhân gây bệnh của các mạch máu khác. Một số người có xu hướng mắc bệnh mạch máu ở vị trí cụ thể trên cơ thể hơn các mạch máu ở các vị trí khác.

Cũng có một số bệnh di truyền sẽ dễ gây bệnh mạch máu tại não hơn là bệnh mạch máu tại các vị trí khác.

Hậu quả của bệnh mạch não

Sự xuất hiện của bệnh mạch não não lan rộng có thể gây đột quỵ nhỏ, thầm lặng theo thời gian. Bởi vì não thường có khả năng tự sửa chữa một số tình trạng tổn thương, nhiều người bị các cơn đột quỵ nhỏ và không bị các triệu chứng bởi vì các vùng não khác sẽ bù lại bằng cách làm việc gấp đôi.

Bệnh mạch máu não và chứng sa sút trí tuệ

Bệnh mạch máu não có thể góp phần dẫn đến các triệu chứng của chứng mất trí. Một số người bị bệnh mạch não nặng không thể hiện các triệu chứng điển hình liên quan đến các cơn đột qụy chẳng hạn như yếu liệt, khó nói hoặc mất thị lực, thay vào đó là họ sẽ biểu hiện bằng chứng sa sút trí tuệ. Điều này là do sự khó khăn của não trong việc tích hợp những suy nghĩ và ký ức qua nhiều cơn đột quỵ nhỏ theo thời gian.

Làm thế nào để biết bạn bị bệnh mạch não?

Thông thường, những người có nhiều cơn đột quỵ thầm lặng do bệnh mạch não sẽ rất ngạc nhiên khi họ biết rằng kết quả chụp MRI não hoặc chụp CT não của họ cho thấy họ bị đột quỵ trước đó.

Trong các tình huống này, kết của chụp phim sẽ mô tả bệnh mạch nhỏ, đột quỵ hay bệnh chất trắng. Theo thời gian, nếu nhiều cơn đột quỵ nhỏ xảy ra, dần dần khi đạt đến ngưỡng, các triệu chứng sẽ trở nên rõ rang hơn. Tại thời điểm này, các triệu chứng có thể đột nhiên trở nên rõ ràng nếu khả năng bù đắp của não bị “quá tải”.

Thông thường không có xét nghiệm sàng lọc để tìm ra bệnh mạch não, mặc dù đôi khi nó có thể được phát hiện trên các nghiên cứu chụp não. Nếu kết quả chụp CT não hoặc chụp MRI não cho thấy bạn không có bệnh mạch nào thì không có nghĩa là bạn không bị bệnh.

Kiểm soát các yếu tố nguy cơ gây ra sự phát triển của bệnh mạch não là cách tốt nhất để hồi phục và để ngăn ngừa bệnh  trở nên tồi tệ hơn. Hầu hết các bệnh mạch não có thể được cải thiện ít nhất bằng cách giảm lượng cholesterol, kiểm soát huyết áp và bệnh tiểu đường, cai thuốc lá. Ngoài ra, có thể sẽ cần phải sử dụng thêm một số loạit huốc kê đơn và thay đổi lối sống, ví dụ như tập thể thao hàng ngày và có chế độ dinh dưỡng lành mạnh.

Tham khảo thêm thông tin trong bài viết: 11 điều cần biết về bại não

Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm