Những điều bạn cần biết về suy gan
Gan là tạng lớn nhất trong cơ thể và đảm nhận nhiều chức năng khác nhau. Gan chuyển hóa mọi thứ mà bạn ăn và uống thành năng lượng và các chất dinh dưỡng để cơ thể sử dụng. Đồng thời, gan còn lọc các chất độc hại, như rượu, ra khỏi máu và đóng vai trò giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.
Nếu gan bị tổn thương, bạn có thể bị suy gan. Phơi nhiễm với virus và các hóa chất độc hại có thể gây hại cho gan. Khi gan bị tổn thương, nó sẽ không thể thực hiện đúng chức năng của mình.
Phân loại
Suy gan được chia làm hai loại:
Suy gan cấp
Suy gan cấp diễn biến rất nhanh. Bạn sẽ mất các chức năng gan trong vòng vài tuần hoặc thậm chí là chỉ vài ngày. Nó có thể xảy ra đột ngột mà không có các dấu hiệu hoặc triệu chứng cảnh báo. Nguyên nhân thường gặp của suy gan cấp là ngộ độc nấm hoặc dùng thuốc quá liều, ví dụ như khi bạn uống quá nhiều paracetamol.
Suy gan mạn
Suy gan mạn xảy ra chậm hơn rất nhiều. Nó có thể mất hàng tháng và thậm chí là nhiều năm trước khi bạn xuất hiện bất kì triệu chứng nào. Suy gan mạn thường là hậu quả của xơ gan, gây ra bởi sử dụng rượu kéo dài. Xơ gan xảy ra khi các mô gan khỏe mạnh được thay thế bằng các mô xơ.
Xơ gan
Trong xơ gan mạn, gan của bạn trở nên bị viêm do sự hình thành các mô xơ theo thời gian. Khi cơ thể tiếp tục thay thế các mô gan lành bằng các mô xơ, gan sẽ bắt đầu bị suy.
Có 3 loại suy gan liên quan đến rượu:
Nguyên nhân
Suy gan cấp có thể xảy ra dù bạn không có bệnh lí về gan trước đó. Theo Mayo Clinic, dùng quá liều paracetamol là nguyên nhân thường gặp nhất gây suy gan cấp ở Mỹ. Vì vậy, trước khi sử dụng, bạn nên đọc kĩ liều được khuyến cáo ghi trên nhãn mác và báo ngay cho bác sĩ nếu bạn nghĩ mình dùng quá liều.
Suy gan cấp cũng có thể gây ra bởi:
Bạn có thể bị suy gan cấp mà không rõ nguyên nhân.
Suy gan cấp có thể do di truyền. Bạn có thể nhận được gen bất thường từ một người hoặc cả bố và mẹ. Nếu bạn mang gen bệnh gan, bạn sẽ dễ bị suy gan hơn.
Suy gan mạn thường là hậu quả của xơ gan hoặc các bệnh gan liên quan đến rượu. Nghiện rượu là nguyên nhân thường gặp nhất gây xơ gan ở Mỹ.
Thông thường thì gan sẽ chuyển hóa bất kì lượng rượu nào mà bạn uống nhưng nếu uống quá nhiều thì gan không thể đảm bảo được chức năng này. Các hóa chất độc hại trong rượu có thể gây viêm gan, khiến cho các tế bào gan bị sưng phù. Theo thời gian, nó có thể dẫn đến xơ gan.
Nếu bạn bị viêm gan C, bạn sẽ có nguy cơ cao phát triển thành suy gan mạn hoặc xơ gan. Virus viêm gan C lây truyền qua đường máu. Nếu máu của người nhiễm bệnh đi vào cơ thể của bạn, bạn có thể bị nhiễm bệnh. Dùng chung bơm kim tiêm hoặc dùng bơm kim tiêm bị nhiễm bẩn khi xăm mình hoặc tiêm chích là những con đường có thể lây nhiễm viêm gan C.
Theo Hiệp hội gan Hoa Kỳ, cứ 4 người bị viêm gan C mạn tính lại có một người phát triển thành xơ gan ở Mỹ. Đây là nguyên nhân gây xơ gan đứng hàng thứ 2 ở Mỹ.
Triệu chứng
Những triệu chứng của suy gan bao gồm:
Những triệu chứng này có thể do các vấn đề hoặc rối loạn khác nhau nên gây khó khăn cho việc chẩn đoán. Một số người không có bất kỳ triệu chứng nào cho đến khi suy gan tiến triển đến giai đoạn cuối. Bạn có thể bị mất phương hướng, lơ mơ, thậm chí là hôn mê khi ở giai đoạn này.
Nếu bạn có bệnh lý về gan liên quan đến rượu, bạn có thể bị vàng da, vàng mắt. Chất độc lắng đọng lại ở não và gây ra khó ngủ, thiếu tập trung và thậm chí là suy giảm chức năng tâm thần. Bị có thể bị lách to, xuất huyết dạ dày và suy thận, tiến triển thành ung thư gan.
Điều trị
Nếu bạn có các vấn đề này, hãy đến khám bác sĩ, cho họ biết về tiền sử nghiện rượu, các bất thường về gen hoặc các bệnh lý khác của bạn. Bác sĩ sẽ cho bạn làm các xét nghiệm nếu cần. Có một số xét nghiệm máu khác nhau để tìm những bất thường trong máu có thể chỉ ra suy gan.
Nếu bạn bị ngộ độc thuốc, ví dụ như paracetamol, bác sĩ có thể kê thuốc để làm đảo ngược ảnh hưởng hoặc các thuốc để dừng chảy máu trong.
Sinh thiết là một xét nghiệm thường được sử dụng để xác định tổn thương gan. Nếu được phát hiện sớm thì một số tổn thương gan có thể đảo ngược, hoặc tự sửa chữa, có một số thuốc có thể giúp cho quá trình sửa chữa.
Bạn sẽ có nhiều nguy cơ bị gan nhiễm mỡ nếu bạn thừa cân hoặc nếu bạn có chế độ ăn quá nhiều chất béo. Một chế độ ăn lành mạnh có thể giúp bạn. Nếu bạn có tổn thương gan và uống rượu thì điều quan trọng là bạn cần phải bỏ rượu.
Điều trị phụ thuộc vào giai đoạn của bệnh. Bác sĩ có thể chỉ định điều trị nội khoa. Nếu chỉ một phần gan bị phá hủy, phẫu thuật có thể được sử dụng để cắt bỏ phần này. Nếu diện tích tổn thương quá lớn, thường gặp ở các trường hợp suy gan cấp tiến triển nhanh, bạn có thể cần được ghép gan.
Phòng bệnh
Một trong những cách phòng suy gan dễ dàng nhất là chỉ uống lượng rượu vừa phải. Theo khuyến cáo của Mayo Clinic, phụ nữ và nam giới khỏe mạnh trên 65 tuổi chỉ nên giới hạn ở 1 ly rượu mỗi ngày. Nam giới dưới 65 tuổi cũng không nên uống trên 2 ly mỗi ngày.
Những biện pháp phòng bệnh khác:
Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu có bất cứ triệu chứng nào đáng chú ý. Bạn có thể không bị suy gan nhưng nếu ngược lại, nếu bệnh được phát hiện sớm là điều hết sức quan trọng. Suy gan có thể là kẻ giết người thầm lặng bởi bạn có thể không xuất hiện triệu chứng cho đến giai đoạn muộn. Nếu được điều trị thích hợp, bạn có thể kiểm soát suy gan và có một cuộc sống bình thường.
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Rượu và các bệnh về gan
Mùa hè đến mang theo cái nắng gay gắt, đặc biệt tại Việt Nam – nơi khí hậu nhiệt đới khiến bức xạ tia cực tím (UV) đạt mức cao trong nhiều tháng. Đối với thanh thiếu niên lứa tuổi năng động, thường xuyên tham gia các hoạt động ngoài trời như thể thao, dã ngoại hay đi học việc bảo vệ làn da và sức khỏe trước tia UV là vô cùng cần thiết.
Một nghiên cứu mới đã tìm hiểu cách thức sucralose, một chất tạo ngọt không calo, ảnh hưởng đến các tín hiệu não bộ liên quan đến cảm giác đói.
Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.
Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.
Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.
Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.
Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.
Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.