Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những bệnh có thể phòng ngừa bằng vắc xin

Tạo ra vắc xin được coi là một trong những thành tựu vĩ đại của nhân loại. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ước tính mỗi năm có khoảng 2,5, triệu trẻ em được cứu sống nhờ những nỗ lực tiêm chủng vắc xin.

Dưới đây là danh sách những bệnh truyền nhiễm phổ biến có thể phòng ngừa bằng vắc xin mà bạn cần biết.

1. Covid-19

Là bệnh truyền nhiễm do virus SARS-CoV-2 gây ra.

Covid-19 lây lan khi người nhiễm bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện. Các giọt bắn và hạt bay ra ngoài mang virus SARS-CoV-2, người khác có thể hít vào và mắc bệnh. Bệnh cũng có thể lây lan khi những giọt đó rơi xuống một bề mặt, sau đó người khác chạm vào bề mặt này và đưa tay lên mặt.

Hầu hết những người mắc Covid-19 chỉ có các triệu chứng từ nhẹ đến trung bình. Nhưng một số có thể bị bệnh nặng, đặc biệt là những người mắc các bệnh lý như bệnh tim, tiểu đường, bệnh hô hấp mãn tính hoặc ung thư.

2. Sởi

Một bệnh nhiễm virus rất dễ lây lan, liên quan đến hệ hô hấp, bao gồm phổi và đường thở.

Virus sởi xâm nhập vào không khí khi người mắc bệnh ho hoặc hắt hơi. Nó cũng có thể tồn tại tới 2 giờ trên bề mặt các đồ vật mà người bị bệnh chạm vào. Khoảng 90% những người chưa có miễn dịch sẽ mắc bệnh nếu họ ở gần người bị bệnh.

Sởi có thể gây phat ban ngoài da, viêm phổi, một số trường hợp diễn biến nặng và tử vong. Trước khi có vắc xin, mỗi năm ở Mỹ có từ 3 triệu đến 4 triệu người mắc bệnh sởi, 48.000 người phải nhập viện và 400-500 người tử vong.

3. Ho gà

Là bệnh nhiễm trùng cấp tính tại phổi và đường hô hấp khiến người bệnh khó thở do ho dữ dội, như tiếng gà kêu. Mọi người có thể hít phải vi khuẩn ho gà khi người bị ho gà ho hoặc hắt hơi.

Ho gà có thể đe dọa tính mạng, đặc biệt ở trẻ dưới 1 tuổi. Ho gà có thể dẫn đến viêm phổi, co giật và thở chậm hoặc ngừng thở.

4. Cúm

Là bệnh truyền nhiễm gây ra do virus cúm, gây ra các triệu chứng ở mũi, phổi và họng. Khi người bị cúm ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, các giọt bắn chứa virus cúm có thể bắn xa tới 183 cm. Mọi người có thể nhiễm virus từ không khí có chứa giọt bắn hoặc do chạm tay vào vật dụng, các bề mặt mà người bệnh chạm vào, sau đó đưa tay lên mũi hoặc miệng của chính họ.

Cúm có thể gây ra các biến chứng nghiêm trọng thậm chí là tử vong cho người mắc bệnh hen suyễn hoặc tiểu đường, những người có tình trạng suy giảm miễn dịch .
 

5. Bệnh bại liệt

Virus bại liệt sống trong ruột người bệnh và đào thải ra ngoài qua phân. Bạn có thể bị nhiễm bệnh khi tiếp xúc với phân của người bệnh hoặc các đồ dùng, vật dụng có nhiễm virus từ phân người bệnh.

Hầu hết mọi người mắc bại kiệt không có triệu chứng hoặc triệu chứng giống cúm kéo dài vài ngày. Ở một số ít bệnh nhân, bệnh bại liệt có thể tiến triển nặng gây viêm não, tê liệt cơ và thậm chí là tử vong.

Đây là một trong những căn bệnh đáng sợ và tàn khốc nhất trong thế kỷ 20. Số ca bại liệt giảm mạnh nhờ tiêm chủng nhưng căn bệnh này vẫn chưa được thanh toán trên toàn cầu.

6. Bệnh phế cầu khuẩn

Một bệnh do vi khuẩn có thể gây ra nhiều loại bệnh nhiễm trùng, bao gồm viêm phổi, nhiễm trùng tai và máu, viêm màng não (ảnh hưởng đến não và tủy sống). Bạn có thể bị mắc bệnh khi ​​tiếp xúc với chất nhầy hoặc nước bọt của người bệnh.

Một số bệnh nhân có thể gặp phải biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi nặng, nhiễm khuẩn huyết, và thậm chí là tử vong. Bệnh viêm phổi do phế cầu đặc biệt nguy hiểm ở những người trên 65 tuổi, vì vậy người cao tuổi trên 65 tuổi nên tiêm phòng vắc xin phòng phế cầu khuẩn.

7. Uốn ván

Một căn bệnh do vi khuẩn uốn ván gây ra các triệu chứng cứng hàm, khó thở, co thắt cơ, tê liệt cơ hô hấp và cuối cùng là tử vong.

Vi khuẩn gây bệnh uốn ván được tìm thấy trong đất, bụi và phân, các vết rỉ sét trên đinh cũ... Vi khuẩn có thể xâm nhập vào cơ thể bạn qua vết cắt hoặc vết loét hở.

Tiêm vắc xin phòng uốn ván rất cần thiết ở những người có nguy cơ cao, những người bị vết thương hở liên quan đêns các dụng cụ, vũ khí bằng sắt. Ngoài ra, phụ nữa mang thai cũng được tiêm phòng uốn ván trong thai kỳ để phòng các rủi ro liên quan đến uốn ván lúc sinh con và uốn ván ở trẻ sơ sinh.

Ước tính khoảng 10% đến 20% trường hợp mắc uốn ván gây tử vong. Tử vong phổ biến hơn ở những người trên 60 tuổi hoặc mắc bệnh tiểu đường.

Tham khảo thêm bài viết: Giảm đau cho bé sau tiêm vắc xin

8. Bệnh viêm màng não do não mô cầu 

Một bệnh do vi khuẩn do vi khuẩn não mô cầu gây nên, với các bệnh cảnh viêm màng não, nhiễm trùng, phù não và tủy sống. Vi khuẩn cũng có thể xâm nhập vào máu gây nên tình trạng nhiễm trùng huyết.

Vi khuẩn não mô cầu cư trú tại thành sau họng, gây bệnh cho người mắc. Bệnh có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với nước bọt người bệnh (hôn, cắn...) hoặc sử dụng chung đồ vật với người bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng thường là sốt cao đột ngột, nhức đầu và cứng cổ. Việc chẩn đoán và điều trị càng sớm càng tốt là điều quan trọng.

Bệnh cảnh thường nặng,, đặc biệt là những người không được phát hiện và điều trị kịp thời. Theo Tổ chức Y tế thế giới, ngay cả những người được điều trị sớm, cũng có tới 15% bệnh nhân sẽ tử vong.

9. Viêm gan B

Là bệnh viêm gan mãn tính do virus viêm gan B gây ra. Viêm gan B mãn tính có thể dẫn đến ung thư gan, suy gan và tử vong.

Những người mắc bệnh viêm gan B có virus trong máu và các chất dịch cơ thể khác. Người lớn thường lây lan qua quan hệ tình dục hoặc dùng chung kim tiêm. Phụ nữ mang thai có thể truyền bệnh cho con của họ. Viêm gan B có khả năng lây nhiễm cao gấp 100 lần so với HIV, căn bệnh gây ra bệnh AIDS. 

10. Quai bị

Bệnh quai bị do virus quai bị gây ra, khiến người bệnh sưng tuyến nước bọt, sốt, nhức đầu và đau cơ. Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi và chán ăn.

Khi người bệnh ho hoặc hắt hơi, virus sẽ bay vào không khí và những người khác có thể hít phải.

Bệnh quai bị diễn biến nặng có thể dẫn đến viêm màng não và gây ra các vấn đề sức khỏe lâu dài, bao gồm điếc và vô sinh ở nam giới.

Bệnh quai bị hiện nay hiếm gặp hơn nhờ các nỗ lực tiêm chủng vắc xin sởi-quai bị-rubella trong các chương trình tiêm chủng mở rộng trên toàn thế giới. Tuy nhiên, các đợt bùng phát vẫn xảy ra, thường là ở các khu vực sống chung đông người, như sống trong ký túc xá.

11. Vi khuẩn Hib (Haemophilus Influenzae type b)

Đay là căn bệnh do vi khuẩn Hib gây ra, với các nhiễm khuẩn như viêm phổi, viêm màng não, tủy sống, hoặc nhiễm khuẩn máu, xương hoặc khớp.

Một số người có vi khuẩn Hib trong mũi hoặc họng nhưng không bị bệnh. Khi họ ho hoặc hắt hơi, vi khuẩn sẽ bay vào không khí. Trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ đặc biệt có nguy cơ cao vì hệ thống miễn dịch của chúng yếu.

Trước khi có vắc xin Hib, khoảng 20.000 trẻ em Hoa Kỳ dưới 5 tuổi mắc bệnh Hib mỗi năm, 3% đến 6% số bệnh nhân này đã tử vong.

Vắc xin phòng Hib được đưa vào tiêm chủng mở rộng, mũi vắc xin 5 trong 1 hoặc 6 trong 1 được tiêm chủng rộng rãi cho trẻ em trên toàn cầu.

 

Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo WebMD
Bình luận
Tin mới
  • 30/06/2025

    Xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch: Những điều cần biết

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 28/06/2025

    Người mắc bệnh tim có nên ăn trứng?

    Quan niệm sai về hàm lượng cholesterol trong trứng đã khiến nhiều người, đặc biệt là những người mắc bệnh tim hoặc đái tháo đường, loại bỏ trứng khỏi chế độ ăn uống của mình.

  • 28/06/2025

    Thói quen sử dụng dầu mỡ trong chế độ ăn hiện nay của người Việt Nam

    Nhịp sống hiện đại cũng dần làm thay đổi chế độ ăn uống của con người, khi thời gian đôi lúc được coi là ưu tiên số 1. Việt Nam cũng không ngoại lệ trong tiến trình này. Từ những bữa ăn truyền thống giản dị vừa phải, ngày nay, các món ăn nhanh, nhiều dầu mỡ dường như đã trở thành một phần không thể thiếu, hiện diện đậm nét trong hầu hết các bữa cơm gia đình đến các bữa tiệc bên ngoài. Không nằm ngoài quy luật đó, sự dịch chuyển của xu hướng tiêu thụ dầu mỡ trong chế độ ăn cũng thể hiện rõ nét, bao gồm sự tăng vọt về số lượng và sự ưu tiên thiên lệch ngày càng rõ rệt đối với một số loại chất béo nhất định.

  • 28/06/2025

    Tìm hiểu về vaccine phòng ngừa ung thư

    Vaccine ung thư là một dạng liệu pháp miễn dịch có thể giúp hệ miễn dịch "nhận ra" các tế bào ung thư để từ đó nhận diện và loại bỏ chúng.

  • 27/06/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

Xem thêm