Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nhận biết viêm tai giữa ở trẻ em

Với trẻ dưới 1 tuổi, kéo tai hay vỗ vào tai mình không phải biểu hiện đặc trưng cho nhiễm trùng tai. Ở độ tuổi này bé chưa có khả năng nhận biết chính xác vị trí đau tai và không thể chỉ ra đau xuất phát từ tai hay vùng cạnh tai.

Tám  triệu chứng chính của nhiễm trùng tai

Bé có thể có từ 2 triệu chứng trở lên:

Triệu chứng cảm – hãy nhớ rằng nhiễm trùng tai gần như luôn đi sau chứng cảm cúm.
  • Nước mũi thường chuyển từ không màu sang vàng hoặc xanh trước khi nhiễm trùng tai xuất hiện.
  • Bé quấy khóc cả ban ngày và ban đêm.
  • Kêu đau ở tai hoặc không nghe được.
  • Thức giấc nhiều hơn về đêm.
  • Không muốn nằm xuống.
  • Sốt – thường là không cao (38,30C-38,90C), có thể không sốt.
  • Bé đột nhiên quấy khóc hơn nhiều trong đợt cảm.
  • Chảy dịch từ tai – nếu nhìn thấy máu hay mủ chảy ra từ tai, nhiều khả năng đó là nhiễm trùng tai kèm rách màng nhĩ. BẠN ĐỪNG LO! Những vết rách này hầu như sẽ liền lại tốt, và khi màng nhĩ rách bé sẽ ít cảm thấy đau hơn.

Bé ít khả năng bị nhiễm trùng tai nếu: 

1. Không có biểu hiện cảm - nếu bé có một vài triệu chứng kể trên nhưng không có biểu hiện cảm thì khả năng nhiễm trùng tai là rất thấp, trừ khi trước đó bé đã từng bị nhiễm trùng tai không kèm biểu hiện cảm.

2. Kéo tai hay vỗ vào tai mình ở trẻ dưới 1 tuổi - Bé ở độ tuổi này chưa có khả năng nhận biết chính xác vị trí đau tai và không thể chỉ ra đau xuất phát từ tai hay vùng cạnh tai. 

Bé có thể kéo tai hay vỗ vào tai mình vì 2 nguyên nhân phổ biến sau:

Mọc răng – Khi răng đau bé nghĩ cái đau xuất phát từ tai.

Bé thích chơi với tai của mình – trẻ thường có ấn tượng mạnh với bộ phận kỳ lạ dính vào đầu mình. Chúng thích khám phá, nghịch tai và đặc biệt thích nhét ngón tay vào cái lỗ kỳ lạ ở giữa.
3. Không kêu đau tai (ở trẻ đủ lớn, thường là khi lên 2 hoặc lên 3).

Lời khuyên: Trẻ thường kéo tai đơn giản để chơi đùa. Kéo tai khi không có các biểu hiện nêu trên hiếm khi là biểu hiện của nhiễm trùng tai.

Phân biệt nhiễm trùng tai và mọc răng

Nhận biết mọc răng ở trẻ nhỏ:

  • Chứng đau thường bắt đầu khi bé được 4 tháng và tiếp tục cho tới khi bé mọc răng hàm lúc 2 tuổi.
  • Bé kéo tai hay chọc vào tai nhưng không có dấu hiệu cảm hoặc sốt.
  • Quấy khóc hoặc thức giấc ban đêm mà không có biểu hiệu cảm hay sốt.
  • Có thể sốt dưới 38,30C.
  • Mọc răng thường không gây chảy nước mũi, nhưng gây chảy nước dãi.
Bé mọc răng.

Nhiễm trùng tai xuất hiện thế nào? 

Về giải phẫu, tai chia làm 3 phần: ống tai ngoài, tai giữa nơi nhiễm trùng xuất hiện, và tai trong nơi có các dây thần kinh và trung tâm giữ thăng bằng. Một màng mỏng (màng nhĩ) phân cách tai ngoài và tai giữa. Khoang của tai giữa nối với phần sau của mũi thông qua vòi Eustache.

Vòi Eustache chưa trưởng thành - ở trẻ nhỏ ống này ngắn hơn và nằm nghiêng. Vì vậy vi khuẩn dễ di chuyển từ mũi và họng lên khoang tai giữa. Khi trẻ lớn lên, ống này đứng thẳng hơn khiến vi khuẩn phải đi ngược lên cao để tới được tai giữa. Đó là một trong những lý do khiến trẻ lớn ít bị nhiễm trùng tai.
 

Cấu tạo của tai. 

Cảm- Khi bé bị cảm, đường mũi bị phù nề và chất nhầy đọng lại ở phần sau của mũi, môi trường này tạo điều kiện cho vi khuẩn vốn tồn tại bình thường ở mũi và họng bắt đầu phát triển quá mức. Khi bị cảm, chất nhầy cũng được tiết ra ở khoang tai giữa, giống như ở trong xoang.

Vi khuẩn xâm lấn - Vi khuẩn di chuyển qua vòi Eustache vào khoang tai giữa, chúng sinh sôi nảy nở trong môi trường chất nhầy đã bị kẹt ở đó từ trước. Mủ bắt đầu hình thành và chẳng mấy chốc khoang tai giữa chứa đầy vi khuẩn, mủ và dịch nhầy đặc.

Đau tai – Mủ khiến màng nhĩ phồng lên, gây đau. Khi khám tai, bác sĩ sẽ phát hiện màng nhỉ đỏ, phồng lên vì mủ.

Trong viêm tai giữa, màng nhĩ đỏ và phồng lên vì mủ.

Giảm thính lực – Dịch tiết tụ lại trong tai giữa ép vào nàng nhĩ, ngăn không cho màng này dao động bình thường (bác sĩ thường nói “có dịch ở tai giữa”). Dịch cũng làm tắc vòi Eustach và khiến bé ù tai giống như khi đi máy bay. 

Bệnh nhiễm trùng tai có lây lan không 

Không, vi khuẩn bên trong tai gây nhiễm trùng tai không lây lan. Virus gây cảm dẫn tới nhiễm trùng tai thì lây lan. Thông thường, nếu nhiễm trùng tai xuất hiện 1 tuần sau cảm thì bé không còn là nguồn lây nhiễm nữa. 

BS Trần Thu Thủy - Theo Bệnh viện Nhi Trung Ương
Bình luận
Tin mới
  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

  • 30/11/2025

    Ý nghĩa các chỉ số trong kiểm tra loãng xương

    Bệnh loãng xương thường tiến triển âm thầm và rất khó phát hiện. Đến khi phát tác, bệnh thường khó điều trị và phục hồi, để lại nhiều hậu quả nguy hiểm. Kiểm tra mật độ xương định kì được các bác sỹ khuyến cáo nhằm chẩn đoán sức khỏe xương và phát hiện sớm các nguy cơ bị loãng xương. Vậy, thực sự kết quả của đo mật độ xương có ý nghĩa gì?

Xem thêm