Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nguyên nhân và cách điều trị tiêu chảy ở trẻ em

Tiêu chảy là một triệu chứng rất phổ biến ở trẻ em khi hệ tiêu hóa của trẻ chưa hoàn thiện và dễ dàng bị rối loạn. Cùng phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tìm hiểu về nguyên nhân và cách điều trị tiêu chảy ở trẻ em.

Tiêu chảy là cách cơ thể tự loại bỏ vi khuẩn gây bệnh, và hầu hết các đợt bệnh thường kéo dài vài ngày đến một tuần. Tiêu chảy có thể xảy ra kèm theo sốt, buồn nôn, nôn, đau bụng, mất nước, thậm chí phát ban. Một số lý do phổ biến nhất khiến trẻ bị tiêu chảy bao gồm:

Nhiễm trùng: Tiêu chảy do nguyên nhân nhiễm trùng có thể do virus như rota virus, vi khuẩn như salmonella và hiếm khi là ký sinh trùng như giardia. Virus là nguyên nhân phổ biến nhất gây ra bệnh tiêu chảy của trẻ.  Triệu chứng đặc trưng bao gồm phân lỏng hoặc nước, kèm theo các triệu chứng do nhiễm trùng dạ dày gồm nôn, buồn nôn, nhức đầu và sốt.

Điều trị viêm dạ dày ruột do virus có thể kéo dài 5-14 ngày và điều quan trọng nhất là ngăn ngừa tình trạng mất nước. Với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ cần uống thêm sữa mẹ hoặc dung dịch điện giải (Oresol). Chỉ bổ sung nước khoáng không chứa natri, kali và các chất dinh dưỡng là không đủ để giúp trẻ hồi phục.  Ngoài ra, cha mẹ cần tham khảo ý kiến của các nhân viên y tế về số lượng dịch cần bù cho trẻ, làm thế nào để trẻ có thể bổ sung đủ lượng nước đó, thời điểm cho trẻ uống và cách theo dõi tình trạng mất nước của trẻ.

Với những trẻ lớn hơn bị tiêu chảy, có thể cho trẻ uống bất kỳ loại nước nào để giúp giữ đủ nước. Ngoài ra, có thể sử dụng túi truyền để truyền chất lỏng vào cơ thể của trẻ đang bị nôn và cần bù nước từ từ.

Nếu trẻ có đi du lịch trước đó, trẻ có thể cần phải xét nghiệm phân để được chẩn đoán chính xác. Nếu triệu chứng kéo dài hơn hai tuần, hãy cho trẻ đi khám sớm nhất khi có thể.

Sử dụng một số loại thuốc như thuốc nhuận tràng hoặc thuốc kháng sinh cũng có thể gây ra tiêu chảy ở trẻ em giống như người lớn. Đối với tiêu chảy nhẹ do dùng thuốc, hãy giữ cho trẻ uống đủ nước một cách an toàn. Nếu một đợt kháng sinh gây tiêu chảy cho trẻ, hãy nhớ tiếp tục sử dụng thuốc và trao đổi với bác sĩ điều trị về tình trạng của trẻ. Các bác sĩ sẽ tư vấn cho bạn về cách giảm liều, bổ sung probiotic, thay đổi chế độ ăn hoặc chuyển sang sử dụng một loại kháng sinh khác.

 

Ngộ độc thực phẩm: Ngộ độc thực phẩm cũng có thể gây tiêu chảy ở trẻ em. Các triệu chứng thường xảy ra nhanh chóng, bao gồm nôn mửa và có xu hướng biến mất trong vòng 24 giờ. Điều trị tiêu chảy liên quan đến ngộ độc thực phẩm cũng giống như đối với tiêu chảy do nhiễm trùng: Giữ cho trẻ luôn đủ nước và liên hệ với nhân viên y tế khi có bất kỳ triệu chứng bất thường nào.

Các nguyên nhân khác của tiêu chảy: Bao gồm bệnh ruột kích thích, bệnh Crohn, viêm loét đại tràng, dị ứng thực phẩm và bệnh celiac.

Cách nhận biết tình trạng mất nước của trẻ

Mất nước là một trong những biến chứng đáng lo ngại nhất của bệnh tiêu chảy ở trẻ em. Tiêu chảy nhẹ thường không gây mất nước đáng kể, nhưng tiêu chảy vừa hoặc nặng có thể gây nguy hiểm cho trẻ. Mất nước nghiêm trọng rất nguy hiểm; tình trạng này có thể gây co giật, tổn thương não, thậm chí tử vong. Nhận biết các dấu hiệu mất nước là rất quan trọng, cần cho trẻ đến các cơ sở y tế nếu trẻ có các triệu chứng sau:

  • Chóng mặt, choáng váng
  • Miệng khô, dính
  • Nước tiểu màu vàng sẫm hoặc nước tiểu rất ít hoặc không có
  • Trẻ khóc ra ít hoặc không có nước mắt
  • Da khô mát
  • Trẻ mệt mỏi
  • Tiêu chảy kéo dài hơn 3 ngày
  • Trẻ sốt dai dẳng hoặc trẻ dưới 6 tháng tuổi sốt trên 38 độ C
  • Đi ngoài ra máu
  • Trẻ đi ngoài hơn 4 lần phân lỏng trong 8 giờ và uống rất ít nước
  • Trẻ có hệ miễn dịch kém
  • Trẻ bị phát ban

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Giải pháp điều trị tiêu chảy đến từ thiên nhiên

Bs. Tạ Tùng Duy - Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM (theo WebMD) -
Bình luận
Tin mới
  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

  • 30/11/2025

    Ý nghĩa các chỉ số trong kiểm tra loãng xương

    Bệnh loãng xương thường tiến triển âm thầm và rất khó phát hiện. Đến khi phát tác, bệnh thường khó điều trị và phục hồi, để lại nhiều hậu quả nguy hiểm. Kiểm tra mật độ xương định kì được các bác sỹ khuyến cáo nhằm chẩn đoán sức khỏe xương và phát hiện sớm các nguy cơ bị loãng xương. Vậy, thực sự kết quả của đo mật độ xương có ý nghĩa gì?

Xem thêm