Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mất cơ do lão hóa

Mọi người đều mất cơ theo tuổi tác, thường là khoảng 3%-5% mỗi thập kỷ sau tuổi 30. Những người ít vận động sẽ mất nhiều cơ. Mất cơ trở nên rõ rệt hơn và tăng tốc ở độ tuổi khoảng 60. Sau tuổi 80, các nghiên cứu cho thấy có khoảng 11% đến 50% số người bị teo cơ.

Khi bạn mất nhiều cơ và sức mạnh, bạn có thể gặp khó khăn khi làm những việc như đứng dậy khỏi ghế, mở lọ hoặc mang đồ tạp hóa. Bạn cũng có thể trở nên yếu ớt và có nguy cơ té ngã, gãy xương, tàn tật và tử vong cao hơn.

Nguyên nhân gây ra chứng teo cơ

Mặc dù không phải ai sống đủ lâu cũng sẽ mắc chứng teo cơ, nhưng nguyên nhân chính gây ra chứng teo cơ là do lão hóa. Sau đây là một số hiện tượng xảy ra trong cơ thể khi chúng ta già đi có thể dẫn đến chứng teo cơ:

  • Giảm số lượng tế bào thần kinh gửi tín hiệu từ não đến cơ để bắt đầu chuyển động
  • Nồng độ thấp hơn của một số hormone, bao gồm hormone tăng trưởng, testosterone và IGF-1
  • Giảm khả năng hấp thu chuyển hóa protein từ thức ăn
  • Tăng quá trình viêm, một phần là do bệnh tật

Các yếu tố nguy cơ của chứng teo cơ

Lý do một số người mắc chứng teo cơ trong khi những người khác thì không rất phức tạp, mặc dù tuổi tác và tình trạng ít vận động là những yếu tố nguy cơ chính. Sau đây là một số thông tin thêm về từng yếu tố nguy cơ.

Tuổi

Mất cơ do lão hóa hiếm gặp trước 60 tuổi, mặc dù quá trình mất cơ bắt đầu từ nhiều na trước đó. Ngoài những thay đổi sinh học là một phần của quá trình lão hóa, người lớn tuổi có thể có thêm các yếu tố nguy cơ, chẳng hạn như ít vận động, chế độ ăn kém và bệnh mãn tính, góp phần gây mất cơ và sức mạnh.

Lối sống ít vận động

Các nghiên cứu cho thấy rằng việc duy trì hoạt động khi bạn già đi có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc chứng teo cơ. Bạn càng dành nhiều thời gian ngồi hoặc nằm trong ngày thì bạn càng có khả năng mất nhiều khối lượng cơ và sức mạnh. Dành nhiều thời gian không hoạt động có thể góp phần làm mất cơ và sức mạnh ngay cả khi bạn tập thể dục vào các thời điểm khác trong ngày.

Ăn kiêng

Một chế độ ăn kém chất lượng cũng góp phần gây ra chứng teo cơ. Các nhà khoa học vẫn đang phân loại các yếu tố dinh dưỡng quan trọng nhất, lượng protein nạp vào thấp là một yếu tố quan trọng vì cơ thể ngày càng gặp khó khăn trong việc chuyển hóa protein thành năng lượng khi chúng ta già đi. Một số, nhưng không phải tất cả, các nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa việc ăn quá ít protein và phát triển chứng teo cơ. Các thói quen ăn uống khác, bao gồm chế độ ăn ít trái cây và rau quả, ăn nhiều thực phẩm chế biến săcn có hàm lượng cao đường, muối, chất phụ gia và chất béo không lành mạnh  cũng có liên quan đến khối lượng cơ thấp.

Nhìn chung, người lớn tuổi bị suy dinh dưỡng do ăn quá ít hoặc chế độ ăn không cung cấp đủ chất dinh dưỡng theo nhu cầu sẽ có nguy cơ mắc chứng teo cơ cao hơn và suy giảm nhanh hơn khi mắc phải căn bệnh này.

Béo phì

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc chứng teo cơ, chẳng hạn như ít vận động và chế độ ăn uống kém, có thể dẫn đến béo phì. Khi bạn mắc cả hai tình trạng này, được gọi là béo phì do teo cơ. Béo phì dường như làm trầm trọng thêm chứng teo cơ. Lượng mỡ cơ thể cao làm tăng tình trạng viêm và thay đổi cách cơ thể bạn phản ứng với một loại hormone gọi là insulin, cả hai đều có thể đẩy nhanh quá trình mất cơ. Béo phì cũng có thể khiến bạn khó duy trì hoạt động, dẫn đến chu kỳ mất cơ và tích tụ mỡ.

Bệnh mãn tính

Mắc bệnh mãn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), bệnh thận, tiểu đường, ung thư hoặc HIV sẽ làm tăng nguy cơ mắc chứng teo cơ.

Triệu chứng của bệnh teo cơ

  • Yếu cơ
  • Mất sức bền hoặc khả năng duy trì khi bạn hoạt động
  • Đi bộ chậm
  • Khó khăn khi thực hiện các hoạt động hàng ngày
  • Khó khăn khi leo cầu thang
  • Mất cân bằng
  • Té ngã
  • Cơ bắp teo lại đáng kể

Sống chung với chứng teo cơ

Mất cơ do lão hóa có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của bạn, khiến bạn khó làm những việc bạn muốn làm và đi lại trong nhà và cộng đồng. Nhìn chung, những người mất cơ do lão hóa có nguy cơ mắc bệnh, chấn thương và tử vong cao hơn. Tuy nhiên, triển vọng khác nhau ở mỗi người dựa trên độ tuổi, các tình trạng bệnh lý khác và bất kỳ lần ngã hoặc gãy xương nào trước đó.

Ngoài ra, rất nhiều thứ có thể phụ thuộc vào cách bạn phản ứng với bệnh teo cơ. Nếu bạn bắt đầu một chương trình tập luyện và thực hiện những thay đổi lối sống khác, bạn có thể lấy lại một số sức mạnh và khả năng vận động. Nếu bạn không làm gì, bạn sẽ yếu hơn và mất nhiều cơ hơn và cuối cùng có thể cần được chăm sóc toàn thời gian.

Nếu bạn bị teo cơ, điều quan trọng là phải đi khám bệnh định kỳ để bác sĩ có thể theo dõi tình trạng của bạn và gợi ý những cách giúp bạn luôn khỏe mạnh và cường tráng nhất có thể.

Làm thế nào để ngăn ngừa chứng teo cơ ở người già?

Bạn không thể ngăn ngừa tất cả các tình trạng mất cơ và mất sức mạnh đi kèm với tuổi tác. Nhưng bạn có thể làm chậm chúng bằng cách:

  • Chế độ ăn uống chất lượng cao với nhiều protein, bao gồm protein từ thực phẩm thực vật như đậu và các loại hạt.
  • Có lối sống năng động, tích cực rèn luyện thể thao
  • Gặp bác sĩ để kiểm tra sức khỏe thường xuyên để bạn phát hiện và ứng phó với bất kỳ sự suy giảm nào trước khi nó trở nên nghiêm trọng

Những điều cần biết

Tất cả chúng ta đều mất cơ và sức mạnh khi chúng ta già đi. Nhưng khi bạn mất quá nhiều cơ và sức mạnh đến mức bạn gặp khó khăn trong việc thực hiện các thói quen hàng ngày, bạn có thể được chẩn đoán mắc chứng teo cơ. Mặc dù chứng teo cơ có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, bạn có thể lấy lại một phần sức mạnh của mình bằng cách tập thể dục và chế độ ăn uống tốt.
 

Phạm Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo WebMD
Bình luận
Tin mới
  • 03/12/2025

    Có nên dùng ‘đường ăn kiêng’ để giảm cân?

    Việc sử dụng 'đường ăn kiêng' để giảm cân đang là một xu hướng phổ biến nhưng nó vẫn còn là một chủ đề gây nhiều tranh cãi. Vậy đường ăn kiêng có tác dụng gì và có an toàn để giảm cân không?

  • 03/12/2025

    Viêm xoang trong mùa đông

    Vào những tháng cuối năm thời tiết chuyển lạnh, nhiệt độ giảm kèm theo những cơn mưa là cả một thách thức với hệ hô hấp, khó chịu với mũi và xoang. Sự kết hợp giữa không khí khô và thay đổi nhiệt độ này ảnh hưởng đến hoạt động bài tiết chất nhầy của mũi và xoang để bảo vệ hệ hô hấp và lọc không khí; có thể dẫn đến các dấu hiệu nghẹt mũi, áp lực và khó chịu. Hiểu được tác động theo mùa này đối với sức khỏe xoang giúp giải thích tại sao nhiều người gặp phải các vấn đề liên quan đến xoang nhiều hơn trong những tháng mùa đông và chỉ ra những cách chúng ta có thể bảo vệ hệ hô hấp tốt hơn trong mùa lạnh.

  • 02/12/2025

    Eswatini – Quốc gia đầu tiên trên thế giới triển khai mũi tiêm phòng HIV hai lần mỗi năm

    Eswatini hiện đang là đất nước có tỉ lệ nhiễm HIV cao nhất thế giới. Eswatini từ lâu đã phải đối mặt với gánh nặng HIV cực kỳ lớn. Khoảng 27% người trưởng thành của quốc gia này sống chung với HIV – mức cao nhất thế giới. Dù đã đạt nhiều tiến bộ trong điều trị antiretroviral (ARV), số ca nhiễm HIV mới vẫn duy trì ở mức đáng lo ngại, đặc biệt trong nhóm phụ nữ trẻ và thanh niên.

  • 02/12/2025

    4 lợi ích nổi bật nhất của rau càng cua với sức khỏe

    Tuy chỉ là một loại rau dại mọc phổ biến nhưng rau càng cua chứa đựng những giá trị dinh dưỡng và dược liệu đáng kinh ngạc, mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe con người.

  • 02/12/2025

    Các dấu hiệu nhận biết đột quỵ vào mùa đông

    Thời tiết lạnh có thể làm tăng nguy cơ đột quỵ do một số yếu tố thuận lợi, bao gồm co mạch máu, tăng huyết áp và tăng độ nhớt của máu. Khi nhiệt độ giảm, cơ thể cố gắng giữ nhiệt bằng cách co các mạch máu, làm tăng huyết áp và có thể dẫn đến hình thành cục máu đông. Những người có nguy cơ cao bao gồm người cao tuổi, người mắc bệnh tim mạch, huyết áp cao, tiểu đường, và những người có lối sống ít vận động.

  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

Xem thêm