Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mất cơ do lão hóa

Mọi người đều mất cơ theo tuổi tác, thường là khoảng 3%-5% mỗi thập kỷ sau tuổi 30. Những người ít vận động sẽ mất nhiều cơ. Mất cơ trở nên rõ rệt hơn và tăng tốc ở độ tuổi khoảng 60. Sau tuổi 80, các nghiên cứu cho thấy có khoảng 11% đến 50% số người bị teo cơ.

Khi bạn mất nhiều cơ và sức mạnh, bạn có thể gặp khó khăn khi làm những việc như đứng dậy khỏi ghế, mở lọ hoặc mang đồ tạp hóa. Bạn cũng có thể trở nên yếu ớt và có nguy cơ té ngã, gãy xương, tàn tật và tử vong cao hơn.

Nguyên nhân gây ra chứng teo cơ

Mặc dù không phải ai sống đủ lâu cũng sẽ mắc chứng teo cơ, nhưng nguyên nhân chính gây ra chứng teo cơ là do lão hóa. Sau đây là một số hiện tượng xảy ra trong cơ thể khi chúng ta già đi có thể dẫn đến chứng teo cơ:

  • Giảm số lượng tế bào thần kinh gửi tín hiệu từ não đến cơ để bắt đầu chuyển động
  • Nồng độ thấp hơn của một số hormone, bao gồm hormone tăng trưởng, testosterone và IGF-1
  • Giảm khả năng hấp thu chuyển hóa protein từ thức ăn
  • Tăng quá trình viêm, một phần là do bệnh tật

Các yếu tố nguy cơ của chứng teo cơ

Lý do một số người mắc chứng teo cơ trong khi những người khác thì không rất phức tạp, mặc dù tuổi tác và tình trạng ít vận động là những yếu tố nguy cơ chính. Sau đây là một số thông tin thêm về từng yếu tố nguy cơ.

Tuổi

Mất cơ do lão hóa hiếm gặp trước 60 tuổi, mặc dù quá trình mất cơ bắt đầu từ nhiều na trước đó. Ngoài những thay đổi sinh học là một phần của quá trình lão hóa, người lớn tuổi có thể có thêm các yếu tố nguy cơ, chẳng hạn như ít vận động, chế độ ăn kém và bệnh mãn tính, góp phần gây mất cơ và sức mạnh.

Lối sống ít vận động

Các nghiên cứu cho thấy rằng việc duy trì hoạt động khi bạn già đi có thể làm giảm đáng kể nguy cơ mắc chứng teo cơ. Bạn càng dành nhiều thời gian ngồi hoặc nằm trong ngày thì bạn càng có khả năng mất nhiều khối lượng cơ và sức mạnh. Dành nhiều thời gian không hoạt động có thể góp phần làm mất cơ và sức mạnh ngay cả khi bạn tập thể dục vào các thời điểm khác trong ngày.

Ăn kiêng

Một chế độ ăn kém chất lượng cũng góp phần gây ra chứng teo cơ. Các nhà khoa học vẫn đang phân loại các yếu tố dinh dưỡng quan trọng nhất, lượng protein nạp vào thấp là một yếu tố quan trọng vì cơ thể ngày càng gặp khó khăn trong việc chuyển hóa protein thành năng lượng khi chúng ta già đi. Một số, nhưng không phải tất cả, các nghiên cứu cho thấy mối liên hệ giữa việc ăn quá ít protein và phát triển chứng teo cơ. Các thói quen ăn uống khác, bao gồm chế độ ăn ít trái cây và rau quả, ăn nhiều thực phẩm chế biến săcn có hàm lượng cao đường, muối, chất phụ gia và chất béo không lành mạnh  cũng có liên quan đến khối lượng cơ thấp.

Nhìn chung, người lớn tuổi bị suy dinh dưỡng do ăn quá ít hoặc chế độ ăn không cung cấp đủ chất dinh dưỡng theo nhu cầu sẽ có nguy cơ mắc chứng teo cơ cao hơn và suy giảm nhanh hơn khi mắc phải căn bệnh này.

Béo phì

Một số yếu tố làm tăng nguy cơ mắc chứng teo cơ, chẳng hạn như ít vận động và chế độ ăn uống kém, có thể dẫn đến béo phì. Khi bạn mắc cả hai tình trạng này, được gọi là béo phì do teo cơ. Béo phì dường như làm trầm trọng thêm chứng teo cơ. Lượng mỡ cơ thể cao làm tăng tình trạng viêm và thay đổi cách cơ thể bạn phản ứng với một loại hormone gọi là insulin, cả hai đều có thể đẩy nhanh quá trình mất cơ. Béo phì cũng có thể khiến bạn khó duy trì hoạt động, dẫn đến chu kỳ mất cơ và tích tụ mỡ.

Bệnh mãn tính

Mắc bệnh mãn tính như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), bệnh thận, tiểu đường, ung thư hoặc HIV sẽ làm tăng nguy cơ mắc chứng teo cơ.

Triệu chứng của bệnh teo cơ

  • Yếu cơ
  • Mất sức bền hoặc khả năng duy trì khi bạn hoạt động
  • Đi bộ chậm
  • Khó khăn khi thực hiện các hoạt động hàng ngày
  • Khó khăn khi leo cầu thang
  • Mất cân bằng
  • Té ngã
  • Cơ bắp teo lại đáng kể

Sống chung với chứng teo cơ

Mất cơ do lão hóa có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống của bạn, khiến bạn khó làm những việc bạn muốn làm và đi lại trong nhà và cộng đồng. Nhìn chung, những người mất cơ do lão hóa có nguy cơ mắc bệnh, chấn thương và tử vong cao hơn. Tuy nhiên, triển vọng khác nhau ở mỗi người dựa trên độ tuổi, các tình trạng bệnh lý khác và bất kỳ lần ngã hoặc gãy xương nào trước đó.

Ngoài ra, rất nhiều thứ có thể phụ thuộc vào cách bạn phản ứng với bệnh teo cơ. Nếu bạn bắt đầu một chương trình tập luyện và thực hiện những thay đổi lối sống khác, bạn có thể lấy lại một số sức mạnh và khả năng vận động. Nếu bạn không làm gì, bạn sẽ yếu hơn và mất nhiều cơ hơn và cuối cùng có thể cần được chăm sóc toàn thời gian.

Nếu bạn bị teo cơ, điều quan trọng là phải đi khám bệnh định kỳ để bác sĩ có thể theo dõi tình trạng của bạn và gợi ý những cách giúp bạn luôn khỏe mạnh và cường tráng nhất có thể.

Làm thế nào để ngăn ngừa chứng teo cơ ở người già?

Bạn không thể ngăn ngừa tất cả các tình trạng mất cơ và mất sức mạnh đi kèm với tuổi tác. Nhưng bạn có thể làm chậm chúng bằng cách:

  • Chế độ ăn uống chất lượng cao với nhiều protein, bao gồm protein từ thực phẩm thực vật như đậu và các loại hạt.
  • Có lối sống năng động, tích cực rèn luyện thể thao
  • Gặp bác sĩ để kiểm tra sức khỏe thường xuyên để bạn phát hiện và ứng phó với bất kỳ sự suy giảm nào trước khi nó trở nên nghiêm trọng

Những điều cần biết

Tất cả chúng ta đều mất cơ và sức mạnh khi chúng ta già đi. Nhưng khi bạn mất quá nhiều cơ và sức mạnh đến mức bạn gặp khó khăn trong việc thực hiện các thói quen hàng ngày, bạn có thể được chẩn đoán mắc chứng teo cơ. Mặc dù chứng teo cơ có thể gây ra hậu quả nghiêm trọng, bạn có thể lấy lại một phần sức mạnh của mình bằng cách tập thể dục và chế độ ăn uống tốt.
 

Phạm Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo WebMD
Bình luận
Tin mới
  • 28/08/2025

    Tác động của thời tiết ẩm ướt mùa mưa lũ đến sức khỏe da và cách chăm sóc

    Mùa mưa lũ không chỉ gây khó chịu bởi những cơn mưa kéo dài và không khí ẩm ướt mà còn là "kẻ thù" tiềm ẩn của làn da. Môi trường ẩm ướt, nguồn nước ô nhiễm và sự phát triển mạnh mẽ của vi sinh vật có hại tạo điều kiện thuận lợi cho hàng loạt vấn đề da liễu bùng phát.

  • 27/08/2025

    Có nên chạy bộ mỗi ngày để giảm cân?

    Chạy bộ là một bài tập thể dục đã được chứng minh là có thể cải thiện sức bền và giảm mỡ cơ thể một cách an toàn. Tuy nhiên, việc chạy bộ mỗi ngày có mang lại hiệu quả giảm cân như mong muốn?

  • 27/08/2025

    Tại sao ngón chân của bạn bị tê?

    Tê ở ngón chân là một trong triệu chứng dai dẳng khó xác định. Nó có thể là triệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng ví dụ như bệnh tiểu đường hoặc có thể chỉ là do bạn đi giày không phù hợp.

  • 26/08/2025

    6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45

    Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.

  • 26/08/2025

    10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.

  • 25/08/2025

    Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?

    Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?

  • 25/08/2025

    Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả

    Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.

  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

Xem thêm