Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lý do người Việt Nam thuộc nhóm dễ mắc ung thư vòm họng nhất thế giới

Trong các nhóm nguyên nhân làm tăng nguy cơ gây ung thư vòm họng, nhiều nguyên nhân rất quen thuộc trong đời sống người Việt Nam.

Lý do người Việt Nam thuộc nhóm dễ mắc ung thư vòm họng nhất thế giới

Theo báo cáo của WHO năm 2014, ung thư vòm họng được đánh giá là khá hiếm gặp. WHO xếp bệnh này ở vị trí thứ 23, xét theo mức độ phổ biến của ung thư. Mỗi năm chỉ có khoảng 80.000 ca mắc mới trên toàn thế giới, chiếm 0,7% tổng ca ung thư nói chung.

Ung thư vòm họng được cho là có liên quan tới virus Epstein-Barr

Tỉ lệ mắc ung thư vòm họng ở Bắc Mỹ và châu Âu mỗi năm chỉ chưa tới 1/100.000 dân.

Con số này tại Đông Nam Á (điển hình là Việt Nam, Malaysia, Singapore, Philippines), khu vực phía Nam Trung Quốc (kể cả Hong Kong) và Bắc Phi là khoảng từ 8 - 15/100.000 ở nữ giới và 20 - 30/100.000 ở nam giới.

Tại Mỹ và châu Âu, những người gốc Á có nguy cơ bị ung thư vòm họng cao hơn người bản địa. Cụ thể, theo số liệu được Hiệp Hội Ung thư Mỹ đầu năm 2017, tỉ lệ mắc bệnh của người gốc Á ở Mỹ là 3,1/100.000 dân, cao gấp 6 lần người da trắng và người gốc Latinh (0,5/100.000 dân).

Dựa vào sự chênh lệch rõ ràng theo vùng địa lý, WHO nhận định, rất có thể gen là một tác nhân quan trọng gây ung thư vòm họng.

Tuy nhiên, chính xác thì sự khác biệt nào trong hệ gen khiến người dân Đông Nam Á hay người sống ở khu vực phía Nam Trung Quốc dễ mắc ung thư vòm họng hơn vẫn còn là một câu hỏi chưa được giải đáp. Nguyên nhân chính xác gây bệnh này cũng chưa được tìm ra.

Một điểm đáng chú ý là, theo ghi nhận của Hiệp hội Ung thư Mỹ, Nguy cơ mắc ung thư vòm họng giảm xuống khi những người sống ở Nam Trung Quốc chuyển tới các khu vực có tỉ lệ mắc bệnh thấp hơn (như Mỹ hoặc Nhật Bản). Tuy thế, họ vẫn có khả năng mắc bệnh cao hơn người bản địa, và nguy cơ mắc sẽ giảm dần qua các thế hệ.

Người da trắng sinh ra ở Trung Quốc có nguy cơ mắc cao hơn người da trắng sinh ra ở Mỹ.

Các nhà khoa học đã chỉ một số nhóm nguyên nhân làm tăng nguy cơ gây ung thư vòm họng. Không ít trong số các nguyên nhân này rất quen thuộc trong đời sống người Việt Nam.

Thịt cá muối, thực phẩm lên men chua

Thịt, cá, trứng muối (được xử lý và bảo quản bằng muối mặn) hoặc các loại thực phẩm lên men chua (rau dưa) được ghi nhận là những món ăn thường xuyên xuất hiện trong mâm cơm của người châu Á.

Theo Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Anh, những loại thực phẩm này giàu nitrate và nitrite. Chúng có thể phản ứng với protein tạo thành hợp chất nitrosamine và làm tổn thương ADN. Kết hợp với một chế độ ăn thiếu vitamin và khoáng chất, chúng làm tăng đáng kể khả năng mắc ung thư vòm họng.

Hiệp hội Ung thư Mỹ khuyến cáo, chế độ ăn giàu rau xanh, trái cây có thể giảm nguy cơ mắc bệnh.

Virus Epstein-Barr

Ung thư vòm họng được cho là có liên quan tới virus Epstein-Barr (EBV – hay còn được gọi là herpesvirus HHV-4). Đây là một trong những loại virus phổ biến nhất trên thế giới và có thể lây, đặc biệt ở phụ nữ mang bầu và trẻ nhỏ.

EBV được cho có thể làm thay đổi cấu trúc gen trong các tế bào, khiến chúng dễ trở thành tế bào ung thư hơn.

Nói như vậy không có nghĩa ung thư vòm họng là bệnh lây nhiễm, và không phải cứ có virus là bị ung thư. Đa phần, EBV sẽ trở nên bất hoạt khi đi vào cơ thể người. Rất nhiều người có EBV nhưng không mắc ung thư.

Mối liên hệ giữa EBV và ung thư vòm họng hiện vẫn chưa hoàn toàn sáng rõ. Các yếu tố sinh học, trong đó có hệ gen, có thể ảnh hưởng tới cách cơ thể phản ứng với EBV và từ đó mà làm bệnh ung thư khởi phát.

Các bệnh tai – mũi – họng

Những người từng mắc tai - mũi - họng mạn tính (viêm mũi, viêm tai giữa, polyps vùng tai - mũi - họng…), kể cả đã chữa khỏi, cũng có nhiều nguy cơ mắc ung thư vòm họng hơn.

Một số hóa chất độc hại

Hiệp Hội Ung thư Mỹ chỉ ra, tiếp xúc lâu với bụi gỗ và formaldehyde có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư vòm họng. Formaldehyde là một loại hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, có trong nhiều vật dụng gia đình như sơn tường, sơn cửa, keo dán, vec-ni, gỗ ép công nghiệp…

Dù thế, chưa có nhiều nghiên cứu chứng minh rõ ràng mối liên hệ này.

Khói thuốc lá

Theo Tổ chức Nghiên cứu Ung thư Anh, người hút thuốc lá trong thời gian dài (30 năm trở lên) có nguy cơ mắc ung thư vòm họng cao gấp 3 lần bình thường.

Trong khói thuốc lá có hơn 70.000 hóa chất, trong đó có nhiều hóa chất độc hại. Người hút thuốc chủ động hít vào những hóa chất độc hại nào, thì người ngửi mùi thuốc (hút thuốc bị động) cũng hít phải những hóa chất tương tự như vậy.

Điều đó có nghĩa là, nếu sống trong môi trường nhiều khói thuốc, thì ngay cả khi không hút thuốc, bạn cũng có thể có nguy cơ mắc ung thư vòm họng cao hơn bình thường.

Diệt mầm mống ung thư ngay từ cấu trúc gen: Nếu khó ngồi, hãy nằm hoặc dựa chân vào tường.

Yên Nhiên - Theo songkhoe.vn/Trí thức trẻ (Ttvn.vn)
Bình luận
Tin mới
  • 28/03/2024

    Vì sao bạn nên tẩy lớp trang điểm trước khi tập thể dục?

    Việc trang điểm nhẹ nhàng trước khi đến phòng tập thể dục có thể giúp chị em phụ nữ tự tin hơn. Nhưng theo một nghiên cứu mới được đăng trên Journal of Cosmetic Dermatology, việc này có thể có thể làm giảm lượng dầu trên da, gây khô da.

  • 28/03/2024

    5 nguyên liệu không nên bỏ qua khi pha chế món sinh tố chống viêm

    Sinh tố là thức uống bổ sung năng lượng và vitamin hiệu quả khi bạn mệt mỏi vì thời tiết. Công thức pha chế sinh tố nên có những thực phẩm, nguyên liệu giàu chất chống viêm để bảo vệ sức khỏe.

  • 28/03/2024

    Bà bầu "bỏ túi" ngay những lợi ích không ngờ từ việc uống vitamin trong thai kỳ

    Vitamin dành cho bà bầu là những viên bổ sung được sản xuất đặc biệt nhằm cung cấp cho cơ thể phụ nữ mang thai các vitamin và khoáng chất cần thiết. Bác sĩ khuyên bạn uống vitamin ngay từ khi bắt đầu lên kế hoạch mang thai cũng như trong suốt thai kỳ.

  • 28/03/2024

    Thực phẩm, đồ uống nên hạn chế khi đang bị nghẹt mũi

    Dấu hiệu nghẹt mũi thường gặp khi bạn bị cảm cúm, viêm mũi dị ứng hoặc viêm đường hô hấp. Một số thực phẩm, đồ uống có thể khiến triệu chứng này trầm trọng hơn, cản trở việc hít thở của bạn.

  • 28/03/2024

    Chấn thương sọ não có hồi phục được không?

    Chấn thương sọ não luôn được coi là một trong những thương tổn nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với con người. Tuy nhiên, với những tiến bộ mới trong lĩnh vực y tế và phục hồi chức năng, ngày càng có nhiều hy vọng để người bệnh chấn thương sọ não có thể phục hồi và hồi phục các chức năng quan trọng.

  • 27/03/2024

    Những triệu chứng và biến chứng điển hình của bệnh sởi

    Bệnh sởi là một bệnh truyền nhiễm nghiêm trọng do virus sởi gây ra, có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Nhận biết sớm các dấu hiệu và triệu chứng như sốt cao, ho, chảy nước mũi và phát ban da đặc trưng là rất quan trọng để điều trị kịp thời. Hiểu rõ các triệu chứng sởi còn giúp phòng ngừa sự lây lan của căn bệnh này.

  • 27/03/2024

    5 loại thảo mộc giúp tăng cường sức khoẻ hô hấp

    Khi gặp các vấn đề hô hấp, nhiều người có xu hướng tìm các giải pháp từ thiên nhiên để giảm nhanh các triệu chứng khó chịu cũng như tăng cường sức khoẻ đường thở. Dưới đây là 5 loại thảo mộc bạn có thể thử áp dụng.

  • 27/03/2024

    Biện pháp cải thiện triệu chứng viêm họng

    Viêm họng là vấn đề hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhất là trong thời tiết giao mùa do virus, vi khuẩn tấn công đường thở. Cần làm gì để cải thiện triệu chứng viêm họng hiệu quả?

Xem thêm