Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lecithin và tắc ống dẫn sữa

Tắc ống dẫn sữa rất hay gặp khi đang cho con bú. Đó là hiện tượng sữa không chảy đều từ vú mẹ hoặc bị tắc do có quá nhiều áp lực ở bên trong vú.

Sữa có thể sẽ chảy ngược hoặc tích tụ lại trong ống dẫn sữa, gây ra cảm giác như có một khối u nhỏ ở trong vú, khiến nhiều bà mẹ cảm thấy đau tức và không thoải mái. Hiện tượng tắc sữa nếu để lâu có thể khiến bà mẹ đau, sốt, viêm tuyến vú và có thể mất sữa hoặc không đủ sữa cho con bú.

Tắc ống dẫn sữa có thể do các nguyên nhân

Các nguyên nhân từ phía bà mẹ: không vắt hết sữa ra sau khi cho con bú, mẹ có quá nhiều sữa, mẹ nằm sấp khi ngủ, mẹ mặc áo ngực quá chật, mặc áo bó sát hoặc đeo dây an toàn trong thời gian quá dài.

Nguyên nhân từ phía em bé: bé mút vú không tốt hoặc gặp vấn đề về ăn uống.

Bênh cạnh đó, đột ngột cai sữa cho em bé khi đang trong thời kỳ bú mẹ cũng là nguyên nhân hay gặp gây tắc ống dẫn sữa. Hoặc bị viêm tuyến vú không khắc phục kịp thời sẽ khiến tình trạng viêm nặng hơn và tắc ống dẫn sữa.

Lecithin và tắc ống dẫn sữa

Lecithin là gì?

Lecithin là một chất dinh dưỡng tự nhiên, được tìm thấy trong các thực phẩm sau:

  • Lòng đỏ trứng gà: đây là thực phẩm có nhiều Lecithin nhất. Do vậy, theo kinh nghiệm dân gian, bà mẹ sau sinh hay ăn trứng gà để bổ máu và có nhiều sữa cho con bú.
  • Đậu nành
  • Ngũ cốc nguyên hạt
  • Các loại đậu
  • Thịt đỏ, nội tạng động vật, đặc biệt là gan
  • Sữa bò, dê, bao gồm cả sữa mẹ

Lecithin được bổ sung vào trong rất nhiều loại thực phẩm chế biến sẵn, ví dụ như trong chocolate, salad và bánh nướng, với vai trò như một chất phụ gia thực phẩm, do lecithin là một chất có thể giữ chất béo và dầu trong trạng thái nhũ hóa. 

Lợi ích của lecithin

Lecithin là một phospholipid, tức là trong cấu tạo có cả các thành phần kỵ nước và cả thành phần ái nước. Lecithin được cho là giúp ngăn chặn tình trạng tắc ống dẫn sữa bằng cách làm tăng lượng axit béo không bão hòa đa trong sữa và làm giảm độ kết dính trong sữa.

Lecithin được coi là một cách giúp ngăn chặn tình trạng tắc ống dẫn sữa mà không để lại bất cứ biến chứng nào. Tắc ống dẫn sữa có thể rất đau đớn và không thoải mái cho cả mẹ và bé. Em bé có thể trở nên quấy khóc nếu dòng sữa mẹ chảy ra chậm hơn so với bình thường.

Bao nhiêu lecithin là đủ?

Lecithin có trong rất nhiều loại thực phẩm tự nhiên như nội tạng động vật, thịt đỏ và trứng. Vì vậy, nếu chế độ ăn của bạn khi đang cho con bú đầy đủ và cân bằng, bạn sẽ không lo thiếu lecithin và không cần phải bổ sung thêm từ thuốc hoặc thực phẩm chức năng.

Tuy nhiên, những loại thực phẩm giàu lecithin này thường cũng chứa thành phần chất béo bão hòa rất cao và cholesterol. Ngoài việc dự phòng các bệnh tim mạch và béo phì, rất nhiều phụ nữ ngày nay còn ăn kiêng bằng các chế độ ăn ít cholesterol, ít calo, đồng nghĩa với việc có nguy cơ cao thiếu lecithin, ngay cả khi đang cho con bú. 

Tuy nhiên, may mắn là có rất nhiều thực phẩm chức năng bổ sung lecithin. Chưa có một khuyến nghị chính thức về liều dùng lecithin hàng ngày, cũng như chưa có một khuyến cáo nào về liều uống bổ sung thực phẩm chức năng có chứa lecithin. Theo Hiệp hội Nuôi con bằng sữa mẹ Canada, lecithin có thể được sử dụng với liều 1.200mg, 4 lần/ngày để ngăn chặn tình trạng thường xuyên tắc ống dẫn sữa.

Làm sao để khắc phục tình trạng tắc ống dẫn sữa?

Đa số các trường hợp tắc ống dẫn sữa sẽ tự biến mất trong vòng 1-2 ngày. Tuy nhiên, bất cứ khi nào người phụ nữ bị tắc ống dẫn sữa thì nguy cơ viêm vú cũng sẽ tăng lên.

Nếu bạn có các triệu chứng giống cúm, ví dụ như sốt hay ớn lạnh, cùng với việc xuất hiện u cục ở vú, sờ vào nóng và đỏ, có nhiều khả năng bạn đã bị viêm tuyến vú và hãy đến gặp bác sỹ ngay lập tức. Bạn sẽ cần phải uống kháng sinh để loại bỏ tình trạng nhiễm trùng. Nếu không được điều trị, viêm vú có thể sẽ dẫn đến áp xe vú. Áp xe sẽ đau đớn hơn và phải được xử lý ngay bởi bác sỹ bằng cách chích, rạch hoặc nạo áp xe.

Nếu bạn hay bị tắc ống dẫn sữa, hãy hỏi ý kiến bác sỹ về việc sử dụng thực phẩm chức năng hoặc các viên uống bổ sung lecithin.
Bạn có thể thực hiện các cách sau để dự phòng tình trạng tắc ống dẫn sữa, bao gồm:
  • Để em bé bú hết sữa ở một bên vú rồi mới chuyển sang cho bú bên còn lại. Nếu bé bú không hết, hãy vắt hết sữa còn trong vú sau khi bé bú xong.
  • Đảm bảo rằng em bé ngậm núm vú và mút vú đúng cách trong suốt khoảng thời gian bú mẹ
  • Thay đổi tư thế đa dạng hơn mỗi lần cho bé bú để đảm bảo bé bú hết sữa
  • Ăn chế độ ăn ít chất béo bão hòa
  • Uống nhiều nước
  • Mặc áo lót hỗ trợ tốt, vừa vặn. Tránh sử dụng các đồ bó chặt, dây đeo, đai nịt... khi đang cho con bú

Bổ sung Lecithin có nguy cơ gì không?

Lecithin là một chất tự nhiên và cũng là một thành phần có trong sữa mẹ. Đó cũng là một chất phụ gia thực phẩm tương đối phổ biến, do vậy, có thể là bạn đang tiêu thụ lecithin rất nhiều mà bạn không biết. Không có chống chỉ định nào được đưa ra với phụ nữ đang cho con bú và lecithin được Cục quản lý Dược phẩm và Thực phẩm Hoa Kỳ - FDA coi là tương đối an toàn  - “generally recognized as safe” (GRAS).

Cho đến nay, cũng chưa có bằng chứng khoa học nào chứng minh mức độ an toàn và hiệu quả của việc sử dụng lecithin để tránh tắc ống dẫn sữa khi cho con bú cả, theo Viện Sức khỏe quốc gia Hoa Kỳ. Do vậy bạn chỉ bổ sung Lecithin theo hướng dẫn của bác sỹ.

Mỗi loại sản phẩm thực phẩm chức năng có chứa lecithin lại chứa một hàm lượng lecithin khác nhau trong mỗi viên uống, do vậy, hãy đảm bảo rằng bạn đã đọc kỹ nhãn sản phẩm trước khi sử dụng lecithin, hay bất cứ loại thực phẩm chức năng nào khác. Hãy nhớ, luôn hỏi ý kiến bác sỹ trước khi bắt đầu sử dụng bất cứ loại thực phẩm chức năng nào trong khi mang thai hoặc khi đang cho con bú.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các tư thế cho con bú tốt nhất

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 10/09/2024

    Mách bạn cách đối phó với tình trạng hôi chân

    Những người bị hôi chân phải vật lộn hàng ngày với nỗi xấu hổ vì đôi chân có mùi, đặc biệt là khi cởi giày ở nơi công cộng hay cửa hàng giày dép. Vậy làm cách nào để khắc phục tình trạng hôi chân hiệu quả?

  • 10/09/2024

    Dậy thì sớm: liệu có cách nào ngăn ngừa không?

    Dậy thì sớm là khi cơ thể trẻ em bắt đầu thay đổi thành cơ thể người lớn quá sớm. Dậy thì sớm được coi la ở thời điểm trước 8 tuổi ở bé gái và trước 9 tuổi ở bé trai. Nguyên nhân gây dậy thì sớm thường không rõ ràng. Một số nguyên nhân xảy ra bao gồm nhiễm trùng, các vấn đề về hormone, khối u, vấn đề liên quan đến não hoặc chấn thương dẫn đến dậy thì sớm.

  • 10/09/2024

    Giảm cân hiệu quả hơn với chế độ ăn giàu chất xơ và protein

    Nghiên cứu theo dõi quá trình giảm cân kéo dài 25 tháng cho thấy, chế độ ăn kiêng giàu protein và chất xơ giúp giảm cân hiệu quả và an toàn.

  • 09/09/2024

    Dấu hiệu bạn đang thiếu chất xơ và cách bổ sung an toàn

    Chế độ ăn uống đủ chất xơ giúp giữ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, đồng thời hỗ trợ ổn định đường huyết và giảm nguy cơ ung thư. Một vài dấu hiệu sau cảnh báo bạn đang thiếu chất xơ.

  • 09/09/2024

    Căng thẳng quá mức trong công việc tăng nguy cơ mắc bệnh rung nhĩ

    Một nghiên cứu mới đây cho thấy, căng thẳng quá cao trong công việc có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh rung nhĩ, một vấn đề về nhịp tim nguy hiểm.

  • 09/09/2024

    Cần lưu ý gì khi uống Astaxanthin để chống oxy hoá?

    Astaxanthin là một chất chống oxy hóa mạnh thuộc nhóm carotenoid, được tìm thấy tự nhiên trong một số loài tảo biển và các loại hải sản như cá hồi, tôm và tôm hùm.

  • 09/09/2024

    Sỏi mật có dễ tái phát không?

    Sỏi mật là loại sỏi hình thành trong túi mật hoặc trong hệ thống ống dẫn mật. Sỏi mật thường ít khi gây triệu chứng, nhưng trong trường hợp chúng gây triệu chứng hoặc biến chứng khó chịu, người bệnh có thể cần thực hiện phẫu thuật cắt túi mật để loại bỏ sỏi.

  • 08/09/2024

    9 nguyên nhân khiến bạn bị ngứa mắt

    Ngứa mắt là một triệu chứng thường gặp, gây cảm giác khó chịu và khiến bạn muốn dụi mắt liên tục. Vậy đâu là nguyên nhân dẫn đến tình trạng này?

Xem thêm