Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Lần đầu giải mã thành công bộ gen của 38 loại ung thư

Nghiên cứu kéo dài hàng thập kỷ đã tiết lộ trình tự sắp xếp bộ gen của hàng chục bệnh ung thư. Từ đó, họ phát hiện cách các khối u ác tính hình thành.

Nhóm tác giả phát hiện ra kết quả này là 1.300 nhà nghiên cứu thuộc The Pan-Cancer Project. Các nhà khoa học trên toàn thế giới đã giải quyết nhiệm vụ khó khăn đó là sắp xếp trình tự bộ gen của 38 loại ung thư lấy từ 2.800 mẫu bệnh.

Công trình của nhóm đã khám phá một loạt những thông tin chưa từng có: số lượng, vị trí của cái gọi là đột biến trình điều khiển các tế bào sinh sản không kiểm soát; đến sự tương đồng đáng ngạc nhiên giữa các loại ung thư trong các mô khác nhau.

Lan dau giai ma thanh cong bo gen cua 38 loai ung thu hinh anh 1 7daada9d27975a976ac4ea308af1e47a3fced965.jpg

Một bệnh nhân sàng lọc ung thư vú sớm. Ảnh: AFP.

Kết quả này được công bố vào ngày 6/2 với gần 20 bài báo trên tạp chí Nature và được đánh giá là nghiên cứu lớn nhất, toàn diện nhất về gen ung thư từ trước đến nay, AFP đưa tin.

“Từ những kiến thức về nguồn gốc, sự phát triển của khối u, chúng tôi có thể xây dựng các công cụ, liệu pháp mới để phát hiện ung thư sớm hơn, phát triển biện pháp điều trị hiệu quả hơn”, Lincoln Stein, thành viên của ban chỉ đạo dự án, cho biết.

Phát hiện chính của công trình là sự đa dạng khổng lồ trong bộ gen ung thư mà các nhà khoa học đã sắp xếp, tái tạo lại được. “Nổi bật nhất chính là điểm khác biệt giữa bộ gen ung thư của các bệnh nhân khác nhau”, Peter Campbell, thành viên Viện Wellcome Sanger, thuộc ban chỉ đạo thuộc The Pan-Cancer Project trả lời phỏng vấn của AFP.

Lan dau giai ma thanh cong bo gen cua 38 loai ung thu hinh anh 2 9bc524811313e1219be9a149cc3757c58dab925e.jpg

Trình tự gen vừa phát hiện giúp "vạch trần" quá trình hình thành của nhiều loại ung thư. Ảnh: AFP.

Nghiên cứu của The Pan-Cancer Project đã tìm thấy hàng nghìn tổ hợp kết hợp của các đột biến trong những bệnh ung thư riêng lẻ. Đồng thời, họ phát hiện 80 tác nhân gây đột biến, một trong số đó liên quan đến tuổi tác, gen di truyền hoặc lối sống như thói quen hút thuốc.

“Nhìn một cách toàn cảnh, chủ đề này rất giá trị”, ông Campbell nói. Ví dụ, công trình tìm thấy sự phát triển sớm của một số bệnh ung thư trước khi có chẩn đoán tới hàng thập kỷ, thậm chí trong giai đoạn bệnh nhân còn nhỏ tuổi. "Điều này hé lộ cơ hội can thiệp sớm hơn nhiều so với chúng tôi mong đợi”, ông Campbell nhấn mạnh thêm.

Nghiên cứu cũng phát hiện ra những tổ hợp đột biến giúp xác định 1-5% bệnh ung thư không thể tìm ra qua chẩn đoán thông thường. Họ giải trình tự của toàn bộ bộ gen và tìm ra các đột biến trình điều khiển gây ung thư trong các gen không mã hóa.

Các nhà nghiên cứu tìm thấy sự khác biệt lớn về số lượng đột biến trong một bệnh ung thư nhất định, từ các ung thư thường gặp ở trẻ em đến 100.000 mẫu ung thư phổi.

Lan dau giai ma thanh cong bo gen cua 38 loai ung thu hinh anh 3 d938a3e368bde3b6f2d4ca5848baa1f1ddbf492a.jpg

Kết quả nghiên cứu giúp phát hiện ra những tổ hợp đột biến giúp xác định 1-5% bệnh ung thư không thể tìm ra qua chẩn đoán thông thường. Ảnh: AFP.

Đây được xem là trình tự gen đầu tiên được “phác họa” hoàn chỉnh. Trình tự này giúp “vạch trần” nhiều loại đột biến - từ những thay đổi trong các chữ cái DNA đơn lẻ đến các lần chèn, xóa mã di truyền lớn gây ung thư. Nó cũng tiết lộ rằng ung thư ở các bộ phận khác nhau của cơ thể đôi khi có sự tương đồng.

Joachim Weischenfeldt, PGS tại Đại học Copenhagen và là đồng tác giả của nhóm nghiên cứu, cho biết: "Chúng tôi có thể thấy sự giống nhau giữa ung thư vú và ung thư tuyến tiền liệt. Điều đó có nghĩa việc trị liệu của hai bệnh nhân này sẽ có sự tương đồng”.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Ung thư và mang thai

Theo Zing
Bình luận
Tin mới
  • 26/08/2025

    6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45

    Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.

  • 26/08/2025

    10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.

  • 25/08/2025

    Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?

    Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?

  • 25/08/2025

    Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả

    Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.

  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 24/08/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị đau lưng ở dân văn phòng

    Đau lưng đang trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt đối với những người làm việc trong môi trường văn phòng. Tính chất công việc yêu cầu ngồi lâu, ít vận động và thường xuyên làm việc trước máy tính tạo ra áp lực lớn lên cột sống, dẫn đến các cơn đau lưng dai dẳng.

  • 23/08/2025

    Thời điểm ăn trái cây phù hợp với người bệnh đái tháo đường

    Ăn trái cây đúng cách rất có lợi cho người bệnh đái tháo đường. Tuy nhiên, vì cơ thể mỗi người là khác nhau nên người bệnh cần chú ý lựa chọn cách ăn phù hợp với mình.

  • 23/08/2025

    Chăm sóc sức khỏe răng miệng đúng cách

    Sức khỏe răng miệng không chỉ ảnh hưởng đến vẻ đẹp nụ cười mà còn liên quan mật thiết đến sức khỏe tổng thể. Một hàm răng khỏe mạnh giúp bạn nhai thức ăn dễ dàng, cải thiện tiêu hóa và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng như tim mạch hay tiểu đường.

Xem thêm