Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Hướng dẫn cách chăm sóc trẻ bị nhiễm khuẩn tiết niệu

Nhiễm khuẩn tiết niệu (NKTN) là tình trạng viêm nhiễm ở hệ thống tiết niệu, đặc trưng bởi sự gia tăng số lượng vi khuẩn và bạch cầu niệu một cách bất thường. NKTN là đứng thứ 3 sau các nhiễm khuẩn hô hấp và tiêu hóa ở trẻ.

Tùy theo vị trí nhiễm khuẩn mà có các chẩn đoán như viêm bàng quang (NKTN dưới),  viêm bể thận (NKTN trên)

1. Tại sao trẻ lại mắc NKTN?

1.1. Nguyên nhân chính gây NKTN ở trẻ là do vi khuẩn: đứng đầu là các vi khuẩn đường ruột như e.coli,  Enterococcus….

1.2. Yếu tố nguy cơ làm trẻ tăng khả năng nhiễm bệnh:

  •  Trẻ dưới 2 tuổi: do cơ chế miễn dịch chưa đầy đủ.
  • Trẻ có bất thường hệ tiết niệu (các bệnh lý đường tiết niệu làm cho nước tiểu của trẻ không được lưu thông tốt, gây ứ đọng nước tiểu chiếm 70% các trường hợp NKTN)
  • Chít hẹp bao quy đầu.
  • Dị dạng đường tiết niệu bẩm sinh.
  • Bàng quang thần kinh (bàng quang giãn to mất trương lực co bóp hoặc rối loạn trương lực co bóp không đẩy hết được nước tiểu ra ngoài sau mỗi lần đi tiểu).
  • Ứ nước bể thận do chít hẹp khúc nối bể thận niệu quản.
  • Sỏi bàng quang niệu quản.
  • Trẻ mắc các bệnh gây suy giảm sức đề kháng như: nhiễm virus cúm, nhiễm trùng da, nhiễm trùng đường hô hấp, ỉa chảy có mất nước nặng.
  • Sau các thủ thuật xâm lấn có đặt ống thống tiểu nhưng không đảm bảo vô khuẩn.
  • Tình trạng suy dinh dưỡng kéo dài.
  • Táo bón.
  • Điều kiện vệ sinh kém.
  • Thói quen nhịn tiểu và uống nước ít của lứa tuổi nhà trẻ.

2. Biểu hiện khi trẻ bị nhiễm trùng tiết niệu?

  • Trẻ có các biểu hiện rối loạn tiểu tiện: đái khó, đái buốt, đái rắt, khi đi tiểu phải rặn (rặn è è đỏ cả mặt..), trẻ đái nhiều về đêm, nước tiểu có màu trắng đục (có khi trẻ đái toàn ra mủ trắng), nhiều cặn lắng đọng, mùi khai hoặc nặng mùi hơn bình thường…
  • Nhiều trẻ la hét hoảng hốt khi đái. Có thể để ý thấy bàn tay của trẻ khai do trẻ luôn nắm hoặc kéo dương vật, âm hộ khi đái.

  • Đôi khi trẻ kêu đau vùng hạ vị, vùng thắt lưng, hố thận, đau âm ỷ kèm theo sốt. Tùy tính chất , chủng vi khuẩn mắc phải mà trẻ sốt nhẹ hay sốt cao. NKTN thường gặp là sốt cao liên tục trên 39 độ C khó hạ được sốt ngay mà chỉ hạ khi đã điều trị kháng sinh đúng chủng loại có khả năng tiêu diệt được vi khuẩn sau 3 đến 5 ngày.

3. Biến chứng của bệnh viêm đường tiết niệu?

  • Nhiễm khuẩn tiết niệu diễn ra rất phức tạp với nhiều dạng biến chứng, có thể xuất hiện những biễn chứng toàn thân nguy hiểm như NHIỄM TRÙNG máu, nhiễm trùng gây hoại tử ống thận bể thận.
  • Bệnh viêm đường tiết niệu nếu để lâu cũng có thể gây ra thận ứ mủ, viêm quanh thận, viêm kẽ thận, trào ngược bàng quang niệu quản âm thầm gây ra SUY THẬN.
  • Nhiễm khuẩn tiết niệu để lại SẸO THẬN nếu không phát hiện điều trị dứt điểm bệnh sẽ nặng hơn. Sau mỗi đợt nhiễm trùng tái phát trẻ sẽ có các tổn thương ở thận dưới dạng sẹo dẫn đến suy thận mạn sau này.

4. Chăm sóc trẻ bị nhiễm trùng tiết niệu

  • Sau khi trẻ được phát hiện nhiễm khuẩn tiết niệu bác sĩ sẽ dựa theo kháng sinh đồ để điều trị cho trẻ. Tùy loại vi khuẩn mắc nhiễm mà trẻ được nhập viện để tiêm kháng sinh hay chỉ cần uống thuốc theo đơn và theo dõi tại nhà.
  • Một đợt điều trị sẽ kéo dài trung bình từ 10 đến 15 ngày và được xét nghiệm nuôi cấy vi khuẩn cuối mỗi đợt.
  • Cho trẻ uống nhiều nước, ăn uống đầy đủ các chất dinh dưỡng, vitamin để nâng cao sức đề kháng cho trẻ.
  • Hướng dẫn trẻ cách đị vệ sinh sạch sẽ và đúng cách.

5. Phòng bệnh nhiễm khuẩn tiết niệu

  • Để phòng tránh bệnh nhiễm khuẩn tiết niệu cho trẻ cha mẹ trẻ phải luôn quan tâm đến việc vệ sinh và những sinh hoạt thường ngày của trẻ, không nên phó thác cho ông bà cũng như thầy cô giáo.
  • Với trẻ nhỏ cần lau khô và thay tã cho trẻ ngay sau khi đi vệ sinh, cần xem có cặn trắng ở bỉm không mỗi khi thay bỉm.
  • Với trẻ gái: cha mẹ nên vệ sinh TỪ TRƯỚC RA SAU (vệ sinh từ lỗ tiểu ra sau hậu môn) để tránh vi khuẩn vào lỗ tiểu gây nhiễm trùng ngược dòng.
  • Với trẻ trai: quan sát trẻ đi tiểu nếu thấy phồng bao quy đầu hoặc tia tiểu nhỏ cần cho trẻ khám ngay vì có thể do dài hoặc hẹp bao quy đầu.
  • Cha mẹ cần hướng dẫn và tập cho trẻ thói quen trẻ đi vệ sinh đúng cách.
  • Cần cho trẻ uống đủ nước hàng ngày, ăn uống đảm bảo vệ sinh với các loại rau củ quả để tăng lượng nước làm cho hệ bài tiết nước tiểu của trẻ được tốt hơn.
  • Khi phát hiện trẻ có các bất thường về giải phẫu hệ tiết niệu cần đến khám để phẫu thuật sớm trả lại chức năng sinh lý, chống NKTNdo ứ trệ dòng chảy của nước tiểu.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Điều trị và chăm sóc trẻ bị viêm đường tiết niệu

ĐD. Dương Văn Luyến, Phạm Thị Hồng Vân - Theo Bệnh viện Nhi TW
Bình luận
Tin mới
  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

Xem thêm