Dấu hiệu sớm của chứng tự kỷ ở trẻ dưới 2 tuổi
Tự kỷ được phát hiện càng sớm giúp cha mẹ có biện pháp can thiệp kịp thời, giúp trẻ dễ hòa nhập hơn khi đi nhà trẻ, mẫu giáo. Cha mẹ nên theo dõi con sát sao trong giai đoạn đầu đời và đề phòng một số dấu hiệu báo động sau.
Tỷ lệ chẩn đoán trẻ mắc tự kỷ trong những năm gần đây có xu hướng tăng.
Chứng tự kỷ ngày càng phổ biến
Chứng tự kỷ hay rối loạn phổ tự kỷ là một rối loạn phát triển thần kinh, đặc trưng bởi những khiếm khuyết về giao tiếp và tương tác xã hội, đồng thời kèm theo các mẫu hình hành vi, sở thích rập khuôn, giới hạn.
Cho đến nay, các nhà khoa học vẫn chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây ra hội chứng này. Nhiều công trình nghiên cứu khoa học cho thấy, có nhiều yếu tố góp phần vào việc hình thành chứng tự kỷ ở trẻ bao gồm: Di truyền (khoảng 80% rối loạn phổ tự kỷ xuất hiện do gene di truyền); Phối hợp với một số bệnh lý và rối loạn khác đi kèm. Ngoài ra, yếu tố môi trường, tuy ít chiếm ảnh hưởng, nhưng cũng được ghi nhận: Người mẹ thường xuyên tiếp xúc với nhiều chất độc hại như khói thuốc lá, rượu bia, ma túy... trong thai kỳ làm tăng nguy cơ trẻ tự kỷ sau khi sinh ra.
Theo Tổng cục Thống kê, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, số người tự kỷ ở Việt Nam đang có xu hướng tăng với khoảng 1 triệu trường hợp (trong tổng số 6,2 triệu người khuyết tật từ 2 tuổi trở lên); Trẻ tự kỷ chiếm khoảng 1% số trẻ được sinh ra hằng năm.
Dấu hiệu phát hiện sớm trẻ mắc chứng tự kỷ
Chẩn đoán tự kỷ và can thiệp kịp thời đem lại hiệu quả cải thiện về khả năng ngôn ngữ và chức năng xã hội cho trẻ sau này.
Tự kỷ gây ra các khiếm khuyết hành vi đặc trưng trong 3 lĩnh vực: Tương tác xã hội; Giao tiếp bằng lời và không lời; Hành vi rập khuôn, lặp đi lặp lại. Những biểu hiện bất thường về hành vi đi kèm theo tình trạng thoái lui ngôn ngữ nghiêm trọng ở trẻ (trẻ quá chậm nói so với tuổi hoặc trẻ bị mất hẳn kỹ năng ngôn ngữ) được xem là những dấu hiệu cảnh báo sớm gợi ý cho cha mẹ và thầy cô giáo nhận diện rất có khả năng trẻ bị mắc chứng tự kỷ, nhất là trẻ trong độ tuổi từ 18 – 24 tháng tuổi.
Các dấu hiệu báo động tự kỷ ở trẻ dưới 24 tháng
-
Không bập bẹ nói khi 12 tháng tuổi;
-
Không có cử chỉ biểu lộ sự quan tâm xung quanh khi 12 tháng tuổi như: Chỉ ngón tay, vẫy tay mừng khi gặp người thân, bắt tay, tiếp xúc mắt, cười đáp với người quen…
-
Không nói được dù chỉ là một từ đơn khi 16 tháng;
-
Không tự nói câu 2 từ khi 24 tháng;
-
Mất kỹ năng ngôn ngữ và giao tiếp ở bất kỳ lứa tuổi nào.
Tổ chức Australia SA về người tự kỷ cũng đưa ra một số dấu hiệu sớm ở trẻ mắc rối loạn này như: Đi nhón gót chân, gặp khó khăn khi thực hiện các chỉ dẫn bằng lời, khả năng bắt chước hạn chế, không sẵn lòng chia sẻ đồ vật hoặc tham gia chơi cùng người khác…
Bảng kiểm M-CHAT (Modified-Checklist for Autism in Toddlers)
Việc tầm soát tự kỷ theo công cụ M-CHAT với 23 câu hỏi then chốt nhằm giúp phụ huynh có thể tự đánh giá xem trẻ nhà mình có khả năng mắc rối loạn phổ tự kỷ hay không để sớm đưa trẻ đến cơ sở y tế sàng lọc kịp thời. Những câu hỏi nhận diện như sau:
Tự kỷ là một phổ rộng và là dạng khuyết tật cực kỳ phức tạp, gây ra một số khó khăn trong giao tiếp và cuộc sống của người mắc. Trẻ mắc chứng tự kỷ được phát hiện sớm và trị liệu vào giai đoạn trẻ 24 tháng tuổi là thời điểm dễ can thiệp nhất. Nhờ đó, trẻ có thể sớm nhận được trị liệu và giáo dục đặc biệt để hòa nhập tốt hơn.
Theo khuyến cáo của Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ (AAP), tất cả trẻ em nên được sàng lọc rối loạn phổ tự kỷ vào 18 và 24 tháng tuổi. Phụ huynh nên đưa trẻ thăm khám định kỳ tại các bệnh viện chuyên khoa Nhi uy tín như: Khoa Tâm bệnh, Bệnh viện Nhi Trung ương; Khoa Tâm lý của Bệnh viện Nhi đồng 1, Bệnh viện Nhi Đồng 2 (TP.HCM).
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều cần biết về tự kỷ.
-
Giải pháp hiệu quả giúp kiểm soát cơn đau do viêm khớp trong mùa mưa
Khi những cơn mưa đầu mùa bắt đầu rơi, nhiều người cảm thấy dễ chịu vì thời tiết mát mẻ hơn, giảm bớt cái nóng oi ả. Tuy nhiên, đối với những ai đang phải sống chung với viêm khớp, mùa mưa lại mang đến không ít khó khăn.
-
4 tác dụng độc đáo của nước gừng đỗ đen rang
Nước gừng và nước đỗ đen rang là hai loại thức uống quen thuộc trong dân gian, được biết đến với nhiều lợi ích sức khỏe. Khi kết hợp hai nguyên liệu này sẽ có một loại đồ uống thơm ngon và bổ dưỡng, mang lại những tác dụng tích cực cho cơ thể.
-
Bệnh hen suyễn ở trẻ em
Hen suyễn là một trong những bệnh lý hô hấp mãn tính rất phổ biến ở trẻ em, ảnh hưởng đến hàng triệu trẻ trên toàn thế giới, bao gồm cả Việt Nam. Bệnh gây ra những khó khăn trong sinh hoạt hàng ngày, từ vui chơi, học tập đến giấc ngủ, và nếu không được kiểm soát tốt, có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.
-
Tác động của thời tiết ẩm ướt mùa mưa lũ đến sức khỏe da và cách chăm sóc
Mùa mưa lũ không chỉ gây khó chịu bởi những cơn mưa kéo dài và không khí ẩm ướt mà còn là "kẻ thù" tiềm ẩn của làn da. Môi trường ẩm ướt, nguồn nước ô nhiễm và sự phát triển mạnh mẽ của vi sinh vật có hại tạo điều kiện thuận lợi cho hàng loạt vấn đề da liễu bùng phát.
-
Có nên chạy bộ mỗi ngày để giảm cân?
Chạy bộ là một bài tập thể dục đã được chứng minh là có thể cải thiện sức bền và giảm mỡ cơ thể một cách an toàn. Tuy nhiên, việc chạy bộ mỗi ngày có mang lại hiệu quả giảm cân như mong muốn?
-
Tại sao ngón chân của bạn bị tê?
Tê ở ngón chân là một trong triệu chứng dai dẳng khó xác định. Nó có thể là triệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng ví dụ như bệnh tiểu đường hoặc có thể chỉ là do bạn đi giày không phù hợp.
-
6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45
Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.
-
10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi
Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.
