Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Co thắt động mạch vành: Nguyên nhân, triệu chứng và tiên lượng

Hiện tượng co thắt động mạch vành xảy ra khi các thành mạch ép vào nhau, khiến một phần của mạch máu bị thu hẹp. Bản thân cơn co thắt không phải lúc nào cũng nghiêm trọng hoặc thậm chí gây đau đớn. Tuy nhiên, đôi khi, nó có thể dẫn đến các vấn đề nghiêm trọng, bao gồm đau ngực, đau tim hoặc thậm chí tử vong.

Việc phát hiện và chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh có thể đặt ra một thách thức cho các nhóm chăm sóc sức khỏe. Nhiều nguyên nhân khác nhau có thể gây ra bệnh tim và đau ngực, vì vậy bác sĩ có thể khó khăn trong việc chỉ ra các cơn co thắt động mạch vành. Có nhiều lựa chọn sẵn có để giúp điều trị các triệu chứng và nguyên nhân cơ bản.

Co thắt động mạch vành là gì?

Co thắt động mạch vành còn được gọi là là đau thắt ngực co thắt mạch. Co thắt động mạch vành xảy ra khi một đoạn của động mạch, dẫn máu đến tim, bị thắt lại và thu hẹp. Khi động mạch co thắt, tim buộc phải làm việc nhiều hơn để bơm máu qua khu vực bị ảnh hưởng. Co thắt thường ngắn nhưng có thể kéo dài trong hơn 15 phút trong một số trường hợp. Chuyên gia y tế có thể khó chẩn đoán co thắt động mạch vành. Một người bị co thắt động mạch vành có thể không có triệu chứng. Do đó, thật khó để xác định mức độ phổ biến của tình trạng này trong dân số nói chung, theo các đánh giá.

Các triệu chứng của bệnh co thắt động mạch vành
Các triệu chứng có thể khác nhau giữa mọi người và thường khác nhau giữa các lần xuất hiện. Các triệu chứng có thể nhẹ đến mức một người có thể không nhận ra rằng họ đang trải qua một cơn co thắt hoặc nghiêm trọng đến mức họ bị tàn tật về thể chất. Co thắt động mạch vành khác với các cơn đau ngực truyền thống chủ yếu do chúng xảy ra khi một người đang nghỉ ngơi chứ không phải do gắng sức. Trên thực tế, một người có nhiều khả năng gặp phải các triệu chứng co thắt động mạch vành trong khoảng thời gian từ nửa đêm đến sáng sớm.

Người bị co thắt động mạch vành sẽ cảm thấy như thế nào?
Các triệu chứng xảy ra bao gồm:

  • đau ngực, có thể nghiêm trọng
  • cơn đau có thể lan đến đầu hoặc vai
  • một cảm giác nóng trong ngực
  • cảm giác tức ngực
  • một áp lực hoặc cảm giác bóp
  • đổ mồ hôi
  • cảm thấy buồn nôn hoặc ngất xỉu

Mức độ nghiêm trọng
Trong một số trường hợp nghiêm trọng, một người có thể bị đau ngực dữ dội, kéo dài, kèm theo mồ hôi lạnh, buồn nôn hoặc nôn, và đôi khi mất ý thức tạm thời. Người bị co thắt động mạch vành cũng có thể cảm thấy đau cơ ở cánh tay hoặc hàm của họ. Ngoài ra, một người có thể gặp các phiên bản nhẹ của các triệu chứng này hoặc không có triệu chứng nào. Theo một đánh giá, người có nguy cơ bị co thắt động mạch vành mà không có bất kỳ triệu chứng rõ ràng nào cao hơn gấp đôi so với khi có triệu chứng.

Nguyên nhân
Nguyên nhân của co thắt động mạch vành rất phức tạp và từ nhiều phía. Hệ thống thần kinh tự động của cơ thể, mức độ viêm mãn tính và bất kỳ bệnh tim tiềm ẩn nào đều có thể góp phần gây ra co thắt động mạch vành, theo một đánh giá năm 2020. Ngoài ra, nhiều cơ chế khác của cơ thể có thể liên quan, tùy thuộc vào trạng thái thể chất riêng của mỗi người.

Các yếu tố rủi ro
Nghiên cứu về co thắt động mạch vành đã xác định được nhiều yếu tố nguy cơ. Một trong những yếu tố phổ biến nhất là hút thuốc. Các nguyên nhân hoặc tác nhân tiềm ẩn khác của co thắt động mạch vành bao gồm:

  • sử dụng thuốc co mạch, bao gồm một số loại thuốc chẹn beta, có thể làm trầm trọng thêm tình trạng co thắt
  • tiếp xúc với lạnh
  • sử dụng thuốc kích thích, chẳng hạn như cocaine
  • sử dụng rượu quá mức hoặc cai rượu
  • sử dụng cần sa quá mức
  • hóa trị liệu
  • thiếu magiê

Căng thẳng và các yếu tố sức khỏe tâm thần khác có thể ảnh hưởng đến nguy cơ co thắt động mạch vành. Tuy nhiên, nghiên cứu về chủ đề này là không thể kết luận và cần phải nghiên cứu thêm. Theo báo cáo, tình trạng này thường xảy ra với phụ nữ nhiều hơn nam giới.

Chẩn đoán
Có ba cách chính để chẩn đoán co thắt động mạch vành:

  • Chụp mạch vành: Đây là một xét nghiệm giống như tia X để tạo ra hình ảnh của các mạch máu
  • Điện tâm đồ: Một xét nghiệm kiểm tra các mẫu điện bất thường trong tim
  • Siêu âm tim: Kỹ thuật này sử dụng công nghệ siêu âm để kiểm tra van tim và lưu lượng máu

Các xét nghiệm này có thể tiết lộ các triệu chứng của co thắt động mạch vành. Tuy nhiên, cách duy nhất để chuyên gia y tế chẩn đoán dứt điểm tình trạng bệnh là thực hiện một thử nghiệm bổ sung được gọi là thử nghiệm khiêu khích. Trong quá trình thử nghiệm khiêu khích, bác sĩ sử dụng các loại thuốc cụ thể để gây ra hoặc “kích động” một cơn co thắt, cho phép họ chẩn đoán tình trạng một cách chắc chắn.

Điều trị 
Không có cách chữa trị đặc hiệu cho tình trạng co thắt động mạch vành, nhưng có một số cách để kiểm soát tình trạng và giảm các triệu chứng. Bỏ thuốc lá là cách thay đổi lối sống hữu ích nhất. Một người cũng có thể giảm nguy cơ bị co thắt lặp lại thông qua thay đổi mức độ hoạt động và chế độ ăn uống của họ. Bác sĩ có thể kê một số loại thuốc, bao gồm:

  • thuốc chẹn kênh canxi để giảm co thắt cơ ở ngực
  • nitrat để giảm đau ngực
  • statin để giảm cholesterol và củng cố động mạch

Khi thuốc và thay đổi lối sống không hiệu quả, các bác sĩ có thể đề nghị thực hiện các thủ tục xâm lấn hơn để khắc phục vấn đề. Phẫu thuật bắc cầu là biện pháp cuối cùng.

Theo các đánh giá y tế, triển vọng dài hạn cho những bệnh nhân bị co thắt động mạch vành mà không có các bệnh lý cơ bản khác về tim là tốt. Thuốc có thể giúp bệnh nhân kiểm soát tình trạng co thắt và các triệu chứng của họ theo thời gian. Một người nên tiếp tục với các loại thuốc hoặc phương pháp điều trị được chỉ định ngay cả khi họ không còn gặp các triệu chứng co thắt động mạch vành. Thay đổi lối sống cũng có thể cải thiện cách nhìn của một người. Tránh hút thuốc là một yếu tố quan trọng trong việc giảm các cơn co thắt động mạch vành.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 10 điều cần biết khi mắc bệnh mạch vành

 

Bình luận
Tin mới
  • 18/09/2025

    5 loại quả mùa thu tốt cho người bị táo bón

    Mùa thu mang đến cảm giác mát mẻ và hương vị ngọt ngào của nhiều loại quả chín mọng. Có một số loại quả mùa thu rất tốt cho người bị táo bón vì chúng chứa nhiều chất xơ, nước và các hợp chất tự nhiên tốt cho đường ruột.

  • 18/09/2025

    Viêm khớp dạng thấp: Dấu hiệu, biến chứng và phương pháp điều trị

    Viêm khớp dạng thấp là một bệnh lý tự miễn mạn tính, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời. Bệnh không chỉ gây đau đớn ở các khớp mà còn có thể lan rộng đến các cơ quan khác như tim, phổi, mắt, và da.

  • 17/09/2025

    8 tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày

    Quả lựu giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp tăng cường sức khỏe một cách đáng ngạc nhiên. Tìm hiểu những tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày.

  • 17/09/2025

    6 Nguyên nhân gây teo dương vật và cách khắc phục

    Tình trạng dương vật bị teo nhỏ một chút khi bạn già đi do sự suy giảm sản xuất testosterone không hiếm gặp, nhưng có những nguyên nhân khác có thể xảy ra bao gồm béo phì, phẫu thuật tuyến tiền liệt, điều trị ung thư tuyến tiền liệt và các tình trạng như bệnh Peyronie. Mặc dù bạn không phải lúc nào cũng tránh được tình trạng teo dương vật nhưng có những điều bạn có thể làm để ngăn ngừa hoặc điều trị một số nguyên nhân nhất định.

  • 16/09/2025

    Trẻ trên 5 tuổi có cần bổ sung vi chất không?

    Với trẻ trên 5 tuổi, việc bổ sung vi chất vẫn vô cùng cần thiết, bởi đây là độ tuổi vàng để phát triển thể chất, trí tuệ và hình thành nền tảng sức khỏe lâu dài.

  • 16/09/2025

    Phải mất bao lâu để thấy được kết quả khi tiêm Botox?

    Botox (onabotulinumtoxinA) bắt đầu có hiệu lực trong vòng hai đến năm ngày sau khi bạn tiêm. Tuy nhiên, có thể mất đến vài tuần để bạn thấy được kết quả đầy đủ và mốc thời gian cho mỗi cá nhân khác nhau tùy thuộc vào một số yếu tố.

  • 15/09/2025

    Vì sao cá mè xứng đáng có trong thực đơn?

    Cá mè từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm quen thuộc của người Việt Nam. Không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn dân dã, đậm đà, cá mè còn chứa nhiều lợi ích sức khỏe cho mọi lứa tuổi.

  • 15/09/2025

    Thực phẩm giàu omega-3 giúp giảm nguy cơ tử vong sau cơn đau tim: Bằng chứng từ nghiên cứu quốc tế

    Trong bối cảnh các bệnh tim mạch ngày càng phổ biến và trẻ hóa, việc duy trì một lối sống lành mạnh, đặc biệt là chế độ ăn uống, đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh tim.

Xem thêm