Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Chấy ở trẻ nhỏ

Chấy là tình trạng hay gặp ở trẻ nhỏ, do lây lan tại trường học, nhà trẻ... Vậy làm cách nào để ngăn ngừa tình trạng này?

Chấy ở trẻ nhỏ

Chấy (hay còn gọi là chí) có tên khoa học là Pediculus humanus capitis là một loại côn trùng kích thước nhỏ bằng hạt vừng khoảng 2mm, sống ký sinh ở da đầu, bám chặt vào tóc và cắn da đầu để hút máu. Thường gặp phổ biến ở trẻ lứa tuổi từ 3-12 tuổi, chúng làm cho trẻ có cảm giác ngứa ngáy, khó chịu ở da đầu, làm tăng nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn và chàm hóa, nguy cơ càng cao khi số lượng chấy tăng lên.

Chấy sinh sản rất nhanh, trong vòng đời, một chấy cái có thể đẻ đến 150 trứng (khoảng 5-10 trứng/ngày), sau 10 ngày trứng chấy nở, và trưởng thành qua 3 giai đoạn từ ấu trùng đến chấy trưởng thành trong 14 ngày. Trứng chấy có thể tồn tại hơn 10 ngày khi rơi vãi ra môi trường

Dễ lây truyền từ trẻ này sang trẻ khác và các thành viên trong gia đình qua tiếp xúc gần, đặc biệt là môi trường lớp học hoặc qua dùng chung mũ nón, lược… Có 3 dạng chấy trên cơ thể:

  • Chấy trên đầu. Những con chấy được tìm thấy trên da đầu, dễ nhất ở khu vực gáy và trên tai
  • Trên cơ thể. Những con chấy sống trong quần áo, trên giường và di chuyển lên da để kiếm ăn. Những người không thay quần áo thường xuyên hay hạn chế tắm có thể dễ gặp phải chấy (người lang thang, vô gia cư…)
  • Chấy ở mu. Chấy có thể xuất hiện ở vùng lông mu sinh dục, thường ít hơn ở các vùng lông thô của cơ thể như lông ngực, lông mày hay lông mi

Triệu chứng nhiễm chấy

Các triệu chứng phổ biến bao gồm:

  • Ngứa dữ dội trên da đầu, hoặc bất cứ vị trí nào trên cơ thể
  • Cảm giác nhột do chấy di chuyển
  • Phát hiện chấy khi chải tóc hay các vùng lông khác, do chúng lớn với kích thước bằng hạt vừng hoặc hơn
  • Trứng chấy trên tóc. khó có thể phát hiện, song dễ thấy ở tai và gáy. Trứng chấy khó chải khỏi tóc hơn.
  • Vết loét trên da đầu, cổ và vai do gãi và có thể dẫn đến mụn đỏ, đôi khi nhiễm khuẩn
  • Các vết cắn xung quanh vùng thắt lưng, bẹn, đùi, hay vùng mu sinh dục

Một số dấu hiệu nghiêm trọng cần gặp chuyên gia da liễu như:

  • Xuất hiện nhiều gàu
  • Rụng tóc nhiều
  • Vảy, bụi bẩn nhiều trên tóc
  • Phát hiện các loại côn trùng khác trên tóc
Nguyên nhân của chấy

Chấy có thể xâm nhập vào cơ thể qua nhiều cách khác nhau, tạo ra một chất bám dính chắc và đẻ trứng vào gốc của từng sợi lông, sợi tóc. Trứng chấy nở sau khoảng 6-9 ngày.

Trẻ có thể nhiễm chấy thông qua tiếp xúc với chấy hoặc trứng của chúng. Chấy không thể nhảy hoặc bay. Chúng lây lan qua:

  • Tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp. Điều này có thể xảy ra khi trẻ hoặc các thành viên trong gia đình chơi cùng nhau hoặc có những tương tác tiếp xúc với nhau.
  • Sử dụng chung đồ đạc. Việc cất quần áo bị nhiễm chấy trong tủ quần áo, hoặc treo trên móc cạnh nhau ở trường, hoặc cất giữ các vật dụng cá nhân như gối, chăn, lược và đồ chơi nhồi bông ở gần nhau cũng có thể khiến chấy lây lan qua các đồ dùng đó.
  • Đồ dùng trong gia đình khác. Chúng có thể bao gồm tai nghe, bàn chải, lược, đồ trang trí tóc, khăn tắm…
  • Tiếp xúc với đồ đạc có sẵn chấy hoặc trứng chấy. Nằm trên giường hoặc ngồi trong đồ nội thất bọc vải quá dày mà người bị chấy sử dụng trước đó có thể làm chấy lây lan. Chấy có thể sống từ một đến hai ngày khi ra khỏi cơ thể.
  • Quan hệ tình dục. Chấy trên mu thường lây lan qua quan hệ tình dục và phổ biến nhất. Chấy trên mu được tìm thấy trên trẻ em có thể là dấu hiệu của việc tiếp xúc hoặc lạm dụng tình dục.

Phòng ngừa chấy ở trẻ nhỏ

Rất khó để ngăn chặn sự lây lan của chấy ở trẻ nhỏ trong các môi trường như nhà trẻ hay trường học. Các môi trường này có quá nhiều sự tiếp xúc gần giữa các trẻ và đồ đạc của chúng, khiến chấy có thể lây lan dễ dàng. Tất nhiên điều này không phản ánh thói quen vệ sinh của bạn hoặc của trẻ kém, và bạn cũng không nên tự trách mình trong việc để trẻ bị chấy.

Hiện nay có một số sản phẩm được tuyên bố có thể đẩy lùi chấy rận, tuy nhiên vẫn cần nhiều nghiên cứu khoa học để chứng minh tính an toàn và hiệu quả của chúng. Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng các thành phần trong các sản phẩm này - chủ yếu là dầu thực vật như dầu dừa, ô liu, hương thảo và cây chè - có thể có tác dụng xua đuổi chấy. Tuy nhiên, những sản phẩm này được phân loại là "tự nhiên" nên chúng có thể không được kiểm duyệt chính thức mà được coi dưới dạng mẹo.

Các chuyên gia đưa ra lời khuyên cách tốt nhất và đơn giản là thực hiện các bước triệt để để loại bỏ chấy - và trứng của chúng. Các biện pháp có thể bao gồm:

  • Dạy trẻ tránh đụng đầu với các bạn khác trong lớp trong khi chơi và các hoạt động khác.
  • Hướng dẫn trẻ không dùng chung đồ dùng cá nhân như mũ, khăn quàng cổ, áo khoác, lược, bàn chải, các đồ trang điểm cho tóc và tai nghe với bạn bè.
  • Hướng dẫn trẻ tránh những không gian chung, nơi mũ và quần áo của nhiều học sinh được treo trên móc chung hoặc cất trong tủ khóa chung. Hãy tự bảo quản đồ tư trang cá nhân.

Trẻ có thể xuất hiện trứng chấy trên tóc nhưng không nhất thiết phải phát triển thành chấy. Một số trứng chấy là trứng rỗng. Tuy nhiên, nếu bạn tìm thấy trứng chấy trong 6 mm trên da đầu trẻ, điều này nên được xử lý ngay lập tức dù chỉ là một con. Điều này giúp ngăn ngừa khả năng nở của chấy nhiều hơn và lây lan mạnh hơn. Các nốt trên da đầu cũng có thể là do nhiễm trùng cũ, và chúng cũng cần được loại bỏ để ngăn ngừa tái phát.

Tổng kết

Chấy thường gặp ở trẻ nhỏ, thường do lây lan trong thời gian học tại trường. Chấy gây ngứa ngáy và làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn, nguy cơ chàm hóa da. Do vậy, phát hiện sớm và điều trị chấy là điều cần thiết và cần phải thực hiện càng sớm càng tốt để tránh tình trạng chấy phát triển mạnh và gây những vấn đề nghiêm trọng hơn.

Tham khảo thêm thông tin tại: Lợi ích của dầu dừa với da và mái tóc

Bình luận
Tin mới
  • 14/10/2025

    Tại sao bạn muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn?

    Cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn có thể là do phản ứng bình thường ở ruột già gọi là phản xạ dạ dày-đại tràng. Tuy nhiên, nếu bạn thường xuyên có cảm giác muốn đi đại tiện ngay sau khi ăn, cùng với các triệu chứng như đau quặn bụng, đầy hơi hoặc tiêu chảy, thì hội chứng ruột kích thích (IBS) hoặc bệnh viêm ruột (IBD) có thể là nguyên nhân.

  • 13/10/2025

    Workshop “Giải mã biếng ăn ở trẻ, có nên bổ sung kẽm?

    Biếng ăn là một trong những vấn đề thường gặp nhất ở trẻ nhỏ – đặc biệt trong giai đoạn tăng trưởng. Không ít cha mẹ cho rằng nguyên nhân chủ yếu là do thiếu kẽm, từ đó tự ý mua sản phẩm bổ sung mà không có chỉ định của chuyên gia. Tuy nhiên, thực tế cho thấy biếng ăn không chỉ đến từ thiếu vi chất, mà là kết quả của nhiều yếu tố phối hợp: tâm lý, hành vi ăn uống, chế độ dinh dưỡng, sức khỏe tiêu hóa và mức độ hấp thu vi chất của từng trẻ.

  • 13/10/2025

    7 thực phẩm ít calo, giàu protein giúp giảm cân hiệu quả

    Chế độ ăn uống lành mạnh đóng vai trò then chốt trong quá trình giảm cân. Bổ sung 7 loại thực phẩm ít calo nhưng giàu protein là bí quyết giúp giảm cân hiệu quả.

  • 13/10/2025

    Tác hại của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe: Sự thật đáng báo động

    Trong những năm gần đây, thuốc lá điện tử (vape) đã trở thành một xu hướng phổ biến trên toàn cầu, đặc biệt trong giới trẻ. Được quảng bá như một giải pháp thay thế an toàn hơn cho thuốc lá truyền thống, nhiều người tin rằng việc sử dụng thuốc lá điện tử có thể giúp giảm thiểu các nguy cơ sức khỏe hoặc hỗ trợ cai nghiện.

  • 12/10/2025

    Uống gì để đẹp da, giảm nám cho phụ nữ sau tuổi 30?

    Bên cạnh các biện pháp điều trị như laser, peel da, thoa thuốc... chế độ dinh dưỡng, đặc biệt là những gì chúng ta uống hằng ngày, đóng vai trò không nhỏ trong việc cải thiện tình trạng nám da và mang lại làn da khỏe đẹp.

  • 12/10/2025

    Thời tiết ảnh hưởng thế nào đến cảm xúc của con người?

    Rối loạn cảm xúc theo mùa (SAD) là một loại trầm cảm liên quan tới sự thay đổi thời tiết.

  • 11/10/2025

    Dầu quả bơ và dầu ô liu, loại nào tốt hơn cho sức khỏe?

    Nếu dầu ô liu từ lâu đã được mệnh danh là “vàng lỏng” của vùng Địa Trung Hải, thì gần đây, dầu quả bơ nổi lên như một “ngôi sao” mới được ưa chuộng. Cả hai loại dầu này đều được biết đến với những lợi ích tuyệt vời cho sức khỏe nhưng lloại nào thực sự vượt trội hơn?

  • 11/10/2025

    Hóa chất độc hại trong giấy in hóa đơn có thể khiến bạn nhiễm độc

    Khi bạn đi mua hàng và người bán hàng hỏi bạn có muốn in hóa đơn (biên lai) hay không, hãy trả lời không, việc làm này vừa giúp bảo vệ môi trường và bảo vệ cả sức khỏe của bạn do nghiên cứu mới đây đã chỉ ra rằng các loại hóa đơn giấy từ các nhà bán lẻ lớn tại Mỹ được phủ một loại hóa chất độc hại có tên là bisphenol S (BPS). Cùng tìm hiểu về loại hóa chất độc hại trên giấy in hóa đơn qua bài viết sau đây!

Xem thêm