Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cách bảo vệ đôi mắt dưới ánh nắng mặt trời

Nhiều người lo sợ tác động nguy hiểm của tia cực tím (UV) đối với làn da, nhưng ít người nhận ra sự nguy hiểm của tia UV đối với đôi mắt. Cho dù từ ánh sáng mặt trời tự nhiên hay tia UV nhân tạo, bức xạ UV có thể làm tổn thương các mô bề mặt của mắt cũng như giác mạc và thủy tinh thể. Tia cực tím cũng có thể làm tổn thương niêm mạc mắt, giống như cháy nắng trên da. Giống như việc bảo vệ da bằng kem chống nắng, chúng ta cũng nên nhớ bảo vệ mắt và thị lực của mình bằng kính râm phù hợp.

Tác động của tia UV đối với mắt

Tia cực tím (UV) là những tia không nhìn thấy được, là một phần của năng lượng đến từ mặt trời. Có ba loại bức xạ UV:

  • Tia UVA
  • Tia UVB
  • Tia UVC

Mặc dù tia UVC không gây ra bất kỳ mối đe dọa nào vì chúng bị hấp thụ bởi tầng ôzôn, nhưng việc tiếp xúc với tia UVA và UVB có thể có những tác động xấu đến mắt và thị lực của bạn. Tiếp xúc lâu dài với những tia này có thể gây ra nguy hiểm đến mắt và thị lực.

Chỉ số UV đo cường độ bức xạ của tia UV. Con số này ước tính nguy cơ gây hại của tia UV. Chỉ số 1-3 cho thấy khả năng bị tia UV gây hại thấp, trong khi chỉ số 8-10 có nghĩa là khả năng tia UV gây nguy hại cao. Điều quan trọng mà bạn cần lưu ý là ngoài ánh sáng mặt trời thì bức xạ UV cũng có thể được phát ra từ các nguồn nhân tạo như máy hàn, giường tắm nắng và tia laser.

Tác động ngắn hạn

Nếu bạn tiếp xúc và không được bảo vệ trước lượng bức xạ UV quá mức trong một thời gian ngắn, mắt của bạn có khả năng bị ảnh hưởng gây viêm giác mạc. Viêm giác mạc là tình trạng viêm do tiếp xúc trong khoảng thời gian ngắn với bức xạ tia cực tím, thường xảy ra khi kết hợp với gió lạnh và tuyết.

Giống như "cháy nắng ở mắt", viêm giác mạc gây đau và có thể có các triệu chứng bao gồm đỏ mắt, cảm giác tức mắt như có dị vật trong mắt hoặc cảm giác cay mắt, tăng độ nhạy cảm với ánh sáng của mắt và chảy nước mắt nhiều. Những triệu chứng này thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn và hiếm khi gây ra tổn thương vĩnh viễn cho mắt.

Ảnh hưởng lâu dài

Tiếp xúc lâu dài với tia bức xạ UV có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến mắt. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với một lượng nhỏ bức xạ tia cực tím trong thời gian nhiều năm có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể và có thể gây tổn thương võng mạc, lớp niêm mạc rất nhiều dây thần kinh của mắt và đóng vai trò trong việc tạo ra thị lực cho mắt. Tổn thương võng mạc này thường không thể phục hồi được.

Tổn thương tích lũy do tiếp xúc nhiều lần có thể góp phần gây ra bệnh mãn tính về mắt cũng như làm tăng nguy cơ ung thư da quanh mí mắt.

Tiếp xúc lâu dài với tia UV cũng là một yếu tố nguy cơ gây mộng thịt mắt là một khối phát triển xâm lấn vào khóe mắt, hoặc  u mỡ - một tổn thương màu vàng, hơi nhô lên có thể hình thành trên mô bề mặt của phần trắng của con mắt.

Cách bảo vệ thị lực của bạn

Hiện tại, vẫn chưa biết ngưỡng tiếp xúc với bức xạ UV mà nó thực sự gây ra cho mắt và thị lực của bạn. Các bác sĩ mắt khuyên bạn nên đeo kính râm đảm bảo chất lượng có khả năng bảo vệ tốt và đội mũ rộng vành khi hoạt động ngoài trời, tham gia các môn thể thao ngoài trời, đi dạo, tắm nắng hoặc làm bất cứ điều gì dưới ánh nắng mặt trời.

Để cung cấp đủ khả năng bảo vệ cho đôi mắt của bạn, kính râm của bạn phải:

  • Có khả năng chặn từ 99 đến 100% cả bức xạ UVA và UVB
  • Loại bỏ 75 đến 90% ánh sáng khả kiến (ánh sáng nhìn thấy được)
  • Được kết hợp hoàn hảo về màu sắc và không gây biến dạng hình ảnh
  • Có mắt kính màu xám để nhận dạng màu sắc phù hợp

Nếu bạn dành nhiều thời gian dưới ánh sáng mặt trời, các loại kính râm tráng gương có thể gia tăng khả năng bảo vệ mắt khỏi bức xạ tia cực tím có hại. Ngay cả khi bạn đang đeo kính áp tròng có khả năng chống tia cực tím, bạn vẫn cần phải đeo kính râm. Tia UV có thể sẽ ảnh hưởng đến các mô mắt không được che phủ bởi các điểm tiếp xúc. Đôi mắt của bạn cũng sẽ thoải mái hơn khi hầu hết ánh sáng chói bị chặn lại.

Tạm kết

Hãy áp dụng các biện pháp bảo vệ mắt khỏi tia cực tím thích hợp cho trẻ em. Trẻ em thường phơi nắng nhiều hơn người lớn. Nếu không bảo vệ mắt bằng tia UV thường xuyên, trẻ em có nguy cơ bị tổn thương thị lực nghiêm trọng sau này. Mắt trẻ đặc biệt dễ bị tổn hại do tia UV và không giống như mắt của người lớn, mắt của trẻ em không thể lọc tia UV một cách hiệu quả, do đó, nhiều bức xạ UV có thể tác động đến võng mạc hơn. Trong khi bảo vệ đôi mắt, bạn cũng đang bảo vệ vùng da mỏng ở mí mắt, vùng da rất dễ bị ung thư da.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các biện pháp chăm sóc mắt vào mùa hè

BS Hoài Thu - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM (theo Verywell) -
Bình luận
Tin mới
  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

  • 13/12/2025

    4 lý do ăn chuối có thể gây đau dạ dày và cách phòng ngừa

    Khi nói đến những thực phẩm dễ tiêu hóa, chuối thường nằm trong danh sách hàng đầu và thường được khuyên dùng để làm dịu cơn đau dạ dày. Vậy tại sao một số người lại đau dạ dày khi ăn chuối?

  • 13/12/2025

    Hạ đường huyết: Cơ chế, triệu chứng và hướng xử trí hiệu quả

    Hạ đường huyết là một trong những nỗi lo thường trực của người mắc bệnh tiểu đường. Đây không chỉ là một chỉ số trên máy đo, mà là một tình trạng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào, khiến cơ thể bạn kiệt sức và mất kiểm soát. Hiểu rõ về hạ đường huyết không chỉ giúp bạn chủ động phòng tránh mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chính mình.

  • 12/12/2025

    Ngược dòng thời gian để tri ân bạn cũ, chào mừng bạn mới

    Sức khỏe luôn là món quà vô giá và Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tự hào được đồng hành cùng bạn trong hành trình gìn giữ món quà ấy.

  • 12/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu hợp chất chống oxy hóa bảo vệ mạch máu

    Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để bảo vệ mạch máu. Việc lựa chọn thực phẩm đúng là nền tảng giúp kiểm soát các nguy cơ như rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…

Xem thêm