Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cách bảo vệ đôi mắt dưới ánh nắng mặt trời

Nhiều người lo sợ tác động nguy hiểm của tia cực tím (UV) đối với làn da, nhưng ít người nhận ra sự nguy hiểm của tia UV đối với đôi mắt. Cho dù từ ánh sáng mặt trời tự nhiên hay tia UV nhân tạo, bức xạ UV có thể làm tổn thương các mô bề mặt của mắt cũng như giác mạc và thủy tinh thể. Tia cực tím cũng có thể làm tổn thương niêm mạc mắt, giống như cháy nắng trên da. Giống như việc bảo vệ da bằng kem chống nắng, chúng ta cũng nên nhớ bảo vệ mắt và thị lực của mình bằng kính râm phù hợp.

Tác động của tia UV đối với mắt

Tia cực tím (UV) là những tia không nhìn thấy được, là một phần của năng lượng đến từ mặt trời. Có ba loại bức xạ UV:

  • Tia UVA
  • Tia UVB
  • Tia UVC

Mặc dù tia UVC không gây ra bất kỳ mối đe dọa nào vì chúng bị hấp thụ bởi tầng ôzôn, nhưng việc tiếp xúc với tia UVA và UVB có thể có những tác động xấu đến mắt và thị lực của bạn. Tiếp xúc lâu dài với những tia này có thể gây ra nguy hiểm đến mắt và thị lực.

Chỉ số UV đo cường độ bức xạ của tia UV. Con số này ước tính nguy cơ gây hại của tia UV. Chỉ số 1-3 cho thấy khả năng bị tia UV gây hại thấp, trong khi chỉ số 8-10 có nghĩa là khả năng tia UV gây nguy hại cao. Điều quan trọng mà bạn cần lưu ý là ngoài ánh sáng mặt trời thì bức xạ UV cũng có thể được phát ra từ các nguồn nhân tạo như máy hàn, giường tắm nắng và tia laser.

Tác động ngắn hạn

Nếu bạn tiếp xúc và không được bảo vệ trước lượng bức xạ UV quá mức trong một thời gian ngắn, mắt của bạn có khả năng bị ảnh hưởng gây viêm giác mạc. Viêm giác mạc là tình trạng viêm do tiếp xúc trong khoảng thời gian ngắn với bức xạ tia cực tím, thường xảy ra khi kết hợp với gió lạnh và tuyết.

Giống như "cháy nắng ở mắt", viêm giác mạc gây đau và có thể có các triệu chứng bao gồm đỏ mắt, cảm giác tức mắt như có dị vật trong mắt hoặc cảm giác cay mắt, tăng độ nhạy cảm với ánh sáng của mắt và chảy nước mắt nhiều. Những triệu chứng này thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn và hiếm khi gây ra tổn thương vĩnh viễn cho mắt.

Ảnh hưởng lâu dài

Tiếp xúc lâu dài với tia bức xạ UV có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến mắt. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với một lượng nhỏ bức xạ tia cực tím trong thời gian nhiều năm có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể và có thể gây tổn thương võng mạc, lớp niêm mạc rất nhiều dây thần kinh của mắt và đóng vai trò trong việc tạo ra thị lực cho mắt. Tổn thương võng mạc này thường không thể phục hồi được.

Tổn thương tích lũy do tiếp xúc nhiều lần có thể góp phần gây ra bệnh mãn tính về mắt cũng như làm tăng nguy cơ ung thư da quanh mí mắt.

Tiếp xúc lâu dài với tia UV cũng là một yếu tố nguy cơ gây mộng thịt mắt là một khối phát triển xâm lấn vào khóe mắt, hoặc  u mỡ - một tổn thương màu vàng, hơi nhô lên có thể hình thành trên mô bề mặt của phần trắng của con mắt.

Cách bảo vệ thị lực của bạn

Hiện tại, vẫn chưa biết ngưỡng tiếp xúc với bức xạ UV mà nó thực sự gây ra cho mắt và thị lực của bạn. Các bác sĩ mắt khuyên bạn nên đeo kính râm đảm bảo chất lượng có khả năng bảo vệ tốt và đội mũ rộng vành khi hoạt động ngoài trời, tham gia các môn thể thao ngoài trời, đi dạo, tắm nắng hoặc làm bất cứ điều gì dưới ánh nắng mặt trời.

Để cung cấp đủ khả năng bảo vệ cho đôi mắt của bạn, kính râm của bạn phải:

  • Có khả năng chặn từ 99 đến 100% cả bức xạ UVA và UVB
  • Loại bỏ 75 đến 90% ánh sáng khả kiến (ánh sáng nhìn thấy được)
  • Được kết hợp hoàn hảo về màu sắc và không gây biến dạng hình ảnh
  • Có mắt kính màu xám để nhận dạng màu sắc phù hợp

Nếu bạn dành nhiều thời gian dưới ánh sáng mặt trời, các loại kính râm tráng gương có thể gia tăng khả năng bảo vệ mắt khỏi bức xạ tia cực tím có hại. Ngay cả khi bạn đang đeo kính áp tròng có khả năng chống tia cực tím, bạn vẫn cần phải đeo kính râm. Tia UV có thể sẽ ảnh hưởng đến các mô mắt không được che phủ bởi các điểm tiếp xúc. Đôi mắt của bạn cũng sẽ thoải mái hơn khi hầu hết ánh sáng chói bị chặn lại.

Tạm kết

Hãy áp dụng các biện pháp bảo vệ mắt khỏi tia cực tím thích hợp cho trẻ em. Trẻ em thường phơi nắng nhiều hơn người lớn. Nếu không bảo vệ mắt bằng tia UV thường xuyên, trẻ em có nguy cơ bị tổn thương thị lực nghiêm trọng sau này. Mắt trẻ đặc biệt dễ bị tổn hại do tia UV và không giống như mắt của người lớn, mắt của trẻ em không thể lọc tia UV một cách hiệu quả, do đó, nhiều bức xạ UV có thể tác động đến võng mạc hơn. Trong khi bảo vệ đôi mắt, bạn cũng đang bảo vệ vùng da mỏng ở mí mắt, vùng da rất dễ bị ung thư da.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các biện pháp chăm sóc mắt vào mùa hè

BS Hoài Thu - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM (theo Verywell) -
Bình luận
Tin mới
  • 27/08/2025

    Có nên chạy bộ mỗi ngày để giảm cân?

    Chạy bộ là một bài tập thể dục đã được chứng minh là có thể cải thiện sức bền và giảm mỡ cơ thể một cách an toàn. Tuy nhiên, việc chạy bộ mỗi ngày có mang lại hiệu quả giảm cân như mong muốn?

  • 27/08/2025

    Tại sao ngón chân của bạn bị tê?

    Tê ở ngón chân là một trong triệu chứng dai dẳng khó xác định. Nó có thể là triệu chứng của một căn bệnh nghiêm trọng ví dụ như bệnh tiểu đường hoặc có thể chỉ là do bạn đi giày không phù hợp.

  • 26/08/2025

    6 thói quen giúp giảm mỡ bụng sau tuổi 45

    Sự thay đổi hormone, quá trình trao đổi chất chậm lại là nguyên nhân khiến mỡ dễ tích tụ quanh vùng eo, đặc biệt là với chị em sau tuổi 45. Để giảm mỡ bụng 'cứng đầu' này có thể chỉ cần thực hiện một số thói quen đơn giản.

  • 26/08/2025

    10 Dấu hiệu cảnh báo bệnh tim mạch ở người cao tuổi

    Bệnh tim mạch là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu, đặc biệt ở người cao tuổi. Mỗi năm, có khoảng 5 triệu người mắc suy tim trên thế giới và gần 50% trong số đó tử vong sau 5 năm. Tại Việt Nam, bệnh tim mạch chiếm 60% các ca bệnh nội khoa.

  • 25/08/2025

    Ăn trứng vào bữa sáng có giúp giảm cân nhanh hơn?

    Bữa sáng giàu protein từ trứng không chỉ giúp no lâu mà còn hỗ trợ đốt mỡ hiệu quả hơn so với các bữa sáng nhiều tinh bột. Vậy ăn trứng vào buổi sáng có thật sự giúp bạn đạt mục tiêu giảm cân nhanh hơn?

  • 25/08/2025

    Tác hại của thuốc lá đối với sức khỏe và cách cai nghiện hiệu quả

    Thuốc lá từ lâu đã trở thành một vấn đề sức khỏe cộng đồng đáng báo động trên toàn cầu. Với hàng triệu người sử dụng mỗi ngày, tác hại của thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến người hút mà còn gây tổn hại nghiêm trọng cho những người xung quanh thông qua khói thuốc thụ động.

  • 24/08/2025

    Tác dụng của vỏ khoai lang không nên bỏ qua

    Khi ăn khoai lang, nhiều người thường có thói quen bỏ vỏ. Tuy nhiên, ít ai biết rằng phần vỏ này lại chứa dinh dưỡng mang lại một số lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 24/08/2025

    Cách phòng ngừa và điều trị đau lưng ở dân văn phòng

    Đau lưng đang trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến, đặc biệt đối với những người làm việc trong môi trường văn phòng. Tính chất công việc yêu cầu ngồi lâu, ít vận động và thường xuyên làm việc trước máy tính tạo ra áp lực lớn lên cột sống, dẫn đến các cơn đau lưng dai dẳng.

Xem thêm