Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cách bảo vệ đôi mắt dưới ánh nắng mặt trời

Nhiều người lo sợ tác động nguy hiểm của tia cực tím (UV) đối với làn da, nhưng ít người nhận ra sự nguy hiểm của tia UV đối với đôi mắt. Cho dù từ ánh sáng mặt trời tự nhiên hay tia UV nhân tạo, bức xạ UV có thể làm tổn thương các mô bề mặt của mắt cũng như giác mạc và thủy tinh thể. Tia cực tím cũng có thể làm tổn thương niêm mạc mắt, giống như cháy nắng trên da. Giống như việc bảo vệ da bằng kem chống nắng, chúng ta cũng nên nhớ bảo vệ mắt và thị lực của mình bằng kính râm phù hợp.

Tác động của tia UV đối với mắt

Tia cực tím (UV) là những tia không nhìn thấy được, là một phần của năng lượng đến từ mặt trời. Có ba loại bức xạ UV:

  • Tia UVA
  • Tia UVB
  • Tia UVC

Mặc dù tia UVC không gây ra bất kỳ mối đe dọa nào vì chúng bị hấp thụ bởi tầng ôzôn, nhưng việc tiếp xúc với tia UVA và UVB có thể có những tác động xấu đến mắt và thị lực của bạn. Tiếp xúc lâu dài với những tia này có thể gây ra nguy hiểm đến mắt và thị lực.

Chỉ số UV đo cường độ bức xạ của tia UV. Con số này ước tính nguy cơ gây hại của tia UV. Chỉ số 1-3 cho thấy khả năng bị tia UV gây hại thấp, trong khi chỉ số 8-10 có nghĩa là khả năng tia UV gây nguy hại cao. Điều quan trọng mà bạn cần lưu ý là ngoài ánh sáng mặt trời thì bức xạ UV cũng có thể được phát ra từ các nguồn nhân tạo như máy hàn, giường tắm nắng và tia laser.

Tác động ngắn hạn

Nếu bạn tiếp xúc và không được bảo vệ trước lượng bức xạ UV quá mức trong một thời gian ngắn, mắt của bạn có khả năng bị ảnh hưởng gây viêm giác mạc. Viêm giác mạc là tình trạng viêm do tiếp xúc trong khoảng thời gian ngắn với bức xạ tia cực tím, thường xảy ra khi kết hợp với gió lạnh và tuyết.

Giống như "cháy nắng ở mắt", viêm giác mạc gây đau và có thể có các triệu chứng bao gồm đỏ mắt, cảm giác tức mắt như có dị vật trong mắt hoặc cảm giác cay mắt, tăng độ nhạy cảm với ánh sáng của mắt và chảy nước mắt nhiều. Những triệu chứng này thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn và hiếm khi gây ra tổn thương vĩnh viễn cho mắt.

Ảnh hưởng lâu dài

Tiếp xúc lâu dài với tia bức xạ UV có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến mắt. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với một lượng nhỏ bức xạ tia cực tím trong thời gian nhiều năm có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể và có thể gây tổn thương võng mạc, lớp niêm mạc rất nhiều dây thần kinh của mắt và đóng vai trò trong việc tạo ra thị lực cho mắt. Tổn thương võng mạc này thường không thể phục hồi được.

Tổn thương tích lũy do tiếp xúc nhiều lần có thể góp phần gây ra bệnh mãn tính về mắt cũng như làm tăng nguy cơ ung thư da quanh mí mắt.

Tiếp xúc lâu dài với tia UV cũng là một yếu tố nguy cơ gây mộng thịt mắt là một khối phát triển xâm lấn vào khóe mắt, hoặc  u mỡ - một tổn thương màu vàng, hơi nhô lên có thể hình thành trên mô bề mặt của phần trắng của con mắt.

Cách bảo vệ thị lực của bạn

Hiện tại, vẫn chưa biết ngưỡng tiếp xúc với bức xạ UV mà nó thực sự gây ra cho mắt và thị lực của bạn. Các bác sĩ mắt khuyên bạn nên đeo kính râm đảm bảo chất lượng có khả năng bảo vệ tốt và đội mũ rộng vành khi hoạt động ngoài trời, tham gia các môn thể thao ngoài trời, đi dạo, tắm nắng hoặc làm bất cứ điều gì dưới ánh nắng mặt trời.

Để cung cấp đủ khả năng bảo vệ cho đôi mắt của bạn, kính râm của bạn phải:

  • Có khả năng chặn từ 99 đến 100% cả bức xạ UVA và UVB
  • Loại bỏ 75 đến 90% ánh sáng khả kiến (ánh sáng nhìn thấy được)
  • Được kết hợp hoàn hảo về màu sắc và không gây biến dạng hình ảnh
  • Có mắt kính màu xám để nhận dạng màu sắc phù hợp

Nếu bạn dành nhiều thời gian dưới ánh sáng mặt trời, các loại kính râm tráng gương có thể gia tăng khả năng bảo vệ mắt khỏi bức xạ tia cực tím có hại. Ngay cả khi bạn đang đeo kính áp tròng có khả năng chống tia cực tím, bạn vẫn cần phải đeo kính râm. Tia UV có thể sẽ ảnh hưởng đến các mô mắt không được che phủ bởi các điểm tiếp xúc. Đôi mắt của bạn cũng sẽ thoải mái hơn khi hầu hết ánh sáng chói bị chặn lại.

Tạm kết

Hãy áp dụng các biện pháp bảo vệ mắt khỏi tia cực tím thích hợp cho trẻ em. Trẻ em thường phơi nắng nhiều hơn người lớn. Nếu không bảo vệ mắt bằng tia UV thường xuyên, trẻ em có nguy cơ bị tổn thương thị lực nghiêm trọng sau này. Mắt trẻ đặc biệt dễ bị tổn hại do tia UV và không giống như mắt của người lớn, mắt của trẻ em không thể lọc tia UV một cách hiệu quả, do đó, nhiều bức xạ UV có thể tác động đến võng mạc hơn. Trong khi bảo vệ đôi mắt, bạn cũng đang bảo vệ vùng da mỏng ở mí mắt, vùng da rất dễ bị ung thư da.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các biện pháp chăm sóc mắt vào mùa hè

BS Hoài Thu - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM (theo Verywell) -
Bình luận
Tin mới
  • 18/11/2025

    Cách uống hạt chia có lợi cho sức khỏe

    Hạt chia rất nhỏ nhưng chứa nhiều dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng hạt chia để mang lại những giá trị vượt trội.

  • 18/11/2025

    6 dấu hiệu cảnh báo loãng xương dễ bị bỏ qua

    Loãng xương được mệnh danh là “kẻ thù thầm lặng”, bởi bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là gãy xương và biến dạng cột sống. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo Loãng xương là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

  • 18/11/2025

    Ngủ ngon hơn trong đêm thu: Bí quyết cho giấc ngủ sâu và trọn vẹn

    Mùa thu với không khí se lạnh và những ngày ngắn hơn có thể mang lại cảm giác dễ chịu, nhưng cũng dễ làm gián đoạn nhịp sinh học, dẫn đến khó ngủ hoặc giấc ngủ không sâu. Một giấc ngủ ngon không chỉ giúp bạn sảng khoái mà còn hỗ trợ sức khỏe thể chất và tinh thần. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ những bí quyết giúp bạn cải thiện chất lượng giấc ngủ, từ việc điều chỉnh môi trường ngủ đến xây dựng thói quen lành mạnh, để mỗi đêm đều là một trải nghiệm nghỉ ngơi trọn vẹn.

  • 17/11/2025

    Thời điểm và cách ăn hạt chia giúp giảm cân

    Hạt chia được mệnh danh là 'siêu thực phẩm' hỗ trợ giảm cân nhờ hàm lượng chất xơ và protein dồi dào, giúp tạo cảm giác no kéo dài, từ đó kiểm soát lượng calo nạp vào cơ thể. Bí quyết để hạt chia phát huy tối đa hiệu quả là nằm ở thời điểm và cách chế biến...

  • 17/11/2025

    Bệnh viêm não tự miễn

    Viêm não tự miễn là bệnh xảy ra do hệ miễn dịch tấn công nhầm các tế bào não. Các triệu chứng của viêm não tự miễn có thể khác nhau nhưng có thể bao gồm mất trí nhớ, thay đổi suy nghĩ, thay đổi hành vi và co giật. Cùng tìm hiểu về bệnh lý này qua bài viết sau đây!

  • 16/11/2025

    8 loại thực phẩm bảo vệ động mạch, ngăn ngừa đột quỵ

    Xơ vữa động mạch xảy ra khi các mảng bám mỡ tích tụ dọc theo thành động mạch, khiến động mạch bị hẹp, hạn chế lưu lượng máu đến tim và các bộ phận khác của cơ thể, dễ dẫn tới nguy cơ đột quỵ.

  • 16/11/2025

    Kiểm soát dị ứng giao mùa: Bí quyết giảm triệu chứng và sống khỏe

    Mùa thu mang đến thời tiết mát mẻ và dễ chịu, nhưng sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm dao động và sự gia tăng các dị nguyên như phấn hoa, nấm mốc lại khiến đây trở thành mùa cao điểm của các bệnh dị ứng. Dị ứng giao mùa gây khó chịu, mệt mỏi và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách nhận biết, phòng ngừa và giảm triệu chứng dị ứng để có một mùa thu khỏe mạnh.

  • 15/11/2025

    Cách tự làm nước gạo lên men giúp tóc đẹp như đi spa

    Dùng nước gạo lên men để làm đẹp tóc là một phương pháp được áp dụng từ lâu. Việc xả tóc bằng nước gạo lên men mang lại nhiều lợi ích vượt trội hơn so với nước vo gạo thông thường.

Xem thêm