Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cách bảo vệ đôi mắt dưới ánh nắng mặt trời

Nhiều người lo sợ tác động nguy hiểm của tia cực tím (UV) đối với làn da, nhưng ít người nhận ra sự nguy hiểm của tia UV đối với đôi mắt. Cho dù từ ánh sáng mặt trời tự nhiên hay tia UV nhân tạo, bức xạ UV có thể làm tổn thương các mô bề mặt của mắt cũng như giác mạc và thủy tinh thể. Tia cực tím cũng có thể làm tổn thương niêm mạc mắt, giống như cháy nắng trên da. Giống như việc bảo vệ da bằng kem chống nắng, chúng ta cũng nên nhớ bảo vệ mắt và thị lực của mình bằng kính râm phù hợp.

Tác động của tia UV đối với mắt

Tia cực tím (UV) là những tia không nhìn thấy được, là một phần của năng lượng đến từ mặt trời. Có ba loại bức xạ UV:

  • Tia UVA
  • Tia UVB
  • Tia UVC

Mặc dù tia UVC không gây ra bất kỳ mối đe dọa nào vì chúng bị hấp thụ bởi tầng ôzôn, nhưng việc tiếp xúc với tia UVA và UVB có thể có những tác động xấu đến mắt và thị lực của bạn. Tiếp xúc lâu dài với những tia này có thể gây ra nguy hiểm đến mắt và thị lực.

Chỉ số UV đo cường độ bức xạ của tia UV. Con số này ước tính nguy cơ gây hại của tia UV. Chỉ số 1-3 cho thấy khả năng bị tia UV gây hại thấp, trong khi chỉ số 8-10 có nghĩa là khả năng tia UV gây nguy hại cao. Điều quan trọng mà bạn cần lưu ý là ngoài ánh sáng mặt trời thì bức xạ UV cũng có thể được phát ra từ các nguồn nhân tạo như máy hàn, giường tắm nắng và tia laser.

Tác động ngắn hạn

Nếu bạn tiếp xúc và không được bảo vệ trước lượng bức xạ UV quá mức trong một thời gian ngắn, mắt của bạn có khả năng bị ảnh hưởng gây viêm giác mạc. Viêm giác mạc là tình trạng viêm do tiếp xúc trong khoảng thời gian ngắn với bức xạ tia cực tím, thường xảy ra khi kết hợp với gió lạnh và tuyết.

Giống như "cháy nắng ở mắt", viêm giác mạc gây đau và có thể có các triệu chứng bao gồm đỏ mắt, cảm giác tức mắt như có dị vật trong mắt hoặc cảm giác cay mắt, tăng độ nhạy cảm với ánh sáng của mắt và chảy nước mắt nhiều. Những triệu chứng này thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn và hiếm khi gây ra tổn thương vĩnh viễn cho mắt.

Ảnh hưởng lâu dài

Tiếp xúc lâu dài với tia bức xạ UV có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến mắt. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với một lượng nhỏ bức xạ tia cực tím trong thời gian nhiều năm có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể và có thể gây tổn thương võng mạc, lớp niêm mạc rất nhiều dây thần kinh của mắt và đóng vai trò trong việc tạo ra thị lực cho mắt. Tổn thương võng mạc này thường không thể phục hồi được.

Tổn thương tích lũy do tiếp xúc nhiều lần có thể góp phần gây ra bệnh mãn tính về mắt cũng như làm tăng nguy cơ ung thư da quanh mí mắt.

Tiếp xúc lâu dài với tia UV cũng là một yếu tố nguy cơ gây mộng thịt mắt là một khối phát triển xâm lấn vào khóe mắt, hoặc  u mỡ - một tổn thương màu vàng, hơi nhô lên có thể hình thành trên mô bề mặt của phần trắng của con mắt.

Cách bảo vệ thị lực của bạn

Hiện tại, vẫn chưa biết ngưỡng tiếp xúc với bức xạ UV mà nó thực sự gây ra cho mắt và thị lực của bạn. Các bác sĩ mắt khuyên bạn nên đeo kính râm đảm bảo chất lượng có khả năng bảo vệ tốt và đội mũ rộng vành khi hoạt động ngoài trời, tham gia các môn thể thao ngoài trời, đi dạo, tắm nắng hoặc làm bất cứ điều gì dưới ánh nắng mặt trời.

Để cung cấp đủ khả năng bảo vệ cho đôi mắt của bạn, kính râm của bạn phải:

  • Có khả năng chặn từ 99 đến 100% cả bức xạ UVA và UVB
  • Loại bỏ 75 đến 90% ánh sáng khả kiến (ánh sáng nhìn thấy được)
  • Được kết hợp hoàn hảo về màu sắc và không gây biến dạng hình ảnh
  • Có mắt kính màu xám để nhận dạng màu sắc phù hợp

Nếu bạn dành nhiều thời gian dưới ánh sáng mặt trời, các loại kính râm tráng gương có thể gia tăng khả năng bảo vệ mắt khỏi bức xạ tia cực tím có hại. Ngay cả khi bạn đang đeo kính áp tròng có khả năng chống tia cực tím, bạn vẫn cần phải đeo kính râm. Tia UV có thể sẽ ảnh hưởng đến các mô mắt không được che phủ bởi các điểm tiếp xúc. Đôi mắt của bạn cũng sẽ thoải mái hơn khi hầu hết ánh sáng chói bị chặn lại.

Tạm kết

Hãy áp dụng các biện pháp bảo vệ mắt khỏi tia cực tím thích hợp cho trẻ em. Trẻ em thường phơi nắng nhiều hơn người lớn. Nếu không bảo vệ mắt bằng tia UV thường xuyên, trẻ em có nguy cơ bị tổn thương thị lực nghiêm trọng sau này. Mắt trẻ đặc biệt dễ bị tổn hại do tia UV và không giống như mắt của người lớn, mắt của trẻ em không thể lọc tia UV một cách hiệu quả, do đó, nhiều bức xạ UV có thể tác động đến võng mạc hơn. Trong khi bảo vệ đôi mắt, bạn cũng đang bảo vệ vùng da mỏng ở mí mắt, vùng da rất dễ bị ung thư da.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các biện pháp chăm sóc mắt vào mùa hè

BS Hoài Thu - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM (theo Verywell) -
Bình luận
Tin mới
  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

Xem thêm