Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Cách bảo vệ đôi mắt dưới ánh nắng mặt trời

Nhiều người lo sợ tác động nguy hiểm của tia cực tím (UV) đối với làn da, nhưng ít người nhận ra sự nguy hiểm của tia UV đối với đôi mắt. Cho dù từ ánh sáng mặt trời tự nhiên hay tia UV nhân tạo, bức xạ UV có thể làm tổn thương các mô bề mặt của mắt cũng như giác mạc và thủy tinh thể. Tia cực tím cũng có thể làm tổn thương niêm mạc mắt, giống như cháy nắng trên da. Giống như việc bảo vệ da bằng kem chống nắng, chúng ta cũng nên nhớ bảo vệ mắt và thị lực của mình bằng kính râm phù hợp.

Tác động của tia UV đối với mắt

Tia cực tím (UV) là những tia không nhìn thấy được, là một phần của năng lượng đến từ mặt trời. Có ba loại bức xạ UV:

  • Tia UVA
  • Tia UVB
  • Tia UVC

Mặc dù tia UVC không gây ra bất kỳ mối đe dọa nào vì chúng bị hấp thụ bởi tầng ôzôn, nhưng việc tiếp xúc với tia UVA và UVB có thể có những tác động xấu đến mắt và thị lực của bạn. Tiếp xúc lâu dài với những tia này có thể gây ra nguy hiểm đến mắt và thị lực.

Chỉ số UV đo cường độ bức xạ của tia UV. Con số này ước tính nguy cơ gây hại của tia UV. Chỉ số 1-3 cho thấy khả năng bị tia UV gây hại thấp, trong khi chỉ số 8-10 có nghĩa là khả năng tia UV gây nguy hại cao. Điều quan trọng mà bạn cần lưu ý là ngoài ánh sáng mặt trời thì bức xạ UV cũng có thể được phát ra từ các nguồn nhân tạo như máy hàn, giường tắm nắng và tia laser.

Tác động ngắn hạn

Nếu bạn tiếp xúc và không được bảo vệ trước lượng bức xạ UV quá mức trong một thời gian ngắn, mắt của bạn có khả năng bị ảnh hưởng gây viêm giác mạc. Viêm giác mạc là tình trạng viêm do tiếp xúc trong khoảng thời gian ngắn với bức xạ tia cực tím, thường xảy ra khi kết hợp với gió lạnh và tuyết.

Giống như "cháy nắng ở mắt", viêm giác mạc gây đau và có thể có các triệu chứng bao gồm đỏ mắt, cảm giác tức mắt như có dị vật trong mắt hoặc cảm giác cay mắt, tăng độ nhạy cảm với ánh sáng của mắt và chảy nước mắt nhiều. Những triệu chứng này thường chỉ kéo dài trong thời gian ngắn và hiếm khi gây ra tổn thương vĩnh viễn cho mắt.

Ảnh hưởng lâu dài

Tiếp xúc lâu dài với tia bức xạ UV có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến mắt. Các nghiên cứu khoa học đã chỉ ra rằng việc tiếp xúc với một lượng nhỏ bức xạ tia cực tím trong thời gian nhiều năm có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể và có thể gây tổn thương võng mạc, lớp niêm mạc rất nhiều dây thần kinh của mắt và đóng vai trò trong việc tạo ra thị lực cho mắt. Tổn thương võng mạc này thường không thể phục hồi được.

Tổn thương tích lũy do tiếp xúc nhiều lần có thể góp phần gây ra bệnh mãn tính về mắt cũng như làm tăng nguy cơ ung thư da quanh mí mắt.

Tiếp xúc lâu dài với tia UV cũng là một yếu tố nguy cơ gây mộng thịt mắt là một khối phát triển xâm lấn vào khóe mắt, hoặc  u mỡ - một tổn thương màu vàng, hơi nhô lên có thể hình thành trên mô bề mặt của phần trắng của con mắt.

Cách bảo vệ thị lực của bạn

Hiện tại, vẫn chưa biết ngưỡng tiếp xúc với bức xạ UV mà nó thực sự gây ra cho mắt và thị lực của bạn. Các bác sĩ mắt khuyên bạn nên đeo kính râm đảm bảo chất lượng có khả năng bảo vệ tốt và đội mũ rộng vành khi hoạt động ngoài trời, tham gia các môn thể thao ngoài trời, đi dạo, tắm nắng hoặc làm bất cứ điều gì dưới ánh nắng mặt trời.

Để cung cấp đủ khả năng bảo vệ cho đôi mắt của bạn, kính râm của bạn phải:

  • Có khả năng chặn từ 99 đến 100% cả bức xạ UVA và UVB
  • Loại bỏ 75 đến 90% ánh sáng khả kiến (ánh sáng nhìn thấy được)
  • Được kết hợp hoàn hảo về màu sắc và không gây biến dạng hình ảnh
  • Có mắt kính màu xám để nhận dạng màu sắc phù hợp

Nếu bạn dành nhiều thời gian dưới ánh sáng mặt trời, các loại kính râm tráng gương có thể gia tăng khả năng bảo vệ mắt khỏi bức xạ tia cực tím có hại. Ngay cả khi bạn đang đeo kính áp tròng có khả năng chống tia cực tím, bạn vẫn cần phải đeo kính râm. Tia UV có thể sẽ ảnh hưởng đến các mô mắt không được che phủ bởi các điểm tiếp xúc. Đôi mắt của bạn cũng sẽ thoải mái hơn khi hầu hết ánh sáng chói bị chặn lại.

Tạm kết

Hãy áp dụng các biện pháp bảo vệ mắt khỏi tia cực tím thích hợp cho trẻ em. Trẻ em thường phơi nắng nhiều hơn người lớn. Nếu không bảo vệ mắt bằng tia UV thường xuyên, trẻ em có nguy cơ bị tổn thương thị lực nghiêm trọng sau này. Mắt trẻ đặc biệt dễ bị tổn hại do tia UV và không giống như mắt của người lớn, mắt của trẻ em không thể lọc tia UV một cách hiệu quả, do đó, nhiều bức xạ UV có thể tác động đến võng mạc hơn. Trong khi bảo vệ đôi mắt, bạn cũng đang bảo vệ vùng da mỏng ở mí mắt, vùng da rất dễ bị ung thư da.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Các biện pháp chăm sóc mắt vào mùa hè

BS Hoài Thu - Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM (theo Verywell) -
Bình luận
Tin mới
  • 11/12/2025

    5 loại rau củ có hàm lượng protein cao bất ngờ, vượt cả trứng

    Ít ai ngờ rằng, nguồn protein không chỉ đến từ thịt hay trứng. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy, một số loại rau củ có khả năng 'vượt mặt' trứng về hàm lượng protein trên mỗi khẩu phần ăn.

  • 11/12/2025

    3 cách đơn giản để loại bỏ chứng ợ nóng

    Ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực hoặc cổ họng, thường kèm theo vị chua, và là triệu chứng của trào ngược axit. Một số biện pháp tự nhiên tại nhà và thuốc không kê đơn có thể giúp giảm ợ nóng, và một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm tình trạng ợ nóng.

  • 10/12/2025

    Điều gì xảy ra khi ăn chuối lúc bụng đói?

    Nếu đang thắc mắc ăn chuối khi bụng đói có lợi ích gì cho cơ thể, hãy tìm hiểu 5 lợi ích bất ngờ khi ăn chuối lúc bụng đói.

  • 10/12/2025

    Tập thể dục như một liệu pháp điều trị ung thư phổi

    Nghiên cứu cho thấy các chương trình tập thể dục cho bệnh nhân ung thư phổi không chỉ an toàn mà còn mang lại nhiều lợi ích, bao gồm cải thiện chất lượng cuộc sống, ít biến chứng sau phẫu thuật, thời gian nằm viện ngắn hơn, ít triệu chứng bệnh và tác dụng phụ của điều trị hơn, và có thể có cơ hội sống lâu hơn.

  • 09/12/2025

    Tại sao uống nước đậu đen rang lại tốt hơn nước đậu đen chưa rang?

    Nước đậu đen được ưa chuộng ở châu Á, đặc biệt là Nhật Bản (với tên gọi Kuromamecha) và Việt Nam nhờ khả năng hỗ trợ giảm cân, thanh nhiệt và cung cấp chất chống oxy hóa. Tuy nhiên, nên dùng đậu rang hay đậu thô để tối ưu hiệu quả sức khỏe?

  • 09/12/2025

    10 rủi ro có thể xảy ra với người ăn kiêng quá ít calo

    Ăn kiêng cắt giảm calo giúp giảm cân nhưng ăn quá ít calo có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe. Vậy điều gì xảy ra khi bạn ăn kiêng quá ít calo?

  • 09/12/2025

    Những điều cần biết về sức khỏe răng miệng khi chuyển mùa

    Mùa đông đến tiềm ẩn nhiều thách thức đối với sức khỏe răng miệng. Sự thay đổi nhiệt độ, độ ẩm giảm và thói quen sinh hoạt thay đổi có thể ảnh hưởng đến răng và nướu, gây ra các vấn đề như ê buốt răng, tăng nhạy cảm răng miệng. Việc chăm sóc răng miệng đúng cách không chỉ giúp duy trì nụ cười tự tin mà còn ngăn ngừa các bệnh lý nghiêm trọng hơn. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về các vấn đề răng miệng thường gặp trong mùa đông và cách bảo vệ sức khỏe răng miệng hiệu quả.

  • 08/12/2025

    Đột quỵ não ở trẻ nhỏ: Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào!

    Những ngày gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ ở trẻ nhỏ và vị thành niên, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Căn bệnh vốn được coi là của người lớn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi, với biểu hiện không rõ ràng nhưng diễn biến đột ngột và đặc biệt nguy hiểm.

Xem thêm