Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Báo động nhiều trẻ nhỏ đã biết uống rượu bia, cha mẹ đừng bao giờ cho con thử chất gây nghiện này

Rất nhiều cha mẹ trong lúc "cao hứng" đã vô tư cho con thử rượu bia vì nghĩ rằng nhấp môi một chút cũng không sao. Tuy nhiên theo các bác sĩ, bản chất rượu, bia là chất gây nghiện, chất có hại - nhất là đối với trẻ nhỏ khi tiếp xúc quá sớm sẽ có thói quen sử dụng đồ uống có cồn, sẽ ảnh hưởng xấu tới sức khỏe.

Theo các chuyên gia, để trẻ tiếp xúc với đồ uống có cồn sớm góp phần làm gia tăng tỷ lệ thanh thiếu niên sử dụng rượu bia qua các năm. Việc vị thành niên, thanh niên sử dụng rượu, bia gây nên những hậu quả nghiêm trọng. Ngoài những hậu quả chung như ngộ độc, tai nạn giao thông, ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần, gan, tăng nguy cơ phạm tội… còn khiến trẻ lạm dụng các chất gây nghiện khác.

Những đứa trẻ tiếp cận với rượu bia quá sớm sẽ dễ trở thành những người trưởng thành nghiện rượu cũng như sử dụng các chất gây nghiện khác trong tương lai như ma túy, thuốc lá, thuốc lắc… 

ThS. Trần Quốc Bảo - Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế cho biết, có những vụ việc hết sức đau lòng xảy ra liên quan đến người trẻ tuổi sử dụng rượu bia. Mới đây nhất là vụ việc một nữ sinh lớp 10 ở Quảng Trị khi đi ăn sinh nhật bạn đã bị bạn chuốc say rồi cả nhóm nam thay nhau hãm hiếp. Khi tỉnh dậy, bé gái không biết gì, chỉ nhớ được bạn mời 2 chén rượu sau đó mê man, bất tỉnh.

Thực tế bé gái này khi có rượu vào đã không còn tỉnh táo để có thể chống cự; và khi những cậu bạn học có hơi men trong người cùng không thể kiểm soát được hành vi. Đây chỉ là một trong những hậu quả đau lòng do sử dụng đồ uống có cồn gây nên - ThS. Bảo cho hay.

Kết quả điều tra năm 2003-2008 cho thấy: Tỷ lệ sử dụng rượu bia ở thanh thiếu niên tăng 9%. Tỷ lệ nam vị thành niên/thanh niên sử dụng rượu bia là 79,9% và nữ là 36,5%. Trong đó 66,5% nam và 22% nữ vị thành niên/thanh nên đã từng bị say rượu bia.

Tỷ lệ sử dụng rượu bia trong độ tuổi pháp luật không cho phép (14-17 tuổi) cao: 47,5%. Vị thành niên/thanh niên ở khu vực Tây và Đông Bắc có tỷ lệ sử dụng rượu bia cao nhất ở 2 vòng điều tra quốc gia về vị thành niên và thanh niên Việt Nam (SAVY) năm 2003 và 2008.

Điều tra sức khỏe học sinh toàn quốc năm 2013 (điều tra trong trường học đối với học sinh lớp 8 đến lớp 12): 23,7% có uống rượu bia trong 30 ngày qua ở nam là 31,7% và nữ là 16,5%; có tới 43,8% học sinh đã từng uống rượu, bia cho biết đã uống lần đầu tiên trước 14 tuổi; 21% cho biết đã từng say.

Cũng theo kết quả điều tra SAVY 2, có tới 20,8% nam thanh niên lái xe sau khi sử dụng rượu bia bị chấn thương do tai nạn giao thông phải điều trị ít nhất 1 tuần. Ngoài ra, các vấn đề xã hội do sử dụng rượu bia như nghỉ học, đánh nhau, mâu thuẫn với gia đình, bạn bè (6,5% học sinh lớp 8-12 gặp phải); có hành vi tình dục không an toàn. Một số hậu quả so sử dụng rượu bia ở sinh viên như mất kiểm soát hành vi (51,8% ở nữ và 75,6% ở nam)…

Cần kiểm soát chặt tuổi được phép mua và uống rượu bia

Lý giải nguyên nhân tại sao người trẻ lại dễ tiếp cận rượu bia và gia tăng tỉ lệ thanh thiếu niên sử dụng rượu bia qua các năm, ThS. Bảo cho rằng, trước hết do quy định về kiểm soát tuổi được phép mua và uống rượu bia chưa được thực thi.

"Mặc dù Luật Trẻ em và một số Luật khác cấm bán rượu cho trẻ dưới 18 tuổi nhưng ở Việt Nam một đứa trẻ được bố mẹ sai đi mua bia, rượu là bình thường. Việc mọi người bán rượu, bia cho một đứa trẻ cũng không có gì là lạ"- chuyên gia cho hay.

Ngoài ra, do tính sẵn có của rượu bia và giá lại rẻ. Rất nhiều gia đình có thói quen tích trữ sẵn rượu, bia-đặc biệt là các loại rượu nấu, rượu ngâm. Vì thế, trẻ muốn sử dụng cũng dễ dàng có được. Hơn nữa, rượu, bia có giá khá rẻ, dễ mua, thuận tiện. Ở bất cứ cửa hàng tạp hóa nào cũng đều bán loại đồ uống mang tính “phổ thông” này.

Yếu tố nữa là do môi trường và quan niệm xã hội sai lệch về vai trò của rượu bia. Nhiều người cho rằng đàn ông phải biết uống rượu bia mới thể hiện được “bản lĩnh đàn ông”; do vai trò giáo dục, quản lý, làm gương của cha mẹ. Khi đứa trẻ lớn lên trong môi trường mà người lớn, bố mẹ thường xuyên uống rượu, bia thì chúng sẽ coi đó là điều bình thường. Và hiển nhiên, đó cũng là những “hình mẫu” để chúng học tập, hướng đến trong tương lai.

bao-dong-nhieu-tre-nho-da-biet-uong-ruou-bia-cha-me-dung-bao-gio-cho-con-thu-chat-gay-nghien-nay-1

Tuyệt đối không cho trẻ nhỏ uống rượu bia, dù là thử nhấp môi. Ảnh minh họa.

Quảng cáo rượu bia nhiều, giới trẻ dễ bị thu hút với quảng cáo nhất

Các chuyên gia cho rằng, việc quảng cáo rượu bia cũng là một trong số những nguyên nhân dẫn đến việc gia tăng trẻ vị thành niên/thanh niên sử dụng rượu, bia trong thời gian qua. Đặc biệt rượu bia thường xuyên được quảng cáo trên truyền hình trong khung “giờ vàng” đã tác động đến hành vi tiêu thụ của giới trẻ.

Nghiên cứu sử dụng rượu bia tại Việt Nam do trường ĐH Y tế công cộng tiến hành năm 2015 cho thấy: So với các nhóm tuổi khác, thanh/thiếu niên là đối tượng nhạy cảm và dễ bị thu hút với quảng cáo nhất - đặc biệt là các hình thức quảng cáo trên ti vi/phim ảnh, online, trên mạng xã hội.

“Kiểm soát quảng cáo khuyến mại rượu bia vô cùng quan trọng trong việc hạn chế sử dụng rượu bia ở trẻ em. Phải quản lý bia vì 95% lượng tiêu thụ đồ uống có cồn tại Việt Nam là bia… Cần tạo môi trường lành mạnh, gồm cả các chế tài nhằm bảo vệ người trẻ tuổi, đặc biệt thanh/thiếu niên trước việc sử dụng rượu bia ngoài ý muốn” - ông Trần Quốc Bảo cho hay.

Việt Nam hiện chưa có quy định về hạn chế quảng cáo bia. Cùng một lượng cồn nguyên chất thì bia, rượu vang và rượu mạnh đều gây ra tác hại tương đương nhau nhưng pháp luật hiện hành chỉ cấm quảng cáo rượu vang và rượu mạnh với độ cồn từ 15% trở lên. Và cũng chưa có quy định về tài trợ hoặc trách nhiệm xã hội của các doanh nghiệp bia.

Rượu bia được quảng cáo/tiếp thị với kỹ thuật quảng cáo và quảng bá ngày càng tinh vi như gắn nhãn hiệu rượu bia với các hoạt động văn hóa thể thao, tài trợ, trưng bày sản phẩm, với các hình thức tiếp thị mới qua phương tiện truyền thông xã hội (như thư điện tử, tin nhắn và podcasting) và các phương tiện truyền thông khác. 

Việc truyền tải thông điệp tiếp thị rượu bia xuyên biên giới quốc gia và hệ thống tư pháp trên các kênh như truyền hình vệ tinh, Internet và việc ngành công nghiệp tài trợ cho các sự kiện văn hóa, thể thao đang trở thành mối quan ngại sâu sắc tại một số quốc gia.

Nghiên cứu ở các quốc gia thu nhập thấp và trung bình cho thấy, tăng cường hạn chế quảng cáo tiếp thị rượu bia, đặc biệt là bia, làm giảm được tổng lượng uống và lượng uống trung bình thường xuyên. Có thể giảm 3% lượng uống khi tăng thêm mức chặt chẽ trong quy định hạn chế quảng cáo tiếp thị rượu bia trên 4 kênh truyền thông (truyền hình quốc gia, đài phát thanh quốc gia, báo in vàbảng quảng cáo).

Nghiên cứu ở 17 quốc gia với thời gian theo dõi trong 13 năm cho thấy so với các quốc gia không áp dụng cấm quảng cáo rượu bia trên đài phát thanh và truyền hình, tỷ lệ tiêu thụ rượu bia ở quốc gia cấm các hình thức quảng cáo này thấp hơn 11% và tỷ lệ tai nạn giao thôngcũng thấp hơn 23%.
 
Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Rượu và nguy cơ ung thư
Lê Nguyên - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

  • 14/05/2025

    Chế độ ăn cho người bị chấy rận

    Chấy rận không chỉ gây ngứa ngáy khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Chế độ ăn uống khoa học, giàu dinh dưỡng có thể giúp tăng cường sức đề kháng, giảm ngứa ngáy và hỗ trợ quá trình điều trị chấy rận hiệu quả hơn.

  • 14/05/2025

    Lợi ích sức khỏe của ngải cứu

    Ngải cứu là loại rau cũng như phương thuốc được dùng phổ biến trong đời sống người dân. Mặc dù ngải cứu đã được sử dụng nhiều trong y học phương Đông với nhiều công dụng tuyệt vời trong suốt chiều dài lịch sử, tuy nhiên y học hiện đại chưa chứng minh được tất cả những lợi ích cổ truyền của ngải cứu. Cùng tìm hiểu về loại cây này qua bài viết sau đây!

Xem thêm