Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ảo giác và chóng mặt trong bệnh đa xơ cứng

Bệnh đa xơ cứng (MS) là một bệnh miễn dịch mãn tính ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Một số người có thể bị ảo giác, choáng váng hoặc chóng mặt.

Gần 1 triệu người ở Hoa Kỳ đang sống chung với bệnh đa xơ cứng. Tình trạng này thường được chẩn đoán ở độ tuổi từ 20 đến 50 và phụ nữ có nhiều khả năng bị ảnh hưởng hơn gấp 3 lần so với nam giới. Các triệu chứng phổ biến của bệnh đa xơ cứng bao gồm:

  • Vấn đề về thị lực
  • Ngứa ran hoặc tê
  • Vấn đề cân bằng

Ảo giác và chóng mặt đều có thể góp phần gây ra vấn đề về thăng bằng, nhưng chúng là những cảm giác khác nhau. Hãy đọc để tìm hiểu thêm về nguyên nhân, phương pháp điều trị và cách chúng liên quan đến bệnh đa xơ cứng.

Ảo giác và chóng mặt

Ảo giác và chóng mặt liên tục có thể ảnh hưởng đến công việc hàng ngày, làm tăng nguy cơ té ngã và thậm chí khiến bạn bị tàn tật. Mặc dù cả hai đều có những đặc điểm giống nhau nhưng chúng là hai cảm giác khác nhau.

Chóng mặt đề cập đến cảm giác chung là choáng váng hoặc ngất xỉu. Nó có thể khiến bạn cảm thấy mất thăng bằng hoặc có thể bị ngã khi đang đi bộ.

Ảo giác là một cảm giác mãnh liệt, sai lầm về bản thân hoặc thế giới đang quay xung quanh bạn ngay cả khi bạn không di chuyển. Lần đầu tiên bạn trải nghiệm cảm giác chuyển động này có thể rất bất ổn, thậm chí đáng sợ.

Người ta ước tính rằng 20% ​​số người bị bệnh đa xơ cứng bị chóng mặt.

Những người bị bệnh đa xơ cứng thường bị chóng mặt trung ương, bắt nguồn từ các vấn đề trong hệ thần kinh trung ương. Ảo giác và chóng mặt đôi khi có thể kéo dài hàng giờ hoặc thậm chí nhiều ngày. Chúng cũng có thể đi kèm với các triệu chứng khác, bao gồm:

  • Buồn nôn
  • Nôn mửa
  • Vấn đề về thị lực
  • Ù tai hoặc mất thính lực

Nguyên nhân

Viêm do bệnh đa xơ cứng làm tổn thương myelin, đây là lớp bảo vệ bao phủ các tế bào thần kinh. Quá trình này được gọi là demyelination. Nó có thể gây ra các tổn thương hoặc mô sẹo có thể cản trở việc truyền tín hiệu thần kinh.

Những tổn thương này khiến các dây thần kinh trong hệ thần kinh trung ương khó gửi tin nhắn đến phần còn lại của cơ thể. Điều này gây ra các triệu chứng của bệnh đa xơ cứng, thay đổi tùy theo vị trí của tổn thương.

Ví dụ, sự mất myelin ở vỏ não có thể gây ảo giác hoặc chóng mặt. Điều này là do các dây thần kinh cung cấp sự cân bằng vật lý và phản hồi về vị trí cơ thể di chuyển trong thân não và tiểu não kiểm soát sự cân bằng.

Các yếu tố khác cũng có thể gây chóng mặt.

Ví dụ: vấn đề về tai trong có thể gây chóng mặt ngoại biên, đây là loại chóng mặt thứ hai và chiếm 90% trường hợp.

Các nguyên nhân có thể gây ảo giác hoặc chóng mặt khác có thể bao gồm:

  • Mất nước
  • Một số loại thuốc
  • Bệnh mạch máu
  • Chứng đau nửa đầu
  • Đột quỵ

Điều trị

Hiện tại không có cách chữa trị cho bệnh đa xơ cứng. Nhóm điều trị của bạn có thể tạo ra một kế hoạch điều trị có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng chóng mặt và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.

Thuốc

Thuốc chống say tàu xe không kê đơn có thể giúp kiểm soát ảo giác và chóng mặt. Chúng có sẵn dưới dạng viên uống hoặc miếng dán da. Nếu ảo giác hoặc chóng mặt trở thành mãn tính (kéo dài), bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống say tàu xe hoặc thuốc chống buồn nôn mạnh hơn.

Nếu tình trạng trầm trọng của bệnh đa xơ cứng gây ra tình trạng chóng mặt của bạn, bác sĩ có thể đề nghị một đợt dùng corticosteroid ngắn để giúp điều trị tình trạng trầm trọng hơn.

Vật lý trị liệu cũng có thể giúp cải thiện sự cân bằng và phối hợp.

Biện pháp khắc phục tại nhà

Khi tình trạng chóng mặt xảy ra, một số hành vi nhất định có thể giúp bạn cảm thấy an toàn và thoải mái hơn, chẳng hạn như:

  • Ngồi xuống cho đến khi nó trôi qua
  • Tránh di chuyển vị trí đầu hoặc cơ thể của bạn
  • Tắt đèn sáng
  • Tránh màn hình và đọc sách
  • Tránh cầu thang
  • Không lái xe cho đến khi bạn chắc chắn cơn chóng mặt đã qua
  • Di chuyển rất chậm khi bạn cảm thấy tốt hơn

Nếu tình trạng chóng mặt xảy ra vào ban đêm, hãy cố gắng từ từ ngồi thẳng dậy, bật ánh sáng dịu và giữ yên cho đến khi bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Tình trạng chóng mặt có thể quay trở lại khi bạn tắt đèn và nằm xuống, vì vậy một chiếc ghế tựa thoải mái có thể giúp ích.

Nguy cơ

Các vấn đề về thăng bằng do ảo giác và chóng mặt có thể làm tăng nguy cơ chấn thương do té ngã. Điều này đặc biệt đúng đối với những người có triệu chứng bệnh đa xơ cứng bao gồm khó đi lại, suy nhược và mệt mỏi.

Một số biện pháp an toàn xung quanh nhà có thể giúp giảm nguy cơ này, chẳng hạn như:

  • Dọn dẹp nhà của bạn khỏi những nguy cơ vấp ngã, đặc biệt là những tấm thảm 
  • Sử dụng gậy hoặc xe tập đi
  • Lắp đặt tay vịn và thanh vịn
  • Sử dụng ghế tắm

Quan trọng nhất, hãy nhớ ngồi xuống khi bạn cảm thấy chóng mặt hoặc nhận thấy các vòng quay đang diễn ra.

Kết luận

Ảo giác và chóng mặt có thể là triệu chứng của bệnh đa xơ cứng, một bệnh miễn dịch mãn tính ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.

Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn thường xuyên bị ảo giác hoặc chóng mặt. Họ có thể giúp bạn tìm hiểu xem bệnh đa xơ cứng có phải là nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bạn hay không và sau đó xây dựng kế hoạch điều trị có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 17/09/2025

    8 tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày

    Quả lựu giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp tăng cường sức khỏe một cách đáng ngạc nhiên. Tìm hiểu những tác dụng của việc ăn một quả lựu mỗi ngày.

  • 17/09/2025

    6 Nguyên nhân gây teo dương vật và cách khắc phục

    Tình trạng dương vật bị teo nhỏ một chút khi bạn già đi do sự suy giảm sản xuất testosterone không hiếm gặp, nhưng có những nguyên nhân khác có thể xảy ra bao gồm béo phì, phẫu thuật tuyến tiền liệt, điều trị ung thư tuyến tiền liệt và các tình trạng như bệnh Peyronie. Mặc dù bạn không phải lúc nào cũng tránh được tình trạng teo dương vật nhưng có những điều bạn có thể làm để ngăn ngừa hoặc điều trị một số nguyên nhân nhất định.

  • 16/09/2025

    Trẻ trên 5 tuổi có cần bổ sung vi chất không?

    Với trẻ trên 5 tuổi, việc bổ sung vi chất vẫn vô cùng cần thiết, bởi đây là độ tuổi vàng để phát triển thể chất, trí tuệ và hình thành nền tảng sức khỏe lâu dài.

  • 16/09/2025

    Phải mất bao lâu để thấy được kết quả khi tiêm Botox?

    Botox (onabotulinumtoxinA) bắt đầu có hiệu lực trong vòng hai đến năm ngày sau khi bạn tiêm. Tuy nhiên, có thể mất đến vài tuần để bạn thấy được kết quả đầy đủ và mốc thời gian cho mỗi cá nhân khác nhau tùy thuộc vào một số yếu tố.

  • 15/09/2025

    Vì sao cá mè xứng đáng có trong thực đơn?

    Cá mè từ lâu đã được biết đến như một loại thực phẩm quen thuộc của người Việt Nam. Không chỉ là nguyên liệu cho những món ăn dân dã, đậm đà, cá mè còn chứa nhiều lợi ích sức khỏe cho mọi lứa tuổi.

  • 15/09/2025

    Thực phẩm giàu omega-3 giúp giảm nguy cơ tử vong sau cơn đau tim: Bằng chứng từ nghiên cứu quốc tế

    Trong bối cảnh các bệnh tim mạch ngày càng phổ biến và trẻ hóa, việc duy trì một lối sống lành mạnh, đặc biệt là chế độ ăn uống, đóng vai trò then chốt trong việc phòng ngừa cũng như cải thiện chất lượng sống cho người bệnh tim.

  • 14/09/2025

    Một chế độ ăn đơn giản giúp giảm ung thư, đái tháo đường và bệnh tim

    Bạn đã bao giờ tự hỏi: Có chế độ ăn uống nào có thể giúp phòng ngừa bệnh tật không? Các nhà khoa học đã phát hiện một chế độ ăn uống đơn giản nhưng mang lại hiệu quả bất ngờ giúp giảm nguy cơ ung thư, đái tháo đường và bệnh tim.

  • 14/09/2025

    Một số loại mất thính lực và nguyên nhân của chúng

    Mất thính lực được phân loại thành ba loại: dẫn truyền, thần kinh cảm giác và hỗn hợp (khi mất thính lực dẫn truyền và thần kinh cảm giác xảy ra đồng thời). Mất thính lực dẫn truyền liên quan đến vấn đề ở tai ngoài hoặc tai giữa, trong khi mất thính lực thần kinh cảm giác là do tổn thương ở tai trong.

Xem thêm