Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ảo giác và chóng mặt trong bệnh đa xơ cứng

Bệnh đa xơ cứng (MS) là một bệnh miễn dịch mãn tính ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương. Một số người có thể bị ảo giác, choáng váng hoặc chóng mặt.

Gần 1 triệu người ở Hoa Kỳ đang sống chung với bệnh đa xơ cứng. Tình trạng này thường được chẩn đoán ở độ tuổi từ 20 đến 50 và phụ nữ có nhiều khả năng bị ảnh hưởng hơn gấp 3 lần so với nam giới. Các triệu chứng phổ biến của bệnh đa xơ cứng bao gồm:

  • Vấn đề về thị lực
  • Ngứa ran hoặc tê
  • Vấn đề cân bằng

Ảo giác và chóng mặt đều có thể góp phần gây ra vấn đề về thăng bằng, nhưng chúng là những cảm giác khác nhau. Hãy đọc để tìm hiểu thêm về nguyên nhân, phương pháp điều trị và cách chúng liên quan đến bệnh đa xơ cứng.

Ảo giác và chóng mặt

Ảo giác và chóng mặt liên tục có thể ảnh hưởng đến công việc hàng ngày, làm tăng nguy cơ té ngã và thậm chí khiến bạn bị tàn tật. Mặc dù cả hai đều có những đặc điểm giống nhau nhưng chúng là hai cảm giác khác nhau.

Chóng mặt đề cập đến cảm giác chung là choáng váng hoặc ngất xỉu. Nó có thể khiến bạn cảm thấy mất thăng bằng hoặc có thể bị ngã khi đang đi bộ.

Ảo giác là một cảm giác mãnh liệt, sai lầm về bản thân hoặc thế giới đang quay xung quanh bạn ngay cả khi bạn không di chuyển. Lần đầu tiên bạn trải nghiệm cảm giác chuyển động này có thể rất bất ổn, thậm chí đáng sợ.

Người ta ước tính rằng 20% ​​số người bị bệnh đa xơ cứng bị chóng mặt.

Những người bị bệnh đa xơ cứng thường bị chóng mặt trung ương, bắt nguồn từ các vấn đề trong hệ thần kinh trung ương. Ảo giác và chóng mặt đôi khi có thể kéo dài hàng giờ hoặc thậm chí nhiều ngày. Chúng cũng có thể đi kèm với các triệu chứng khác, bao gồm:

  • Buồn nôn
  • Nôn mửa
  • Vấn đề về thị lực
  • Ù tai hoặc mất thính lực

Nguyên nhân

Viêm do bệnh đa xơ cứng làm tổn thương myelin, đây là lớp bảo vệ bao phủ các tế bào thần kinh. Quá trình này được gọi là demyelination. Nó có thể gây ra các tổn thương hoặc mô sẹo có thể cản trở việc truyền tín hiệu thần kinh.

Những tổn thương này khiến các dây thần kinh trong hệ thần kinh trung ương khó gửi tin nhắn đến phần còn lại của cơ thể. Điều này gây ra các triệu chứng của bệnh đa xơ cứng, thay đổi tùy theo vị trí của tổn thương.

Ví dụ, sự mất myelin ở vỏ não có thể gây ảo giác hoặc chóng mặt. Điều này là do các dây thần kinh cung cấp sự cân bằng vật lý và phản hồi về vị trí cơ thể di chuyển trong thân não và tiểu não kiểm soát sự cân bằng.

Các yếu tố khác cũng có thể gây chóng mặt.

Ví dụ: vấn đề về tai trong có thể gây chóng mặt ngoại biên, đây là loại chóng mặt thứ hai và chiếm 90% trường hợp.

Các nguyên nhân có thể gây ảo giác hoặc chóng mặt khác có thể bao gồm:

  • Mất nước
  • Một số loại thuốc
  • Bệnh mạch máu
  • Chứng đau nửa đầu
  • Đột quỵ

Điều trị

Hiện tại không có cách chữa trị cho bệnh đa xơ cứng. Nhóm điều trị của bạn có thể tạo ra một kế hoạch điều trị có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng chóng mặt và cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn.

Thuốc

Thuốc chống say tàu xe không kê đơn có thể giúp kiểm soát ảo giác và chóng mặt. Chúng có sẵn dưới dạng viên uống hoặc miếng dán da. Nếu ảo giác hoặc chóng mặt trở thành mãn tính (kéo dài), bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống say tàu xe hoặc thuốc chống buồn nôn mạnh hơn.

Nếu tình trạng trầm trọng của bệnh đa xơ cứng gây ra tình trạng chóng mặt của bạn, bác sĩ có thể đề nghị một đợt dùng corticosteroid ngắn để giúp điều trị tình trạng trầm trọng hơn.

Vật lý trị liệu cũng có thể giúp cải thiện sự cân bằng và phối hợp.

Biện pháp khắc phục tại nhà

Khi tình trạng chóng mặt xảy ra, một số hành vi nhất định có thể giúp bạn cảm thấy an toàn và thoải mái hơn, chẳng hạn như:

  • Ngồi xuống cho đến khi nó trôi qua
  • Tránh di chuyển vị trí đầu hoặc cơ thể của bạn
  • Tắt đèn sáng
  • Tránh màn hình và đọc sách
  • Tránh cầu thang
  • Không lái xe cho đến khi bạn chắc chắn cơn chóng mặt đã qua
  • Di chuyển rất chậm khi bạn cảm thấy tốt hơn

Nếu tình trạng chóng mặt xảy ra vào ban đêm, hãy cố gắng từ từ ngồi thẳng dậy, bật ánh sáng dịu và giữ yên cho đến khi bạn cảm thấy dễ chịu hơn. Tình trạng chóng mặt có thể quay trở lại khi bạn tắt đèn và nằm xuống, vì vậy một chiếc ghế tựa thoải mái có thể giúp ích.

Nguy cơ

Các vấn đề về thăng bằng do ảo giác và chóng mặt có thể làm tăng nguy cơ chấn thương do té ngã. Điều này đặc biệt đúng đối với những người có triệu chứng bệnh đa xơ cứng bao gồm khó đi lại, suy nhược và mệt mỏi.

Một số biện pháp an toàn xung quanh nhà có thể giúp giảm nguy cơ này, chẳng hạn như:

  • Dọn dẹp nhà của bạn khỏi những nguy cơ vấp ngã, đặc biệt là những tấm thảm 
  • Sử dụng gậy hoặc xe tập đi
  • Lắp đặt tay vịn và thanh vịn
  • Sử dụng ghế tắm

Quan trọng nhất, hãy nhớ ngồi xuống khi bạn cảm thấy chóng mặt hoặc nhận thấy các vòng quay đang diễn ra.

Kết luận

Ảo giác và chóng mặt có thể là triệu chứng của bệnh đa xơ cứng, một bệnh miễn dịch mãn tính ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.

Nói chuyện với bác sĩ nếu bạn thường xuyên bị ảo giác hoặc chóng mặt. Họ có thể giúp bạn tìm hiểu xem bệnh đa xơ cứng có phải là nguyên nhân gây ra các triệu chứng của bạn hay không và sau đó xây dựng kế hoạch điều trị có thể giúp bạn kiểm soát các triệu chứng và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Hồng Ngọc - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 02/09/2025

    3 nhóm người nên ăn quả na

    Na là một loại trái cây thơm ngon và giàu dinh dưỡng. Ăn na đúng cách mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe mọi người và cho một số nhóm người nhất định.

  • 02/09/2025

    Chăm sóc sức khỏe người lớn tuổi: mùa Vu Lan ý nghĩa

    Mùa Vu Lan là dịp để con cháu bày tỏ lòng hiếu thảo bằng cách quan tâm chăm sóc sức khỏe của ông bà, cha mẹ. Khi lớn tuổi, người cao tuổi dễ gặp các vấn đề về sức khỏe thể chất và tinh thần. Việc chăm sóc dinh dưỡng, khuyến khích vận động, quan tâm sức khỏe tinh thần và kiểm tra sức khỏe định kỳ sẽ giúp cha mẹ sống khỏe mạnh và tận hưởng trọn vẹn những mùa Vu Lan bên gia đình. Bài viết này sẽ hướng dẫn các phương pháp chăm sóc sức khỏe người cao tuổi một cách khoa học.

  • 01/09/2025

    Giá trị dinh dưỡng và 5 lợi ích sức khỏe bất ngờ từ hạt sen

    Hạt sen là loại thực phẩm có giá trị bổ dưỡng cao và còn được sử dụng trong một số bài thuốc y học cổ truyền. Nhiều nghiên cứu y học hiện đại đã chứng minh được những lợi ích sức khỏe tuyệt vời của loại hạt nhỏ bé này.

  • 01/09/2025

    An toàn du lịch lễ 2/9: Mẹo vui chơi khỏe mạnh

    Mỗi dịp lễ 2/9, người dân lại háo hức chuẩn bị cho những chuyến du lịch hoặc tham gia các sự kiện đông người như lễ diễu binh, hội hè. Đây là thời điểm lý tưởng để thư giãn, khám phá những vùng đất mới và gắn kết cùng gia đình, bạn bè.

  • 31/08/2025

    Thực phẩm tự nhiên giúp kiểm soát rối loạn mỡ máu

    Rối loạn mỡ máu không được kiểm soát là nguyên nhân dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm. Tình trạng này có liên quan trực tiếp đến chế độ ăn uống, đặc biệt là tiêu thụ quá nhiều chất béo không lành mạnh.

  • 31/08/2025

    Ảnh hưởng của mùa mưa tới hệ hô hấp

    Mùa mưa mang tới sự dễ chịu sau mùa hè oi bức, nhưng kèm theo những cơn mưa mát mẻ, nó cũng tìm tàng các mối nguy cơ về sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp. Để bảo vệ sức khỏe của bạn, bạn cần hiểu rõ thời tiết trong mùa mưa và ngăn ngừa cái mối nguy cơ có thể ảnh hưởng tới sức khỏe của bạn

  • 30/08/2025

    Cảnh giác sốt xuất huyết và tay chân miệng vào mùa mưa

    Mùa mưa không chỉ mang đến không khí mát mẻ mà còn tạo điều kiện thuận lợi cho các bệnh truyền nhiễm phát triển. Trong đó sốt xuất huyết và tay chân miệng là 2 bệnh lý đáng lo ngại nhất do tốc độ lây lan nhanh và nguy cơ biến chứng nghiêm trọng. Việc nhận biết sớm các triệu chứng và áp dụng các biện pháp phòng bệnh là yếu tố then chốt để bảo vệ sức khỏe của trẻ. Bài viết này sẽ cung cấp thông tin chi tiết về hai căn bệnh này, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách phòng tránh, giúp các bậc phụ huynh chủ động hơn trong việc chăm sóc con em mình.

  • 30/08/2025

    5 lợi ích sức khỏe tuyệt vời của giá đỗ ít người biết

    Giá đỗ được biết đến là loại thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, chất xơ tốt cho sức khỏe. Thường xuyên ăn giá đỗ không chỉ có ích cho sức khỏe mà còn hỗ trợ phòng ngừa một số loại ung thư.

Xem thêm