Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Ảnh hưởng của tình trạng thiếu kẽm đối với sức khỏe

Thiếu kẽm gây ra một loạt các dấu hiệu như chậm phát triển ở trẻ em, vấn đề sinh sản ở nam giới và nữ giới, lượng đường trong máu thấp, phát triển xương kém, rối loạn về não bộ, Cholesterol máu cao, tuần hoàn kém, rối loạn ăn uống, da kém, vấn đề về móng tay và tóc, giảm vị giác và khứu giác.

Ảnh hưởng của tình trạng thiếu kẽm đối với sức khỏe

Kẽm là một thành phần thiết yếu của hơn 300 enzym giúp chóng lành vết thương, duy trì khả năng sinh sản ở người lớn, bảo vệ chống lại các gốc tự do, thúc đẩy sự phát triển ở trẻ em, tăng khả năng miễn dịch, tổng hợp protein, giữ gìn thị lực tốt và giúp cho sự tái tạo tế bào.

Thiếu kẽm rất phổ biến, đặc biệt là ở các nước kém phát triển và có thể gây ra vấn đề lớn về sức khỏe. May mắn thay, thiếu kẽm có thể được cải thiện bằng một chế độ ăn uống đúng, đầy đủ các loại thực phẩm giàu kẽm.

Ảnh hưởng của kẽm với cơ thể

Kẽm rất cần thiết cho sự phát triển khỏe mạnh; còi cọc, chậm phát triển, cân nặng thấp so với tuổi có thể xảy ra ở những trẻ em có chế độ ăn thiếu kẽm.

Kẽm rất cần thiết cho sức khỏe sinh sản. Tinh trùng cần kẽm để hoạt động, bất kì sự thiếu hụt kẽm nào cũng sẽ ảnh hưởng đến khả năng sinh sản. Thiếu kẽm gây trở ngại cho sự phân chia tế bào của tinh trùng. Trẻ trai ở tuổi dậy thì cần lượng kẽm cao hơn để phát triển cơ quan sinh dục khỏe mạnh và hoàn thiện chức năng sinh dục.
Khi cơ thể thiếu hụt kẽm, nó sẽ tự điều chỉnh bằng cách rút kẽm từ các khu vực chưa được ưu tiên, ví dụ như não, khi đó sẽ làm giảm sút quá trình ghi  có thể ảnh hưởng đến vấn đề học tập ở tuổi dậy thì.

Tuyến tiền liệt là nơi tập trung nồng độ kẽm cao nhất cơ thể. Sự thiếu hụt kẽm ở nam giới lớn tuổi có liên quan đến tình trạng viêm tiền liệt tuyến.

Kẽm cũng đóng vai trò trong con đường điều chỉnh lượng đường máu của cơ thể, đặc biệt ở những người có đường huyết thấp. Sự thiếu hụt kẽm có ảnh hưởng đến tuần hoàn, nó có liên quan đến hiện tượng chân tay bị lạnh và cao huyết áp. Lượng Cholesterol trong máu cũng có xu hướng tăng lên nếu cơ thể bị thiếu kẽm.

Đau hông và khớp gối cũng có liên quan đến tình trạng thiếu kẽm bởi vì các xương có chứa một lượng lớn kẽm và thiếu kẽm sẽ khiến chúng trở nên dày và ngắn hơn gây đau và các triệu chứng khác. Ngoài ra thiếu kẽm cũng có ảnh hưởng đến khả năng lành vết thương.

Thiếu kẽm ở trẻ em có thể gây ra tất cả các rối loạn về não bộ từ nhẹ đến chậm phát triển nghiêm trọng, chứng khó đọc và các vấn đề khác về phát triển tâm thần. Điều này là do vùng não điều khiển cảm xúc cần một lượng kẽm lớn. Trầm cảm  cũng có thể do thiếu kẽm. Các bệnh tâm thần như động kinh, tâm thần phân liệt cũng có liên quan đến thiếu kẽm. Việc thiếu kẽm cũng có thể có ảnh hưởng đến hành vi cảm xúc và các hành vi gây nghiện như nghiện rượu và ám ảnh; các hành vi chống đối xã hội như phạm pháp và tội phạm.

Thiếu kẽm là một trong những yếu tố góp phần gây ra rối loạn ăn uống như chán ăn tâm thần và chứng ăn uống vô độ, được thấy ở những người bị chán ăn tâm thần bị mất vị giác. Một người bị thiếu kẽm có cảm nhận kém về vị giác và khứu giác. Bổ sung kẽm kích thích sự thèm ăn ở những người có rối loạn ăn uống.

Thiếu kẽm có thể gây các vấn đề về sinh sản ở nữ, nó có thể gây không rụng trứng, khởi đầu muộn của chu kì kinh nguyệt và vô kinh.

Thiếu kẽm có ảnh hưởng đến da, móng và sự phát triển của tóc. Da mất tính linh hoạt và độ đàn hồi và dễ xuất hiện các vết rạn da, đặc biệt là ở phụ nữ mang thai. Mụn, nhọt, viêm da, bệnh vẩy nến và các đốm trắng trên móng tay đều đáp ứng tốt với việc bổ sung kẽm trong chế độ ăn.

Thiếu kẽm cũng liên quan đến viêm lợi, tăng nguy cơ bệnh mạch vành, tiểu đường, vết thương lâu lành, eczema, ù tai và tiêu chảy cấp ở trẻ em ở những nước kém phát triển.

Biểu hiện thiếu kẽm

Thiếu kẽm là tình trạng phổ biến ở phụ nữ mang thai có thu nhập thấp, mang thai ở tuổi thanh thiếu niên, những người bị xơ gan, người bị hội chứng Down, trẻ em bị rụng tóc từng vùng, người ăn chay, người nghiện rượu, những người bị thiếu máu hồng cầu hình liềm, những người bị bệnh thận mạn tính và các vấn đề kém hấp thu.

Dấu hiệu điển hình của thiếu kẽm ở một người là mất cảm giác ngon miệng, cảm giác kém về vị giác và khứu giác, xu hướng trầm cảm, đốm trắng trên móng tay, da nhợt nhạt, nhiễm trùng thường xuyên, khả năng sinh sản thấp, vết rạn da, các vấn đề về tuyến tiền liệt, chậm phát triển, các vấn đề về tâm thần, chậm lành vết thương, hệ thống miễn dịch kém, tiêu chảy, hôn mê tâm thần, kém ăn, da thô ráp, sụt cân, đau và da nhờn.

Điều trị

Để điều trị thiếu kẽm, tốt nhất là tăng thức ăn có hàm lượng kẽm cao trong chế độ ăn. Đó là những thực phẩm như hàu, củ gừng, thịt cừu, hạt hồ đào, đậu Hà Lan tách khô, cá tuyết, đậu xanh, tôm, củ cải, các loại hạt, lòng đỏ trứng, ngũ cốc, lúa mạch đen, yến mạch, đậu phộng và hạnh nhân, hạt bí ngô.

Các sản phẩm bổ sung kẽm cũng sẽ giúp điều trị thiếu kẽm; chúng có thể chứa kẽm sulfat hoặc kẽm gluconate từ liều 15-300 mg cho người lớn.

Hấp thu

Axit dạ dày, vitamin A, E, B6, magiê, canxi và phốt pho đều giúp cho sự hấp thu kẽm.

Rượu, căng thẳng, hàm lượng canxi cao, lượng đường cao, đồng, lượng protein thấp sẽ cản trở sự hấp thu kẽm.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Mối liên quan giữa kẽm và rối loạn cương dương

Ts.Bs.Trương Hồng Sơn - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 01/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu vitamin D nên bổ sung vào mùa đông

    Vitamin D đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe xương, hỗ trợ chức năng miễn dịch và điều hòa nhiều quá trình sinh lý trong cơ thể. Thiếu hụt vitamin D kéo dài có thể dẫn đến loãng xương, yếu cơ, tăng nguy cơ gãy xương và làm giảm khả năng chống nhiễm trùng.

  • 01/12/2025

    Tiêm phòng cúm mùa: Lợi ích và khuyến cáo

    Cúm mùa là một bệnh đường hô hấp do virus cúm gây ra, lây lan mạnh vào mùa thu và mùa đông. Mỗi năm có khoảng 1 tỷ người mắc cúm, trong đó có từ 3 đến 5 triệu trường hợp diễn biến nặng. Tiêm phòng cúm là cách hiệu quả để giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế các biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt với những người có nguy cơ cao. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ phân tích lợi ích của việc tiêm vắc xin cúm, đối tượng cần ưu tiên tiêm và thời điểm thích hợp để thực hiện tiêm chủng.

  • 30/11/2025

    5 loại thực phẩm nên kết hợp với trứng để tăng gấp đôi hiệu quả dinh dưỡng

    Trứng là nguồn protein hoàn hảo nhưng để tối ưu hóa năng lượng và khả năng hấp thụ dưỡng chất cần ăn đúng cách. Tham khảo 5 thực phẩm nên ăn cùng trứng giúp trứng phát huy tối đa sức mạnh dinh dưỡng.

  • 30/11/2025

    Mối liên hệ giữa thời tiết và tâm trạng: Làm sao để luôn lạc quan?

    Khi trời mưa hoặc trở lạnh, bạn có thể cảm thấy tâm trạng mình đi xuống, thiếu năng lượng và lười biếng hơn. Điều này không phải ngẫu nhiên, mà là dấu hiệu cho thấy thời tiết có ảnh hưởng đến sức khỏe tinh thần. Bài viết này sẽ đi sâu vào mối liên hệ giữa thời tiết và cảm xúc, giải thích tại sao những thay đổi theo mùa có thể gây ra trầm cảm theo mùa, đồng thời giới thiệu các biện pháp tự nhiên để giúp bạn duy trì tinh thần lạc quan ngay cả trong những ngày u ám.

  • 29/11/2025

    7 loại đồ uống giúp ngừa đau họng - bệnh thường gặp ở giáo viên

    Giống như ca sĩ hay diễn giả, giáo viên thường xuyên phải đối mặt với nguy cơ đau họng do phải nói liên tục trong nhiều giờ. Tham khảo một số đồ uống đơn giản giúp các thầy cô phòng ngừa và làm dịu cơn đau họng một cách hiệu quả.

  • 29/11/2025

    Bảo vệ da và tóc khỏi hanh khô mùa giao mùa

    Mùa thu đến mang theo không khí se lạnh, giảm độ ẩm, khiến da và tóc dễ rơi vào tình trạng khô ráp, nứt nẻ và thiếu sức sống.Thay đổi thời tiết không chỉ ảnh hưởng đến vẻ ngoài mà còn tác động đến sức khỏe của làn da và mái tóc. Điều chỉnh quy trình chăm sóc da và bảo vệ tóc trước tình trạng tóc khô xơ khi giao mùa là cần thiết để duy trì vẻ đẹp tự nhiên. Bài viết này sẽ cung cấp những phương pháp khoa học giúp bạn bảo vệ da và tóc hiệu quả trong mùa giao mùa.

  • 28/11/2025

    Chế độ ăn cho trẻ nhiễm HIV theo từng giai đoạn bệnh cần chú ý gì?

    Nhờ hiệu quả của thuốc kháng virus (ARV), ngày càng nhiều trẻ nhiễm HIV có thể phát triển, học tập và sinh hoạt bình thường như những trẻ khác. Tuy nhiên, dinh dưỡng vẫn là nền tảng của chăm sóc điều trị, giúp duy trì cân nặng, tăng sức đề kháng, giảm biến chứng và hạn chế tác dụng phụ của thuốc.

  • 28/11/2025

    Lõm ngực bẩm sinh ở trẻ có nguy hiểm không?

    Lõm ngực bẩm sinh xảy ra khi xương ức phát triển bất thường tạo ra vết lõm trên thành ngực của bạn và có thể gây ra các vấn đề về thể chất cũng như cảm xúc cho trẻ. Cùng tìm hiểu về bệnh lý lõm ngực bẩm sinh ở trẻ qua bài viết sau đây!

Xem thêm