Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

7 nguyên nhân phổ biến gây mù lòa

Mù lòa là tình trạng liên quan đến tuổi tác như thoái hóa điểm vàng, bệnh tăng nhãn áp hoặc đục thủy tinh thể. Nhưng những tình trạng hiếm gặp khác cũng có thể gây mù lòa ở mọi lứa tuổi. Mặc dù mất thị lực thường liên quan đến tuổi tác nhưng các yếu tố khác cũng có thể đóng một vai trò nào đó. Theo dõi bài viết dưới đây để tìm hiểu về bảy nguyên nhân phổ biến nhất gây mù lòa, các yếu tố nguy cơ và cách giảm thiểu nguy cơ cho chính bản thân mình.

Làm sao để biết bản thân mình có nguy cơ mù lòa hay không?

Các dấu hiệu mất thị lực, mù lòa có thể khó phát hiện và tăng dần theo thời gian hoặc xuất hiện đột ngột. Hãy đến gặp bác sĩ nhãn khoa ngay lập tức nếu bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng nào sau đây:

  • Nhìn thấy những tia sáng.
  • Nhìn thấy những vật trôi nổi hoặc đốm.
  • Nhìn thấy quầng sáng xung quanh nguồn sáng.
  • Giảm thị lực.
  • Chảy nước mắt.
  • Đỏ mắt.
  • Có đường lượn sóng hoặc bị bóp méo.
  • Khoảng trống ở trung tâm vùng nhìn.
  • GIảm chất lượng thị lực.
  • Khó nhìn xa.
  • Đau mắt dữ dội.

Thoái hóa điểm vàng

Nếu bạn trên 60 tuổi, việc nhận biết bệnh thoái hóa điểm vàng liên quan đến độ tuổi (AMD) sẽ rất hữu ích. Đó là nguyên nhân phổ biến nhất gây mất thị lực ở những người trong độ tuổi này. Mặc dù không gây đau đớn nhưng nó có thể làm giảm dần tầm nhìn của bạn.

Thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi xảy ra khi các tế bào ở trung tâm võng mạc (điểm vàng) bị tổn thương theo thời gian. Thoái hóa điểm vàng có hai thể: ướt và khô. Thoái hóa điểm vàng thể khô phổ biến hơn nhưng ít nghiêm trọng hơn.

Dấu hiệu ban đầu của thoái hóa điểm vàng thể ướt là khi nhìn các đường thẳng, chúng sẽ có vẻ quanh co lượn sóng. Với thoái hóa điểm vàng thể khô, trước tiên bạn có thể bị nhìn mờ hoặc méo mó thị lực trung tâm.

Các yếu tố nguy cơ của thoái hóa điểm vàng bao gồm hút thuốc hoặc có tiền sử gia đình. Người da trắng có nguy cơ cao hơn các chủng tộc khác.

Bệnh tăng nhãn áp

Bệnh tăng nhãn áp là một nhóm bệnh có thể làm tổn thương dây thần kinh thị giác ở phía sau mắt. Khoảng một nửa trong số tất cả những người mắc bệnh tăng nhãn áp không biết họ mắc bệnh này vì nó có thể tiến triển rất chậm. Đầu tiên, nó làm tổn thương thị lực một bên (ngoại vi) và cuối cùng có thể gây mù lòa.

Các nhà nghiên cứu không chắc chắn về nguyên nhân gây ra bệnh tăng nhãn áp. Căn bệnh này liên quan đến áp lực mắt cao, nhưng ngay cả những người có áp lực mắt bình thường cũng có thể mắc bệnh này. Khám mắt định kỳ 1–2 năm một lần có thể giúp bác sĩ phát hiện sớm bệnh này.

Các yếu tố nguy cơ gây ra bệnh tăng nhãn áp:

  • Có tiền sử gia đình mắc bệnh tăng nhãn áp.
  • Là người La-tinh và hơn 60 tuổi.
  • Thuộc chủng người da đen và hơn 40 tuổi.

Đục thủy tinh thể

Đục thủy tinh thể là tình trạng thủy tinh thể bị đục do các protein ở một hoặc cả hai mắt. Những protein này tạo thành một khu vực dày đặc, khiến thấu kính khó gửi hình ảnh rõ ràng đến các phần khác của mắt.

Đục thủy tinh thể là một bệnh về mắt phổ biến, đe dọa tới thị lực. Ước tính rằng ở tuổi 80, một nửa số người trưởng thành ở Hoa Kỳ sẽ phải phẫu thuật đục thủy tinh thể ở một hoặc cả hai mắt.

Các yếu tố nguy cơ bao gồm:

  • Lão hóa.
  • Hút thuốc lá.
  • Uống rượu.
  • Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời kéo dài.
  • Bệnh tiểu đường.

Bệnh võng mạc do đái tháo đường.

Những người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ mắc bệnh võng mạc tiểu đường, bao gồm cả tiểu đường type 1 và type 2 hoặc tiểu đường thai kỳ. Lượng đường trong máu cao thường xuyên có thể làm hỏng các mạch máu trên khắp cơ thể. Bao gồm các mạch máu nhỏ trong võng mạc, khu vực phía sau mắt và khiến mắt trở nên nhạy cảm với ánh sáng. Các mạch máu có thể bị vỡ hoặc phát triển bất thường, gây giảm thị lực và cuối cùng là mù lòa.

Viêm võng mạc sắc tố

Viêm võng mạc sắc tố (RP) là một nhóm bệnh di truyền hiếm gặp về mắt. Đột biến gen ảnh hưởng đến võng mạc có thể khiến các tế bào của mắt bị phá vỡ từ từ. Mặc dù viêm võng mạc sắc tố thường được truyền từ bố mẹ sang con khi sinh. Nhưng chấn thương, nhiễm trùng và một số loại thuốc cũng có thể gây tổn thương võng mạc giống như viêm võng mạc sắc tố. Hầu hết những người mắc viêm võng mạc sắc tố cuối cùng đều mất phần lớn thị lực.

Các yếu tố nguy cơ của viêm võng mạc sắc tố bao gồm tiền sử gia đình mắc bệnh này hoặc mắc các rối loạn di truyền khác như hội chứng Usher.

Nhược thị

Nhược thị thường chỉ ảnh hưởng đến một mắt. Nó thường bắt đầu từ thời thơ ấu, khi não của bạn gặp khó khăn trong việc diễn giải thông tin từ một bên mắt. Theo thời gian, mắt có thị lực tốt hơn sẽ trở nên khỏe hơn, trong khi mắt bị nhược thị sẽ yếu đi.

Nhiều bậc cha mẹ không biết con mình mắc bệnh cho đến khi bác sĩ chẩn đoán. Các yếu tố nguy cơ gây ngược thị bao gồm:

  • Tiền sử gia đình mắc bệnh nhược thị, đục thủy tinh thể hoặc các bệnh về mắt khác.
  • Cân nặng khi sinh thấp hoặc sinh non.
  • Chậm phát triển.

Lác mắt

Nhược thị thường xảy ra cùng với lác mắt. Tuy nhiên, lác mắc có thể xảy ra mà không bị nhược thị. Các cơ bao quanh cho phép mắt di chuyển và tập trung. Khi chúng phối hợp không tốt, cả hai mắt sẽ không thẳng hàng khi nhìn vào một vật. Điều đó có thể khiến não phải phụ thuộc vào mắt còn lại nhiều hơn mắt kia. Tình trạng này cần phải được điều trị để giúp hai mắt nhìn thấy cùng nhau.

Các nhà nghiên cứu không chắc chắn nguyên nhân gây ra bệnh lác, nhưng các yếu tố nguy cơ bao gồm:

  • Tiền sử gia đình mắc bệnh lác.
  • Mắc các bệnh khác về mắt.
  • Chấn thương mắt hoặc não.
  • Mắc hội chứng Down hoặc bại não.
  • Một số nguyên nhân khác

Các nguyên nhân gây mù lòa ít phổ biến có thể kể đến như:

  • Chấn thương mắt.
  • Chấn thương não.
  • Biến chứng sau phẫu thuật mắt.
  • Tật khúc xạ không được điều trị.
  • Rối loạn di truyền.
  • Bệnh đau mắt hột, nhiễm trùng Chlamydia tại mắt.
  • Khối u.
  • Đột quỵ.
  • Bong võng mạc.
  • Nhiễm trùng mắt nghiêm trọng.

Làm thế nào để ngăn ngừa bệnh mù lòa?

Kiểm tra mắt bằng phương pháp giãn nở đồng tử là một trong những cách tốt nhất để ngăn ngừa tình trạng mất thị lực. Phương pháp này cũng có thể giúp bạn phát hiện sớm tình trạng bệnh để việc điều trị có thể hiệu quả hơn.

Bạn cũng có thể bảo vệ thị lực của mình bằng cách:

  • Kiểm soát lượng đường trong máu.
  • Thực hiện chế độ ăn lành mạnh.
  • Duy trì mức cân nặng vừa phải.
  • Bỏ hút thuốc.

Một số câu hỏi thường gặp

Dưới đây là phần giải đáp cho một số câu hỏi phổ biến về nguyên nhân gây mù lòa:

Nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa là gì? Đục thủy tinh thể là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa trên toàn thế giới và mất thị lực ở Hoa Kỳ.

Những bệnh nào dẫn đến mù lòa ở người trẻ? Nguyên nhân hàng đầu gây mất thị lực ở người trưởng thành dưới 40 tuổi tại Hoa Kỳ là tật khúc xạ, chấn thương mắt do tai nạn và bệnh tiểu đường.

Nguyên nhân phổ biến gây mù lòa ở trẻ em? Trẻ em chiếm tới 3% số người bị mù trên toàn thế giới. Nguyên nhân phổ biến nhất gây mù lòa ở trẻ em ở Hoa Kỳ là:

  • Bệnh võng mạc ở trẻ sinh non.
  • Rung giật nhãn cầu.
  • Đục thủy tinh thể.
  • Teo dây thần kinh thị giác.

Kết luận

Mất thị lực đang trở nên phổ biến hơn ở hầu hết các quốc gia khi dân số già đi. Tuổi tác đóng vai trò quan trọng trong các nguyên nhân phổ biến nhất gây mất thị lực, chẳng hạn như thoái hóa điểm vàng liên quan đến độ tuổi, bệnh tăng nhãn áp, đục thủy tinh thể và bệnh võng mạc tiểu đường.

Nhưng mất thị lực có thể xảy ra với bất cứ ai ở mọi lứa tuổi. Kiểm tra thị lực bằng cách khám mắt thường xuyên, thiết lập thói quen lành mạnh và hiểu biết về các yếu tố nguy cơ có thể xảy ra là điều cần thiết để phòng ngừa và chẩn đoán sớm.

Hải Yến - Viện Y học Ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 20/08/2025

    Thực hư tin đồn acid folic gây độc và dẫn đến ung thư

    Gần đây, trên mạng xã hội lan truyền thông tin cho rằng dùng quá nhiều thực phẩm bổ sung và thực phẩm tăng cường acid folic có thể gây độc, thậm chí dẫn đến ung thư. Thực hư thông tin này ra sao?

  • 20/08/2025

    Dị ứng có thể gây chảy máu mũi không?

    Người lớn và trẻ em bị dị ứng đường hô hấp, chẳng hạn như viêm mũi dị ứng (viêm đường mũi sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng), có nguy cơ cao bị chảy máu cam.

  • 19/08/2025

    Cách làm mờ và loại bỏ đốm đồi mồi một cách tự nhiên

    Đốm đồi mồi là những vết sẫm màu, phẳng do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, thường xuất hiện trên mặt, tay và các vùng da hở khác. Hãy trao đổi với bác sĩ chuyên khoa da liễu trước khi sử dụng các biện pháp khắc phục tự nhiên.

  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

Xem thêm