Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

4 ý nghĩa của việc ngáp

Bạn trằn trọc và trở mình suốt đêm. Bạn tham gia vào một cuộc họp kéo dài. Con của bạn ngáp khi đang ăn bữa tối và những người khác vô tình bị ‘lây’. Thông thường khi cơn ngáp ập tới – bạn biết rằng hoặc nghĩ mình biết chính xác đó có nghĩa là gì.

Tuy nhiên về phương diện khoa học thì không dễ dàng đến thế. Trước nay nhiều người cho rằng ngáp là dấu hiệu của thiếu oxy, tuy nhiên ngáp thực sự tách biệt đối với thở. Thực tế, các nhà nghiên cứu tin rằng ngáp và thở được kiểm soát bởi các cơ chế riêng biệt của cơ thể và não bộ. Trong khi mọi người chắc chắn rằng họ ngáp khi cảm thấy buồn chán hoặc buồn ngủ, có những cơn ngáp bất chợt có vẻ không liền quan gì đến tâm trạng – giống như vận động viên ngáp trước mỗi trận đấu hay như Sasha Obama ngáp trong bài phát biểu nhậm chức của bố. Bạn có thể đang ngáp khi đọc những dòng này. Vậy cơn ngáp có ý nghĩa thực sự như thế nào?

Bạn rất thích người đó

Ngáp thực sự có tính lây truyền. Các chuyên gia tin rằng chúng ta có thể dựa vào ngáp như là một dấu hiệu cho sự đồng cảm với người khác và mối gắn kết sâu sắc về xã hội. Cụ thể, nghiên cứu đã phát hiện rằng ngáp có tính lây truyền cao hơn nếu bạn thân thiết với người đó hơn. Trong một nghiên cứu năm 2011, các nhà nghiên cứu tìm ra rằng ngáp có tính lây truyền cao nhất giữa các thành viên trong gia đình, theo sau là bạn bè, và thấp nhất là giữa những người lạ. Khi ngáp lây lan giữa những người lạ, nó mất nhiều thời gian hơn để cơn ngáp lây sang người  kia so với người nhà và bạn bè.

Não của bạn cần “làm mát”.

Khi tìm kiếm lời giải thích khoa học cho việc tại sao chúng ta ngáp, giả thuyết gần đây nhất là ngáp đơn giản giúp não có thêm nhiều không khí sạch – và làm mát chúng. Các bằng chứng khác ủng hộ giả thuyết này là nghiên cứu năm 2011 cho thấy người ta ngáp nhiều hơn khi thời tiết ấm và ít hơn khi ra ngoài trời có nhiệt độ mát. Chức năng làm mát não bộ giúp tăng cường năng lượng cần thiết vào thời điểm bạn ngáp sâu, và bởi vì thiếu ngủ làm tăng nhiệt độ não, chúng ta cần ngáp nhiều khi buồn ngủ.

Não của bạn lớn.

Rõ ràng là cơn ngáp của bạn càng to và sâu, não của bạn càng to, theo như báo cáo gần đây trên Tạp chí thư tín sinh học. Các nhà khoa học tìm thấy rằng động vật có vú mà ngáp to và dài  (giống con người) sẽ có bộ não nặng hơn và nhiều số lượng tế bào não hơn. Giả thuyết rằng ngáp làm mát não để cung cấp năng lượng, não to hơn với nhiều neuron hơn nên cần nhiều oxy hơn, vì vậy ngáp sẽ to hơn.

Bạn có thể đau tim.

Hoặc đột quỵ. Hoặc bạn có thể có khối u. Nhưng trước khi bạn sợ hãi thì cần biết: Chỉ khi ngáp quá nhiều một cách bất thường thì mới liên quan đến những vấn đề sức khỏe. Đau tim có thể kích thích thần kinh phế  vị từ não đến bụng, dẫn tới phản ứng gây ra ngáp quá mức. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng chụp cộng hưởng từ để tìm ra vị trí khối u hoặc tắc não, nhưng nghi vấn vẫn còn về cơ chế chúng gây ra ngáp. Những người bị động kinh và bệnh đa xơ cứng cũng thường cho biết họ thường xuyên ngáp quá mức. Những điều kiện này (cũng như đau nửa đầu và thậm chí bồn chồn) có liên quan đến các vấn đề điều hòa nhiệt độ não. Vì vậy ngáp quá mức có thể là cố gắng khắc phục của cơ thể.

Ngọc Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Prevention)
Bình luận
Tin mới
  • 28/11/2025

    Chế độ ăn cho trẻ nhiễm HIV theo từng giai đoạn bệnh cần chú ý gì?

    Nhờ hiệu quả của thuốc kháng virus (ARV), ngày càng nhiều trẻ nhiễm HIV có thể phát triển, học tập và sinh hoạt bình thường như những trẻ khác. Tuy nhiên, dinh dưỡng vẫn là nền tảng của chăm sóc điều trị, giúp duy trì cân nặng, tăng sức đề kháng, giảm biến chứng và hạn chế tác dụng phụ của thuốc.

  • 28/11/2025

    Lõm ngực bẩm sinh ở trẻ có nguy hiểm không?

    Lõm ngực bẩm sinh xảy ra khi xương ức phát triển bất thường tạo ra vết lõm trên thành ngực của bạn và có thể gây ra các vấn đề về thể chất cũng như cảm xúc cho trẻ. Cùng tìm hiểu về bệnh lý lõm ngực bẩm sinh ở trẻ qua bài viết sau đây!

  • 28/11/2025

    Bảo vệ sức khỏe xương khớp khi thời tiết lạnh

    Thời tiết lạnh giá và chuyển mùa thường làm gia tăng các vấn đề về xương khớp, gây ra tình trạng đau cứng khớp và khó khăn khi vận động. Sự thay đổi của nhiệt độ và độ ẩm có thể làm các mô cơ giãn nở, tạo áp lực lên khớp, dẫn đến cảm giác đau nhức hoặc tê cứng.

  • 27/11/2025

    Hội thảo khoa học" Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp"

    Hà Nội, ngày 27/11/2025 – Kết quả nghiên cứu mới nhất do Viện Y học ứng dụng Việt Nam thực hiện được công bố tại Hội thảo khoa học “Thực trạng dinh dưỡng, sức khỏe người cao tuổi ở một số thành phố lớn và đề xuất một số giải pháp” đã chỉ ra những thách thức lớn trong công tác chăm sóc sức khỏe người cao tuổi (NCT) tại các đô thị lớn.

  • 27/11/2025

    Cách ăn low-carb giúp giảm cân bền vững

    Chế độ ăn kiêng low-carb (ít carbohydrate) đã chứng minh được hiệu quả trong việc giảm cân nhanh chóng và cải thiện nhiều chỉ số sức khỏe. Tuy nhiên, chìa khóa để thành công không phải là việc cắt giảm carb một cách mù quáng, mà là thực hiện một cách thông minh, bền vững để biến nó thành một lối sống lâu dài.

  • 27/11/2025

    Làm thế nào để giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư đại trực tràng?

    Ung thư đại trực tràng là căn bệnh phổ biến và gây tử vong cao trên toàn cầu, bao gồm cả Việt Nam. Tại Việt Nam, ung thư đại trực tràng cũng nằm trong top năm loại ung thư gây tử vong hàng đầu. Tuy nhiên, nguy cơ mắc bệnh có thể giảm đáng kể thông qua các biện pháp phòng ngừa hiệu quả. Bài viết này sẽ đưa ra lời khuyên thiết thực để phòng ngừa ung thư đại trực tràng, bao gồm điều chỉnh chế độ ăn uống, tăng cường vận động và sàng lọc định kỳ, giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe.

  • 26/11/2025

    Tầm soát loãng xương và những điều cần biết

    Loãng xương (osteoporosis) là một bệnh lý phổ biến thường gặp ở người cao tuổi gặp cả ở nam và nữ . Do đó, việc chuẩn đoán sớm, theo dõi và kiểm soát loãng xương là điều rất thiết, từ đó ngăn ngừa các biến chứng nghiêm trọng.

  • 26/11/2025

    Có nên ăn trứng khi mắc hội chứng ruột kích thích không?

    Trứng là thực phẩm giàu dinh dưỡng, có lợi cho sức khỏe nhưng lại gây triệu chứng khó chịu cho nhiều người mắc hội chứng ruột kích thích.

Xem thêm