Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

4 ý nghĩa của việc ngáp

Bạn trằn trọc và trở mình suốt đêm. Bạn tham gia vào một cuộc họp kéo dài. Con của bạn ngáp khi đang ăn bữa tối và những người khác vô tình bị ‘lây’. Thông thường khi cơn ngáp ập tới – bạn biết rằng hoặc nghĩ mình biết chính xác đó có nghĩa là gì.

Tuy nhiên về phương diện khoa học thì không dễ dàng đến thế. Trước nay nhiều người cho rằng ngáp là dấu hiệu của thiếu oxy, tuy nhiên ngáp thực sự tách biệt đối với thở. Thực tế, các nhà nghiên cứu tin rằng ngáp và thở được kiểm soát bởi các cơ chế riêng biệt của cơ thể và não bộ. Trong khi mọi người chắc chắn rằng họ ngáp khi cảm thấy buồn chán hoặc buồn ngủ, có những cơn ngáp bất chợt có vẻ không liền quan gì đến tâm trạng – giống như vận động viên ngáp trước mỗi trận đấu hay như Sasha Obama ngáp trong bài phát biểu nhậm chức của bố. Bạn có thể đang ngáp khi đọc những dòng này. Vậy cơn ngáp có ý nghĩa thực sự như thế nào?

Bạn rất thích người đó

Ngáp thực sự có tính lây truyền. Các chuyên gia tin rằng chúng ta có thể dựa vào ngáp như là một dấu hiệu cho sự đồng cảm với người khác và mối gắn kết sâu sắc về xã hội. Cụ thể, nghiên cứu đã phát hiện rằng ngáp có tính lây truyền cao hơn nếu bạn thân thiết với người đó hơn. Trong một nghiên cứu năm 2011, các nhà nghiên cứu tìm ra rằng ngáp có tính lây truyền cao nhất giữa các thành viên trong gia đình, theo sau là bạn bè, và thấp nhất là giữa những người lạ. Khi ngáp lây lan giữa những người lạ, nó mất nhiều thời gian hơn để cơn ngáp lây sang người  kia so với người nhà và bạn bè.

Não của bạn cần “làm mát”.

Khi tìm kiếm lời giải thích khoa học cho việc tại sao chúng ta ngáp, giả thuyết gần đây nhất là ngáp đơn giản giúp não có thêm nhiều không khí sạch – và làm mát chúng. Các bằng chứng khác ủng hộ giả thuyết này là nghiên cứu năm 2011 cho thấy người ta ngáp nhiều hơn khi thời tiết ấm và ít hơn khi ra ngoài trời có nhiệt độ mát. Chức năng làm mát não bộ giúp tăng cường năng lượng cần thiết vào thời điểm bạn ngáp sâu, và bởi vì thiếu ngủ làm tăng nhiệt độ não, chúng ta cần ngáp nhiều khi buồn ngủ.

Não của bạn lớn.

Rõ ràng là cơn ngáp của bạn càng to và sâu, não của bạn càng to, theo như báo cáo gần đây trên Tạp chí thư tín sinh học. Các nhà khoa học tìm thấy rằng động vật có vú mà ngáp to và dài  (giống con người) sẽ có bộ não nặng hơn và nhiều số lượng tế bào não hơn. Giả thuyết rằng ngáp làm mát não để cung cấp năng lượng, não to hơn với nhiều neuron hơn nên cần nhiều oxy hơn, vì vậy ngáp sẽ to hơn.

Bạn có thể đau tim.

Hoặc đột quỵ. Hoặc bạn có thể có khối u. Nhưng trước khi bạn sợ hãi thì cần biết: Chỉ khi ngáp quá nhiều một cách bất thường thì mới liên quan đến những vấn đề sức khỏe. Đau tim có thể kích thích thần kinh phế  vị từ não đến bụng, dẫn tới phản ứng gây ra ngáp quá mức. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng chụp cộng hưởng từ để tìm ra vị trí khối u hoặc tắc não, nhưng nghi vấn vẫn còn về cơ chế chúng gây ra ngáp. Những người bị động kinh và bệnh đa xơ cứng cũng thường cho biết họ thường xuyên ngáp quá mức. Những điều kiện này (cũng như đau nửa đầu và thậm chí bồn chồn) có liên quan đến các vấn đề điều hòa nhiệt độ não. Vì vậy ngáp quá mức có thể là cố gắng khắc phục của cơ thể.

Ngọc Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Prevention)
Bình luận
Tin mới
  • 23/12/2025

    4 loại trái cây tăng lợi ích khi ăn cả vỏ

    Vỏ của nhiều loại trái cây và rau củ có chứa các dưỡng chất có lợi cho sức khỏe như chất xơ, vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa, giúp tăng cường hệ miễn dịch, cải thiện tiêu hóa...

  • 23/12/2025

    Vai trò của giấc ngủ với sức khỏe

    Giấc ngủ là một phần thiết yếu của cuộc sống, chiếm khoảng 1/3 thời gian của chúng ta, mặc dù nó khiến cơ thể dễ bị tổn thương. Điều này là do giấc ngủ đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc tái tạo năng lượng, duy trì sức khỏe tổng thể, hỗ trợ chức năng não bộ, cải thiện trí nhớ, tăng cường hệ miễn dịch và giảm nguy cơ mắc các bệnh lý nghiêm trọng. Bài viết này sẽ đi sâu vào những lợi ích này và hướng dẫn cách tối ưu hóa giấc ngủ để nâng cao chất lượng cuộc sống.

  • 22/12/2025

    Protein động vật và protein thực vật - loại nào tốt hơn?

    Cuộc tranh luận về protein động vật và protein thực vật đã kéo dài từ lâu. Sự khác biệt cốt lõi giữa hai nguồn đạm này là gì và nó ảnh hưởng thế nào đến mục tiêu sức khỏe?

  • 22/12/2025

    Hormone giảm trong mùa đông

    Việc suy giảm hormone không phải là vấn đề riêng của ai cả, đặc biệt là trong mùa đông. Mùa đông gây ảnh hưởng tới rối loạn hormone và nội tiết tố cả ở nam giới và nữ giới.

  • 21/12/2025

    Hậu quả của loãng xương

    Loãng xương là tình trạng giảm mật độ và chất lượng xương, làm tăng nguy cơ gãy và làm thay đổi cấu trúc xương theo thời gian. Hậu quả của loãng xương không chỉ dừng lại ở gãy xương mà còn tạo ra một chuỗi hệ lụy trên nhiều phương diện về mặt lâm sàng, hành vi, thói quen hằng ngày, tâm lý, xã hội và kinh tế.

  • 21/12/2025

    Lý do dầu ô liu có thể là 'cứu tinh' cho người táo bón

    Uống một thìa dầu ô liu giúp bôi trơn đường ruột và hoạt động như một chất nhuận tràng tự nhiên nhẹ. Dầu ô liu kích thích nhu động ruột, làm mềm phân, từ đó giúp giảm táo bón và hỗ trợ tiêu hóa diễn ra trơn tru hơn.

  • 21/12/2025

    Điều gì xảy ra với huyết áp khi bạn bị tăng cholesterol?

    Tăng cholesterol có thể làm tăng huyết áp vì nó góp phần hình thành mảng bám trong động mạch (xơ vữa động mạch). Huyết áp cao có thể xảy ra do tim phải làm việc nhiều hơn để bơm máu.

  • 20/12/2025

    Thực phẩm tốt nhất và tệ nhất với người mắc cúm A

    Cúm A là một bệnh nhiễm virus cấp tính gây ra các triệu chứng khó chịu như sốt cao, đau họng, nhức mỏi toàn thân và mệt mỏi. Chế độ ăn uống khoa học và hợp lý là yếu tố nền tảng giúp tăng cường sức đề kháng, giảm nhẹ triệu chứng, rút ngắn thời gian hồi phục.

Xem thêm