Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

4 ý nghĩa của việc ngáp

Bạn trằn trọc và trở mình suốt đêm. Bạn tham gia vào một cuộc họp kéo dài. Con của bạn ngáp khi đang ăn bữa tối và những người khác vô tình bị ‘lây’. Thông thường khi cơn ngáp ập tới – bạn biết rằng hoặc nghĩ mình biết chính xác đó có nghĩa là gì.

Tuy nhiên về phương diện khoa học thì không dễ dàng đến thế. Trước nay nhiều người cho rằng ngáp là dấu hiệu của thiếu oxy, tuy nhiên ngáp thực sự tách biệt đối với thở. Thực tế, các nhà nghiên cứu tin rằng ngáp và thở được kiểm soát bởi các cơ chế riêng biệt của cơ thể và não bộ. Trong khi mọi người chắc chắn rằng họ ngáp khi cảm thấy buồn chán hoặc buồn ngủ, có những cơn ngáp bất chợt có vẻ không liền quan gì đến tâm trạng – giống như vận động viên ngáp trước mỗi trận đấu hay như Sasha Obama ngáp trong bài phát biểu nhậm chức của bố. Bạn có thể đang ngáp khi đọc những dòng này. Vậy cơn ngáp có ý nghĩa thực sự như thế nào?

Bạn rất thích người đó

Ngáp thực sự có tính lây truyền. Các chuyên gia tin rằng chúng ta có thể dựa vào ngáp như là một dấu hiệu cho sự đồng cảm với người khác và mối gắn kết sâu sắc về xã hội. Cụ thể, nghiên cứu đã phát hiện rằng ngáp có tính lây truyền cao hơn nếu bạn thân thiết với người đó hơn. Trong một nghiên cứu năm 2011, các nhà nghiên cứu tìm ra rằng ngáp có tính lây truyền cao nhất giữa các thành viên trong gia đình, theo sau là bạn bè, và thấp nhất là giữa những người lạ. Khi ngáp lây lan giữa những người lạ, nó mất nhiều thời gian hơn để cơn ngáp lây sang người  kia so với người nhà và bạn bè.

Não của bạn cần “làm mát”.

Khi tìm kiếm lời giải thích khoa học cho việc tại sao chúng ta ngáp, giả thuyết gần đây nhất là ngáp đơn giản giúp não có thêm nhiều không khí sạch – và làm mát chúng. Các bằng chứng khác ủng hộ giả thuyết này là nghiên cứu năm 2011 cho thấy người ta ngáp nhiều hơn khi thời tiết ấm và ít hơn khi ra ngoài trời có nhiệt độ mát. Chức năng làm mát não bộ giúp tăng cường năng lượng cần thiết vào thời điểm bạn ngáp sâu, và bởi vì thiếu ngủ làm tăng nhiệt độ não, chúng ta cần ngáp nhiều khi buồn ngủ.

Não của bạn lớn.

Rõ ràng là cơn ngáp của bạn càng to và sâu, não của bạn càng to, theo như báo cáo gần đây trên Tạp chí thư tín sinh học. Các nhà khoa học tìm thấy rằng động vật có vú mà ngáp to và dài  (giống con người) sẽ có bộ não nặng hơn và nhiều số lượng tế bào não hơn. Giả thuyết rằng ngáp làm mát não để cung cấp năng lượng, não to hơn với nhiều neuron hơn nên cần nhiều oxy hơn, vì vậy ngáp sẽ to hơn.

Bạn có thể đau tim.

Hoặc đột quỵ. Hoặc bạn có thể có khối u. Nhưng trước khi bạn sợ hãi thì cần biết: Chỉ khi ngáp quá nhiều một cách bất thường thì mới liên quan đến những vấn đề sức khỏe. Đau tim có thể kích thích thần kinh phế  vị từ não đến bụng, dẫn tới phản ứng gây ra ngáp quá mức. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng chụp cộng hưởng từ để tìm ra vị trí khối u hoặc tắc não, nhưng nghi vấn vẫn còn về cơ chế chúng gây ra ngáp. Những người bị động kinh và bệnh đa xơ cứng cũng thường cho biết họ thường xuyên ngáp quá mức. Những điều kiện này (cũng như đau nửa đầu và thậm chí bồn chồn) có liên quan đến các vấn đề điều hòa nhiệt độ não. Vì vậy ngáp quá mức có thể là cố gắng khắc phục của cơ thể.

Ngọc Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Prevention)
Bình luận
Tin mới
  • 08/12/2025

    Đột quỵ não ở trẻ nhỏ: Đừng bỏ qua bất kỳ dấu hiệu bất thường nào!

    Những ngày gần đây, Bệnh viện TWQĐ 108 tiếp nhận nhiều trường hợp đột quỵ ở trẻ nhỏ và vị thành niên, trong đó có bệnh nhi chỉ mới 8 tuổi. Căn bệnh vốn được coi là của người lớn xuất hiện ngày càng nhiều ở người trẻ tuổi, với biểu hiện không rõ ràng nhưng diễn biến đột ngột và đặc biệt nguy hiểm.

  • 08/12/2025

    4 nhóm người nên hạn chế ăn rau cải cúc

    Rau cải cúc được biết có nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, bất kỳ loại thực phẩm nào, dù tốt đến mấy, cũng có những điều cần lưu ý.

  • 08/12/2025

    Dấu hiệu sớm của ung thư tuyến tiền liệt – Tuyệt đối không được bỏ qua!

    Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu không có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào. Bạn không thể cảm nhận được khối u đang phát triển, vì vậy không có cơn đau.

  • 08/12/2025

    Chế độ ăn để giữ xương chắc khỏe suốt đời

    Khung xương nâng đỡ giúp cơ thể vững chắc, linh hoạt và bảo vệ các cơ quan quan trọng. Tuy nhiên, theo thời gian, khối lượng và mật độ xương dần suy giảm đặc biệt sau tuổi 30, khi quá trình tạo xương mới chậm lại. Đây chính là nguyên nhân khiến nguy cơ loãng xương, gãy xương tăng cao ở tuổi trung niên và người lớn tuổi. Điều thú vị là, việc xây dựng và duy trì hệ xương khỏe mạnh xảy ra trò suốt cuộc đời, các giai đoạn có liên quan chặt chẽ với nhau, cần được chăm sóc từ sớm thông qua chế độ ăn uống và lối sống phù hợp.

  • 07/12/2025

    9 nhóm thực phẩm lành mạnh giúp ngăn ngừa bệnh tim và đột quỵ

    Ăn uống lành mạnh là biện pháp hỗ trợ bảo vệ hệ tim mạch hiệu quả. Việc ưu tiên thực phẩm toàn phần giàu chất xơ, chất béo tốt là 'nhiên liệu' cho một trái tim khỏe mạnh, giảm thiểu đáng kể mối đe dọa từ bệnh tim và đột quỵ.

  • 07/12/2025

    5 lợi ích sức khỏe khi chơi quần vợt thường xuyên

    Quần vợt là một môn thể thao thú vị, nhịp độ nhanh, mang lại nhiều lợi ích về thể chất, nhận thức và xã hội. Đây cũng là môn thể thao mà bạn có thể tiếp tục chơi khi về già. Dưới đây là năm lợi ích sức khỏe của việc chơi quần vợt thường xuyên.

  • 06/12/2025

    Bộ Y tế công bố danh sách 46 công ty dược nước ngoài có thuốc vi phạm chất lượng

    Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa công bố đợt 42 danh sách các cơ sở sản xuất thuốc nước ngoài có thuốc vi phạm chất lượng phải tiếp tục lấy mẫu kiểm tra 100% lô thuốc nhập khẩu. Tất cả 46 công ty đến từ nhiều quốc gia đều là những trường hợp đã tái diễn nhiều lần, cao nhất là 12 lần.

  • 06/12/2025

    Thời điểm uống canxi, sắt và một số vitamin giúp hấp thu hiệu quả

    Việc sử dụng thực phẩm bổ sung không chỉ nằm ở liều lượng mà còn phụ thuộc rất lớn vào thời điểm uống và cách kết hợp chúng với nhau.

Xem thêm