Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Vitamin C có trị mụn được không?

Mụn trứng cá hay gọi đơn giản là mụn, là một tình trạng da phổ biến xuất hiện ở nhiều người. Ở Bắc Mỹ, có tới 50% thanh thiếu niên và khoảng 15% đến 30% người trưởng thành gặp phải các triệu chứng của tình trạng mụn trứng cá. Nhiều người sử dụng kem bôi, thuốc, thực phẩm và các chất bổ sung để giúp giảm mụn trứng cá. Trên thực tế, vitamin C thường xuyên được thêm vào nhiều sản phẩm chăm sóc da do tác dụng điều trị mụn.

Chăm sóc da với Vitamin C

Được gọi là axit ascorbic, vitamin C là một loại vitamin tan trong nước đóng vai trò quan trọng trên nhiều phương diện khác nhau của sức khỏe, bao gồm cả làn da. Cơ thể con người không có khả năng tự sản xuất loại Vitamin này, vì vậy cần cung cấp Vitamin C cho cơ thể thông qua chế độ ăn uống. Loại Vitamin này cũng là một chất chống oxy hóa mạnh giúp trung hòa các gốc tự do, là những hợp chất không ổn định có thể gây ảnh hưởng xấu lên các tế bào trong cơ thể. Làn da bị ảnh hưởng bởi các gốc tự do trong quá trình tiếp xúc với cả môi trường bên ngoài lên rối loạn môi trường bên trong cơ thể. Một số các yếu tố khác như chế độ ăn uống, căng thẳng, cường độ hút thuốc, tia cực tím (UV) và môi trường ô nhiễm đều ảnh hưởng đến sức khỏe của da. Lớp biểu bì của da chính là lớp trên cùng mà mắt thường có thể nhìn thấy được, có chứa hàm lượng Vitamin C lớn. Chất dinh dưỡng này có mục đích bảo vệ, chữa lành và tạo ra làn da mới. Mụn trứng cá chính là biểu hiện của việc viêm nhiễm da, tình trạng này có thể trầm trọng hơn bởi các tác nhân môi trường. Chính vì vậy, vitamin C có thể đóng một vai trò trong việc điều trị mụn.

Tác dụng của Vitamin C lên mụn trứng cá

Mụn trứng cá là tình trạng da bị viêm do lỗ chân lông bị tắc, dẫn đến sưng đỏ, mụn mủ, là những mụn bị viêm. Mụn trứng cá còn khiến nhiều người bị sẹo sau viêm và tổn thương da. Tuy nhiên, nghiên cứu chỉ ra rằng vitamin C có thể điều trị những triệu chứng này.

Giảm viêm

Tuổi tác, di truyền và hormone là những yếu tố nguy cơ gây ra mụn trứng cá. Hơn nữa, một số chủng vi khuẩn ở da phổ biến như Cuti Bacterium acnes (C. acnes) đều có thể gây ra tình trạng này. Vitamin C được cho là một chất chống viêm hiệu quả, từ đó có thể giảm sưng đỏ liên quan đến mụn trứng cá. Trong một nghiên cứu kéo dài 12 tuần trên 50 người, 61% người tham gia đã sử dụng kem dưỡng da có chứa 5% natri ascorbyl phosphate (SAP) - đã có những cải thiện đáng kể trong các tổn thương do mụn gây ra. Trong một nghiên cứu nhỏ hơn, kéo dài 8 tuần ở 30 người, những người sử dụng 5% SAP đã giảm 48,8% các tổn thương do mụn. Hơn nữa, những người sử dụng kết hợp SAP và 2% retinol - một chiết xuất Vitamin A - đã giảm 63,1%.

Trị thâm mụn

Sau khi hết mụn, làn da cần thời gian để chữa lành. Nếu không được chữa lành đúng cách, sẹo thâm do mụn có thể phát triển gây ảnh hưởng đến thẩm mỹ lâu dài. Sẹo mụn thường liên quan đến những trường hợp có mụn trứng cá mức độ nặng, viêm nang, nhưng chúng cũng có thể là kết quả của các trường hợp mụn thông thường. Hơn nữa, tình trạng mụn trứng cá kéo dài, di truyền và những thao tác vật lý như nặn hoặc bóp mụn có thể làm tăng khả năng để lại sẹo. Có 3 dạng sẹo mụn phổ biến gồm, sẹo lõm, sẹo thâm và sẹo lồi. Sẹo lõm xảy ra do thiếu hụt mô da và collagen, xuất hiện dưới dạng vết lõm nhỏ trên da. Sẹo thâm và sẹo lồi xuất hiện khi cơ thể sản xuất quá mức của collagen, sẹo xuất hiện dưới dạng mô sẹo dày, nổi lên trên bề mặt da. Vitamin C điều trị sẹo mụn bằng cách tăng tổng hợp collagen, một loại protein có khả năng cải thiện cấu trúc và tái tạo làn da khỏe mạnh. Do đó, loại vitamin này có thể đẩy nhanh quá trình chữa lành vết thương do mụn. Một nghiên cứu kéo dài 4 tuần ở 30 người đã ghi nhận những cải thiện đối với sẹo mụn sau khi sử dụng phương pháp phi kim. Phương pháp này được thực hiện bằng cách lăn đầu kim nhỏ trên da để thúc đẩy quá trình làm lành và tăng cường sản xuất collagen, kết hợp với việc dùng kem bôi có chứa 15% vitamin C mỗi tuần một lần. Mặc dù vậy, vẫn chưa có kết quả nào rõ ràng để biết rằng liệu phương pháp phi kem, Vitamin C hay sự kết hợp của cả hai yếu tố này góp phần làm nên hiệu quả đối với làn da. Hơn thế nữa, việc sử dụng phương pháp lăn kim là không phù hợp để điều trị sẹo thâm và sẹo lồi vì hai loại sẹo này là kết quả của việc giải phóng dư thừa lượng collagen.

Giảm sắc tố da

Việc tăng sắc tố trên da là sự hình thành các đốm sậm màu do mụn trứng cá, tia UV hoặc các tổn thương khác - mặc dù tình trạng này là vô hại nhưng nó có ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ đối với nhiều người. Sử dụng Vitamin C cho làn da có thể làm giảm sắc tố da bằng cách can thiệp vào loại enzyme tyrosinase, có tác dụng sản xuất melanin, một sắc tố da tự nhiên. Hơn nữa, vitamin C hoạt động như một chất làm sáng màu da và có thể làm giảm sự xuất hiện của các đốm sậm màu mà không làm thay đổi màu sắc tự nhiên của da. Mặc dù vậy, hầu hết các nghiên cứu có sử dụng Vitamin C để cải thiện tình trạng da đều có kết hợp với các thành phần chống tăng sắc tố khác như axit alpha-hydroxy, khiến cho việc xác định tác dụng của Vitamin C trở nên không rõ ràng. Chính vì vậy, cần nhiều hơn những nghiên cứu y khoa để xác nhận tác dụng thực sự của loại Vitamin này.

Nguồn Vitamin C và định lượng

Mặc dù nhiều loại thực phẩm và viên bổ sung có chứa vitamin C, người dùng cần lưu ý rằng các sản phẩm chăm sóc da có công thức chứa vitamin C có nhiều khả năng hỗ trợ các tình trạng liên quan đến mụn trứng cá hơn. Chưa có bất kỳ nghiên cứu nào chứng minh một chế độ ăn bổ sung Vitamin C có tác dụng giảm mụn và làm lành sẹo.

Thực phẩm chức năng

Nguồn Vitamin C đầu tiên phải kể đến là một số trái cây và rau quả như ớt chuông, dâu tây, cà chua, bông cải xanh, rau xanh và trái cây họ cam quýt. Trên thị trường cũng có bán rộng rãi các loại thực phẩm chức năng bổ sung Vitamin C. Tuy Vitamin C là loại Vitamin tan trong nước, cơ thể có khả năng tự loại bỏ mọi dư lượng qua nước tiểu, thế nhưng, trước khi bổ sung Vitamin C bằng những viên uống bổ sung, người dùng vẫn nên tham khảo ý kiến ​​bác sĩ. 

Sản phẩm dưỡng da

Vitamin C được sử dụng kết hợp trong nhiều sản phẩm chăm sóc da, như serum, kem dưỡng ẩm và các loại kem bôi khác. Mặc dù axit L-ascorbic là dạng mạnh nhất của loại vitamin này, thường được dùng trong các sản phẩm chăm sóc da, nhưng nó cũng là loại kém ổn định nhất và có tốc độ Oxy hóa rất nhanh. Serum tăng cường huyết thanh vitamin C là sản phẩm rất phổ biến, nhưng chúng cũng có thời hạn sử dụng ngắn. Vì vậy, các sản phẩm bôi da thường thấy đều được sử dụng những hợp chất Vitamin C có mức độ ổn định cao hơn. Tuy nhiên, tác dụng của những hợp chất này chưa được chứng minh có hiệu quả như axit L-ascorbic. Các sản phẩm sử dụng Vitamin C thường được bổ sung chất chống Oxy hóa Vitamin E để tăng tuổi thọ cho sản phẩm cũng như cung cấp thêm dưỡng chất cho da. Để tối ưu hóa tác dụng của những sản phẩm này, người dùng nên tuân thủ chặt chẽ hướng dẫn sử dụng của sản phẩm cũng như khuyến cáo từ nhà sản xuất.

Kết luận

Mụn trứng cá là một trong những chứng rối loạn da phổ biến nhất trên thế giới. Vitamin C, một chất chống oxy hóa mạnh, được biết đến với công dụng chống lại các gốc tự do gây hại cho tế bào da và có thể giúp điều trị mụn trứng cá. Các sản phẩm vitamin C có thể cải thiện tình trạng tăng sắc tố và giảm viêm do mụn trứng cá, nhưng cần phải nghiên cứu thêm. Mặc dù không có nghiên cứu nào kết hợp vitamin C trong chế độ ăn uống với việc giảm mụn trứng cá, nhưng điều quan trọng là cung cấp đủ vitamin C trong chế độ ăn uống của bạn để hỗ trợ tổng hợp collagen, chữa lành vết thương và sức khỏe tổng thể. Nếu bạn quan tâm đến việc sử dụng vitamin C trị mụn trứng cá, hãy nói chuyện với bác sĩ da liễu hoặc chuyên gia chăm sóc sức khỏe trước khi thêm nó vào thói quen chăm sóc da của bạn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Sử dụng Serum Vitamin C nếu mắc sai lầm dễ khiến làn da 'tồi tệ' hơn

 

Hà Linh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo Healthline) -
Bình luận
Tin mới
  • 18/08/2025

    Sức khỏe tinh thần người cao tuổi tại Việt Nam: thực trạng, thách thức và giải pháp hướng tới một xã hội già hóa khỏe mạnh

    Sức khỏe tinh thần không chỉ đơn thuần là không mắc phải các bệnh tâm thần, mà còn là một trạng thái hạnh phúc, nơi mỗi cá nhân có thể nhận ra khả năng của mình, đối phó với những căng thẳng bình thường của cuộc sống, làm việc hiệu quả và đóng góp cho cộng đồng.

  • 18/08/2025

    Tiêu chảy mùa mưa lũ: Nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh

    Mỗi khi mùa mưa lũ đến, không chỉ cảnh quan thiên nhiên bị ảnh hưởng mà sức khỏe con người cũng đối mặt với nhiều nguy cơ, trong đó tiêu chảy là một trong những mối đe dọa phổ biến nhất. Nước lũ tràn ngập mang theo vô số vi sinh vật gây hại, làm ô nhiễm nguồn nước và thực phẩm, tạo điều kiện cho các mầm bệnh phát triển mạnh mẽ.

  • 17/08/2025

    8 nguyên nhân gây ra tình trạng răng khấp khểnh

    Răng khấp khểnh là tình trạng phổ biến và ảnh hưởng đến trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Nguyên nhân bao gồm di truyền, răng mọc chen chúc, vấn đề về hàm, mất răng, chấn thương mặt và thói quen vệ sinh răng miệng không đúng cách.

  • 16/08/2025

    Tác động của mạng xã hội đến sức khỏe tinh thần giới trẻ

    Trong bối cảnh công nghệ phát triển mạnh mẽ, mạng xã hội đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày, đặc biệt là đối với giới trẻ. Các nền tảng như Facebook, Instagram, TikTok, Thread không chỉ là công cụ giao tiếp, chia sẻ thông tin mà còn là nơi giải trí phổ biến. Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích rõ ràng, việc sử dụng mạng xã hội một cách mất kiểm soát đang đặt ra nhiều thách thức nghiêm trọng đối với sức khỏe tinh thần của thế hệ trẻ trên toàn cầu.

  • 16/08/2025

    Tầm quan trọng của việc tiêm chủng cho trẻ em và người lớn

    Việc tiêm chủng từ lâu đã được coi là một trong những thành tựu y học nổi bật, mang lại sự bảo vệ thiết yếu cho cả trẻ em và người lớn trước các bệnh truyền nhiễm nguy hiểm.

  • 15/08/2025

    Ăn bao nhiêu rau quả mỗi ngày là đủ?

    Rau xanh và trái cây tươi là nhóm thực phẩm thiếu yếu trong chế độ ăn hằng ngày nhưng nhiều người còn băn khoăn chưa biết lượng rau quả nên ăn mỗi ngày bao nhiêu là đủ?

  • 15/08/2025

    Người cao tuổi vẫn có thể bị suy dinh dưỡng?

    Người cao tuổi thường cần ít năng lượng hơn so với khi còn trẻ, nhưng nhu cầu về các chất dinh dưỡng thiết yếu (vitamin, khoáng chất, protein, chất béo lành mạnh, carbohydrate phức hợp) vẫn tương đương hoặc thậm chí cao hơn.

  • 15/08/2025

    Báo cáo trường hợp: Sốc nhiễm trùng kèm viêm da, cân cơ hoại tử do nhiễm Vibrio vulnificus qua vết thương ở da

    Vibrio vulnificus là một loại trực khuẩn gram âm, di động, ưa mặn được tìm thấy ở khắp mọi nơi, chủ yếu ở vùng nước mặn và nước lợ ven biển. V. Vulnificus gây ra 1 trong 3 hội chứng riêng biệt: viêm dạ dày-ruột, nhiễm trùng huyết tiên phát và nhiễm trùng vết thương với tỉ lệ tử vong cao. Bệnh thường xẩy ra ở những người mắc bệnh gan mãn tính, suy giảm miễn dịch, hoặc các bệnh gây thừa sắt trong cơ thể. Khi nghi ngờ nhiễm V. Vulnificus dựa trên tiền sử, dịch tễ, diễn biến lâm sàng, vi khuẩn học, kháng sinh thích hợp cần dùng càng sớm càng tốt và can thiệp ngoại khoa khi có chỉ định.

Xem thêm