Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Truyền nhầm nhóm máu

Bạn có bao giờ tự hỏi liệu truyền nhầm nhóm máu sẽ dẫn đến hậu quả gì? Câu trả lời sẽ có trong bài viết dưới đây.

Truyền máu luôn luôn có những nguy cơ. Truyền nhầm nhóm máu rất hiếm gặp, nhưng hoàn toàn có thể xảy ra. Để hiểu phản ứng của cơ thể khi truyền nhầm nhóm máu trước tiên bạn phải biết các nhóm máu và nguyên lí của truyền máu.

Nhóm máu của một người được quyết định bởi các kháng nguyên trên bề mặt hồng cầu. Máu của con người được chia làm nhiều nhóm. Theo thống kê của các nhà khoa học, tính đến thời điểm hiện tại đã phát hiện khoảng trên 30 hệ nhóm máu khác nhau, trong đó, hệ nhóm máu ABO và Rh(D) đóng vai trò rất quan trọng do có tính sinh miễn dịch cực mạnh.

Về hệ thống nhóm máu ABO: nhóm máu con người được chia thành 4 nhóm chính là: A, B, AB, O dựa vào những kháng nguyên có trên bề mặt hồng cầu. Cụ thể:

  • Những người thuộc nhóm máu A sẽ có kháng nguyên A trên bề mặt hồng cầu và kháng thể B trong huyết tương
  • Những người thuộc nhóm máu B sẽ có kháng nguyên B trên bề mặt hồng cầu và kháng thể A trong huyết tương
  • Người thuộc nhóm máu AB sẽ có kháng nguyên A và B trên bề mặt hồng cầu và không có kháng thể A và B trong huyết tương.
  • Người thuộc nhóm máu O sẽ không có kháng nguyên A và B trên bề mặt hồng cầu, nhưng có cả kháng thể A và B trong huyết tương. A và B là những kháng thể tự nhiên có trong huyết thanh.

Hệ thống nhóm máu Rh có 3 loại kháng nguyên chính gồm: Kháng nguyên C (Rh'), kháng nguyên D (Rh0), kháng nguyên E (Rh''). Tuy nhiên, chỉ có kháng nguyên D có tính kháng nguyên mạnh và có tính sinh miễn dịch cao. Chính vì vậy mà chỉ khi có kháng nguyên D thì mới gọi là Rh+.

Kháng nguyên hệ thống nhóm máu Rh có tính di truyền cao, còn kháng thể chống Rh thì chỉ có ở cơ thể những người có nhóm máu Rh- khi được miễn dịch bằng hồng cầu có kháng nguyên D (Rh+). Chính vì vậy mà nếu một người bệnh có nhóm máu Rh- và chưa bao giờ được truyền máu thuộc nhóm Rh+ thì khi truyền máu Rh+ lần đầu sẽ không bị xảy ra phản ứng phản vệ. Tuy nhiên, nếu tiếp tục truyền máu khác nhóm Rh+ cho bệnh nhân có nhóm Rh- trong vòng 2 - 4 tháng thì nồng độ kháng thể chống Rh+ có trong máu người nhận Rh- sẽ đạt tối đa và có thể gây ra sốc nặng.

 Điều gì xảy ra khi truyền nhầm nhóm máu

Nếu bạn nhận sai nhóm máu, cơ thể sẽ xuất hiện các triệu chứng sốt, ớn lạnh, cảm giác nóng và đau nhức nơi truyền. Các triệu chứng này là kết quả của phản ứng miễn dịch và sự tấn công của các tế bào bạch cầu. Ngoài ra trên da còn có thể xuất hiện các đốm màu tối. Nguyên nhân là do sự phá vỡ tiểu cầu trong máu người cho.

Trong tất cả tế bào máu được truyền vào cơ thể người nhận, các tế bào hồng cầu luôn bị phá hủy đầu tiên do sự không tương thích giữa kháng nguyên trên màng hồng cầu người cho máu và kháng thể trong máu người nhận.

Tế bào hồng cầu lạ là nguyên nhân

Hệ thống miễn dịch được lập trình để phá vỡ tế bào hồng cầu lạ ở trong gan và đưa ra ngoài cơ thể cùng với các sản phẩm khác. Vấn đề xảy ra khi hệ thống miễn dịch không thực hiện chức năng hoặc không chờ đợi các tế bào hồng cầu lạ được dọn sạch khỏi mạch máu mà phá vỡ các tế bào lạ này ngay tại các mạch máu, làm tắc mạch.

Sản phẩm đầu tiên bị phá vỡ đi vào máu là hemoglobin, biến nước tiểu từ màu vàng chuyển sang màu nâu. Một thành phần khác là bilirubin, khi bilirubin có quá nhiều trong máu làn da chúng ta sẽ có màu vàng đặc trưng. Tiểu cầu bị ngưng kết trong lòng mạch dẫn đến hình thành các cục máu đông có thể dẫn đến tử vong khi cục máu đông di chuyển vào các mạch máu tại tim và não.

Dự phòng truyền nhầm nhóm máu

Để dự phòng vấn đề này, bác sĩ thường phân chia các  loại tế bào máu cần truyền. Tế bào bạch cầu ở máu người cho thường được phân lập bằng một quá trình gọi là leukodepletion.

Một giải pháp rõ ràng khác là các quy trình truyền máu trong bệnh viện cần thận trọng và chính xác hơn. Thay vì hỏi nhóm máu của một người là gì, hãy xét nghiệm nhóm máu trước khi truyền.

Cơ sở vật chất và phương tiện y tế được cần được chuẩn bị và sẵn sàng hỗ trợ các tai biến xảy ra khi truyền máu.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Những điều cần biết về truyền máu

BS. Nguyễn Thế Võ - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo The Healthsite
Bình luận
Tin mới
  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Xem thêm