Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Trò chuyện với bé yêu

Ngay từ thưở mới lọt lòng, bé yêu của bạn đã giao tiếp cùng cha mẹ thông qua tiếng khóc, mắt nhìn và lắng nghe.

Trò chuyện với bé yêu

Cha mẹ có thể nghĩ rằng bé chỉ bắt đầu trò chuyện khi đã lớn. Thực tế cho thấy, ngay từ thưở mới lọt lòng, bé yêu của bạn đã giao tiếp cùng cha mẹ thông qua tiếng khóc, mắt nhìn và lắng nghe. Việc cha mẹ tích cực trò chuyện với bé không chỉ nuôi dưỡng tiềm năng ngôn ngữ của con mà còn tạo ra sợ dây gắn kết thiêng liêng giữa cha mẹ và con cái.

Khóc: Ngôn ngữ đầu tiên của bé

Từ khoảnh khắc bé được sinh ra, bé đã cố gắng sử dụng loại ngôn ngữ phổ thông nhất để truyền đến cha mẹ thông điệp về mong muốn và cảm xúc của mình. Đó chính là tiếng khóc.

Khóc chính là cách để bé báo cho cha mẹ biết bé đang muốn gì: âu yếm con đi, con muốn được yên, con quá đói, con vẫn chưa đói, con quá mệt, con vẫn chưa mệt, con thấy lạnh, con thấy nóng. Có đôi lúc, bé có thể tự nhiên khóc mà chẳng có một lý do rõ rệt nào cả.

Cha mẹ cần hiểu bé yêu không khóc để làm nũng mẹ bởi trẻ sơ sinh còn quá non nớt để biết điều này. Chính vì thế, việc cha mẹ đáp ứng ngay khi bé khóc không phải là cách có thể làm hư con.

Dần dần, cha mẹ sẽ sớm nhận ra bé yêu khóc vì rất nhiều lý do, phụ thuộc và những gì con cần và mức độ khẩn cấp của nhu cầu này.

Nên bắt đầu trò chuyện với con thế nào?

Ngoài biểu hiện khóc, bé có thể giao tiếp bằng mắt với cha mẹ, lắng nghe từng lời hay chú ý từng âm thanh từ cha mẹ. Bé còn có thể nhìn chằm chằm vào khuôn mặt người đối diện và quan sát cử động miệng của họ.

Lắng nghe và quan sát khi cha mẹ trò chuyện với bé giúp bé nhận biết những điều cơ bản trong giao tiếp. Thực tế, bé còn có thể hiểu rất nhiều điều về từ ngữ và lời nói từ thưở lọt lòng.

Ở giai đoạn 7-8 tuần tuổi, bé yêu đã khám phá ra một điều kỳ diệu - là giọng nói. Bé bắt đầu ầu ơ theo cha mẹ với những âm thanh thủ thỉ đơn giản.

Khi con lớn hơn, con biết tạo ra nhiều tiếng động hơn, biết cười và hươ chân, tay. Lúc này, con đã có nhu cầu được trò chuyện và muốn chia sẻ với bạn nhiều mẩu thông tin nhỏ thú vị. Nếu cha mẹ kiên nhẫn lắng nghe và đáp lại những âm thanh thủ thỉ của bé thì bé còn có thể bập bẹ nhiều hơn.

Những trò chơi giúp đẩy mạnh tương tác

Nhiều cha mẹ cho rằng việc phải trò chuyện với một đứa trẻ còn chưa biết nói là một điều ngốc nghếch. Tuy nhiên, nếu cha mẹ có thể trò chuyện với con về những điều bạn thấy và những điều bạn làm thì điều đó thực sự có ích cho sự phát triển của trẻ. Mục đích của hành động này là nuôi dưỡng cảm giác gần gũi, yêu thương giữa cha mẹ và bé yêu. Cha mẹ càng tích cực trò chuyện cùng bé thì việc này càng diễn ra đơn giản. Những tiếng u ơ và các động thái phản hồi đáng yêu của con trẻ sẽ là phần thưởng xứng đáng dành cho các bậc cha mẹ.

Sau đây là một số gợi ý:

Trò chơi giả giọng em bé: Bé yêu sẽ thích thú quan sát đôi mắt bạn hấp háy và khuôn miệng cử động để phát âm các từ.

Kể cho bé những việc bạn đang làm. Ví dụ. “ Bố mẹ chuẩn bị cho bé đi tắm nhé. Con có thích không nào? Hãy nói bằng bất kỳ ngôn ngữ nào hoặc chuyển ngôn ngữ. Điều này giúp bé học cách nhận biết về từ và câu nói.

Hát các bài hát và đọc thơ vần điệu: Đây là một cách vui vẻ để kích thích sự phát triển ngôn ngữ của bé. Hoạt động này có thể diễn ra mọi lúc, mọi nơi trong ô tô, trong khi tắm, khi đi ngủ thậm chí ngay cả khi bạn có hát lạc điệu. Con sẽ yêu thích âm điệu của các từ ngữ và được vỗ về bằng giọng nói của bạn.

Đọc sách và truyện cho bé ngay từ lúc sơ sinh. Sau một vài tuần, bé yêu sẽ hiểu đó là khoảng thời gian yên tĩnh mà bé và cha mẹ được ở bên nhau. Bé cũng bắt đầu nhận biết được từ ngữ và học cách lắng nghe người khác nói. Nếu bé khóc khi bạn đang đọc, bạn có thể thử lại sau đó.

Lắng nghe những âm thanh bập bẹ đầu tiên của bé và đáp lại. Hãy dành một khoảng trống khi đến lượt bé. Bài tập này giúp bé học về các kiểu hội thoại. Nếu bé không đáp lời hoặc tỏ ra không hứng thú, hãy thử vào những lần sau. Hãy kiên nhẫn chờ bé hứng thú và bạn sẽ hiểu mình cần làm gì.

Gọi tên các đồ chơi xung quanh bé. Ví dụ “ Con nhìn này, đây là đôi tất. Bố mẹ chuẩn bị đi tất vào chân con này”.

Trường hợp nào đáng phải lo lắng?

Tất cả các em bé đều có tốc độ phát triển khác nhau. Nhiều bé có thể giao tiếp bằng mắt và tạo ra âm thanh từ sớm, nhưng một số khác thì phải đến 3 tháng tuổi mới bắt đầu các kỹ năng này. Nếu bé nhà bạn không giống như các trẻ khác thì bạn cũng không nhất thiết phải lo lắng.

Nhưng đôi khi chậm trễ trong các kỹ năng giao tiếp cũng có thể là dấu hiệu của những rối loạn phát triển nghiêm trọng hơn, bao gồm chậm phát triển ngôn ngữ, nghe kém, chậm phát triển trí tuệ hoặc rối loạn phổ tự kỷ.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Kết nối yêu thương với em bé sơ sinh

Lê Mai - Theo Bệnh viện Nhi TW
Bình luận
Tin mới
  • 27/10/2025

    6 lợi ích khi uống nước chanh gừng trước khi đi ngủ

    Uống một cốc nước chanh gừng trước khi đi ngủ có thể giúp cải thiện sự tỉnh táo và bù nước. Nước chanh gừng cũng có thể làm giảm chứng khó tiêu, nghẹt mũi và một số lợi ích sức khỏe khác.

  • 27/10/2025

    Những điều bạn cần biết về việc tiêm vắc-xin phòng cúm vào mùa thu này

    Các cơ quan y tế Hoa Kỳ hàng năm có những khuyến nghị, hướng dẫn mới về tiêm chủng.. Tuy nhiên, khuyến nghị về vắc-xin cúm vẫn giữ nguyên: tất cả trẻ em trên 6 tháng tuổi nên tiêm vắc-xin cúm hàng năm. Có tới 1,3 triệu người Mỹ phải nhập viện vì bệnh cúm trong mùa cúm vừa qua và có tới 130.000 người tử vong vì căn bệnh này. Sau đây là những điều bạn cần biết khi chuẩn bị tiêm phòng cúm trong năm nay.

  • 27/10/2025

    Đã đến lúc từ bỏ đa nhiệm: Bộ não của bạn muốn làm một việc duy nhất

    Chúng ta đang sống trong một thế giới nơi mà đa nhiệm (multitasking) được khuyến khích, đôi khi còn là điều cần thiết. Tuy nhiên, việc tập trung vào một việc duy nhất tại một thời điểm lại mang đến nhiều lợi ích, bao gồm tăng sự tập trung và giảm căng thẳng.

  • 26/10/2025

    Uống cà phê có giúp bảo vệ gan khỏi nguy cơ ung thư không?

    Cà phê ngày càng được chứng minh có nhiều lợi ích sức khỏe nếu sử dụng đúng cách. Nghiên cứu cho thấy uống cà phê mỗi ngày có thể hỗ trợ bảo vệ gan và các con đường dẫn đến tình trạng viêm, xơ gan và ung thư.

  • 26/10/2025

    Phương pháp giảm đau đầu không dùng thuốc

    Đau đầu là tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến mọi lứa tuổi, với nhiều dạng khác nhau. Mặc dù thuốc giảm đau được sử dụng rộng rãi, nhưng việc lạm dụng thuốc giảm đau có thể gây ra tác dụng phụ. May mắn thay, có nhiều phương pháp giảm đau đầu tự nhiên an toàn và hiệu quả. Bài viết này sẽ giới thiệu và hướng dẫn cách áp dụng các phương pháp đó tại nhà.

  • 25/10/2025

    5 lợi ích không ngờ của vỏ táo

    Vỏ táo chứa nhiều chất chống oxy hóa hơn phần thịt, chất chống oxy hóa mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe như giảm nguy cơ mắc các bệnh mạn tính, bảo vệ sức khỏe não bộ…

  • 25/10/2025

    Tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh cá nhân

    Vệ sinh cá nhân không chỉ là thói quen hàng ngày mà còn là yếu tố cốt lõi để duy trì sức khỏe. Trong bối cảnh môi trường ngày càng nhiều chất ô nhiễm, nguy cơ lây bệnh truyền nhiễm và nhiễm độc càng lớn, vệ sinh cá nhân đóng vai trò như một hàng rào bảo vệ hiệu quả. Bài viết sẽ đi sâu vào các khía cạnh của vệ sinh cá nhân và các biện pháp xây dựng thói quen vệ sinh cá nhân.

  • 24/10/2025

    7 lợi ích sức khỏe vàng từ bí đỏ không nên bỏ qua

    Bí đỏ giàu vitamin, khoáng chất và chất chống oxy hóa, xứng đáng được gọi là 'siêu thực phẩm'. Tìm hiểu 7 lợi ích sức khỏe tuyệt vời mà bí đỏ mang lại, giúp bạn hiểu rõ hơn về giá trị của loại quả này.

Xem thêm