Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi là tình trạng phổi bị xẹp do không khí bị rò rỉ vào khoang giữa phổi và thành ngực, chèn ép phổi và khiến phổi xẹp xuống. Đây là một tình trạng khẩn cấp và nhiều trường hợp cần cấp cứu ngay lập tức.

Tràn khí màng phổi là gì?

Tràn khí màng phổi xảy ra khi không khí xâm nhập vào khoang giữa phổi và thành ngực – hay được gọi là khoang màng phổi. Ở điều kiện bình thường, khoang màng phổi không có khí mà chỉ chứa một lớp dịch mỏng giúp chúng trơn trượt để co giãn theo hoạt động thở. Màng phổi ngoài gắn vào thành ngực, trong khi màng phổi trong bao bọc phổi và các cấu trúc liền kề như mạch máu, dây thần kinh… Màng phổi có thể nở lên đến 2,5 centimet.

Triệu chứng của tràn khí màng phổi

Các triệu chứng chính của tràn khí màng phổi là: đau ngực đột ngột, khó thở. Mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng có thể phụ thuộc vào mức độ xẹp phổi. Các triệu chứng của tràn khí màng phổi có thể do nhiều vấn đề đi kèm tác động và đôi khi gây nguy hiểm đến tính mạng. Do vậy, trường hợp này nên đến ngay cơ sở y tế để được hỗ trợ kịp thời, nhất là khi thấy dấu hiệu đau ngực và khó thở tăng lên.

Nguyên nhân nào gây ra tình trạng này?

Tình trạng tràn khí màng phổi có thể do:

  • Chấn thương ngực. Bất kỳ vết thương nào đâm xuyên hoặc chỉ là đâm vào ngực cũng có thể gây tình trạng này. Một số thương tích xảy ra sau khi va chạm với các tác động vật lý như đánh nhau, ngã xe… Đôi khi, các thủ thuật y tế cũng có liên quan đến việc gây tổn thương màng phổi
  • Các bệnh về phổi. Mô phổi bị tổn thương có nhiều khả năng bị xẹp hơn. Tổn thương phổi có thể do nhiều loại bệnh lý tiềm ẩn gây ra, chẳng hạn như bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD), xơ nang, ung thư phổi hoặc viêm phổi. Các bệnh phổi dạng nang chẳng hạn như bệnh lý bạch huyết và hội chứng Birt-Hogg-Dube gây ra các túi khí tròn, thành mỏng trong mô phổi có thể bị vỡ và dẫn đến tràn khí màng phổi.
  • Mụn rộp. Các mụn nước nhỏ chứa khí có thể phát triển vùng đỉnh phổi và có thể vỡ, gây tràn khí màng phổi
  • Thông khí cơ học. Trong một số trường hợp sử dụng máy thở, máy thở có tể làm mất cân bằng áp suất không khí trong lồng ngực và gây xẹp phổi.

Các yếu tố nguy cơ

Nhìn chung, nam giới có nguy cơ bị tràn khí màng phổi cao hơn nhiều so với nữ giới. Loại tràn khí màng phổi do các mụn rộp vỡ ra rất dễ xảy ra ở những người từ 20 đến 40 tuổi, đặc biệt nếu người đó rất cao và nhẹ cân.

Bệnh phổi tiềm ẩn hoặc sử dụng thở máy có thể là một nguyên nhân hoặc một yếu tố nguy cơ của tràn khí màng phổi. Các yếu tố nguy cơ khác bao gồm:

  • Hút thuốc lá. Nguy cơ tăng lên theo thời gian và số lượng điếu thuốc hút, ngay cả khi không bị khí phế thũng.
  • Di truyền học. Một số loại tràn khí màng phổi xuất hiện trong các gia đình.
  • Tràn khí màng phổi trước đó. Bất kỳ ai từng bị tràn khí màng phổi trước đó đều có nguy cơ bị tràn khí màng phổi sau này.
Biến chứng gặp phải

Các biến chứng của tràn khí màng phổi phụ thuộc vào kích thước và mức độ nghiêm trọng của tràn khí, cũng như nguyên nhân và cách điều trị. Đôi khi, tình trạng tràn khí có thể tiếp diễn lâu khi khoảng thông không đóng lại và có thể tái phát.

Chẩn đoán tràn khí màng phổi

Tràn khí màng phổi thường chẩn đoán qua chụp X-quang phổi. Trong một vài trường hợp, chụp cắt lớp vi tính (CT) cũng có thể cung cấp hình ảnh chính xác và hiệu quả. Siêu âm đôi khi cũng được chỉ định.

Điều trị tràn khí màng phổi như thế nào?

Mục tiêu của tràn khí màng phổi là giảm áp lực lên phổi, giúp phổi có thể tái tạo. Tùy thuộc vào nguyên nhân của tràn khí màng phổi mà mục tiêu thứ 2 có thể là ngăn ngừa tình trạng này tái phát. Các phương pháp cụ thể để điề trị tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của xẹp phổi và đôi khi dựa vào sức khỏe tổng thể của bản thân người bệnh.

Các lựa chọn điều trị có thể bao gồm: chọc hút khí bằng kim, đặt ống dẫn lưu khí khỏi ngực, phẫu thuật hoặc không phẫu thuật. Bạn có thể sử dụng liệu pháp oxy bổ sung để tăng tốc độ hấp thu và giúp giãn nở phổi.

Chọc hút khí bằng kim hoặc đặt ống dẫn lưu khí tại ngực là một trong những phương pháp phổ biến nhất. Khi một vùng phổi lớn bị xẹp, một chiếc kim hoặc ống dẫn lưu sẽ được sử dụng để loại bỏ không khí dư thừa.

  • Chọc hút kim. Một cây kim rỗng với một ống mềm nhỏ (ống thông) được đưa vào giữa các xương sườn (khoang liên sườn) và vào không gian chứa đầy không khí đang đè lên phổi bị xẹp. Sau đó, kim được gắn một ống tiêm vào ống thông và hút không khí thừa ra ngoài. Có thể để ống thông trong vài giờ để đảm bảo phổi được tái mở rộng và tràn khí màng phổi không thể tái phát.
  • Đặt ống dẫn lưu màng phổi – dẫn lưu thành ngực. Một ống mềm được đưa vào không gian chứa đầy không khí và có thể được gắn vào thiết bị van một chiều để liên tục hút không khí ra khỏi khoang ngực cho đến khi phổi được mở rộng trở lại và lành lại.

Tổng kết

Tràn khí màng phổi là hiện tượng khí tràn vào trong khoang màng phổi và gây xẹp một phần hoặc toàn bộ phổi. Tràn khí màng phổi có thể xảy ra tự phát hoặc do chấn thương hoặc thủ thuật y tế. Chẩn đoán thông thường được dựa trên các tiêu chuẩn lâm sàng và chụp X-quang ngực. Các triệu chứng nối bật của tràn khí màng phổi là đau tức ngực đột ngột, khó thở tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng.

Hiện nay, các phương pháp điều trị tràn khí màng phổi hầu hết là chọc hút khí hoặc dẫn lưu thành ngực. Hãy đến ngay cơ sở y tế để được khám và chẩn đoán kịp thời, vì đây là một tình trạng tương đối nguy hiểm và có thể đe dọa tính mạng nếu chậm trễ trong xử trí.

Tham khảo thêm thông tin tại: Tràn khí màng phổi ở trẻ sơ sinh

Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch: Những điều cần biết

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 28/06/2025

    Người mắc bệnh tim có nên ăn trứng?

    Quan niệm sai về hàm lượng cholesterol trong trứng đã khiến nhiều người, đặc biệt là những người mắc bệnh tim hoặc đái tháo đường, loại bỏ trứng khỏi chế độ ăn uống của mình.

  • 28/06/2025

    Thói quen sử dụng dầu mỡ trong chế độ ăn hiện nay của người Việt Nam

    Nhịp sống hiện đại cũng dần làm thay đổi chế độ ăn uống của con người, khi thời gian đôi lúc được coi là ưu tiên số 1. Việt Nam cũng không ngoại lệ trong tiến trình này. Từ những bữa ăn truyền thống giản dị vừa phải, ngày nay, các món ăn nhanh, nhiều dầu mỡ dường như đã trở thành một phần không thể thiếu, hiện diện đậm nét trong hầu hết các bữa cơm gia đình đến các bữa tiệc bên ngoài. Không nằm ngoài quy luật đó, sự dịch chuyển của xu hướng tiêu thụ dầu mỡ trong chế độ ăn cũng thể hiện rõ nét, bao gồm sự tăng vọt về số lượng và sự ưu tiên thiên lệch ngày càng rõ rệt đối với một số loại chất béo nhất định.

Xem thêm