Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tổng quan về sử dụng chất

Nhiều người không hiểu tại sao chúng ta bị nghiện, phải dùng chất gây nghiện.

Tổng quan về sử dụng chất

Lạm dụng chất có thể đơn giản được định nghĩa là việc sử dụng gây hại bất kỳ các chất nào nhằm mục đích thay đổi cảm xúc. “Chất” ở đây có thể bao gồm rượu và các loại thuốc khác (hợp pháp hoặc không hợp pháp) cũng như một số chất hoàn toàn không phải dạng chất khác.

“Lạm dụng” ở đây được xem là kết quả của việc bạn sử dụng một chất nào đó với mục đích không hợp lý, không được khuyến cáo sử dụng hoặc khi bạn dùng nó nhiều hơn liều đã được bác sĩ kê đơn.

Theo định nghĩa của Hệ thống chẩn đoán và thống kê các rối loạn tâm thần 5 (DSM-5), một vài người có thể sử dụng một số loại chất nào đó mà không bị nghiện hoặc thậm chí là không có bất kỳ rối loạn sử dụng chất nào.

Sử dụng có hại là gì?

Các nhà nghiên cứu cho biết, việc sử dụng được biến thành “lạm dụng” khi sử dụng quá nhiều, lặp đi lặp lại gây ra sự suy giảm và các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng cho cơ thể như:

  • Các vấn đề về sức khỏe. 
  • Khuyết tật. 
  • Không hoàn thành các nhiệm vụ được giao. 
  • Khả năng kiểm soát kém. 
  • Sử dụng mang tính nguy cơ. 
  • Các vấn đề về xã hội. 

Theo một cách nói khác, nếu bạn uống rượu bia tới mức cơ thể nôn nao, sử dụng thuốc đến mức không đi học hay đi làm được; hút cần sa nhiều đến mức đánh mất cả bạn bè; sử dụng nhiều hơn mức độ quy định thì việc sử dụng của bạn có thể đã vượt sang mức “lạm dụng”.

Nguy cơ từ các loại thuốc bất hợp pháp.

Nhìn chung khi nhắc đến lạm dụng chất, đa số mọi người đều đang muốn nhắc đến việc sử dụng các loại thuốc bất hợp pháp.

Các loại thuốc bất hợp pháp không đơn giản chỉ làm thay đổi tâm trạng mà còn có thể khiến bạn suy giảm khả năng đưa ra nhận xét, làm méo mó nhận thức và phản ứng chậm với sự việc hàng ngày. Tất cả những điều này sẽ khiến bạn gặp nguy hiểm, tai nạn hoặc chấn thương. Các loại thuốc này buộc phải cấm sử dụng ngay từ đầu vì chúng có khả năng gây nghiện hoặc có thể gây ra các ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe.

Việc sử dụng bất kỳ loại chất bất hợp pháp nào cũng đều nguy hiểm và bị coi là “lạm dụng”.

Sử dụng với mục đích giải trí có phải là lạm dụng?

Một số người cho rằng thỉnh thoảng mới sử dụng hoặc sử dụng cho “vui” thì không có hại và đơn giản là sử dụng chứ không phải lạm dụng. Thành phần ủng hộ mạnh mẽ nhất cho ý kiến này là những người hút cần sa. Những người này cho rằng cần sa không những không gây nghiện mà ngược lại còn mang đến nhiều lợi ích, không giống như các loại thuốc “độc hại” khác.

Tuy nhiên các nghiên cứu gần đây đã chỉ ra rằng cần sa có thể gây tác hại lớn về mặt thể chất, tinh thần và tâm lý hơn người ta tưởng. Hằng năm, các nghiên cứu được tiến hành đều cho ra kết quả chứng minh rằng việc sử dụng cần sa trong một thời gian dài là có hại cho sức khỏe.

Thêm vào đó, báo cáo của Viện nghiên cứu Quốc gia về Lạm dụng thuốc (NIDA) nêu rõ rằng những người sử dụng cần sa có thể trở nên lệ thuộc về mặt tâm lý và rồi từ đó sẽ dẫn đến nghiện. NIDA ước tính cứ 7 người sử dụng cần sa thì có 1 người phải lệ thuộc vào nó.

Sau đây là các loại thuốc bất hợp pháp thường bị lạm dụng nhiều nhất (theo thứ tự) tại Mỹ:

  • Cần sa. 
  • Hàng đá. 
  • Cocain. 
  • Thuốc gây ảo giác. 
  • Thuốc lắc hay ma túy Molly. 
  • Heroin. 

Thông tin chi tiết tham khảo thêm tại: Lạm dụng chất gây nghiện ở thanh thiếu niên

Thanh Hà - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (theo very well)
Bình luận
Tin mới
  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

  • 13/12/2025

    4 lý do ăn chuối có thể gây đau dạ dày và cách phòng ngừa

    Khi nói đến những thực phẩm dễ tiêu hóa, chuối thường nằm trong danh sách hàng đầu và thường được khuyên dùng để làm dịu cơn đau dạ dày. Vậy tại sao một số người lại đau dạ dày khi ăn chuối?

  • 13/12/2025

    Hạ đường huyết: Cơ chế, triệu chứng và hướng xử trí hiệu quả

    Hạ đường huyết là một trong những nỗi lo thường trực của người mắc bệnh tiểu đường. Đây không chỉ là một chỉ số trên máy đo, mà là một tình trạng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào, khiến cơ thể bạn kiệt sức và mất kiểm soát. Hiểu rõ về hạ đường huyết không chỉ giúp bạn chủ động phòng tránh mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chính mình.

  • 12/12/2025

    Ngược dòng thời gian để tri ân bạn cũ, chào mừng bạn mới

    Sức khỏe luôn là món quà vô giá và Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tự hào được đồng hành cùng bạn trong hành trình gìn giữ món quà ấy.

  • 12/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu hợp chất chống oxy hóa bảo vệ mạch máu

    Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để bảo vệ mạch máu. Việc lựa chọn thực phẩm đúng là nền tảng giúp kiểm soát các nguy cơ như rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…

  • 12/12/2025

    Lối sống lành mạnh cho người cao tuổi trong tiết trời se lạnh

    Khi mùa thu đến, không khí se lạnh và sự thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm tạo nên những thách thức cho sức khỏe, đặc biệt đối với người cao tuổi. Với hệ miễn dịch suy giảm và nguy cơ cao mắc các bệnh lý mạn tính, người cao tuổi cần một lối sống lành mạnh để duy trì thể chất và tinh thần. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách xây dựng chế độ dinh dưỡng, tập luyện phù hợp và các biện pháp phòng bệnh hiệu quả để đảm bảo sức khỏe người cao tuổi mùa thu.

  • 11/12/2025

    5 loại rau củ có hàm lượng protein cao bất ngờ, vượt cả trứng

    Ít ai ngờ rằng, nguồn protein không chỉ đến từ thịt hay trứng. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy, một số loại rau củ có khả năng 'vượt mặt' trứng về hàm lượng protein trên mỗi khẩu phần ăn.

  • 11/12/2025

    3 cách đơn giản để loại bỏ chứng ợ nóng

    Ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực hoặc cổ họng, thường kèm theo vị chua, và là triệu chứng của trào ngược axit. Một số biện pháp tự nhiên tại nhà và thuốc không kê đơn có thể giúp giảm ợ nóng, và một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm tình trạng ợ nóng.

Xem thêm