Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thương tích từ tai nạn giao thông đường bộ

Thời điểm nghỉ lễ cũng là khoảng thời gian gia tăng các vụ tai nạn giao thông, nhất là giao thông đường bộ. Thói quen sử dụng rượu bia và tâm lý tham gia giao thông ngày tết làm tăng các nguy cơ xảy ra tai nạn. Tai nạn giao thông đường bộ là nguyên nhân dẫn gây ra thiệt hại đáng kể không những cho bản thân cá nhân mà còn cho gia đình và nền kinh tế.

Những con số báo động

  • Xấp xỉ 1,35 triệu người chết mỗi năm về tai nạn giao thông đường bộ. Khoảng 20 đến 50 triệu người mang các thương tật sau khi gặp phải tai nạn giao thông đường bộ
  • Chương trình nghị sự vì sự phát triển bền vững đặt ra mục tiêu giảm 1 nửa số trường hợp tử vong và thương tật do tai nạn giao thông đường bộ vào năm 2020
  • Tai nạn giao thông đường bộ tiêu tốn tại mỗi quốc gia khoảng 3% tổng sản phẩm quốc nội (GDP)
  • Hơn 1 nửa các trường hợp tử vong do tai nạn giao thông đường bộ xảy ra ở những người dễ bị tổn thương khi tham gia giao thông: người đi bộ, người đi xe đạp, người đi xe máy
  • 93% các trường hợp tử vong trên toàn thế giới xảy ra ở các nước thu nhập thấp và thu nhập trung bình, mặc dù các quốc gia này chỉ chiếm xấp xỉ 60% số lượng phương tiện giao thông toàn cầu
  • Thương tích do tai nạn giao thông đường bộ dẫn đầu danh sách các nguyên nhân tử vong ở trẻ em và thanh thiếu niên khoảng 5 – 29 tuổi.

Ai là những người có nguy cơ?

Tình trạng kinh tế xã hội: hơn 90% tai nạn giao thông đường bộ xảy ra tại các nước thu nhập thấp và trung bình. Thậm chí ở các nước thu nhập cao, những người ở các vùng có tình trạng kinh tế xã hội thấp hơn cũng sẽ có nguy cơ cao hơn gặp phải tai nạn giao thông đường bộ.

Tuổi: các thương tật trong tai nạn giao thông đường bộ dẫn đầu danh sách các nguyên nhân gây tử vong ở trẻ em và thanh thiếu niên từ 5 đến 29 tuổi.

Giới: đối với thanh thiếu niên, nam giới có nguy cơ gặp tai nạn giao thông đường bộ cao hơn nữ giới. Khoảng ¾ các trường hợp tử vong do tai nạn giao thông đường bộ ở thanh thiếu niên dưới 25 tuổi, những người có khả năng thiệt mạng cao gấp 3 lần nữ giới khi gặp phải tai nạn giao thông đường bộ.

Các nguy cơ

Hệ thống an toàn: giảm thiểu các lỗi của con người

Hệ thống đảm bảo an toàn đường bộ có nhiệm vụ đảm bảo an toàn trong việc di chuyển của tất cả các đối tượng sử dụng. Nền tảng của những hệ thống này là đường di chuyển an toàn, hành lang đường bộ an toàn, tốc độ an toàn, phương tiện an toàn, người điều khiển an toàn và tất cả các yếu tố đó phải được giải quyết đồng thời để giảm tử vong và thương tật do tai nạn giao thông đường bộ.

Tốc độ

  • Sự gia tăng tốc độ trung bình có liên quan trực tiếp đến việc gia tăng tai nạn giao thông đường bộ và mức độ nghiêm trọng của các tai nạn này. Ví dụ: cứ mỗi 1% gia tăng của tốc độ trung bình sẽ gia tăng 4% khả năng tử vong do tai nạn và 3% mức độ nghiêm trọng của các tai nạn. Nguy cơ tử vong ở người đi bộ do bị ô tô đâm trực diện sẽ tăng nhanh – lên 4,5 lần khi tốc độ trung bình tăng từ 50km/h lên 65km/h.
  • Khả năng tử vong do tai nạn giữa ô tô với ô tô là 85% nếu ở mức tốc độ 65km/h.

Lái xe dưới sự ảnh hưởng của rượu và các chất tâm thần khác

  • Trong các trường hợp sử dụng rượu bia khi lái xe, nguy cơ tai nạn giao thông đường bộ bắt đầu xuất hiện ở mức thấp của nồng độ cồn trong máu (BAC) và gia tăng các dấu hiệu khi lái xe có BAC từ 0,04% đổ lên
  • Trong các trường hợp sử dụng chất gây nghiện khi lái xe, nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông tăng ở các mức độ khác nhau tùy thuộc vào loại thuốc gây nghiện được sử dụng. Ví dụ, nguy cơ xảy ra tai nạn chết người xảy ra ở những người đã sử dụng thuốc chứa amphetamines cao gấp 5 lần nguy cơ của người không sử dụng
     

Không sử dụng mũ bảo hiểm khi đi xe máy, dây đai an toàn khi đi ô tô, ghế nâng cho trẻ em

  • Sử dụng mũ bảo hiểm có thể làm giảm 42% nguy cơ tử vong và 69% nguy cơ tổn thương tại vùng đầu khi xảy ra tai nạn giao thông đường bộ
  • Thắt dây đai an toàn giảm nguy cơ tử vong của người sử dụng ô tô khi xảy ra tai nạn, với 45 – 50% của người ngồi trước và 25% của người ngồi hàng ghế sau
  • Đàm thoại rảnh tay khi lái xe không an toàn hơn dùng tay nghe điện thoại khi lái xe, và nhắn tin trong khi lái xe làm gia tăng khả năng xảy ra tai nạn

Hạ tầng đường bộ không đảm bảo an toàn: hạ tầng giao thông đường bộ nên được thiết kế giúp lái xe tập trung. Điều này có nghĩa cần có đầy đủ cho cả người đi bộ, đi xe đạp, đi xe máy. Việc có các thành phần khác nhau giúp làm giảm nguy cơ chấn thương và tại nạn giữa các đối tượng cùng tham gia giao thông.

Phương tiện không đảm bảo: phương tiện an toàn đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn các vụ tai nạn và giảm khả năng chấn thương nghiêm trọng. Có một số quy định của Liên Hợp Quốc về an toàn phương tiện, nếu áp dụng cho các quốc gia theo tiêu chuẩn sản xuất và sản xuất, sẽ có khả năng cứu nhiều mạng sống. Các quy định bao gồm yêu cầu các nhà sản xuất xe phải đáp ứng các quy định về tác động phía trước và bên, bao gồm kiểm soát ổn định điện tử (để tránh lái quá tay) và để đảm bảo túi khí và dây an toàn được trang bị trong tất cả các xe. Nếu không có các tiêu chuẩn cơ bản này, nguy cơ chấn thương giao thông - cả cho những người ngồi trong xe và những người bên ngoài đều gia tăng đáng kể.

Khắc phục sau sự cố không đầy đủ: sự chậm trễ trong việc phát hiện và khắc phục cho những người liên quan đến vụ tai nạn giao thông đường bộ làm tăng mức độ nghiêm trọng của thương tích. Chăm sóc chấn thương sau khi một vụ tai nạn xảy ra rất nhạy cảm với thời gian: chậm trễ 1 phút có thể tạo ra sự khác biệt giữa sự sống và cái chết. Cải thiện chăm sóc sau tai nạn đòi hỏi phải đảm bảo khai thác tiền sử kịp thời và cải thiện chất lượng của cả khai thác tiền sử và phía bệnh viện, chẳng hạn như thông qua các chương trình đào tạo chuyên gia.

Thực thi luật giao thông không đầy đủ: nếu luật giao thông về lái xe khi uống rượu, đeo dây an toàn, giới hạn tốc độ, mũ bảo hiểm và hạn chế trẻ em không được thực thi, không thể giảm thiểu tử vong và thương tích giao thông đường bộ liên quan đến hành vi cụ thể. Thực thi hiệu quả bao gồm thiết lập, cập nhật thường xuyên và thực thi luật pháp ở cấp quốc gia, thành phố và địa phương nhằm giải quyết các yếu tố rủi ro. Nó cũng bao gồm định nghĩa của hình phạt thích hợp.

Làm gì để giải quyết tai nạn giao thông đường bộ?

Tai nạn giao thông đường bộ có thể được ngăn chặn. Chính phủ cần phải hành động để giải quyết an toàn đường bộ một cách toàn diện. Điều này đòi hỏi sự tham gia của nhiều lĩnh vực như giao thông, cảnh sát, y tế, giáo dục và các hành động nhằm giải quyết sự an toàn của đường di chuyển, xe cộ và người đi đường.

Các biện pháp can thiệp hiệu quả bao gồm thiết kế cơ sở hạ tầng an toàn hơn và kết hợp các tính năng an toàn đường bộ vào quy hoạch sử dụng đất và giao thông, cải thiện các tính năng an toàn của phương tiện, cải thiện khắc phục sự cố sau va chạm cho nạn nhân, thiết lập và thực thi luật và nâng cao nhận thức cộng đồng.

Tham khảo thêm thông tin tại: Ma túy, rượu và lái xe liên quan đến nhau thế nào?

Ts.Bs. Trương Hồng Sơn và Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Tổng hợp từ WHO
Bình luận
Tin mới
  • 26/04/2024

    Tại sao cần tiêm vaccine phòng uốn ván?

    Uốn ván là một căn bệnh nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cơ và dây thần kinh của cơ thể nhưng có thể phòng ngừa được. Nó thường gây co thắt, tạo cảm giác đau đớn và cứng cơ hàm. Uốn ván là một bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng có thể đe dọa tính mạng và dễ dàng phòng ngừa bằng tiêm chủng. Nguyên nhân là do độc tố được tạo ra bởi bào tử của vi khuẩn Clostridium tetani. Những vi khuẩn này sống trong môi trường, bao gồm cả trong đất, bụi và phân động vật.

  • 26/04/2024

    Vì sao da đầu đổ nhiều mồ hôi và cách cải thiện?

    Da đầu đổ nhiều mồ hôi khiến tóc bết, khó chịu, ngứa ngáy và tăng nguy cơ các bệnh về da. Tìm hiểu nguyên nhân tình trạng nhiều mồ hôi da đầu cũng như cách khắc phục tại nhà.

  • 26/04/2024

    Nguyên nhân khiến da mỏng hơn

    Làn da mỏng manh là làn da dễ bị nẻ và tổn thương. Đó là một vấn đề phổ biến ở người lớn tuổi. Khi bạn già đi, các lớp da của bạn sẽ mỏng đi và trở nên mỏng manh hơn. Tuy nhiên, có một số yếu tố khác ảnh hưởng đến độ dày của da. Ngay cả những rối loạn và việc sử dụng thuốc cũng có thể góp phần làm mỏng da.

  • 25/04/2024

    10 mẹo để loại bỏ nếp nhăn biểu cảm

    Nếp nhăn biểu cảm là những đường nhăn trên khuôn mặt xuất hiện khi chúng ta cử động cơ mặt. Chúng thường xuất hiện ở những vùng da mỏng manh như trán, giữa hai lông mày và xung quanh mắt và miệng.

  • 25/04/2024

    Dấu hiệu cho thấy cơ thể đang thiếu hụt protein

    Protein là một chất dinh dưỡng rất quan trọng đối với sức khỏe. Khi cơ thể thiếu hụt protein sẽ xuất hiện một số dấu hiệu cảnh báo..

  • 25/04/2024

    Dùng thuốc an toàn khi đang cho con bú

    Nếu bạn đang cho con bú sữa mẹ, bạn đang cho con bạn một khởi đầu khỏe mạnh. Tuy nhiên, nếu cần dùng thuốc, bạn có thể thắc mắc về việc thuốc có thể ảnh hưởng đến sữa mẹ như thế nào. Bài viết dưới đây là những gì bạn cần biết.

  • 25/04/2024

    Cẩn trọng với thói quen bóc da môi

    Bóc da môi là một thói quen không lành mạnh phổ biến ở nhiều người. Dù là vô tình hay hữu ý, nó có thể gây ảnh hưởng xấu đến sự khỏe đẹp của đôi môi.

  • 25/04/2024

    Tập thể dục khi mang thai

    Duy trì thói quen tập thể dục thường xuyên trong suốt thai kỳ có thể giúp bạn khỏe mạnh và cảm thấy tốt nhất. Tập thể dục cũng có thể cải thiện tư thế của bạn và giảm một số khó chịu thường gặp như đau lưng và mệt mỏi. Một số bằng chứng cho thấy tập thể dục có thể ngăn ngừa bệnh tiểu đường thai kỳ (bệnh tiểu đường phát triển trong thai kỳ), giảm căng thẳng và tăng cường sức chịu đựng cần thiết cho quá trình chuyển dạ và sinh nở.

Xem thêm