Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Thuốc giảm đau opioid và táo bón

Thuốc giảm đau loại opioid là loại thuốc giảm đau hiệu quả. Loại opioid đầu tiên được sản xuất với lượng lớn là morphine, có nguồn gốc từ nhựa cây thuốc phiện. Morphine vẫn được sử dụng ngày nay; tuy nhiên có nhiều loại thuốc giảm đau opioid khác. Một số thuốc dùng morphine như thành phần hoạt hóa, một số khác lại dùng morphine dưới dạng tổng hợp, có nghĩa nó có tác dụng như morphine nhưng được tạo ra trong phòng thí nghiệm và không chứa morphine.

Opioid thường được sử dụng để giảm đau sau phẫu thuật, do có tác dụng giảm đau ngay lập tức. Không may là tất cả các loại opioid, cho dù có chứa morphine hay tổng hợp đều có tác dụng phụ là gây táo bón.

Táo bón là gì?

Táo bón là tình trạng khi một người có ít hơn 3 lần đi đại tiện một tuần hoặc gặp khó khăn khi đi đại tiện do phân cứng và khô. Mỗi người có đặc điểm đại tiện khác nhau. Với một người thường đi cầu 2 lần/ ngàythì việc đi 5 lần/tuần là sự thay đổi đột ngột và có thể chỉ điểm táo bón. Với một người thường có phân lỏng, thì việc phân trở nên rắn và đau khi đi đại tiện có thể là dấu hiệu của thay đổi đáng kể

Opioid gây táo bón thế nào?

Có nhiều lí do tại sao nhóm thuốc opioid lại gây táo bón. Những thuốc này có thể giảm sự chuyển động của thức ăn trong ống tiêu hóa, khiến cơ thể có nhiều thời gian để loại bỏ nước ra khỏi thức ăn hơn. Điều này có thể dẫn đến tình trạng phân khô hơn bình thường. Cũng có giả thiết cho rằng opioid làm tăng lượng nước được hấp thu từ ống tiêu hóa, dẫn đến phân khô hơn.

Những thuốc này cũng có thể giảm nhu cầu đi đại tiện, lại làm dài thời gian loại bỏ nước ra khỏi phân của cơ thể.

Ngăn táo bón là chìa khóa

Bệnh nhân dùng thuốc opioid nên dự phòng tình trạng táo bón xảy ra, hơn là điều trị táo bón. Táo bón có thể gây khó chịu hoặc thậm chí đau, và nên được tránh khi có thể.

Có nhiều cách bạn có thể dự phòng táo bón khi dùng thuốc opioid. Trước tiên, không nên dùng nhiều thuốc hơn cần thiết vì liều cao hơn có thể làm tăng nguy cơ táo bón. Cố gắng giữ cơ thể đủ nước là điều quan trọng nhất trong việc dự phòng táo bón. Uống thuốc với thật nước và tiếp tục uống nước trong ngày. Khuyến cáo uống 2 lít nước một ngày có thể không đủ nếu bạn đang dùng thuốc opioid. Tránh đồ uống chứa caffein do chúng làm tăng mất nước và chống lại nỗ lực tăng lượng nước nạp vào của bạn.

Ăn uống cũng rất quan trọng bởi những gì bạn ăn có thể làm tăng hoặc giảm nguy cơ táo bón.

Tăng lượng chất xơ bằng việc ăn hoa quả, rau củ, chọn loại tự nhiên nếu có thể. Cả quả cam sẽ có tác dụng hơn chỉ dùng nước cam ép bỏ tép. Bạn cũng có thể thêm chất xơ vào bữa ăn bằng thực phẩm bổ sung chất xơ, nhưng nhớ rằng thêm thực phẩm bổ sung chất xơ có thể làm tăng nguy cơ táo bón nếu bạn uống ít nước. Thuốc nhuận tràng có thể ngăn táo bón. Nếu bạn được phẫu thuật, tham khảo ý kiến bác sĩ phẫu thuật trước khi sử dụng thực phẩm bổ sung chất xơ hoặc thuốc nhuận tràng. Tránh các loại thức ăn gây táo bón. Với nhiều người, pho mát, và chế độ ăn quá nhiều thịt, ít rau củ cũng có thể dẫn đến chứng táo bón.

Hoạt động thể chất, ví dụ như đi bộ đã được chứng minh có thể làm giảm nguy cơ táo bón.

Điều trị táo bón

Nếu bạn bị táo bón, lời khuyên trong việc dự phòng táo bón ở trên vẫn được áp dụng cho bạn. Tăng cường uống nước cũng như thay đổi chế độ ăn và thêm chất xơ vào bữa ăn là vô cùng cần thiết,

Các cách điều trị táo bón phổ biến

  • Thụt tháo
  • Thuốc nhuận tràng
  • Thuốc làm mềm phân
  • Thực phẩm bổ sung chất xơ
  • Magie citrate
  • Glycerine nhét hậu môn

Có nhiều loại thuốc không theo đơn hoặc theo đơn có thể điều trị táo bón nhưng nếu bạn đã từng phẫu thuật, bạn nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng thuốc. Quá nhiều thuốc hoặc điều trị quá đà có thể gây co thắt, đau, tiêu chảy.

Táo bón không nên bỏ qua. Nó có thể dẫn đến những dạng táo bón nguy hiểm hơn được gọi là phân đóng khối, trong trường hợp đó, những khối phân cần được loại bỏ.

Tham khảo thêm bài viết Vitamin làm giảm chứng táo bón

CTV Võ Dung - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Verywell
Bình luận
Tin mới
  • 11/07/2025

    Những dấu hiệu của tình yêu thái quá và cách xử lý

    Việc ai đó thể hiện tình cảm với bạn có thể khiến bạn cảm thấy vui vẻ và phấn khích khi bạn đang trong giai đoạn đầu của một mối quan hệ mới. Tuy nhiên, điều quan trọng là phải phân biệt sự mới lạ của một mối quan hệ mới với các hành vi thái quá.

  • 10/07/2025

    Vận động cùng con - giải pháp gắn kết tình cảm gia đình

    Trong cuộc sống hiện đại, khi thời gian dành cho gia đình ngày càng bị thu hẹp bởi công việc và các thiết bị điện tử, việc tìm kiếm một hoạt động vừa tốt cho sức khỏe vừa giúp gắn kết tình cảm cha con trở nên cần thiết hơn bao giờ hết.

  • 10/07/2025

    Cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng

    Những ngày hè đầy nắng là thời điểm lý tưởng để đưa trẻ ra ngoài chơi, đi biển, cắm trại, picnic,... Tuy nhiên, dành quá nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể khiến trẻ dễ bị cháy nắng. Cháy nắng nặng không chỉ gây khó chịu mà còn có thể làm tăng nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe về da cho trẻ. Cùng đọc bài viết sau đây để biết cách phòng tránh và xử trí khi trẻ bị cháy nắng.

  • 09/07/2025

    Đau đầu do thời tiết nóng bức: Nguy cơ tiềm ẩn và giải pháp phòng ngừa hiệu quả

    Mùa hè mang theo những ngày nắng kéo dài, không khí oi bức và nền nhiệt độ cao, tạo nên nhiều thách thức đối với sức khỏe con người. Một trong những ảnh hưởng phổ biến nhưng ít được chú ý là tình trạng đau đầu do nóng.

  • 08/07/2025

    Các nguồn cung cấp chất béo cho cơ thể

    Chất béo là một trong ba nhóm dưỡng chất thiết yếu, cùng với carbohydrate và protein, có vai trò vô cùng quan trọng trong hoạt động sống của cơ thể con người.

  • 08/07/2025

    Đột quỵ nhiệt: Nguy hiểm tiềm ẩn trong mùa nắng nóng

    Mùa hè đến, cái nắng gay gắt không chỉ khiến cơ thể mệt mỏi mà còn tiềm ẩn những mối nguy hiểm khôn lường đối với sức khỏe, trong đó đột quỵ nhiệt là một trong những tình trạng đáng lo ngại nhất.

  • 08/07/2025

    Loại cá nhỏ bé có nhiều lợi ích với sức khỏe

    Cá cơm là một nguồn dinh dưỡng ấn tượng, mang lại những lợi ích sức khỏe đáng ngạc nhiên.

  • 08/07/2025

    Kháng sinh và những điều cần biết cho người trưởng thành

    Kháng sinh (hay thuốc kháng sinh) đóng vai trò then chốt trong y học hiện đại, giúp điều trị hiệu quả các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn.

Xem thêm