Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Tầm quan trọng của vaccin bại liệt

Bại liệt là một bệnh nhiễm trùng gây ra bởi một loại virus sống trong đường tiêu hóa, là một trong những nguyên nhân gây tàn tật hàng đầu tại Mỹ và nhiều quốc gia.

Bệnh bại liệt trẻ em là một bệnh truyền nhiễm do virus bại liệt lây qua đường tiêu hóa gây ra. Virus sẽ gây viêm sừng trước tủy sống, rồi dẫn đến bị liệt hai chi dưới, nếu không điều trị kịp thời sẽ bị tàn tật vĩnh viễn. Bệnh thường gặp ở trẻ từ 1-5 tuổi và hay xuất hiện ở mùa hè thu.

Hiện nay chúng ta có thể phòng bệnh này bằng vaccin bại liệtKể từ khi được đưa vào chương trình tiêm chủng quốc gia vào năm 1955, bệnh bại liệt đã được thanh toán ở Mỹ và nhiều quốc gia trên thế giới. Tuy nhiên, ở một số quốc gia bệnh vẫn còn khá phổ biến. Vì lý do đó, vaccin phòng bại liệt vẫn là một trong những vaccin bắt buộc nằm trong chương trình tiêm chủng quốc gia cho trẻ em.

Vaccin bại liệt được sử dụng như thế nào?

Trước năm 2000, vaccin bại liệt đường uống làm từ các virus sống (OPV) được sử dụng trên toàn thế giới. Mặc dù các vaccin sống tỏ ra khá hiệu quả trong việc bảo vệ cơ thể chống bệnh bại liệt, nhưng có một số ca mắc bại liệt hàng năm lại do chính bản thân vaccin sống gây ra. Vào năm 2000, Bộ y tế Hoa Kỳ đã đổi sang dạng vaccin bại liệt làm bất hoạt (IPV). Việc sử dụng vaccin làm từ virus đã được làm bất hoạt không có khả năng gây bệnh, vaccin IPV được sử dụng dưới dạng tiêm ở tay hoặc chân.

Những đối tượng cần tiêm vaccin bại liệt

Tất cả mọi người nên được tiêm vaccin bại liệt khi còn nhỏ. Trẻ em nên được tiêm 4 liều vaccin IPV tại các thời điểm sau:

  • 1 liều vào lúc 2 tháng tuổi
  • 1 liều vào lúc 4 tháng tuổi
  • 1 liều vào lúc 6 – 18 tháng tuổi
  • 1 liều nhắc lại vào 4 – 6 tuổi

IPV có thể được tiêm vào cùng thời điểm với các loại vaccin khác.

Do hầu như tất cả mọi người đều đã được tiêm vaccin khi còn nhỏ nên việc chủng ngừa bại liệt thường xuyên là không được khuyến cáo đối với người trên 18 tuổi. Tuy nhiên, 3 nhóm đối tượng có nguy cơ cao tiếp xúc với virus bại liệt nên cân nhắc về việc dùng nhắc lại bao gồm:

  • Những người đi du lịch tới các khu vực vẫn tồn tại bệnh bại liệt
  • Những người làm việc trong các phòng thí nghiệm có tiếp xúc với virus bại liệt
  • Những nhân viên y tế có tiếp xúc gần với những người có thể bị nhiễm virus bại liệt

Nếu bạn nằm trong một trong 3 nhóm đối tượng trên, bạn nên đi tiêm nhắc lại vaccin. Trường hợp bạn chưa từng được tiêm vaccin phòng bại liệt, bạn nên tiêm 3 liều vaccin bại liệt IPV:

  • Liều thứ nhất vào bất cứ thời điểm nào
  • Liều thứ hai sau từ 1 – 2 tháng
  • Liều thứ ba sau 6 – 12 tháng tiếp theo sau liều thứ hai

Nếu bạn đã từng sử dụng 1 – 2 liều vaccin bại liệt trước kia, bạn vẫn nên tiêm nốt 1 - 2 mũi còn lại.

Những đối tượng không nên sử dụng vaccin  bại liệt

  • Những đối tượng đã từng bị dị ứng nghiêm trọng với vaccin bại liệt
  • Những đối tượng đã từng bị dị ứng nghiêm trọng với các kháng sinh như streptomycin, polymyxin B, neomycin

Mặc dù chưa ghi nhận tác dụng phụ nào trên đối tượng phụ nữ mang thai đã được sử dụng vaccin, tuy nhiên phụ nữ có thai nên tránh tiêm vaccin bại liệt nếu có thể. Những bà bầu thuộc một trong ba nhóm khuyến cáo nên tiêm vaccin nêu trên nên trao đổi với bác sỹ về việc tiêm một liều vaccin IPV theo lịch dành cho người lớn.

Những tác dụng không mong muốn của vaccin bại liệt

Một số người sau khi tiêm vaccin bại liệt có thể bị đau, sưng đỏ tại vị trí tiêm. Tuy nhiên, hầu hết mọi người sẽ không gặp phải bất cứ tác dụng phụ nghiêm trọng nào. 

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 10 cách giảm đau cho trẻ khi đi tiêm chủng

Bình luận
Tin mới
  • 03/07/2025

    10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng

    Nhiễm ký sinh trùng có thể dẫn đến một loạt các vấn đề sức khỏe như các triệu chứng về tiêu hóa không rõ nguyên nhân, ngứa, thiếu máu, đau cơ và khớp, ăn không thấy no,… Cùng tìm hiểu về 10 dấu hiệu cho thấy có thể bạn đang nhiễm ký sinh trùng qua bài viết sau đây!

  • 02/07/2025

    Lý do nước dừa là thức uống tự nhiên kỳ diệu

    Nước dừa có thành phần dinh dưỡng đặc biệt và nhiều lợi ích cho sức khỏe như cung cấp chất điện giải, giúp hạ huyết áp... Đây là lý do nước dừa ngày càng trở thành lựa chọn phổ biến của nhiều người.

  • 02/07/2025

    Tất tần tật về trà thảo mộc

    Dù là trà đen, trà xanh, trà trắng hay trà ô long, trà nóng hay trà đá đều có nguồn gốc từ cây trà, Camellia sinensis. Nhưng trà thảo mộc thì khác. Trà thảo mộc bắt nguồn từ việc ngâm nhiều loại hoa, lá hoặc gia vị trong nước nóng. Hầu hết các loại trà này đều không có caffeine. Bạn có thể bắt đầu bằng những túi trà làm sẵn hoặc ngâm các nguyên liệu rời và sau đó lọc bỏ bã.

  • 01/07/2025

    Sự thật về phương pháp thải độc bằng nước cốt chanh

    Nhiều người thực hiện thải độc cơ thể theo hướng dẫn truyền miệng và trên các nền tảng xã hội... và hiện nay đang dấy lên trào lưu thải độc bằng nước cốt chanh. Vậy sự thật về phương pháp thải độc này như thế nào?

  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Nhận biết và xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

Xem thêm