Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Paraben là gì?

Paraben là các chất hóa học nhân tạo dùng làm chất bảo quản trong nhiều loại sản phẩm bao gồm cả mỹ phẩm, thuốc, và thực phẩm. Paraben có tác dụng kéo dài hạn sử dụng của các sản phẩm cũng như ngăn ngừa sự phát triển của các vi khuẩn có hại và nấm mốc trong sản phẩm.

Paraben là các chất hóa học nhân tạo dùng làm chất bảo quản trong nhiều loại sản phẩm bao gồm cả mỹ phẩm, thuốc, và thực phẩm. Paraben có tác dụng kéo dài hạn sử dụng của các sản phẩm cũng như ngăn ngừa sự phát triển của các vi khuẩn có hại và nấm mốc trong sản phẩm.

Paraben có nguồn gốc từ một chất hóa học gọi là para-hydorxybenzoic (PHBA) có mặt tự nhiên trong các loại rau quả như quả việt quất và cà rốt. PHBA cũng hình thành tự nhiên trong cơ thể qua sự phân giải các axit amin.

Các loại paraben được sản xuất cho hàng tiêu dùng và các sản phẩm chăm sóc cá nhân giống hệt với các loại paraben được tìm thấy trong tự nhiên. Các loại paraben phổ biến nhất bao gồm methylparaben, ethylparaben, propylparaben, butylparaben, isopropylparapen và isobutylparaben.

Phơi nhiễm paraben

Paraben được sử dụng rộng rãi vì chúng cực kì hiệu quả và không gây dị ứng cũng, chi phí sản xuất lại thấp.

Do chất bảo quản này được tìm thấy tự nhiên trong nhiều loại thức ăn, đồ uống, thuốc, mỹ phẩm và các sản phẩm chăm sóc cá nhân, phơi nhiễm paraben xảy ra khi những sản phẩm chứa paraben được ăn vào hoặc được thẩm thấu qua da.

Ở Mỹ, Cục quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) yêu cầu trên tất cả các sản phẩm đều phải ghi rõ danh sách thành phần để người tiêu dùng có thể biết cũng như đưa ra quyết định có sử dụng sản phẩm đó hay không. Các nhà sản xuất mỹ phẩm thì không yêu cầu phải được phê duyệt bởi FDA để phát triển, tiếp thị và bán các sản phẩm cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, nếu một sản phẩm mỹ phẩm hoặc sản phẩm chăm sóc cá nhân bị phát hiện là có nguy hiểm khi sử dụng theo hướng dẫn trên nhãn thì FDA sẽ có hành động và có thể loại bỏ sản phẩm đó khỏi thị trường.

Paraben có nguy hiểm hay không?

Câu trả lời thực sự vẫn chưa rõ ràng và vẫn còn gây tranh cãi. Một trong những câu hỏi còn gây tranh cãi mà người tiêu dùng muốn biết nhất vẫn là: “Liệu paraben có gây ung thư hay không? Và nếu vậy thì lượng paraben là bao nhiêu thì sẽ dẫn đến ung thư?”

Paraben được cho là một chất gây rồi loạn nội tiết, hay còn được gọi là hóa chất bắt chước hormone. Điều đó có nghĩa là cơ thể chúng ta có thể coi paraben như là một hormone. Ví dụ, paraben đã được tìm thấy trong các tế bào ung thư vú, biểu thị rằng paraben có thể đã hoạt động như hormone estrogen.

Với tỉ lệ gia tăng của nhiều loại bệnh ung thư, các chất phụ gia trong thực phẩm và sản phẩm chăm sóc sức khỏe ngày càng được kiểm soát nghiêm ngặt. Một đánh giá khoa học về mỹ phẩm và nguy cơ ung thư được xuất bản năn 2018 đã kết luận rằng không có bằng chứng cho thấy việc sử dụng các sản phẩm có chứa paraben sẽ làm tăng nguy cơ ung thư. Các tác giả của bài nghiên cứu cũng lưu ý rằng vẫn còn nhiều các chất hóa học chưa được kiểm tra có sẵn trong nhiều sản phẩm ở Mỹ. Vì vậy, cần một phương pháp sàng lọc có hiệu quả hơn và giá thành thấp hơn để có thể sàng lọc các sản phẩn mang nguy cơ gây ung thư, ví dụ như paraben.

Thử nghiệm trên chuột đã cho thấy rằng paraben là các chất hóa học có khả năng gây rồi loạn nột tiết. Tuy nhiên, việc gây rối loạn nội tiết thấy trên chuột xảy ra chỉ khi một lượng paraben lớn được đưa vào cơ thể chuột, một lượng lớn hơn rất nhiều so với mức mà con người thường gặp phải. Và cho đến nay, các thử nghiệm lâm sàng trên người đều không cho thấy mối liên quan giữa paraben và sự tăng nguy cơ ung thư.

Dù vậy, các chuyên gia vẫn lo ngại về các tác động tích lũy của việc sử dụng các sản phẩm có chứa paraben. Tuy vẫn còn cần nhiều nghiên cứu để có thể đưa ra bằng chứng xác thực, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa bệnh tật (CDC) báo cáo rằng không có dấu hiệu mạnh mẽ nào cho thấy mức paraben cao trong cơ thể sẽ dẫn gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe.

Tuy nhiên, cũng có những người nhạy cảm với paraben hơn những người khác. Cũng giống như những loại hóa chất mạng nguy cơ khác, những người khác nhau sẽ có mức mẫn cảm và nhạy cảm khác nhau tùy vào nền tảng di truyền của họ.

Nếu người tiêu dùng lo lắng về việc sử dụng các sản phẩm có chứa paraben thì Dr. Edwalds-Gilbert, giáo sư Sinh học tại trường đại học Scripps ở California khuyên rằng việc sử dụng các sản phẩm đó ở mức độ vừa phải là chìa khóa để tránh khỏi những vấn đề sức khỏe khó lường trước.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Rửa mặt bằng nước gạo có lợi gì cho da?

Dương Thùy Anh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Live Science
Bình luận
Tin mới
  • 01/07/2025

    Cách sử dụng dầu dừa điều trị chàm

    Dầu dừa là một chất dưỡng ẩm tự nhiên. Nhiều người bị chàm nhận thấy dầu dừa có tác dụng làm dịu da và giảm các triệu chứng như khô và ngứa.

  • 01/07/2025

    Vai trò của chất béo trong chế độ ăn lành mạnh

    Chất béo thường bị mang tiếng xấu mỗi khi nói về chế độ dinh dưỡng vì cho rằng đó là nguyên nhân gây bệnh tim mạch, tiểu đường hay béo phì. Quan niệm cắt bỏ hoàn toàn chất béo khỏi bữa ăn đã từng phổ biến trong một số khuyến nghị dinh dưỡng. Thực tế, không phải tất cả các chất béo đều có hại.

  • 30/06/2025

    Dùng nghệ và mật ong cùng nhau có tăng lợi ích không?

    Mật ong với nghệ có thể được dùng cùng nhau trong chế độ ăn hằng ngày và thực phẩm bổ sung, vậy tác dụng của chúng có mạnh hơn khi kết hợp?

  • 30/06/2025

    Xử lý vết thương do côn trùng cắn khi đi du lịch: Những điều cần biết

    Du lịch là dịp để khám phá thiên nhiên, trải nghiệm văn hóa và tận hưởng những khoảnh khắc thư giãn. Tuy nhiên, bên cạnh những điều thú vị, các chuyến đi đôi khi cũng tiềm ẩn những rủi ro nhỏ nhưng phiền toái, chẳng hạn như những vết thương do côn trùng cắn

  • 29/06/2025

    Sữa nguyên chất có dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro gì?

    Sữa là nguồn dinh dưỡng quan trọng nên có trong chế độ ăn hằng ngày, trong đó sữa nguyên chất được đánh giá là nguồn cung cấp protein tốt. Tìm hiểu về dinh dưỡng, lợi ích và rủi ro khi tiêu thụ sữa nguyên chất.

  • 29/06/2025

    Làm thế nào để bỏ thói quen dùng điện thoại

    Một số ứng dụng có thể cho bạn biết bạn dành bao nhiêu thời gian cho điện thoại và bạn dành bao nhiêu thời gian cho từng ứng dụng. Ngay cả khi bạn không nghĩ rằng mình sử dụng điện thoại quá nhiều, việc nhìn thấy những con số thống kê tần suất sử dụng có thể khiến bạn muốn đặt điện thoại xuống.

  • 29/06/2025

    Điểm danh 5 loại dầu thực vật mang lại lợi ích sức khỏe tuyệt vời

    Chất béo thường bị hiểu lầm là “kẻ thù” của sức khỏe, đặc biệt là đối với tim mạch và cân nặng. Tuy nhiên, các nghiên cứu gần đây cho thấy không phải tất cả chất béo đều có hại. Ngược lại, một số loại chất béo tốt lại đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì năng lượng, hấp thụ vitamin và bảo vệ cơ thể khỏi viêm nhiễm. Trong đó, dầu ăn có nguồn gốc thực vật như dầu ô liu, dầu bơ, dầu mè... không chỉ mang lại hương vị phong phú cho món ăn mà còn cung cấp các acid béo có lợi cho tim mạch, não bộ và hệ miễn dịch.

  • 28/06/2025

    Người mắc bệnh tim có nên ăn trứng?

    Quan niệm sai về hàm lượng cholesterol trong trứng đã khiến nhiều người, đặc biệt là những người mắc bệnh tim hoặc đái tháo đường, loại bỏ trứng khỏi chế độ ăn uống của mình.

Xem thêm