Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những tác hại của hút thuốc lá gián tiếp – thirdhand smoke

Bên cạnh những ảnh hưởng của khói thuốc trực tiếp đối với người hút thuốc, khói thuốc còn ảnh hưởng đến cả những người xung quanh và rất nhiều yếu tố liên quan. Người hít phải khói thuốc – được coi là hút thuốc lá thụ động – cũng phải chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã chứng minh thêm rằng hút thuốc lá gián tiếp cũng mang tới những ảnh hưởng, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ.

Hút thuốc gián tiếp là gì?

Hút thuốc gián tiếp là một tình trạng tiếp xúc không trực tiếp với khói thuốc nhưng tiếp xúc với các chất trong khói thuốc còn sót lại (chẳng hạn như nicotine và các hóa chất khác) trên quần áo và bề mặt vật dụng sau khi một ai đó hút thuốc. Điều này tạo ra một dư lượng các chất độc hại vẫn còn tồn tại sau khi khói tan và có thể ảnh hưởng đến những ai chạm/tiếp xúc với dư lượng này.

Các nhà khoa học đã chứng minh rằng những hóa chất độc hại tồn tại lâu dài có thể gây ra những ảnh hưởng tới cơ thể - giống hệt như việc hút thuốc chủ động hay hút thuốc thụ động. Các nghiên cứu vẫn tiếp tục được tiến hành để hiểu rõ hơn những tác hại tới sức khỏe, nhưng những bằng chứng hiện tại đủ để cho thấy hút thuốc lá dù ở trạng thái nào cũng đều có mức độ nguy hiểm tương tự nhau.

Khói thuốc lá và ung thư

Hút thuốc lá và ung thư phổi là mối quan hệ rõ ràng và đã được chứng minh từ rất lâu. Gần đây, các nghiên cứu đang điều tra về tình trạng ung thư phổi có “nguyên nhân khó hiểu” – khi ngày càng gia tăng các trường hợp mắc ung thư phổi không có liên quan đến việc hút thuốc lá chủ động hay thụ động. Điều này đặt ra giả thuyết về khả năng của hút thuốc gián tiếp hoàn toàn có thể là nguyên nhân.

Khói thuốc lá có thể làm hỏng DNA

Một số nghiên cứu đã cho thấy tiếp xúc với khói thuốc lá có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực và phá vỡ sự toàn vẹn của DNA trong cơ thể người. Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm đối với tế bào của người trong phòng thí nghiệm thay vì trên thực tế. Tổn thương đến cấp độ DNA là một nguy cơ thực sự nguy hiểm và có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến di truyền.

Dư lượng khói và chất gây ung thư

Khi hút thuốc trong phòng kín hoặc xe hơi, các hóa chất độc hại sẽ bám vào môi trường xung quanh như tường, quần áo và các bề mặt khác – cũng như làn da của chính người hút thuốc. Theo kết quả từ một nghiên cứu được công bố vào năm 2010 cho thấy khi nicotine có trong khói thuốc phản ứng với axit nitrơ trong không khí, chúng sẽ tạo thành các hợp chất có khả năng gây ung thư. Tất nhiên, việc phòng tránh sẽ là rất khó vì thực tế, chúng ta đều tiếp xúc với những hợp chất này bất kể chúng ta cố gắng tránh như thế nào.

Trẻ nhỏ là những đối tượng có nguy cơ cao nhất

Trẻ nhỏ là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi hút thuốc gián tiếp nhất vì tiếp xúc nhiều với các bề mặt như sàn nhà, đồ chơi và trên quần áo của cha mẹ. Hơn nữa, điều này đặc biệt nguy hiểm khi trẻ nhỏ thường có thói quen mút ngón tay và làm gia tăng khả năng tiếp xúc với các hóa chất độc hại.

Loại bỏ “cặn” là rất khó khăn

Dư lượng hóa chất từ khói thuốc tích tụ theo thời gian trên các bề mặt có thể tồn tại trong nhiều tuần, vài tháng hoặc thậm chí là nhiều năm. Theo các chuyên gia, các phương pháp làm sạch thông thường không thể loại bỏ được những “cặn” này – đơn giản nếu chỉ dùng quạt hay máy hút bụi.

Lời khuyên từ các chuyên gia là nếu phơi nhiễm nhiều với khói thuốc, tốt hơn cả là thay thế các bề mặt tiếp xúc nhiều như thảm, sơn lại tường và làm sạch hệ thống thông gió. Tất nhiên, những cách thức này là tốn kém và chúng cũng không thể hiệu quả hoàn toàn, do vậy cách tốt nhất vẫn là ngừng hút thuốc.

Gây ra các nếp nhăn ở da

Hút thuốc có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa bình thường của làn da của bạn, góp phần vào nếp nhăn và những thay đổi khác đối với sự xuất hiện của khuôn mặt. Những thay đổi này bao gồm vết chân chim, các nếp gấp, nước da không đồng đều, sạm da, nếp nhăn sâu và bọng mắt dưới mắt và các nếp nhăn quanh miệng và môi.

Ngoài ra, các hóa chất độc hại cũng làm hỏng cấu trúc của da, ảnh hưởng đến độ đàn hồi và sức khỏe của da. Những ảnh hưởng này không thể tái phục hồi, và do đó nên từ bỏ thuốc càng sớm càng tốt là cách tốt nhất và hiệu quả nhất.

Tham khảo thêm thông tin tại: Hút thuốc lá ảnh hưởng đến vẻ ngoài của bạn như thế nào?

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (tổng hợp) -
Bình luận
Tin mới
  • 14/12/2025

    8 loại hạt giàu magie nên ăn để giúp ngủ ngon

    Đối với người mất ngủ, việc bổ sung đủ magie thông qua ăn uống là một giải pháp hỗ trợ tự nhiên hiệu quả. Trong số đó, các loại hạt là một lựa chọn lành mạnh giàu magie giúp thúc đẩy thư giãn và ngủ ngon hơn.

  • 14/12/2025

    "Nỗi buồn mùa đông" của trẻ

    Sự chuyển giao thời tiết luôn đi cùng những đề kháng của cơ thể. Nhưng sự chuyển giao từ thu sang đông không chỉ đơn thuần là một sự chuyển tiếp: khi mùa đông đến, bầu trời xám xịt, nhiệt độ giảm mạnh, các hoạt động trong mùa đông đặt ra những trở ngại đặc biệt và khó khăn cho các bậc cha mẹ có con cái, đặc biệt hơn là với những đứa trẻ có nhu cầu đặc biệt. Nếu mùa đông là một thử thách khó khăn đối với bạn và gia đình, bạn không đơn độc. Sự thấu hiểu, sáng tạo và chuẩn bị có thể giúp bạn vượt qua mùa này.

  • 14/12/2025

    Workshop "Con chậm tăng cân làm sao để bứt tốc?"

    Workshop dinh dưỡng miễn phí dành cho cha mẹ có con chậm tăng cân, hấp thu kém, nguy cơ suy dinh dưỡng, suy dinh dưỡng

  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

  • 13/12/2025

    4 lý do ăn chuối có thể gây đau dạ dày và cách phòng ngừa

    Khi nói đến những thực phẩm dễ tiêu hóa, chuối thường nằm trong danh sách hàng đầu và thường được khuyên dùng để làm dịu cơn đau dạ dày. Vậy tại sao một số người lại đau dạ dày khi ăn chuối?

  • 13/12/2025

    Hạ đường huyết: Cơ chế, triệu chứng và hướng xử trí hiệu quả

    Hạ đường huyết là một trong những nỗi lo thường trực của người mắc bệnh tiểu đường. Đây không chỉ là một chỉ số trên máy đo, mà là một tình trạng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào, khiến cơ thể bạn kiệt sức và mất kiểm soát. Hiểu rõ về hạ đường huyết không chỉ giúp bạn chủ động phòng tránh mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chính mình.

  • 12/12/2025

    Ngược dòng thời gian để tri ân bạn cũ, chào mừng bạn mới

    Sức khỏe luôn là món quà vô giá và Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tự hào được đồng hành cùng bạn trong hành trình gìn giữ món quà ấy.

  • 12/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu hợp chất chống oxy hóa bảo vệ mạch máu

    Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để bảo vệ mạch máu. Việc lựa chọn thực phẩm đúng là nền tảng giúp kiểm soát các nguy cơ như rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…

Xem thêm