Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những tác hại của hút thuốc lá gián tiếp – thirdhand smoke

Bên cạnh những ảnh hưởng của khói thuốc trực tiếp đối với người hút thuốc, khói thuốc còn ảnh hưởng đến cả những người xung quanh và rất nhiều yếu tố liên quan. Người hít phải khói thuốc – được coi là hút thuốc lá thụ động – cũng phải chịu nhiều ảnh hưởng tiêu cực tới sức khỏe. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã chứng minh thêm rằng hút thuốc lá gián tiếp cũng mang tới những ảnh hưởng, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ.

Hút thuốc gián tiếp là gì?

Hút thuốc gián tiếp là một tình trạng tiếp xúc không trực tiếp với khói thuốc nhưng tiếp xúc với các chất trong khói thuốc còn sót lại (chẳng hạn như nicotine và các hóa chất khác) trên quần áo và bề mặt vật dụng sau khi một ai đó hút thuốc. Điều này tạo ra một dư lượng các chất độc hại vẫn còn tồn tại sau khi khói tan và có thể ảnh hưởng đến những ai chạm/tiếp xúc với dư lượng này.

Các nhà khoa học đã chứng minh rằng những hóa chất độc hại tồn tại lâu dài có thể gây ra những ảnh hưởng tới cơ thể - giống hệt như việc hút thuốc chủ động hay hút thuốc thụ động. Các nghiên cứu vẫn tiếp tục được tiến hành để hiểu rõ hơn những tác hại tới sức khỏe, nhưng những bằng chứng hiện tại đủ để cho thấy hút thuốc lá dù ở trạng thái nào cũng đều có mức độ nguy hiểm tương tự nhau.

Khói thuốc lá và ung thư

Hút thuốc lá và ung thư phổi là mối quan hệ rõ ràng và đã được chứng minh từ rất lâu. Gần đây, các nghiên cứu đang điều tra về tình trạng ung thư phổi có “nguyên nhân khó hiểu” – khi ngày càng gia tăng các trường hợp mắc ung thư phổi không có liên quan đến việc hút thuốc lá chủ động hay thụ động. Điều này đặt ra giả thuyết về khả năng của hút thuốc gián tiếp hoàn toàn có thể là nguyên nhân.

Khói thuốc lá có thể làm hỏng DNA

Một số nghiên cứu đã cho thấy tiếp xúc với khói thuốc lá có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực và phá vỡ sự toàn vẹn của DNA trong cơ thể người. Các nhà nghiên cứu đã thử nghiệm đối với tế bào của người trong phòng thí nghiệm thay vì trên thực tế. Tổn thương đến cấp độ DNA là một nguy cơ thực sự nguy hiểm và có thể làm tăng nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến di truyền.

Dư lượng khói và chất gây ung thư

Khi hút thuốc trong phòng kín hoặc xe hơi, các hóa chất độc hại sẽ bám vào môi trường xung quanh như tường, quần áo và các bề mặt khác – cũng như làn da của chính người hút thuốc. Theo kết quả từ một nghiên cứu được công bố vào năm 2010 cho thấy khi nicotine có trong khói thuốc phản ứng với axit nitrơ trong không khí, chúng sẽ tạo thành các hợp chất có khả năng gây ung thư. Tất nhiên, việc phòng tránh sẽ là rất khó vì thực tế, chúng ta đều tiếp xúc với những hợp chất này bất kể chúng ta cố gắng tránh như thế nào.

Trẻ nhỏ là những đối tượng có nguy cơ cao nhất

Trẻ nhỏ là nhóm đối tượng dễ bị ảnh hưởng bởi hút thuốc gián tiếp nhất vì tiếp xúc nhiều với các bề mặt như sàn nhà, đồ chơi và trên quần áo của cha mẹ. Hơn nữa, điều này đặc biệt nguy hiểm khi trẻ nhỏ thường có thói quen mút ngón tay và làm gia tăng khả năng tiếp xúc với các hóa chất độc hại.

Loại bỏ “cặn” là rất khó khăn

Dư lượng hóa chất từ khói thuốc tích tụ theo thời gian trên các bề mặt có thể tồn tại trong nhiều tuần, vài tháng hoặc thậm chí là nhiều năm. Theo các chuyên gia, các phương pháp làm sạch thông thường không thể loại bỏ được những “cặn” này – đơn giản nếu chỉ dùng quạt hay máy hút bụi.

Lời khuyên từ các chuyên gia là nếu phơi nhiễm nhiều với khói thuốc, tốt hơn cả là thay thế các bề mặt tiếp xúc nhiều như thảm, sơn lại tường và làm sạch hệ thống thông gió. Tất nhiên, những cách thức này là tốn kém và chúng cũng không thể hiệu quả hoàn toàn, do vậy cách tốt nhất vẫn là ngừng hút thuốc.

Gây ra các nếp nhăn ở da

Hút thuốc có thể đẩy nhanh quá trình lão hóa bình thường của làn da của bạn, góp phần vào nếp nhăn và những thay đổi khác đối với sự xuất hiện của khuôn mặt. Những thay đổi này bao gồm vết chân chim, các nếp gấp, nước da không đồng đều, sạm da, nếp nhăn sâu và bọng mắt dưới mắt và các nếp nhăn quanh miệng và môi.

Ngoài ra, các hóa chất độc hại cũng làm hỏng cấu trúc của da, ảnh hưởng đến độ đàn hồi và sức khỏe của da. Những ảnh hưởng này không thể tái phục hồi, và do đó nên từ bỏ thuốc càng sớm càng tốt là cách tốt nhất và hiệu quả nhất.

Tham khảo thêm thông tin tại: Hút thuốc lá ảnh hưởng đến vẻ ngoài của bạn như thế nào?

 

BS. Minh Khánh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (tổng hợp) -
Bình luận
Tin mới
  • 21/11/2025

    Uống matcha có giúp giảm cân không?

    Matcha, loại trà xanh siêu mịn đang trở thành 'ngôi sao' trong thế giới thực phẩm lành mạnh. Không chỉ được yêu thích vì hương vị thanh mát, matcha còn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe, trong đó có hỗ trợ giảm cân. Vậy uống matcha có thực sự giúp giảm cân không?

  • 21/11/2025

    Sự khác nhau giữa đau tim và trụy tim

    Mặc dù cả hai căn bệnh đều cùng xuất phát từ tim nhưng đây là hai căn bệnh khác nhau. Bài viết dưới đây sẽ cho bạn một cái nhìn chi tiết và toàn diện, giúp bạn phân biệt rõ ràng hai khái niệm này, từ nguyên nhân, triệu chứng, cách xử trí ban đầu cho đến hậu quả của chúng.

  • 20/11/2025

    Mùa đông ăn gì giúp da mặt sáng mịn?

    Mùa đông không chỉ khiến không khí lạnh giá mà còn làm làn da trở nên khô ráp, xỉn màu và thiếu sức sống. Gió lạnh cùng độ ẩm thấp khiến da mất nước nhanh, trong khi thói quen ăn đồ chiên rán hoặc thức ăn nhanh lại làm tăng nguy cơ nổi mụn và viêm da...

  • 20/11/2025

    Vì sao bạn thèm đồ ăn mặn?

    Cơ thể con người cần muối (dưới dạng natri ) để tồn tại. Tuy nhiên, hầu hết mọi người đều nạp đủ muối trong chế độ ăn hàng ngày. Nếu bạn không mắc bệnh lý tiềm ẩn gây ra cảm giác thèm muối, hãy cân nhắc giải quyết các yếu tố lối sống để đảm bảo bạn không nạp quá nhiều khoáng chất này.

  • 19/11/2025

    Nên uống nước ép bưởi hay ăn bưởi nguyên múi?

    Nên thưởng thức bưởi nguyên múi hay chế biến thành nước ép để tận dụng tối đa lợi ích sức khỏe là câu hỏi khiến không ít người băn khoăn.

  • 19/11/2025

    11 lời khuyên "Nên - Không nên" khi bạn bị đau đầu gối

    Đau gối là một trong những vấn đề sức khỏe phổ biến, ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống của nhiều người, đặc biệt là người cao tuổi hoặc những ai thường xuyên vận động mạnh.

  • 18/11/2025

    Cách uống hạt chia có lợi cho sức khỏe

    Hạt chia rất nhỏ nhưng chứa nhiều dinh dưỡng và mang lại nhiều lợi ích sức khỏe. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết cách sử dụng hạt chia để mang lại những giá trị vượt trội.

  • 18/11/2025

    6 dấu hiệu cảnh báo loãng xương dễ bị bỏ qua

    Loãng xương được mệnh danh là “kẻ thù thầm lặng”, bởi bệnh tiến triển âm thầm nhưng có thể gây hậu quả nghiêm trọng, đặc biệt là gãy xương và biến dạng cột sống. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu cảnh báo Loãng xương là chìa khóa để phòng ngừa và điều trị hiệu quả.

Xem thêm