Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những rối loạn về phát âm

Những rối loạn về phát âm có thể ảnh hưởng đến cách tạo ra âm thanh để phát âm thành câu hoàn chỉnh. Một số rối loạn về giọng nói cũng có thể được coi là rối loạn phát âm.

Những rối loạn về phát âm

Một trong những rối loạn phát âm phổ biến nhất là nói lắp. Những rối loạn phát âm khác bao gồm:

  • Apraxia: Rối loạn vận ngôn do tổn thương một phần não liên quan đến nói
  • Dysarthria: Rối loạn vận ngôn do những cơ ở miệng, mặt hoặc hệ thống hô hấp trở nên yếu hoặc khó cử động

Một số người bị rối loạn về phát âm có nhận thức được những vấn đề họ muốn nói nhưng không thể nói lên suy nghĩ của mình. Điều này có thể dẫn đến những vấn đề về sự tự tin hoặc gây ra trầm cảm.

Rối loạn phát âm có thể gặp ở cả người lớn và trẻ em. Điều trị sớm có thể chỉnh được những rối loạn này.

Nguyên nhân

Rối loạn phát âm có thể ảnh hưởng đến dây thanh âm, các cơ, dây thần kinh và những cấu trúc khác ở họng.

Nguyên nhân gây ra rối loạn phát âm có thể bao gồm:

  • Tổn thương dây thanh 
  • Tổn thương não
  • Yếu cơ
  • Hô hấp kém
  • Đột quỵ
  • Polyp hoặc hạt xơ ở dây thanh âm
  • Liệt dây thanh âm

Một số bệnh lí hoặc rối loạn phát triển cũng có thể gây ra rối loạn phát âm:

  • Tự kỉ
  • Tăng động giảm chú ý
  • Ung thư miệng
  • Ung thư thanh quản
  • Bệnh Huntington
  • Mất trí nhớ
  • Xơ cứng cột bên teo cơ (hay còn gọi là bệnh Lou Gehrig)
  • Rối loạn phát âm có thể di truyền và phát triển theo thời gian

Triệu chứng

Tùy thuộc vào nguyên nhân gây rối loạn phát âm mà có thể xuất hiện một số triệu chứng khác nhau. Những triệu chứng thường gặp bao gồm:

  • Nói lắp
  • Thêm những âm thanh phụ hoặc từ phụ
  • Kéo dài từ
  • Tạo ra những cử động bất thường khi nói
  • Nháy mắt một vài lần khi nói
  • Thường xuyên dừng lại khi nói
  • Những âm thanh méo mó khi nói
  • Khàn tiếng (giọng nghe như bực tức hoặc nghiêm trọng)

Chẩn đoán

Kiểm tra sàng lọc Denver

Kiểm tra lọc Denver là test được dùng phổ biến nhất được dùng để chẩn đoán rối loạn phát âm; đánh giá sự rõ ràng của phát âm ở trẻ 2-7 tuổi. Test kéo dài 5 phút bao gồm những bài tập khác nhau để đánh giá khả năng phát âm của trẻ.

Những dấu mốc ngôn ngữ

Test này để đánh giá sự phát triển ngôn ngữ của trẻ, phát hiện nhanh sự chậm phát âm hay rối loạn ngôn ngữ.

Test đánh giá từ vựng

Test này đánh giá vốn từ vựng và khả năng nói của bạn. Bạn sẽ được nghe các từ khác nhau và lựa chọn bức tranh mô tả từ đó. Những người có vấn đề về tâm thần hoặc khiếm thị không thể thực hiện bài kiểm tra này.

Điều trị

Những rối loạn về phát âm mức độ nhẹ không cần phải điều trị. Một số rối loạn phát âm có thể tự khỏi và một số khác có cải thiện bằng liệu pháp..

Điều trị thay đổi tùy thuộc vào nguyên nhân. Đối với liệu pháp phát âm, các chuyên gia sẽ hướng dẫn bạn thông qua các bài tập làm tăng cường sức mạnh của các cơ mặt và họng. Bạn sẽ được học cách điều chỉnh hơi thở khi nói. Các bài tập này sẽ giúp bạn cải thiện cách phát âm. Bạn cũng được học cách phát âm mượt mà, trôi chảy hơn.

Một số người bị rối loạn phát âm trở nên lo lắng, xấu hổ hoặc trầm cảm. Hãy nói chuyện với chuyên gia trị liệu trong những trường hợp này. Chuyên gia sẽ giúp bạn tìm ra các cách để đối mặt với vấn đề và cải thiện tình trạng này. Nếu bạn bị trầm cảm nặng, việc sử dụng thuốc chống trầm cảm có thể là cần thiết.

Biến chứng

Nếu rối loạn phát âm không được điều trị có thể gây ra những rối loạn lo âu và ám ảnh sợ giao tiếp nơi công cộng. Điều trị sớm phòng ngừa được những vấn đề này. Những giải pháp điều trị bao gồm trị liệu và thuốc.

Tiên lượng

Tiên lượng sẽ khả quan nếu bạn được điều trị sớm. Điều trị sớm sẽ giúp phòng tránh rối loạn phát âm nặng lên. Tiên lượng xa tùy thuộc vào mức độ nặng của rối loạn.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Chậm phát triển ngôn ngữ - nguyên nhân và cách khắc phục

Bs.Thanh Thanh - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

  • 15/05/2025

    5 lợi ích sức khỏe của quả lê và những kiêng kỵ khi ăn lê

    Quả lê không chỉ đơn thuần là một loại trái cây ngon mà còn là một vị thuốc tự nhiên rất tốt cho sức khỏe.

  • 15/05/2025

    Bệnh lý mùa hè thường gặp

    Mùa hè là thời điểm tuyệt vời để tận hưởng những ngày dài đầy nắng, tham gia các hoạt động ngoài trời và thư giãn. Tuy nhiên, nhiệt độ và độ ẩm cao trong mùa hè cũng có thể gây ra một số vấn đề sức khỏe. Việc nhận biết các bệnh lý mùa hè phổ biến, nguyên nhân, triệu chứng và cách phòng tránh sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

  • 14/05/2025

    Chế độ ăn cho người bị chấy rận

    Chấy rận không chỉ gây ngứa ngáy khó chịu mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Chế độ ăn uống khoa học, giàu dinh dưỡng có thể giúp tăng cường sức đề kháng, giảm ngứa ngáy và hỗ trợ quá trình điều trị chấy rận hiệu quả hơn.

  • 14/05/2025

    Lợi ích sức khỏe của ngải cứu

    Ngải cứu là loại rau cũng như phương thuốc được dùng phổ biến trong đời sống người dân. Mặc dù ngải cứu đã được sử dụng nhiều trong y học phương Đông với nhiều công dụng tuyệt vời trong suốt chiều dài lịch sử, tuy nhiên y học hiện đại chưa chứng minh được tất cả những lợi ích cổ truyền của ngải cứu. Cùng tìm hiểu về loại cây này qua bài viết sau đây!

Xem thêm