Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những lợi ích khi đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc

Khi dùng bất cứ loại thuốc nào, người bệnh cần phải đọc kỹ tờ hướng dẫn sử dụng đi kèm với thuốc, mục đích cuối cùng giúp việc sử dụng thuốc an toàn, hiệu quả...

Thuốc không kê đơn là thuốc người bệnh có thể mua trực tiếp tại các nhà thuốc mà không cần đơn của bác sĩ để trị những chứng bệnh thông thường như cảm cúm, sốt, đau (đau đầu), sổ mũi, ngạt mũi, ho... Các thuốc này được sử dụng để làm giảm bớt các triệu chứng bệnh hay gặp, tương đối an toàn nhưng không phải là vô hại, dùng thế nào cũng được, mà chúng vẫn có những tác dụng không mong muốn cho người dùng, nhất là đối với những người mắc bệnh mạn tính hoặc có những vấn đề về sức khỏe trước đó… thì càng phải thận trọng dùng.

Việc đọc kỹ hướng dẫn sử dụng trước khi dùng sẽ giúp người bệnh biết được:

Liều và cách dùng thuốc đúng

Việc đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc còn giúp người bệnh biết được liều lượng dùng, số lần dùng trong ngày và thời gian trị liệu (chỉ được dùng tối đa là trong bao nhiêu ngày); biết được cách uống thuốc đúng (đối với những thuốc có những lưu ý đặc biệt khi uống), uống vào thời điểm nào (vào buổi sáng, uống trước ăn, uống sau ăn hay uống vào buổi tối…) để thuốc đạt hiệu quả cao nhất và tránh bị đồ ăn, thức uống làm hỏng thuốc; tránh tình trạng mặc định bấy lâu nay ở nhiều người là cứ ăn xong rồi mới uống thuốc, bất kể đó là thuốc gì.

Ví dụ: Các loại vitamin uống sau ăn hấp thu tốt hơn, các thuốc giảm đau chống viêm không steroid uống sau ăn để giảm kích ứng dạ dày… Phải uống các thuốc mình đang dùng trị nhiều bệnh cách nhau thế nào để tránh được tương tác bất lợi do thuốc gây nên… vì một số thuốc không kê đơn có thể gây tương tác với các thuốc kê đơn khi sử dụng đồng thời. Ví dụ, nhóm thuốc chống sung huyết làm giảm tác dụng của thuốc trị tăng huyết áp, thuốc aspirin làm gia tăng nguy cơ chảy máu ở người đang sử dụng thuốc chống đông heparin (thuốc chống đông máu), vitamin B6 làm giảm tác dụng của levodopa (thuốc trị Parkinson)...

Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc mang lại nhiều lợi ích cho người dùng.

Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc mang lại nhiều lợi ích cho người dùng.

Đối tượng chống chỉ định hoặc phải thận trọng dùng

Hầu hết các thuốc đều có chống chỉ định nhất định (tức là những đối tượng không được dùng) và những đối tượng nếu dùng phải rất thận trọng (có sự theo dõi sát sao về tình trạng sức khỏe trong quá trình dùng thuốc).

Mỗi loại thuốc sẽ có những chống chỉ định riêng, những thận trọng riêng. Ví dụ: Đối với thuốc hạ sốt, giảm đau paracetamol, người bệnh nhiều lần bị thiếu máu hoặc có bệnh tim, phổi, thận hoặc gan không được dùng. Thuốc mebendazol (thuốc trị giun) không dùng cho người mang thai 3 tháng đầu, người bị bệnh gan và những người quá mẫn với mebendazol. Thuốc nhuận tràng macrogol không dùng cho người bị viêm loét đại trực tràng, đau bụng không rõ nguyên nhân. Hay thuốc nhỏ mũi oxymetazolin, trẻ em dưới 6 tuổi, người bệnh bị glocom không được dùng và những đối tượng như người bị bệnh mạch vành, đau thắt ngực hoặc tăng huyết áp… dùng phải hết sức thận trọng vì bệnh có thể nặng lên do thuốc gây tác dụng trên tim mạch. Dùng oxymetazolin quá liều, kéo dài hoặc quá thường xuyên có thể kích ứng niêm mạc mũi, đặc biệt ở trẻ em; có thể gây tác dụng phụ toàn thân như tăng huyết áp, hồi hộp lo lắng, buồn nôn, chóng mặt, đau đầu, đánh trống ngực hoặc nhịp tim chậm phản xạ…

Đối với những người có bệnh mạn tính như bệnh tăng huyết áp, phì đại tuyến tiền liệt, đái tháo đường, hen suyễn... cần hết sức thận trọng khi dùng các thuốc không kê đơn vì có thể gây ra tác hại nguy hiểm (làm trầm trọng thêm bệnh sẵn có) hoặc gây ra những phản ứng cơ thể nghiêm trọng. Ví dụ: Các thuốc chống sung huyết gây co mạch trong điều trị nghẹt mũi (phenylephedrin, pseudoephedrin...) làm gia tăng huyết áp ở người bệnh tăng huyết áp; thuốc kháng histamin thế hệ cũ (chlorpheniramin, dexchlorpheniramin...) gây bí tiểu ở người phì đại tuyến tiền liệt; thuốc aspirin và các thuốc kháng viêm NSAID (ibuprofen, diclophenac...) gây khởi phát đợt hen suyễn, gây ra viêm loét dạ dày - tá tràng...

Nắm được các tác dụng phụ của thuốc để xử lý và phòng tránh

Trong mỗi tờ hướng dẫn của từng loại thuốc, ít, nhiều đều có đề cập tới những tác dụng không mong muốn của thuốc có thể xảy ra khi dùng ở liều bình thường và khi quá liều. Các tác dụng phụ thường gặp nhẹ như buồn nôn, nôn, chóng mặt, dị ứng da (mẩn ngứa)... đến nặng như gây loét, chảy máu dạ dày, tá tràng; phản ứng dị ứng nặng... có thể tử vong nếu như không được cấp cứu kịp thời. Đọc kỹ điều này giúp người bệnh nhận diện được những “thủ phạm” bất lợi (những bất thường) khi dùng thuốc để biết cách xử lý thích hợp như ngừng thuốc, đi khám...

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Hiểu đúng về thuốc điều trị bệnh do vi khuẩn, virus, nấm và ký sinh trùng ở trẻ em

DS. Nguyễn Thu Giang - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 21/11/2024

    Trị bệnh Parkinson bằng Đông y có hiệu quả không?

    Do các loại thuốc Tây y điều trị bệnh Parkinson thường đi kèm với tác dụng phụ và nguy cơ “nhờn thuốc” khi dùng lâu dài, nhiều người tìm tới các phương pháp Đông y với hy vọng các loại thảo dược tự nhiên sẽ an toàn hơn với cơ thể.

  • 21/11/2024

    Tăng cường sức khỏe xương khớp cho người cao tuổi trong mùa đông

    Khi bước vào giai đoạn lão hóa, cơ thể con người trải qua nhiều thay đổi sinh lý, suy giảm chức năng của hệ cơ xương khớp và dễ mắc phải các bệnh lý về xương khớp, đặc biệt là trong mùa đông lạnh

  • 21/11/2024

    Tức giận - Kẻ thù thầm lặng của sức khỏe

    Tức giận là một cảm xúc bình thường mà ai cũng sẽ trải qua, bởi hiếm ai có thể giữ được bình tĩnh khi bị tấn công, xúc phạm, phản bội hay thất bại... Tuy nhiên, tức giận quá thường xuyên hoặc kéo dài có thể gây ra nhiều vấn đề đối với sức khỏe.

  • 21/11/2024

    Bệnh hô hấp và cách bảo vệ sức khỏe trong mùa lạnh

    Mùa đông đến đi kèm với sự thay đổi nhiệt độ đột ngột, không khí hanh khô và độ ẩm giảm. Những yếu tố này gây nên các bệnh về đường hô hấp, đặc biệt là ở trẻ nhỏ, người cao tuổi và những người có hệ miễn dịch yếu. Các bệnh lý đường hô hấp không chỉ gây khó chịu, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống mà còn có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.

  • 20/11/2024

    9 cách chữa đau chân tại nhà hiệu quả

    Đau chân là vấn đề phổ biến ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của nhiều người. Cùng tìm hiểu 9 phương pháp đơn giản, hiệu quả để chữa đau chân tại nhà. Áp dụng đúng cách, bạn có thể giảm đau, cải thiện lưu thông máu và tăng cường sức khỏe cho đôi chân của mình.

  • 19/11/2024

    Các phương pháp điều trị bênh tiêu chảy tự nhiên khi bạn đang cho con bú

    Thật khó khăn khi bạn phải đối mặt với bệnh tiêu chảy, nhất là khi bạn đang phải cho con bú. Trong bài viết này, Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ chia sẻ một số biện pháp khắc phục tự nhiên để điều trị bệnh tiêu chảy cho các bà mẹ vẫn đang trong thời kỳ nuôi con bằng sữa mẹ.

  • 18/11/2024

    Tại sao người đái tháo đường nên ăn rau đầu tiên?

    Ăn rau đầu tiên trong bữa ăn có tác dụng thế nào với người bệnh đái tháo đường? Thứ tự các ăn các món trong bữa ăn của người bệnh đái tháo đường có gì đặc biệt? Nhân Ngày thế giới phòng chống đái tháo đường 14/11, cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.

  • 18/11/2024

    Ngày Trẻ em Thế giới: Bồi dưỡng sức khỏe thể chất và tinh thần cho trẻ

    Ngày Trẻ em Thế giới là dịp để chúng ta cùng nhau tôn vinh và bảo vệ thế hệ tương lai của đất nước. Trong bối cảnh cuộc sống hiện đại với nhiều thay đổi, việc chăm sóc sức khỏe toàn diện cho trẻ em càng trở nên quan trọng hơn bao giờ hết.

Xem thêm