Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những dấu hiệu tăng testosterone ở nam giới và nữ giới

Nam giới thường có lượng testosterone cao hơn, nhưng testosterone cũng có mặt trong cơ thể nữ giới, mặc dù với hàm lượng thấp hơn. Nhưng cho dù giới tính của bạn là gì, việc duy trì nồng độ testosterone cân bằng trong cơ thể là vô cùng quan trọng để có sức khoẻ và sự phát triển tối ưu

Testosterone là một hormone giới tính quan trọng với vai trò chính là kích thích quá trình dậy thì và phát triển các đặc tính thứ cấp về giới, ví dụ như mọc lông và sản xuất tinh trùng ở nam giới.

Testosterone cũng tham gia vào rất nhiều quá trình trong cơ thể, bao gồm duy trì hệ thống cơ xương, tích trữ và chuyển hoá mỡ cơ thể.

Nam giới thường có lượng testosterone cao hơn, nhưng testosterone cũng có mặt trong cơ thể nữ giới, mặc dù với hàm lượng thấp hơn. Nhưng cho dù giới tính của bạn là gì, việc duy trì nồng độ testosterone cân bằng trong cơ thể là vô cùng quan trọng để có sức khoẻ và sự phát triển tối ưu.

Dưới đây là những dấu hiệu của việc tăng testosterone, các chẩn đoán và lựa chọn điều trị.

Dấu hiệu tăng testosterone ở nam giới

  • Mọc mụn: Mọc mụn có thể là dấu hiệu của tăng testosterone nếu nguyên nhân mọc mụn không rõ ràng (ví dụ như nếu không phải do ra quá nhiều mồ hôi khi luyện tập thể thao)
  • Thay đổi huyết áp: thay đổi huyết áp, bao gồm cả tăng huyết áp và tụt huyết áp có thể dẫn đễn:
  • Chóng mặt
  • Đau đầu
  • Mệt mỏi
  • Buồn nôn
  • Choáng ngất
  • Sức khoẻ tình dục: thay đổi về mặt tình dục có thể là dấu hiệu của nồng độ testosterone bất thường. Những thay đổi này có thẻ bao gồm gặp khó khăn trong việc đạt và duy trì sự cương cứng, còn gọi là rối loạn dương dương, giảm ham muốn tình dục và giảm số lượng tinh trùng.
  • Lông tóc: bạn cũng có thể nhận hấy sự thay đổi về lông và tóc trên cơ thể, bao gồm việc mọc rất nhiều lông hoặc bị hói sớm
  • Cảm xúc: bạn có thể trải qua các thay đổi về mặt cảm xúc như dễ bị kích động, lo âu hoặc trầm cảm.

Các dấu hiệu khác bao gồm

  • Đau ngực
  • Khó thở
  • Khó nói, nói nghịu
  • Bệnh đa hồng cầu, do tăng sản xuất các tế bào hồng cầu
  • Giảm cholesterone tốt HDL
  • Nhồi máu cơ tim
  • Phù bàn chân hoặc bàn tay
  • Đột quỵ
  • Phì đại lành tính tiền liệt tuyến
  • Chứng ngưng thở khi ngủ hoặc các rối loạn giấc ngủ khác khiến bạn khó thở khi ngủ
  • Huyết khối tĩnh mạch sâu
  • Thuyên tắc phổi

Dấu hiệu tăng testosterone ở nữ giới

  • Lông tóc: bạn có thể sẽ nhận thấy các bất thường về lông tóc, ví dụ như mọc nhiều lông trên mặt, ngực và lưng hơn. Bạn cũng có thể sẽ bị hói do có quá nhiều androgen trong cơ thể
  • Cơ bắp hơn: bạn sẽ thấy rằng các khối cơ trên toàn cơ thể sẽ phát triển nhiều hơn
  • Chu kỳ kinh nguyệt bất thường: chu kỳ kinh nguyệt của bạn sẽ bị ngắt quãng bất thường, ví dụ như sẽ có một tháng bạn không có kinh hoặc có kinh 2 lần trong 1 tháng, hoặc có chu kỳ dài hơn bình thường
  • Sức khoẻ tình dục: bạn cũng có thể sẽ cảm thấy giảm ham muốn tình dục, khô âm đạo hoặc khó mang thai
  • Cảm xúc: phụ nữ cũng có thể sẽ dễ bị kích động, lo âu hoặc trầm cảm

Các dấu hiệu khác bao gồm:

  • Các đợt mọc mụn bất thường
  • Âm vật to hơn bình thường
  • Giảm kích thước vú
  • Giọng nói trầm hơn
  • Khó thụ thai
  • Tăng cân mà không thay đổi chế độ ăn hoặc chế độ luyện tập

Nguyên nhân

Các nguyên nhân phổ biến của việc tăng testosterone ở nam giới bao gồm:

  • Có khối u phát triển gần các tuyến nội tiết, ví dụ như tuyến thượng thận hoặc tinh hoàn
  • Sử dụng steroid đồng hoá để xây dựng khối cơ hoặc để cải thiện thành tích tập luyện
  • Sử dụng các thực phẩm chức năng có chứa testosterone hoặc các liệu phát thay thế testosterone để điều trị tình trạng giảm testosterone. Trong những trường hợp này, bác sỹ sẽ kiểm soát chặt chẽ nồng độ testosterone để đảm bảo rằng nồng độ testosterone sẽkhông tăng quá cao

Vô tình chạm vào gel testosterone. Việc này có thể khiến testosterone bị ngấm vào da và làm lượng testosterone tăng cao

Các nguyên nhân gây tăng testosterone phổ biến ở nữ giới

Chứng rậm lông ở phụ nữ

Họi chứng buồng trứng đa nang: khiến cơ thể sản xuất quá nhiều androgen như testosterone

Bệnh tăng sản thượng thận bẩm sinh: khiến tuyến thượng thận sản xuất ra một lượng hormone bất thường cho cơ thể, bao gồm cả testosterone

Chẩn đoán

Có 2 phương pháp chẩn đoán tình trạng tăng testosterone:

  • Thăm khám lấm àng: bác sỹ sẽ hỏi bạn các câu hỏi về sức khoẻ chung và khám kỹ các triệu chứng lâm sàng của tình trạng tăng testosterone, ví dụ như mọc nhiều lông hơn và có kích thước các cơ quan sinh dục bất thường (vú, tinh hoàn)
  • Xét nghiệm máu: bác sỹ sẽ lấy máu của bạn đi xét nghiệm và đo nồng độ testosterone trong máu để xác nhận tình trạng tăng testosterone.  Xét nghiệm máu thường sẽ được làm vào buổi sáng khi lượng testosterone là cao nhất

Điều trị

Điều trị tình trạng tăng testosterone sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân

Điều trị cho nam giới

Điều đầu tiên cần làm khi điều trị tăng testosterone do dùng thuốc hoặc sử dụng steroid là loại bỏ các nguồn gây tăng testosterone

Ngừng sử dụng các loại steroid đồng hoá ngay lập tức và đến gặp bác sỹ để kiểm soát bất cứ thay đổi nào về nồng độ testosterone. Nếu bạn đang sử dụng các loại thực phẩm chức năng có chứa testosterone hoặc các biện pháp thay thế testosterone, hãy trao đổi  với bác sỹ về việc ngưng dùng các sản phẩm này

Bạn cũng cần điều trị các triệu chứng của tình trạng tăng testosterone. Cạo lông mặt và râu thường xuyên, đồng thời sử dụng các loại sữa rửa mặt sẽ giúp bạn kiểm soát các triệu chứng.

Điều trị với nữ giới

Điều trị các triệu chứng là cách dễ dàng để làm giảm thiểu ảnh hưởng của việc tăng testosterone lên cơ thể.

Bạn sẽ cần tẩy sạch vùng lông mọc thừa  hoặc sử dụng các loại sữa rửa mặt trị mụn.

Thay đổi lối sống cũng có thể giúp bạn làm giảm lượng testosterone và giảm các triệu chứng.

Cố gắng luyện tập thể thao thường xuyên trong vòng 30 phút, luyện tập với cường độ nhẹ hoặc vừa phải mỗi ngày. Ăn các loại thực phẩm tươi sạch, giàu dinh dưỡng để giảm cân hoặc đảm bảo rằng bạn bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng mà cơ thể cần.

Bác sỹ cũng có thể kê một số loại thuốc để làm giảm lượng testosterone của bạn, bao gồm:

  • Thuốc tránh thai hàng ngày liều thấp
  • Metformin
  • Glucocorticosteroids
  • Spironolactone

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Testosterone và sức khỏe phụ nữ

ThS. Lưu Liên Hương

ThS. Lưu Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam - Theo Healthline
Bình luận
Tin mới
Xem thêm