Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những đặc trưng bạn có thể di truyền từ cha mẹ mà bạn không biết

Phần lớn các đặc điểm về ngoại hình hiện nay của bạn đều là do di truyền từ người cổ xưa. Tuy nhiên, ngoài những đặc điểm như màu mắt, nhóm máu, thì một số tình trạng sức khỏe và bệnh tật cũng có thể là do di truyền. Thậm chí, các đặc điểm về tính cách cũng chịu ảnh hưởng từ yếu tố di truyền. Dưới đây hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu các đặc điểm mà bạn có thể chưa biết mình chịu ảnh hưởng từ di truyền.

Bạn ngủ bao nhiêu tiếng mỗi ngày là do di truyền

Nghiên cứu được xuất bản trên tạp chí Nature Communications vào năm 2019 – một trong những tạp chí nghiên cứu lớn nhất về giấc ngủ đã ghi lại và theo dõi giấc ngủ của hơn 500 nghìn người mỗi đêm. Nghiên cứu của họ cho thấy rằng, các đặc điểm về giấc ngủ trên thực tế là do di truyền. Theo tổng hợp từ đại học Exeter, có khoảng 78 vùng gen sẽ chịu trách nhiệm về việc bạn ngủ bao nhiêu tiếng mỗi ngày. Mặc dù những phát hiện này sẽ giúp giải thích vì sao một số người lại ngủ nhiều hơn những người khác nhưng mọi chuyện không đơn giản như vậy. Thời gian ngủ của mỗi người còn liên quan đến nhiều yếu tố khác, ví dụ như tình trạng mất ngủ, tiểu đường và thậm chí là cả bệnh tim mạch. Những căn bệnh này đều có thể di truyền lại từ các thành viên trong gia đình. Và giấc ngủ chỉ là một phần trong bức tranh này. Bức tranh toàn cảnh là khi các bệnh mãn tính này phát triển trong gia đình và di truyền từ người này sang người khác.

Nếu bạn bị hắt xì khi tiếp xúc với ánh sáng, thì có thể là do di truyền từ cha mẹ

Nếu bạn bị hắt xì khi tiếp xúc với ánh sáng, thì chưa chắc là do bạn bị dị ứng với ánh nắng mặt trời. Phản ứng hắt hơi khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời là một tình trạng có thật, và có thể di truyền. Những người mắc phải căn bệnh này sẽ bị hắt xì ngay khi có sự thay đổi về cường độ ánh sáng ở xung quanh họ. Nhiều người thậm chí còn không nhận ra là họ mắc phải căn bệnh này và nhiều người thậm chí còn không biết rằng có một hội chứng như vậy tồn tại. Mặc dù các nhà khoa học không thực sự hiểu tại sao hội chứng này lại xảy ra, nhưng nó có thể ảnh hưởng đến khoảng 11-35% tổng số dân số. Hội chứng này di truyền trội, do vậy, nếu chỉ một trong hai bố mẹ bạn mắc tình trạng này, thì khả năng bạn cũng sẽ có 50% mắc phải tình trạng này.

Bạn thích ăn đồ ngọt cũng là do gen

Mặc dù việc thích một số loại đồ ngọt có thể là do thói quen lối sống, nhưng bạn cũng có thể di truyền đặc tính này từ cha mẹ. Nghiên cứu năm 2008 đăng trên tạp chí Physiological Genomics đã chứng minh rằng việc thích ăn đồ ngọt là do gen nhạy cảm với glucose. Những người mang gen này sẽ thích sử dụng nhiều đường hơn trong chế độ ăn hàng ngày. Mặc dù tình trạng này nghe có vẻ không tốt cho sức khỏe, nhưng có một nghiên cứu khác được tiến hành bởi đại học Copenhagen của Đan Mạch năm 2018 chỉ ra rằng những người bị thay đổi ở gen nhạy cảm với glucose sẽ có ít mỡ cơ thể hơn, chỉ có mỡ ở lượng vừa đủ. Nghe có vẻ hơi vô lý khi mà những người ăn nhiều đường hơn lại có ít mỡ cơ thể hơn nhưng chính các tác giả nghiên cứu cũng bất ngờ về kết quả này. Mặc dù sự khác biệt về mỡ cơ thể chỉ là rất nhỏ nhưng đó có thể là tất cả những gì mà bạn cần.

Bạn có thể di truyền “sự nổi tiếng” từ bố mẹ

Theo kết quả của các nghiên cứu, bạn có nổi tiếng hay không phụ thuộc khá nhiều vào bố mẹ. Điều này là khá rõ ràng, nếu mà bạn có một người mẹ nổi tiếng và không phải một người mẹ bình thường, thì rất có thể, khi bạn ra ngoài nhiều người cũng sẽ nhận ra bạn. Nghiên cứu năm 2009 tại đại học Harvard chỉ ra rằng, cách lựa chọn bạn bè và kiểu bạn bè thân thiết của bạn có di truyền rất mạnh mẽ từ bố mẹ. Trên thực tế, các khía cạnh phức tạp liên quan đến sự kết nối giữa con người với con người, phụ thuộc khá lớn vào yếu tố gen. Các nhà nghiên cứu thậm chí còn chỉ ra rằng nhờ có gen, mà vai trò của bạn trong một nhóm bạn thường sẽ tương tự như vai trò của bạn trong gia đình. Một lý giải cho việc tại sao chúng ta lại thừa hưởng vai trò trong một nhóm xã hội từ cha mẹ sẽ liên quan đến chọn lọc tự nhiên của con người. Giả sử có một vi khuẩn gây chết người đang lây lan trong 1 nhóm người, thì sẽ có 2 nhóm người ít bị ảnh hưởng nhất, đó là những người ở rìa của nhóm, ít tiếp xúc với người khác nên ít khả năng bị lây và những người ở trung tâm của nhóm, tiếp cận được nhiều thông tin nhất và biết được các biện pháp dự phòng. Những người thuộc hai nhóm này sẽ có khả năng tồn tại được lâu nhất, và do vậy, những đặc điểm di truyền của họ có thể được di truyền lại cho đời sau. Đời sau của họ, nhiều khả năng cũng vẫn sẽ hoặc là những người có vai trò rìa ngoài của 1 nhóm người hoặc sẽ là trung tâm của một nhóm người, nhằm duy trì được sự tồn tại lâu nhất.

 

Kỹ năng lái xe cũng là di truyền từ cha mẹ

30% số người Mỹ có một biến thể vè gen làm hạn chế một loại protein được sản xuất ra trong não. Protein này có tên là BDNF, giúp các tế bào não kết nối với nhau khi bạn đang thực hiện một nhiệm vụ phức tạp, ví dụ như lái xe. Nghiên cứu năm 2009 tiến hành ở địa học California Irvine chỉ ra rằng những người có đặc điểm này về gen sẽ có khả năng lái xe tốt hơn 20% so với những người không có gen này. Những người mang gen BDNF này không chỉ mắc lỗi nhiều hơn khi lái xe mà trí nhớ của họ khi nhớ về cách làm thế nào để xoay bánh xe cũng sẽ kém hơn.

Những nỗi sợ hãi của bạn cũng có thể di truyền từ cha mẹ

Sợ nhện, sợ độ cao hay sợ gấu, đều có thể là do gen của bạn. Đa số các nỗi sợ đều có tính chất di truyền gia đình. Mặc dù các nhà khoa học chưa biết chính xác tại sao lại như vậy, nhưng có một số lý giải như sau. Các nỗi sợ thường bắt nguồn từ khi còn nhỏ, khi nhìn thấy một ai đó sợ hãi trước một yếu tố hoặc khi nghe một câu chuyện rùng rợn về yếu tố đó. Nên khi còn nhỏ, trẻ thường tiếp xúc nhiều nhất với bố mẹ, do đó khả năng cũng sẽ quan sát và biết được các nỗi sợ của cha mẹ và hình thành nỗi sợ tương tự. Tuy nhiên, một nghiên cứu năm 2003 trên JAMA Psychiatry chỉ ra rằng những cặp sinh đôi có thể di truyền cùng nỗi sợ hãi, do vậy, ngoài việc do quan sát thấy, đó còn có thể là do di truyền.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: Chế độ ăn tốt nhất dành cho người bệnh ung thư vú

 
Ths. Liên Hương - Viện Y học ứng dụng Việt Nam (Theo healthdigest.com) -
Bình luận
Tin mới
  • 13/12/2025

    Vai trò của màng cầu chất béo sữa (MFGM) với sức khỏe xương

    Màng cầu chất béo sữa (Milk Fat Globule Membrane - MFGM) hay còn gọi là lớp màng bảo vệ chất béo trong sữa, là một cấu trúc phức tạp bao quanh giọt chất béo trong sữa mẹ hoặc sữa động vật. Nó chứa các thành phần quý phospholipid, glycoprotein và bioactive peptide có hoạt tính sinh học cao.

  • 13/12/2025

    4 lý do ăn chuối có thể gây đau dạ dày và cách phòng ngừa

    Khi nói đến những thực phẩm dễ tiêu hóa, chuối thường nằm trong danh sách hàng đầu và thường được khuyên dùng để làm dịu cơn đau dạ dày. Vậy tại sao một số người lại đau dạ dày khi ăn chuối?

  • 13/12/2025

    Hạ đường huyết: Cơ chế, triệu chứng và hướng xử trí hiệu quả

    Hạ đường huyết là một trong những nỗi lo thường trực của người mắc bệnh tiểu đường. Đây không chỉ là một chỉ số trên máy đo, mà là một tình trạng nguy hiểm có thể ập đến bất cứ lúc nào, khiến cơ thể bạn kiệt sức và mất kiểm soát. Hiểu rõ về hạ đường huyết không chỉ giúp bạn chủ động phòng tránh mà còn là chìa khóa để bảo vệ sức khỏe, thậm chí là tính mạng của chính mình.

  • 12/12/2025

    Ngược dòng thời gian để tri ân bạn cũ, chào mừng bạn mới

    Sức khỏe luôn là món quà vô giá và Phòng khám chuyên khoa dinh dưỡng VIAM tự hào được đồng hành cùng bạn trong hành trình gìn giữ món quà ấy.

  • 12/12/2025

    4 loại thực phẩm giàu hợp chất chống oxy hóa bảo vệ mạch máu

    Dinh dưỡng hợp lý là chìa khóa để bảo vệ mạch máu. Việc lựa chọn thực phẩm đúng là nền tảng giúp kiểm soát các nguy cơ như rối loạn mỡ máu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch…

  • 12/12/2025

    Lối sống lành mạnh cho người cao tuổi trong tiết trời se lạnh

    Khi mùa thu đến, không khí se lạnh và sự thay đổi nhiệt độ giữa ngày và đêm tạo nên những thách thức cho sức khỏe, đặc biệt đối với người cao tuổi. Với hệ miễn dịch suy giảm và nguy cơ cao mắc các bệnh lý mạn tính, người cao tuổi cần một lối sống lành mạnh để duy trì thể chất và tinh thần. Bài viết này sẽ hướng dẫn cách xây dựng chế độ dinh dưỡng, tập luyện phù hợp và các biện pháp phòng bệnh hiệu quả để đảm bảo sức khỏe người cao tuổi mùa thu.

  • 11/12/2025

    5 loại rau củ có hàm lượng protein cao bất ngờ, vượt cả trứng

    Ít ai ngờ rằng, nguồn protein không chỉ đến từ thịt hay trứng. Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy, một số loại rau củ có khả năng 'vượt mặt' trứng về hàm lượng protein trên mỗi khẩu phần ăn.

  • 11/12/2025

    3 cách đơn giản để loại bỏ chứng ợ nóng

    Ợ nóng là cảm giác nóng rát ở ngực hoặc cổ họng, thường kèm theo vị chua, và là triệu chứng của trào ngược axit. Một số biện pháp tự nhiên tại nhà và thuốc không kê đơn có thể giúp giảm ợ nóng, và một số thay đổi lối sống có thể giúp giảm tình trạng ợ nóng.

Xem thêm