Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Những ảnh hưởng của hút thuốc lá đối với não bộ

Thuốc lá là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến tử vong tại nhiều quốc gia trên thế giới. Những tác hại của thuốc lá được biết đến phổ biến như tăng nguy cơ các bệnh tim mạch, đột quỵ, ung thư, các bệnh phổi và nhiều vấn đề sức khỏe đi kèm. Vậy trên não bộ, thuốc lá có những ảnh hưởng như thế nào?

Nicotine ảnh hưởng đến não bộ như thế nào?

Đa phần chúng ta đều biết đến những tác hại của hút thuốc lá cho phổi và tim, nhưng ảnh hưởng lên não lại ít được biết đến.

Theo các chuyên gia, nicotine trong thuốc lá có khả năng bắt chước một số dẫn truyền thần kinh trong não bộ, hay còn gọi là khả năng gửi tín hiệu. Nicotine cũng tương tự như chất dẫn truyền acetylcholine. Đồng thời, nicotine cũng có khả năng gây cảm giác dễ chịu, hài lòng vì chúng cũng có khả năng hoạt động như dopamine.

Theo thời gian, não bắt đầu thực hiện quá trình bù lại do lão hóa bằng cách tăng cường hoạt động tín hiệu thông qua giảm số lượng các thụ thể acetylcholine. Và điều này có thể gây ra tình trạng dung nạp nicotin, tức là bạn cần nhiều hơn nicotine so với số lượng cần thiết khi bạn hút thuốc.

Nicotine cũng kích thích các trung tâm khoái cảm của não, bắt chước dopamine. Điều này khiến việc bạn hút thuốc sẽ gây cảm giác nghiện và liên kết với cảm giác thoải mái.

Các chuyên gia cho rằng, việc hút thuốc lá có thể khiến não bộ thay đổi và có thể dẫn đến hội chứng cai khi bạn đang cố gắng từ bỏ nó. Hội chứng cai là hội chứng với các tình trạng như lo lắng, khó chịu trong cơ thể và cảm giác thèm nicotine mạnh mẽ. Khi gặp phải hội chứng này, nhiều người sẽ tìm đến điếu thuốc và hút trở lại. Điều này làm mất các triệu chứng và cơ thể cảm thấy thoải mái. Sự thay đổi này xảy ra trong não bộ là kết quả của một quá trình lặp đi lặp lại lâu dài dẫn đến tình trạng phụ thuộc vào nicotine, bởi vì cơ thể bạn đang cảm thấy sự cần thiết của chất này trong hệ thống. Và dĩ nhiên, càng phụ thuộc bao nhiêu thì việc từ bỏ càng khó bấy nhiêu.

Ảnh hưởng của nicotine có thể mất một thời gian để nhận thấy, và những ảnh hưởng đến tim mạch và phổi sẽ là những điều đầu tiên mà bạn nhận ra.

Suy giảm nhận thức

Suy giảm nhận thức là điều dễ hiểu khi bạn trở nên già đi. Bạn sẽ dần trở nên khó ghi nhớ hay không suy nghĩ nhanh như hồi bạn còn trẻ. Và nếu bạn hút thuốc, khả năng khó nhớ và suy nghĩ sẽ còn giảm hơn nữa.

Điều này thực sự nghiêm trọng trên nam giới. Theo các nghiên cứu, nam giới trung tuổi hút thuốc dường như suy giảm nhận thức nhanh chóng hơn so với người không hút thuốc hay nữ giới hút thuốc.

Tăng nguy cơ mất trí nhớ

Hút thuốc lá cũng làm tăng nguy cơ mất trí nhớ - một vấn đề có thể ảnh hưởng đến trí nhớ, khả năng tư duy, kỹ năng ngôn ngữ, khả năng phán đoán và hành vi. Nó cũng có thể thay đổi về tính cách của bạn.

Theo nghiên cứu so sánh trên những người hút thuốc và không hút thuốc, những người hút thuốc có nguy cơ tiến triển tình trạng mất trí nhớ cao hơn 30% so với người không hút thuốc. Đồng thời, việc từ bỏ hút thuốc cũng có thể làm giảm nguy cơ này.

Mất khối lượng não

Theo nghiên cứu, bạn càng hút thuốc lâu, bạn càng có nguy cơ cao hơn trong việc suy giảm khối lượng não. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng hút thuốc ảnh hưởng tiêu cực đến tính toàn vẹn của cấu trúc não và gây mất khối lượng não liên quan đến tuổi tác tại một số vùng não so với những người không hút thuốc.

Tăng nguy cơ đột quỵ

Hút thuốc tăng nguy cơ đột quỵ. Điều này được chứng minh qua rất nhiều nghiên cứu, với nguy cơ cao hơn từ 2-4 lần ở cả nam và nữ hút thuốc. Nguy cơ này sẽ càng tăng lên nếu bạn hút càng nhiều thuốc.

Một điều tốt là theo nghiên cứu, nếu bạn bỏ hút thuốc 5 năm, nguy cơ này của bạn sẽ quay về mức tương tự người bình thường không hút thuốc.

Tăng nguy cơ ung thư

Thuốc lá chứa rất nhiều chất độc hóa học gây hại cho cơ thể, và chúng còn có thể gây ung thư. Theo nghiên cứu, việc lặp đi lặp lại hút thuốc nhiều lần có thể thay đổi những yếu tố di truyền trong phổi, cổ họng hoặc não bộ và làm tăng nguy cơ phát triển ung thư.

Vậy thuốc lá điện tử thì sao?

Những nghiên cứu về thuốc lá điện tử còn rất hạn chế. Theo các chuyên gia, thuốc lá điện tử chứa nicotine tương tự như thuốc lá truyền thống. Điều này mang tới khả năng gây hại cho cơ thể tương tự như những gì nicotine từ thuốc lá truyền thống gây ra.

Làm thế nào để từ bỏ thuốc lá dễ dàng hơn?

Từ bỏ thuốc lá là điều thực sự khó khăn, nhưng không có nghĩa là không thể.  Theo từng bước nhỏ, bạn có thể đạt được điều bạn mong muốn cùng với sự nỗ lực của bản thân.

  1. Hãy nói chuyện với các chuyên gia trong vấn đề này. Các chuyên gia, bác sĩ sẽ giúp bạn có một liệu trình hợp lý, giúp bạn sẵn sàng đương đầu với các thử thách trong quá trình thực hiện.
  2. Phương pháp thay thế nicotine. Có rất nhiều phương pháp và liệu trình thay thế nicotine. Có thể kể đến như kẹo cao su nicotine, miếng dán nicotine hay viên ngậm nicotine. Ngoài ra, bác sĩ có thể cho bạn sử dụng một số phương pháp khác như ống hít nicotine, thuốc xịt nicotine hay một số loại thuốc ngăn chặn tác động của nicotine lên não bộ.
  3. Hỗ trợ tư vấn. Hình thức tư vấn cá nhân có thể giúp bạn đối phó với những lúc khó khăn. Bạn cũng có thể chia sẻ với những người đồng cảnh ngộ như bạn để có thể hiểu và cảm thông, giúp đỡ lẫn nhau.
  4. Thư giãn. Hãy học các phương pháp thư giãn để đối phó với căng thẳng khi thực hiện. Một số biện pháp hữu ích như thiền định, giãn cơ liên tục…
  5. Thay đổi lối sống. Tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc, dành nhiều thời gian cho gia đình và bạn bè, cũng như thực hiện những sở thích của bản thân.

Tổng kết

Hút thuốc lá gây nhiều tác hại cho sức khỏe, và là một trong những nguyên nhân dẫn đến tử vong hàng đầu tại nhiều quốc gia trên thế giới. Những tác hại của thuốc lá điển hình có thể kể đến như ảnh hưởng đến phổi, tim mạch, đột quỵ, ung thư hay đặc biệt là não bộ.

Bỏ thuốc là cách tốt nhất để giảm thiểu những tác hại cho sức khỏe. Dù là khó khăn, nhưng bạn hãy nỗ lực và tham khảo khác biện pháp khác nhau để có thể đạt hiệu quả cao nhất.

Tham khảo thêm thông tin tại: Hút thuốc lá ảnh hưởng đến vẻ ngoài của bạn như thế nào?

https://www.healthline.com/health/smoking/smoking-effects-on-brain

Bình luận
Tin mới
  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

  • 16/05/2025

    Chế độ ăn uống tốt cho bệnh nhân lao hạch

    Bệnh lao hạch gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và khả năng ăn uống. Việc phát hiện sớm, điều trị đúng phác đồ và có chế độ dinh dưỡng hợp lý sẽ giúp người bệnh nhanh phục hồi sức khỏe.

  • 16/05/2025

    Lý do bạn bị đầy hơi sau khi ăn salad

    Bạn có thể dùng salad như một bữa ăn lành mạnh hoặc món ăn kèm, nhưng salad có thể gây ra một số vấn đề về tiêu hóa tùy thuộc vào thành phần của nó. Rau và trái cây sống là những thực phẩm có thể gây đầy hơi và chướng bụng do một số hợp chất và vi khuẩn, và chúng có thể là lý do tại sao bạn có thể bị đau bụng dữ dội sau khi ăn salad.

Xem thêm