Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Nhận biết dấu hiệu mang thai ngoài tử cung

Nhận biết sớm các dấu hiệu mang thai ngoài tử cũng sẽ giúp nhiều phụ nữ tránh được những biến chứng nguy hiểm, thậm chí đến tính mạng.

Thai ngoài tử cung là trường hợp trứng đã thụ tinh không làm tổ bên trong lòng tử cung mà nằm ở những nơi khác bên ngoài tử cung, thường gặp nhất là ở vòi trứng (ống dẫn trứng). Thai nằm ở vòi trứng sẽ không thể phát triển hoàn thiện thành em bé được do vòi trứng không đủ rộng để phôi thai phát triển lớn dần lên. Hậu quả là vòi trứng có thể bị vỡ gây chảy máu ồ ạt vào ổ bụng và có thể đe dọa tính mạng của người mẹ.

Một số trường hợp mang thai ngoài tử cung không có bất cứ dấu hiệu đặc biệt nào và chỉ được phát hiện khi làm các xét nghiệm trong thai kỳ. Tuy nhiên, phần lớn những phụ nữ bị mang thai ngoài tử cung sẽ xuất hiện các triệu chứng rõ ràng vào thời gian giữa tuần thứ 5 và thứ 14 của thai kỳ.

Việc phát hiện và điều trị sớm mang thai ngoài tử cung vô cùng quan trọng để phòng trường hợp xuất huyết gây đe dọa đến tính mạng thai phụ, đồng thời cũng để bảo vệ vòi trứng khỏi bị vỡ và giữ được chức năng của vòi trứng trong những lần mang thai sau.

Tại sao thai lại làm tổ ngoài tử cung

Thông thường, trứng sẽ được thụ tinh bởi tinh trùng tại một bên vòi trứng/ống dẫn trứng - là phần nối giữa buồng trứng và tử cung. Trứng đã thụ tinh sau đó sẽ di chuyển vào tử cung và làm tổ trên thành nội mạc tử cung và phát triển lớn dần lên trong 9 tháng.

Khi mang thai ngoài tử cung, trứng đã thụ tinh sẽ làm tổ bên ngoài dạ con, chủ yếu là trong ống dẫn trứng (vòi trứng), nguyên nhân thường là do vòi trứng bị tổn thương hoặc không hoạt động đúng chức năng. Trường hợp hiếm gặp hơn, 2 trong số 100 ca chửa ngoài tử cung, thai có thể phát triển ở trong buồng trứng, ổ bụng hoặc cổ tử cung.

Đa số các trường hợp mang thai ngoài tử cung thường không rõ nguyên nhân. Tuy nhiên, các yếu tố sau đây có thể làm gia tăng nguy cơ mang thai ngoài tử cung:

  • Các bệnh viêm nhiễm vùng chậu – là các nhiễm trùng hệ sinh dục của phụ nữ thường do vi khuẩn Chlamydia.
  • Hút thuốc lá
  • Đã có tiền sử mang thai ngoài tử cung

Các triệu chứng của mang thai ngoài tử cung

Đau ở một bên bụng: dấu hiệu đầu tiên dễ nhận thấy là đau dai dẳng và nghiêm trọng ở một phía của bụng.

Xuất huyết âm đạo:  là một dạng khác so với ra máu trong chu kỳ kinh nguyệt. Ra máu âm đạo thường xuất hiện rồi chấm dứt, máu có thể có màu đỏ tươi hoặc đỏ đậm. Một vài phụ nữ nhầm lẫn triệu chứng này với chu kỳ kinh nguyệt bình thường của mình và không nhận ra là họ đang mang thai.

Đau ở đỉnh vai: bạn sẽ thường cảm thấy đau ở điểm cuối của vai và đầu của cánh tay. Nguyên nhân hiện chưa rõ ràng nhưng đau thường xuất hiện khi bạn nằm xuống và là dấu hiệu cho thấy việc chửa ngoài tử cung đang gây xuất huyết bên trong cơ thể.

Tình trạng xuất huyết được cho là nguyên nhân gây kích thích các dây thần kinh cơ hoành (cơ vận động trong quá trình bạn hít thở, phân cách giữa khoang ngực và khoang bụng). Các kích thích tại dây thần kinh cơ hoành này sẽ gây ra các cơn đau tại vùng xương bả vai.

Đau đại tràng: bạn cảm thấy đau khi tiểu tiện hoặc đại tiện.

Tiêu chảy và nôn mửa: chửa ngoài tử cung có thể gây ra các triệu chứng tương tự như các bệnh đường tiêu hóa và tiêu chảy và nôn mửa là hai trong số các triệu chứng đó.

Xử trí mang thai ngoài tử cung

Nếu được phát hiện trong giai đoạn sớm, những người bị mang thai ngoài tử cung đôi khi sẽ được chỉ định sử dụng một loại thuốc tên là methotrexat để ngừng quá trình phát triển của trứng. Tuy nhiên không phải lúc nào methotrexat cũng cần thiết phải sử dụng. Trong trường hợp phát hiện ở giai đoạn muộn hơn, các bác sỹ sẽ phải phẫu thuật để loại bỏ phôi thai.

Nếu mang thai ngoài tử cung không được phát hiện và điều trị kịp thời, phôi thai sẽ tiếp tục phát triển và gây vỡ ống dẫn trứng và dẫn đến xuất huyết nghiêm trọng đe dọa đến tính mạng thai phụ. Các dấu hiệu của vỡ ống dẫn trứng bao gồm:

  • Đau nhói đột ngột và dữ dội
  • Cảm giác hoa mắt, chóng mặt, mệt xỉu và ngất
  • Tiêu chảy
  • Đau đỉnh vai

Vỡ ống dẫn trứng là một cấp cứu sản khoa nghiêm trọng cần được phẫu thuật ngay lập tức.

Cố gắng mang thai lại

Các chuyên gia khuyên rằng bạn nên chờ đợi ít nhất sau khoảng 2 chu kỳ kinh nguyệt trở lại bình thường rồi mới nên thử mang thai lại. Đây là khoảng thời gian giúp vòi trứng phục hồi chức năng của mình. Trường hợp điều trị bằng methotrexat, bạn sẽ cần đợi ít nhất là 3 tháng.

Bên cạnh đó, nhiều phụ nữ thường chưa được chuẩn bị về mặt tinh thần đầy đủ nếu lần mang thai tiếp theo quá sớm. Do vậy, bạn cần hỏi ý kiến của bác sỹ để xác định chính xác thời gian mang thai lại sau khi điều trị chửa ngoài tử cung.

Cơ hội để bạn có thể mang thai thành công phụ thuộc vào tình trạng của ống dẫn trứng nên bạn cần được bác sỹ khám đầy đủ về ống dẫn trứng cũng như sức khỏe của bạn. Trường hợp không thể mang thai theo cách bình thường, các liệu pháp thụ tinh trong ống nghiệm có thể được cân nhắc lựa chọn.

Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
Xem thêm