Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Mẹ bầu đãng trí: Sự thật hay tin đồn?

Dường như mang thai và sinh nở khiến cho nhiều chị em được nhận thêm một biệt danh mới: "não cá vàng". Liệu có phải mang thai đã chiếm hết tâm trí của phụ nữa, khiến trí nhớ và não bộ bị ảnh hưởng nghiêm trọng?

Thật mừng là đãng trí trong thai kỳ chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng. Phân tích tổng hợp của một nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí Tâm lý học lâm sàng và Thực nghiệm cho rằng não bộ thực hiện nhiều chức năng khác nhau khi mang thai. Thử thách lớn nhất đối với phụ nữ mang thai là trí nhớ đòi hỏi kiểm soát nhận thức chỉ đạo (executive cognitive control), hay còn gọi là trí nhớ làm việc. Đây là trí nhớ ngắn hạn dành cho việc tiếp nhận và ghi nhớ những kỹ năng và thông tin mới. Do đó, mang thai không ảnh hưởng tới việc nhớ ngày sinh của mẹ bạn, ngày mà bạn sẽ nhớ suốt cuộc đời. Nhưng nhớ tên của cô bạn mới ở phòng tập yoga trước sinh sẽ khó khăn hơn.
Theo một nghiên cứu được trình bày tại Hiệp hội Nột tiết Hoa Kỳ, mang thai cũng ảnh hưởng tới bộ nhớ không gian. Trí nhớ về không gian là khả năng ghi nhớ thời điểm bạn nhìn thấy một sự vật, cũng như sự nhận thức của bạn về vị trí của mình trong không gian nào đó. Tức là bạn có thể thoải mái đổ lỗi cho thai kỳ khi bạn làm mất chìa khóa và va vào góc nào đó trong ngôi nhà quen thuộc của mình. Tình trạng này có thể ảnh hưởng tới bà mẹ cho đến khi con bạn được ít nhất 3 tháng tuổi hoặc đôi khi nhiều hơn, đến vài tuổi.

Tại sao mẹ bầu lại đãng trí?

Hầu hết các triệu chứng xuất hiện trong thai kỳ đều do thay đổi hormone khi mang thai gây nên và đó có thể là thủ phạm chính gây nên mất trí nhớ. Hormone ảnh hưởng tới trí nhớ của bạn là oxytocin, đặc biệt tăng nhiều trong quá trình mang thai. Đôi khi oxytocin được gọi là “hormone tình yêu”, vì làm tăng cường mối liên kết cảm xúc, khiến bạn hưng phấn hơn. Nhưng không may, oxytocin lại không tốt cho trí nhớ của mẹ bầu một tẹo nào.
Hormone thai kỳ có thể là thủ phạm gây nên tình trạng mất trí nhớ 
Một lời bào chữa khác cho bệnh đãng trí khi mang thai đó là vì não bạn trở nên nhỏ hơn. Các nhà nghiên cứu vẫn chưa xác định được nguyên nhân đích thực của tình trạng này và sẽ ảnh hưởng tới chức năng của não thế nào. Nhưng có giả thuyết cho rằng đây là những điều chỉnh của cơ thể nhằm tạo ra những thay đổi về tinh thần để chuẩn bị cho việc làm mẹ. Theo một nghiên cứu trên tạp chí Neuroradiology Hoa Kỳ, khối lượng tế bào não giảm trong suốt thai kỳ. Rất mà là kích thước não bộ sẽ tăng trở lại sau thai kỳ. Ngay khi con bạn được 6 tháng tuổi, não sẽ trở lại kích thước bình thường hoặc lớn hơn.
Sự thay đổi hormone trong thai kỳ cũng có thể gián tiếp ảnh hưởng đến tình trạng đãng trí thai kỳ. Thiếu ngủ chính là thủ phạm đích thực. Thiếu ngủ khi mang thai rất thường gặp, một phần vì hormone thay đổi và một phần vì sự thay đổi về vật lý khi thai lớn dần. Nếu bạn ngủ không đủ, bạn càng dễ bị đãng trí.

Đãng trí thai kỳ có lợi ích gì không?

Đãng trí thai kỳ sẽ khiến bạn nhanh quên trong một thời gian, nhưng về lâu về dài, bạn sẽ thông minh hơn sau khi làm mẹ. Hàng loạt nghiên cứu thử nghiệm trên động vật chỉ ra rằng mang thai có thể khiến chuột học nhanh hơn.
Mặc dù các nhà nghiên cứu vẫn đang tìm hiểu sự thay đổi của não bộ trong thai kỳ ảnh hưởng tới các bà mẹ thế nào trong thời gian dài, nhưng một nghiên cứu khác của trường đại học Carlos Albizu (Mỹ) đã chỉ ra rằng hiệu quả chung của lên chức năng thần kinh có thể khá tốt. Sau khi sinh con, có thể bạn sẽ tiếp nhận thông tin nhanh hơn, cũng như trí nhớ không gian sẽ khá hơn – sự thay đổi này rất phù hợp với những bà mẹ đa-zi-năng ngày nay.

Vậy mẹ bầu phải làm sao?

Bạn hầu như không thể làm gì để ngăn chặn sự đãng trí phổ biến trong thai kỳ. Nhưng bạn có thể làm một số việc để khiến đãng trí trở nên nhẹ nhàng hơn.
Đầu tiên, hãy ngủ nhiều hơn và thư giãn ngay khi có thể. Thiếu ngủ có thể làm giảm trí nhớ và chức năng thần kinh, đặc biệt là trí nhớ ngắn hạn. Cố gắng tạo ra một thói quen ngủ và lên giường nghỉ ngơi trước khi chìm sâu vào giấc ngủ. Cũng giống như cơ thể, não bộ cũng cần nghỉ ngơi thêm.
Thứ hai, chấp nhận rằng đãng trí thai kỳ là bình thường. Nếu bạn thấy mình nhận thức chậm hơn bình thường thì cũng không sao cả. Đây là tác dụng phụ của thai kỳ và sẽ không kéo dài mãi. Vui vẻ bỏ qua sự đãng trí này, yên tâm với thai kỳ sẽ khiến quãng thời gian 9 tháng 10 ngày trở nên khỏe mạnh hơn, và như vậy, việc hồi phục sau đó của bạn cũng sẽ tốt hơn.
Cuối cùng, nếu bạn cần nhớ thông tin quan trọng, hãy sử dụng một số thủ thuật để ghi nhớ kỹ hơn. Một cách rất đơn giản là ghi những điều cần thiết vào trong một cuốn sổ nhỏ, tạo một lịch nhắc việc đơn giản trên điện thoại, máy tính. Hoặc, hãy nhờ chồng, người thân giúp đỡ, ghi nhớ cùng bạn, vừa hạn chế được tác hại của chứng "não cá vàng" lại vừa gắn kết mối quan hệ trong gia đình!
Và nếu bạn có quên hết những điều chúng ta vừa cùng trao đổi, hãy mỉm cười và nghĩ đến em bé trong bụng nhé! Chúc bạn một thai kỳ khỏe mạnh!
Thông tin thêm tham khảo tại bài viết: Liệu có cần bổ sung hormone khi mang thai?
Ths.Bs.Trần Thu Nguyệt - Viện Y học ứng dụng Việt Nam
Bình luận
Tin mới
  • 26/03/2025

    Ăn nhiều thịt để giảm cân, thận trọng với nguy cơ sỏi thận

    Chế độ giảm cân ăn nhiều protein (chủ yếu là thịt) được nhiều người áp dụng. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu mới cảnh báo, việc tuân theo chế độ ăn thịt sẽ làm tăng nguy cơ hình thành sỏi thận.

  • 26/03/2025

    Mối nguy hiểm của bệnh sởi ở người lớn

    Chúng ta thường nghĩ chỉ trẻ em mới mắc bệnh Sởi mà không biết rằng người lớn cũng có thể mắc sởi, thậm chí có thể gặp những biến chứng nguy hiểm của bệnh sởi.

  • 26/03/2025

    Đánh răng khi nào để có lợi nhất?

    Mặc dù đánh răng là điều cần thiết để giữ cho hàm răng trắng sáng của bạn luôn trong tình trạng tốt nhất, nhưng thời điểm đánh răng cũng rất quan trọng. Trên thực tế, đánh răng quá sớm sau một số bữa ăn nhất định (và trong một số tình huống khác) có thể gây nguy hiểm cho men răng của bạn. Bạn có tò mò không? Chúng ta sẽ tìm hiểu những thời điểm đáng ngạc nhiên khi việc đánh răng có thể gây hại nhiều hơn lợi, bạn nên "nhịn" bao lâu và làm thế nào để bảo vệ răng mà không ảnh hưởng đến nụ cười của bạn.

  • 25/03/2025

    Thay thế bơ bằng dầu thực vật có lợi cho sức khỏe ra sao?

    Theo nghiên cứu mới tại Mỹ, việc thay bơ bằng dầu thực vật trong chế độ ăn hàng ngày có thể mang lại những lợi ích đáng kể cho sức khỏe.

  • 25/03/2025

    Sức khỏe lao động mùa nóng ẩm: Những lưu ý và biện pháp bảo vệ

    Mùa nóng ẩm luôn là một thách thức lớn đối với sức khỏe của người lao động. Đặc biệt là những người lao động ngoài trời hoặc trong môi trường làm việc có nhiệt độ không đảm bảo.

  • 24/03/2025

    Hai lợi ích tuyệt vời của việc ăn dâu tây đối với người cao tuổi

    Sức khỏe tim mạch tốt và trí óc minh mẫn là mong muốn của bất cứ người cao tuổi nào. Ngoài lối sống và dinh dưỡng lành mạnh thì cách lựa chọn thực phẩm cũng rất quan trọng và thói quen ăn dâu tây hằng ngày rất có lợi.

  • 24/03/2025

    Cùng bé vươn cao, chạm đỉnh dễ dàng - Mừng sinh nhật VIAM clinic 7 tuổi

    Bạn có bao giờ lo lắng khi thấy con chậm lớn, thấp còi hơn bạn bè cùng trang lứa? Hay những bữa ăn đầy ắp yêu thương lại trở thành "cuộc chiến" với bé biếng ăn, gầy gò? Đừng lo, bởi suốt 7 năm qua, Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM đã đồng hành cùng hàng nghìn gia đình, giúp các bé không chỉ tăng chiều cao mà còn khỏe mạnh, tự tin trong cuộc sống.

  • 24/03/2025

    Cùng bé vươn cao, chạm đỉnh dễ dàng - Mừng sinh nhật VIAM Clinic 7 tuổi

    Bạn có bao giờ lo lắng khi thấy con chậm lớn, thấp còi hơn bạn bè cùng trang lứa? Hay những bữa ăn đầy ắp yêu thương lại trở thành "cuộc chiến" với bé biếng ăn, gầy gò? Đừng lo, bởi suốt 7 năm qua, Phòng khám chuyên khoa Dinh dưỡng VIAM đã đồng hành cùng hàng nghìn gia đình, giúp các bé không chỉ tăng chiều cao mà còn khỏe mạnh, tự tin trong cuộc sống.

Xem thêm