Giúp bé phát triển ngôn ngữ những năm đầu đời
Ngay từ khi mới sinh, bé đã học kỹ năng ngôn ngữ, giao tiếp và có thể phản ứng với các âm thanh khác nhau. Rèn luyện ngôn ngữ không chỉ là học cách phát âm bà bà , mẹ mẹ; lắng nghe, hiểu và ghi nhớ tên của những người và đồ vật xung quanh cũng là một phần của phát triển kỹ năng này.
- Khóc
- Cảm thấy yên ổn khi nghe giọng nói quen thuộc hoặc trấn tĩnh lại, thôi không khóc khi bắt đầu nghe thấy tiếng người quen.
- Khám phá các đồ vật bằng cách đập, ném hay đưa đồ vào miệng.
- Bắt chước động tác của người khác như vẫy tay chào tạm biệt.
- Phun phì phì để tỏ ý vui sướng, dễ chịu.
- Cùng nhìn một đồ chơi hay một bức tranh với bố mẹ, ông bà. Việc chia sẻ sự chú ý này là một kỹ năng rất quan trọng.
- Dùng khuôn mặt của mình để giao tiếp, ví dụ mỉm cười, nhăn mặt.
- Lắng nghe các âm thanh, giọng nói và cố gắng đáp lại hay tương tác.
- Học cách sử dụng giọng nói để giao tiếp.
- Cùng bố mẹ luân phiên phát ra âm thanh.
- Gừ gừ hay phát ra các âm ‘u', 'a'.
- Bập bẹ bà bà, mẹ mẹ.
Những từ đầu tiên
- Sử dụng những từ đơn giản như 'bà', “mẹ”.
- Thể hiện ‘có’ hay ‘không’ bằng cách gật hoặc lắc đầu.
- Nghĩ ra từ để đặt tên cho những đồ vật quen thuộc.
- Bắt đầu nhận biết và thuộc tên các đồ vật được xử dụng thường xuyên.
- Dùng từ đơn giản để yêu cầu một việc gì đó, chẳng hạn nói ‘măm măm’ để đòi ăn.
- Bắt đầu nhớ tên các bộ phận đơn giản của cơ thể như mắt, mũi, tai.
- Tuân theo các chỉ dẫn đơn giản như ‘lại đây’, ‘ngồi xuống’, ‘vỗ tay’.
- Nói được 50-200 từ.
- Bắt đầu ghép 2 hay 3 từ thành câu đơn giản như ‘bế em’, ‘uống nước’, ‘mẹ đi làm’…
- Có thể trả lời những câu hỏi đơn giản như ‘đây là gì?’, ‘cún con đâu rồi?’
- Có thể tuân thủ các chỉ dẫn đơn giản gồm 2 từ khóa như ‘đặt quả táo vào hộp’, ‘đưa bố quyển sách’, ‘lấy bóng và giầy’.
- Có thể lật trang của sách bìa cứng và chỉ vào hay đọc tên các đồ vật bé nhận biết được.
- Dùng các câu dài hơn, có tới 5 từ, chẳng hạn ‘bé công viên với mẹ’.
- Có thể dùng từ ‘và’ để nối hai câu, ví dụ “ bé ăn bánh và uống sữa’.
- Hiểu và trò chuyện về màu sắc, kích thước, hình khối đơn giản cũng như vị trí, chẳng hạn hiểu được sự khác biệt giữa ‘lớn’ và ‘bé’, giữa ‘trong’, ‘ngoài’ và ‘dưới’.
- Có thể tuân thủ các chỉ dẫn gồm 3 từ khóa như ‘chỉ cho mẹ mũi, mắt và bụng bé nào’, hay ‘đưa bố quả bóng to’ khi bé tập trung chú ý.
- Trò chuyện bằng những câu đơn giản.
- Thích nhìn vào sách cùng người lớn và chỉ vào tranh nếu được yêu cầu. Bé cũng thích giải thích về các hình minh họa.
- Liên tục học các từ mới
- Bắt chước các âm thanh của bé để khuyến khích giao tiếp hai chiều.
- Chơi trò đơn giản như ú òa, thọc lét (cù).
- Nói chuyện với bé, dùng các câu ngắn gọn và đơn giản.
- Gọi tên và chỉ vào các đồ vật bé có thể nhìn thấy, nghe thấy như quả bóng, ô tô, máy bay.
- Hát hoặc đọc thơ cùng con.
- Mở rộng thêm các từ đơn giản, chẳng hạn bé nói ‘ô tô’ , bạn nói ‘đẩy ô tô’.
- Khen ngợi khi bé cố gắng nói, ví dụ ‘Đúng rồi, đây là….’
- Mỉm cười và cho bé biết bạn đang lắng nghe con.
- Cùng bé xem sách và giải thích cho con về các hình minh họa.
- Tạo điều kiện để bé giao tiếp, chẳng hạn cho con lựa chọn giữa hai đồ vật; đưa đồ chơi ra xa tầm với để buộc bé phải tìm cách xin (bằng âm thanh, chỉ tay hay nhìn bạn rồi nhìn đồ chơi, nắm tay bạn). Tương tự như vậy, đợi bé nhờ giúp rồi mới đáp ứng yêu cầu của con.
- Chú ý duy trì giao tiếp bằng mắt từ cả hai phía khi cha mẹ nói chuyện với con.
- Đưa con đi dạo, vào công viên hoặc những khu vui chơi, giải thích cho con về những nơi này để giúp bé nhận biết thế giới mới.
- Hạn chế thời gian bé ngồi trước màn hình (TV, ipad, điện thoại thông minh và trò chơi điện tử) ở mức dưới 2 giờ mỗi ngày. Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo hoàn toàn không cho trẻ dưới 2 tuổi ngồi trước màn hình.
- Khuyến khích trẻ chỉ xem các chương trình TV có ích cho việc học tập. Giúp bé trở thành người xem chủ động và hiểu những điều diễn ra trên màn hình bằng cách đặt câu hỏi hoặc đưa ra nhận xét về những gì bé nhìn thấy, ví dụ ‘gấu con làm gì vậy’, ‘con cũng nhảy được’, …
|
- Giao tiếp bắt đầu từ khi trẻ chào đời và các âm thanh mà bé phát ra đều có nguyên do và ý nghĩa.
- Trẻ học nghe và nhìn - vì vậy hãy nói chuyện với bé, hát và đọc thơ cho bé nghe, cùng bé đọc truyện. |
-
Làm đẹp tóc bằng một loại lá có sẵn trong vườn nhà
Từ xa xưa, phụ nữ Việt Nam đã biết cách đun lá và vỏ bưởi lấy nước gội đầu làm đẹp tóc. Nhờ chứa nhiều limonene và vitamin C, lá bưởi giúp tăng lưu thông máu dưới da đầu, kích thích nang tóc phát triển.
-
Phòng ngừa cảm cúm mùa lạnh: Bí quyết cho cả gia đình
Mùa đông đã gõ cửa, mang theo không khí lạnh đặc trưng và cả sự gia tăng hoạt động của virus gây cảm cúm. Cảm cúm không chỉ gây mệt mỏi mà còn mang đến các biến chứng không mong muốn, đặc biệt đối với trẻ em và người lớn tuổi. Vì vậy, việc trang bị kiến thức và áp dụng các biện pháp phòng ngừa là vô cùng cần thiết để bảo vệ sức khỏe cả nhà. Viện Y học ứng dụng Việt Nam sẽ cung cấp những mẹo quan trọng: từ vệ sinh cá nhân, dinh dưỡng hợp lý, đến các cách giữ ấm cơ thể, giúp gia đình bạn an toàn vượt qua mùa lạnh.
-
Những nguy hiểm tiềm ẩn khi sử dụng cà phê như một chất hỗ trợ tiêu hóa
Nếu bạn thấy mình phải phụ thuộc vào cà phê buổi sáng để hỗ trợ việc đi tiêu, thì có thể bạn đang gặp phải một vấn đề khác: táo bón. Cà phê không phải là giải pháp lâu dài cho chứng táo bón, và việc phụ thuộc vào nó để đi tiêu đều đặn có thể gây ra những hậu quả không mong muốn.
-
Có nên quay lại ăn mỡ lợn hoàn toàn?
Thời gian gần đây, do lo ngại về dầu ăn tái chế, dầu công nghiệp không rõ nguồn gốc nên nhiều gia đình có xu hướng quay lại dùng mỡ lợn với lý do 'ăn cho yên tâm'. Điều này là có cơ sở nhưng việc quay lại ăn hoàn toàn mỡ lợn thay thế dầu thực vật có phải là giải pháp tối ưu?
-
Nước kiềm - lợi hay hại?
Cân bằng độ pH trong cơ thể là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể. Nước kiềm, với độ pH thường dao động từ 8.0 đến 9.5, được cho là có khả năng trung hòa axit dư trong cơ thể và hỗ trợ quá trình điều hòa sinh lý.
-
5 tác dụng phụ khi ăn trứng quá nhiều
Ăn trứng quá nhiều có thể gây ra một số tác dụng phụ không mong muốn như tăng cholesterol, các vấn đề tiêu hóa. Tìm hiểu lượng trứng tiêu thụ hợp lý, an toàn để bảo vệ sức khỏe.
-
Những thực phẩm dùng cùng cà phê dễ gây tăng cân
Cà phê là thức uống nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, khi kết hợp cà phê với một số loại thực phẩm lại có thể làm chậm quá trình chuyển hóa năng lượng, kích thích tích mỡ và tăng cân theo thời gian.
-
Cách xây dựng thói quen tập thể dục cho người mới bắt đầu
Trước khi bắt đầu tập thể dục, cần đánh giá tình trạng sức khỏe, đặc biệt là đối với nam trên 45 tuổi và nữ trên 55 tuổi, để đảm bảo an toàn và xác định giới hạn cơ thể. Ngoài ra, việc đặt mục tiêu cụ thể và khả thi là rất quan trọng để duy trì động lực, hãy bắt đầu với các mục tiêu nhỏ và tăng dần. Cuối cùng, hãy chọn các bài tập phù hợp với sở thích của bạn để duy trì thói quen và biến việc tập luyện thành niềm vui. Hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
