Giúp bé phát triển ngôn ngữ những năm đầu đời
Ngay từ khi mới sinh, bé đã học kỹ năng ngôn ngữ, giao tiếp và có thể phản ứng với các âm thanh khác nhau. Rèn luyện ngôn ngữ không chỉ là học cách phát âm bà bà , mẹ mẹ; lắng nghe, hiểu và ghi nhớ tên của những người và đồ vật xung quanh cũng là một phần của phát triển kỹ năng này.
- Khóc
- Cảm thấy yên ổn khi nghe giọng nói quen thuộc hoặc trấn tĩnh lại, thôi không khóc khi bắt đầu nghe thấy tiếng người quen.
- Khám phá các đồ vật bằng cách đập, ném hay đưa đồ vào miệng.
- Bắt chước động tác của người khác như vẫy tay chào tạm biệt.
- Phun phì phì để tỏ ý vui sướng, dễ chịu.
- Cùng nhìn một đồ chơi hay một bức tranh với bố mẹ, ông bà. Việc chia sẻ sự chú ý này là một kỹ năng rất quan trọng.
- Dùng khuôn mặt của mình để giao tiếp, ví dụ mỉm cười, nhăn mặt.
- Lắng nghe các âm thanh, giọng nói và cố gắng đáp lại hay tương tác.
- Học cách sử dụng giọng nói để giao tiếp.
- Cùng bố mẹ luân phiên phát ra âm thanh.
- Gừ gừ hay phát ra các âm ‘u', 'a'.
- Bập bẹ bà bà, mẹ mẹ.
Những từ đầu tiên
- Sử dụng những từ đơn giản như 'bà', “mẹ”.
- Thể hiện ‘có’ hay ‘không’ bằng cách gật hoặc lắc đầu.
- Nghĩ ra từ để đặt tên cho những đồ vật quen thuộc.
- Bắt đầu nhận biết và thuộc tên các đồ vật được xử dụng thường xuyên.
- Dùng từ đơn giản để yêu cầu một việc gì đó, chẳng hạn nói ‘măm măm’ để đòi ăn.
- Bắt đầu nhớ tên các bộ phận đơn giản của cơ thể như mắt, mũi, tai.
- Tuân theo các chỉ dẫn đơn giản như ‘lại đây’, ‘ngồi xuống’, ‘vỗ tay’.
- Nói được 50-200 từ.
- Bắt đầu ghép 2 hay 3 từ thành câu đơn giản như ‘bế em’, ‘uống nước’, ‘mẹ đi làm’…
- Có thể trả lời những câu hỏi đơn giản như ‘đây là gì?’, ‘cún con đâu rồi?’
- Có thể tuân thủ các chỉ dẫn đơn giản gồm 2 từ khóa như ‘đặt quả táo vào hộp’, ‘đưa bố quyển sách’, ‘lấy bóng và giầy’.
- Có thể lật trang của sách bìa cứng và chỉ vào hay đọc tên các đồ vật bé nhận biết được.
- Dùng các câu dài hơn, có tới 5 từ, chẳng hạn ‘bé công viên với mẹ’.
- Có thể dùng từ ‘và’ để nối hai câu, ví dụ “ bé ăn bánh và uống sữa’.
- Hiểu và trò chuyện về màu sắc, kích thước, hình khối đơn giản cũng như vị trí, chẳng hạn hiểu được sự khác biệt giữa ‘lớn’ và ‘bé’, giữa ‘trong’, ‘ngoài’ và ‘dưới’.
- Có thể tuân thủ các chỉ dẫn gồm 3 từ khóa như ‘chỉ cho mẹ mũi, mắt và bụng bé nào’, hay ‘đưa bố quả bóng to’ khi bé tập trung chú ý.
- Trò chuyện bằng những câu đơn giản.
- Thích nhìn vào sách cùng người lớn và chỉ vào tranh nếu được yêu cầu. Bé cũng thích giải thích về các hình minh họa.
- Liên tục học các từ mới
- Bắt chước các âm thanh của bé để khuyến khích giao tiếp hai chiều.
- Chơi trò đơn giản như ú òa, thọc lét (cù).
- Nói chuyện với bé, dùng các câu ngắn gọn và đơn giản.
- Gọi tên và chỉ vào các đồ vật bé có thể nhìn thấy, nghe thấy như quả bóng, ô tô, máy bay.
- Hát hoặc đọc thơ cùng con.
- Mở rộng thêm các từ đơn giản, chẳng hạn bé nói ‘ô tô’ , bạn nói ‘đẩy ô tô’.
- Khen ngợi khi bé cố gắng nói, ví dụ ‘Đúng rồi, đây là….’
- Mỉm cười và cho bé biết bạn đang lắng nghe con.
- Cùng bé xem sách và giải thích cho con về các hình minh họa.
- Tạo điều kiện để bé giao tiếp, chẳng hạn cho con lựa chọn giữa hai đồ vật; đưa đồ chơi ra xa tầm với để buộc bé phải tìm cách xin (bằng âm thanh, chỉ tay hay nhìn bạn rồi nhìn đồ chơi, nắm tay bạn). Tương tự như vậy, đợi bé nhờ giúp rồi mới đáp ứng yêu cầu của con.
- Chú ý duy trì giao tiếp bằng mắt từ cả hai phía khi cha mẹ nói chuyện với con.
- Đưa con đi dạo, vào công viên hoặc những khu vui chơi, giải thích cho con về những nơi này để giúp bé nhận biết thế giới mới.
- Hạn chế thời gian bé ngồi trước màn hình (TV, ipad, điện thoại thông minh và trò chơi điện tử) ở mức dưới 2 giờ mỗi ngày. Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo hoàn toàn không cho trẻ dưới 2 tuổi ngồi trước màn hình.
- Khuyến khích trẻ chỉ xem các chương trình TV có ích cho việc học tập. Giúp bé trở thành người xem chủ động và hiểu những điều diễn ra trên màn hình bằng cách đặt câu hỏi hoặc đưa ra nhận xét về những gì bé nhìn thấy, ví dụ ‘gấu con làm gì vậy’, ‘con cũng nhảy được’, …
|
- Giao tiếp bắt đầu từ khi trẻ chào đời và các âm thanh mà bé phát ra đều có nguyên do và ý nghĩa.
- Trẻ học nghe và nhìn - vì vậy hãy nói chuyện với bé, hát và đọc thơ cho bé nghe, cùng bé đọc truyện. |
-
Tại sao trẻ sơ sinh bị chảy dịch mắt?
Đối với các bậc cha mẹ có con nhỏ sơ sinh, việc quan sát đôi mắt của trẻ – kể cả khi trẻ đang ngủ – là một trải nghiệm đầy cảm xúc. Tuy nhiên, nếu phát hiện mắt trẻ có dịch nhầy hoặc hiện tượng dính kết, điều này có thể khiến cha mẹ lo lắng. Vậy tình trạng này có phải là dấu hiệu đáng quan ngại về mặt y tế hay không?
-
Làm thế nào để có làn da khỏe đẹp?
Làn da khỏe đẹp không chỉ đến từ mỹ phẩm mà còn phản ánh lối sống và thói quen chăm sóc hàng ngày. Muốn da rạng rỡ, cần kết hợp chế độ dinh dưỡng, nghỉ ngơi và quy trình chăm sóc phù hợp…
-
Nguyên nhân và điều trị chứng mộng du
Mộng du là một chứng rối loạn khiến bạn đứng dậy và đi bộ loanh quanh trong khi ngủ. Điều này thường xảy ra khi bạn đang chuyển từ trạng thái ngủ sâu sang trạng thái ngủ nhẹ hơn hoặc khi bạn thức dậy. Bạn không thể phản ứng khi đang mộng du và thường không nhớ điều đó. Trong một số trường hợp, bạn có thể nói và không hiểu những gì mình đang nói.
-
3 cách gội đầu giảm rụng tóc
Giảm rụng tóc là một quá trình cần sự kiên nhẫn và kết hợp nhiều yếu tố. Việc gội đầu đúng cách đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe da đầu và giảm thiểu tình trạng rụng tóc.
-
Sốt xuất huyết Dấu hiệu nhận biết sớm và phương pháp điều trị hiệu quả
Sốt xuất huyết là một trong những căn bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, đặc biệt phổ biến tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam, nơi mùa mưa tạo điều kiện thuận lợi cho muỗi vằn sinh sôi mạnh mẽ. Với hàng triệu ca nhiễm được ghi nhận mỗi năm trên toàn cầu, bệnh không chỉ đe dọa sức khỏe cộng đồng mà còn tiềm ẩn nguy cơ tử vong nếu không được phát hiện và can thiệp kịp thời.
-
Giải tỏa stress mùa thi cho teen cấp 2: những phương pháp đơn giản mà hiệu quả
Mùa thi luôn là thời điểm đầy thử thách đối với các teen cấp 2, đặc biệt là khi các em phải đối mặt với áp lực từ kỳ thi chuyển cấp hoặc các bài kiểm tra quan trọng cuối năm. Lượng kiến thức lớn, kỳ vọng từ gia đình, thầy cô và chính bản thân khiến nhiều học sinh rơi vào trạng thái stress mùa thi.
-
Tăng huyết áp trong thời tiết nóng: Lưu ý cho người cao tuổi
Mùa hè đến, thời tiết nóng bức không chỉ mang lại cảm giác khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ sức khỏe, đặc biệt đối với người cao tuổi mắc bệnh tăng huyết áp. Đây là một trong những bệnh lý mãn tính phổ biến nhất ở Việt Nam, với tỷ lệ mắc cao ở nhóm tuổi trên 60.
-
Làm sao vượt qua thời điểm 'chững cân'?
Chững cân là điều thường gặp trong hành trình giảm cân và có thể khiến nhiều người nản lòng. Tuy nhiên, đây là giai đoạn cơ thể đang điều chỉnh để thích nghi. Vậy cần làm gì để vượt qua thời điểm chững cân này?
