Giúp bé phát triển ngôn ngữ những năm đầu đời
Ngay từ khi mới sinh, bé đã học kỹ năng ngôn ngữ, giao tiếp và có thể phản ứng với các âm thanh khác nhau. Rèn luyện ngôn ngữ không chỉ là học cách phát âm bà bà , mẹ mẹ; lắng nghe, hiểu và ghi nhớ tên của những người và đồ vật xung quanh cũng là một phần của phát triển kỹ năng này.
- Khóc
- Cảm thấy yên ổn khi nghe giọng nói quen thuộc hoặc trấn tĩnh lại, thôi không khóc khi bắt đầu nghe thấy tiếng người quen.
- Khám phá các đồ vật bằng cách đập, ném hay đưa đồ vào miệng.
- Bắt chước động tác của người khác như vẫy tay chào tạm biệt.
- Phun phì phì để tỏ ý vui sướng, dễ chịu.
- Cùng nhìn một đồ chơi hay một bức tranh với bố mẹ, ông bà. Việc chia sẻ sự chú ý này là một kỹ năng rất quan trọng.
- Dùng khuôn mặt của mình để giao tiếp, ví dụ mỉm cười, nhăn mặt.
- Lắng nghe các âm thanh, giọng nói và cố gắng đáp lại hay tương tác.
- Học cách sử dụng giọng nói để giao tiếp.
- Cùng bố mẹ luân phiên phát ra âm thanh.
- Gừ gừ hay phát ra các âm ‘u', 'a'.
- Bập bẹ bà bà, mẹ mẹ.
Những từ đầu tiên
- Sử dụng những từ đơn giản như 'bà', “mẹ”.
- Thể hiện ‘có’ hay ‘không’ bằng cách gật hoặc lắc đầu.
- Nghĩ ra từ để đặt tên cho những đồ vật quen thuộc.
- Bắt đầu nhận biết và thuộc tên các đồ vật được xử dụng thường xuyên.
- Dùng từ đơn giản để yêu cầu một việc gì đó, chẳng hạn nói ‘măm măm’ để đòi ăn.
- Bắt đầu nhớ tên các bộ phận đơn giản của cơ thể như mắt, mũi, tai.
- Tuân theo các chỉ dẫn đơn giản như ‘lại đây’, ‘ngồi xuống’, ‘vỗ tay’.
- Nói được 50-200 từ.
- Bắt đầu ghép 2 hay 3 từ thành câu đơn giản như ‘bế em’, ‘uống nước’, ‘mẹ đi làm’…
- Có thể trả lời những câu hỏi đơn giản như ‘đây là gì?’, ‘cún con đâu rồi?’
- Có thể tuân thủ các chỉ dẫn đơn giản gồm 2 từ khóa như ‘đặt quả táo vào hộp’, ‘đưa bố quyển sách’, ‘lấy bóng và giầy’.
- Có thể lật trang của sách bìa cứng và chỉ vào hay đọc tên các đồ vật bé nhận biết được.
- Dùng các câu dài hơn, có tới 5 từ, chẳng hạn ‘bé công viên với mẹ’.
- Có thể dùng từ ‘và’ để nối hai câu, ví dụ “ bé ăn bánh và uống sữa’.
- Hiểu và trò chuyện về màu sắc, kích thước, hình khối đơn giản cũng như vị trí, chẳng hạn hiểu được sự khác biệt giữa ‘lớn’ và ‘bé’, giữa ‘trong’, ‘ngoài’ và ‘dưới’.
- Có thể tuân thủ các chỉ dẫn gồm 3 từ khóa như ‘chỉ cho mẹ mũi, mắt và bụng bé nào’, hay ‘đưa bố quả bóng to’ khi bé tập trung chú ý.
- Trò chuyện bằng những câu đơn giản.
- Thích nhìn vào sách cùng người lớn và chỉ vào tranh nếu được yêu cầu. Bé cũng thích giải thích về các hình minh họa.
- Liên tục học các từ mới
- Bắt chước các âm thanh của bé để khuyến khích giao tiếp hai chiều.
- Chơi trò đơn giản như ú òa, thọc lét (cù).
- Nói chuyện với bé, dùng các câu ngắn gọn và đơn giản.
- Gọi tên và chỉ vào các đồ vật bé có thể nhìn thấy, nghe thấy như quả bóng, ô tô, máy bay.
- Hát hoặc đọc thơ cùng con.
- Mở rộng thêm các từ đơn giản, chẳng hạn bé nói ‘ô tô’ , bạn nói ‘đẩy ô tô’.
- Khen ngợi khi bé cố gắng nói, ví dụ ‘Đúng rồi, đây là….’
- Mỉm cười và cho bé biết bạn đang lắng nghe con.
- Cùng bé xem sách và giải thích cho con về các hình minh họa.
- Tạo điều kiện để bé giao tiếp, chẳng hạn cho con lựa chọn giữa hai đồ vật; đưa đồ chơi ra xa tầm với để buộc bé phải tìm cách xin (bằng âm thanh, chỉ tay hay nhìn bạn rồi nhìn đồ chơi, nắm tay bạn). Tương tự như vậy, đợi bé nhờ giúp rồi mới đáp ứng yêu cầu của con.
- Chú ý duy trì giao tiếp bằng mắt từ cả hai phía khi cha mẹ nói chuyện với con.
- Đưa con đi dạo, vào công viên hoặc những khu vui chơi, giải thích cho con về những nơi này để giúp bé nhận biết thế giới mới.
- Hạn chế thời gian bé ngồi trước màn hình (TV, ipad, điện thoại thông minh và trò chơi điện tử) ở mức dưới 2 giờ mỗi ngày. Viện Hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ khuyến cáo hoàn toàn không cho trẻ dưới 2 tuổi ngồi trước màn hình.
- Khuyến khích trẻ chỉ xem các chương trình TV có ích cho việc học tập. Giúp bé trở thành người xem chủ động và hiểu những điều diễn ra trên màn hình bằng cách đặt câu hỏi hoặc đưa ra nhận xét về những gì bé nhìn thấy, ví dụ ‘gấu con làm gì vậy’, ‘con cũng nhảy được’, …
|
- Giao tiếp bắt đầu từ khi trẻ chào đời và các âm thanh mà bé phát ra đều có nguyên do và ý nghĩa.
- Trẻ học nghe và nhìn - vì vậy hãy nói chuyện với bé, hát và đọc thơ cho bé nghe, cùng bé đọc truyện. |
-
Chất tạo ngọt làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ
Tỷ lệ dậy thì sớm ở trẻ ngày càng có xu hướng gia tăng do tình trạng béo phì, chế độ dinh dưỡng không hợp lý. Mới đây, các nhà nghiên cứu đã phát hiện một số chất tạo ngọt thường thấy trong thực phẩm và đồ uống có thể làm tăng nguy cơ dậy thì sớm ở trẻ em.
-
Hô hấp mùa nắng nóng: Cách bảo vệ lá phổi của bạn
Mùa hè với những ngày nắng nóng gay gắt không chỉ mang đến cảm giác khó chịu mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe, đặc biệt là các bệnh hô hấp. Nhiệt độ cao, độ ẩm tăng và thói quen giải nhiệt không đúng cách có thể khiến phổi dễ bị tổn thương.
-
Ăn da cá có lợi cho sức khỏe không?
Cá là nguồn cung cấp protein phổ biến trong chế độ ăn. Cá rất giàu dinh dưỡng, ngon miệng và là một bổ sung dinh dưỡng lành mạnh. Vậy da cá có lợi cho sức khỏe không?
-
Phụ nữ có cần ngủ nhiều hơn nam giới không?
Các chuyên gia khuyến nghị cả nam và nữ đều cần lượng ngủ tương đương nhau, nhưng nghiên cứu cho thấy sự thay đổi nồng độ hormone ở phụ nữ trong suốt cuộc đời có thể ảnh hưởng đến mô hình giấc ngủ của họ.
-
Những dấu hiệu cảnh báo và giải pháp phòng ngừa sức khỏe tim mạch
Hệ tim mạch đóng vai trò thiết yếu trong việc duy trì sự sống, vận chuyển máu giàu oxy và dưỡng chất đến các cơ quan trong cơ thể. Tuy nhiên, trái tim và hệ thống mạch máu cũng dễ bị tổn thương bởi nhiều yếu tố nguy cơ trong lối sống hiện đại. Một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với sức khỏe tim mạch chính là tình trạng tắc nghẽn động mạch, có thể dẫn đến đau tim, suy tim hoặc thậm chí tử vong nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.
-
Nấm da mùa mưa lũ Nguyên nhân gây bệnh và biện pháp điều trị
Mùa mưa lũ không chỉ mang đến những thách thức về môi trường sống mà còn làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh ngoài da, trong đó nấm da là một trong những vấn đề phổ biến nhất.
-
Mất nước: nguyên nhân, dấu hiệu và cách bù nước đúng cách
Trong những ngày nắng nóng kéo dài, tình trạng mất nước trở thành một vấn đề sức khỏe phổ biến mà nhiều người dễ bỏ qua. Cơ thể chúng ta phụ thuộc vào nước để duy trì các chức năng sống cơ bản, từ điều hòa thân nhiệt đến hỗ trợ hoạt động của các cơ quan.
-
6 thực phẩm từ sữa giàu canxi nhất
Uống sữa là cách dễ nhất để cung cấp cho cơ thể nguồn canxi dồi dào và chất lượng. Tuy nhiên, người không thích hoặc khó uống sữa có thể lựa chọn sản phẩm nào khác từ sữa giàu canxi không?
