Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Đóng góp to lớn của lợn trong y học

Hơn 30 năm qua, các nhà khoa học đã sử dụng các chú lợn trong một số lĩnh vực nghiên cứu y học như chuyên ngành da liễu, tim mạch, cấy ghép...

Gần đây, các nhà khoa học còn có thể tái phát triển cơ bắp ở chân người bằng cách sử dụng mô cấy được làm từ mô bàng quang của lợn.

Lợn được sử dụng trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu, bao gồm các nghiên cứu nông nghiệp và y sinh học qua nhiều thế kỷ do giữa lợn và con người có nhiều điểm tương đồng và giống nhau trong hoạt động sinh y học cơ thể có thể phục vụ cho nghiên cứu y học.

dong-gop-to-lon-cua-lon-trong-y-hoc-1

Nghiên cứu các tế bào não lợn trong các bệnh về não của con người.

Đặc điểm tương đồng giữa lợn và người

Về giải phẫu và chức năng nhiều hệ thống cơ quan nội tạng

Nhiều nhà nghiên cứu y học cho thấy “Nếu một cái gì đó hoạt động được ở lợn, thì nó có khả năng làm việc tốt trong con người”. Điều này chỉ ra rằng, bất chấp có nhiều sự khác biệt về nhiều phương diện, nhưng nhiều hệ thống sinh lý học của lợn rất giống với hệ thống sinh lý học của cơ thể chúng ta.

TS. Michael Swindle, nhà nghiên cứu thú y Hoa Kỳ và là tác giả của chuyên đề “Lợn trong phòng thí nghiệm” cho biết: “Nhiều hệ thống cơ quan nội tạng của lợn 80 - 90% tương tự như các hệ thống tương ứng ở người cả về giải phẫu và chức năng hoạt động. Hệ thống cơ quan phù hợp nhất có thể là hệ thống tim mạch, vì tim của lợn có kích thước và hình dạng giống như trái tim con người.

Thận của lợn có thể so sánh tương đồng về kích thước và chức năng với thận của con người, vì lý do đó thận của lợn được sử dụng nhiều trong các nghiên cứu liên quan với thận của con người.

Về chế độ ăn uống

Cả con người và lợn đều ăn thịt và thực vật để tồn tại. TS. Michael Swindle, nhà nghiên cứu thú y nói: “Các chú lợn có thể ăn và uống bất cứ thứ gì. Vì điều này, sinh lý học của quá trình tiêu hóa và trao đổi chất trong gan cũng tương tự như con người. Lợn được sử dụng trong rất nhiều loại nghiên cứu liên quan chế độ ăn uống, cũng như nghiên cứu hấp thu bằng đường uống của thuốc mới thử nghiệm”.

Về một số cơ chế bệnh sinh

Lợn phát triển tình trạng xơ vữa động mạch, giống như cơ chế hình thành mảng xơ vữa ở con người và hậu quả của tình trạng tắc hẹp mạch máu do xơ vữa động mạch cũng tương tự như thiếu máu cơ tim và nhồi máu cơ tim ở người. Vì những điểm tương đồng này, các nhà khoa học từ lâu đã sử dụng lợn để thử nghiệm các thiết bị catheter can thiệp tim mạch và các phương pháp phẫu thuật tim mạch, cũng như để tìm hiểu cách thức hoạt động sinh lý của tim nói chung. Đặc biệt, các mô có nguồn gốc từ tim lợn đã được sử dụng để thay thế van tim bị khiếm khuyết ở người, có thể kéo dài tồn tại hơn 15 năm trong cơ thể con người.

Lợn được sử dụng trong các nghiên cứu y học nào?

Nghiên cứu cấy ghép cơ quan nội tạng: Tình trạng thiếu tạng người ngày càng tăng, lợn đã được coi là những “người hiến tạng” tim và phổi tiềm năng cho con người.

TS. Soon Park, Trưởng khoa Phẫu thuật tim ở Trung tâm Y tế Bệnh viện Đại học Cleveland, Hoa Kỳ cho biết: “Đối với một nguồn nội tạng khác, nếu bạn sử dụng một loài khác, chúng phải có số lượng lớn và phải được chấp nhận về mặt đạo đức. Giống như khỉ đầu chó, có thể gần gũi con người hơn so với lợn, nhưng có một số vấn đề đạo đức đặt ra, vì vậy khỉ đầu chó có thể không được chấp nhận để sử dụng. Khỉ đầu chó cũng khó tăng lên với số lượng lớn”.

Nghiên cứu chuyên ngành điều trị bỏng và thẩm mỹ da: Da lợn đã là một trong những mô hình phẫu thuật thẩm mỹ tiêu chuẩn trong nhiều thập kỷ, vì vết thương trên da của lợn được chữa lành tương tự như da của con người. Các nhà nghiên cứu y học đã thành công trong việc dùng da lợn để che phủ tạm thời các vết bỏng cho đến khi da của bệnh nhân tái tạo trở lại. Người ta dùng da lợn tạo thành lớp áo phủ lên vết bỏng trong khoảng 2-3 tuần trước khi cơ thể đào thải và có tác dụng ngăn chặn các biến chứng. Sau đó, sử dụng một kỹ thuật rất phổ biến là nuôi những mảnh da có bề dày khác nhau từ tế bào da của chính bệnh nhân. Nghiên cứu điều trị bệnh đái tháo đường: Trong quá khứ, bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường cần tiêm insulin hàng ngày đã sử dụng chất chiết xuất từ insulin của lợn mãi cho đến những năm 1980, khi các nhà sản xuất bắt đầu sản xuất insulin sinh tổng hợp thông qua công nghệ DNA tái tổ hợp. Các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy của lợn tương tự như của con người, do đó một số lượng đáng kể nghiên cứu về bệnh đái tháo đường đã nhằm mục đích cô lập và khai thác các tế bào tụy của lợn để phục vụ điều trị trong tương lai.

Nghiên cứu thử nghiệm độc lực và tác dụng của thuốc mới: Những con lợn thu nhỏ được phát triển vào những năm 1950 và đã được chọn lọc cho các nghiên cứu dược lý. Lợn thu nhỏ kích thước đã được sử dụng như một loài mới không phải sử dụng loài gặm nhấm trong thử nghiệm độc tính dược lý. Kích thước của lợn thu nhỏ được coi là một lợi thế cho các nhà nghiên cứu về mục đích đánh giá và kiểm tra các hóa chất và thuốc, vì trọng lượng cơ thể ảnh hưởng đến liều lượng và các thuốc thử có thể không có sẵn với số lượng lớn.

Theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (HHS), lợn đã trở thành mô hình động vật phổ biến sử dụng trong nghiên cứu y học, một phần bởi vì “hầu hết mọi người ít có gắn bó tình cảm với lợn” và vì vậy lợn được sử dụng làm công cụ nghiên cứu khoa học nói chung là chấp nhận được đối với khoa học và phù hợp với phạm trù đạo đức. Việc sử dụng lợn cho nghiên cứu y học càng được củng cố do một phần lợn được xem như một con vật cung ứng thực phẩm cho chúng ta hàng ngày. Việc sử dụng lợn trong nghiên cứu có thể tăng lên nhanh trong tương lai gần khi lợn được xem như là một thay thế cho các động vật không phải loài gặm nhấm khác, cả chó mèo - là những động vật nuôi trong nhà đồng hành và có tình cảm gần gũi với con người.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 8 điều bạn cần biết về mức năng lượng của cơ thể - Phần 1, 8 điều bạn cần biết về mức năng lượng của cơ thể - Phần 2

TS.BS. Lê Thanh Hải - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 20/05/2025

    Cải thiện thói quen ăn sáng để khởi đầu ngày mới tốt hơn

    Bữa sáng là bữa ăn giúp cung cấp năng lượng và dưỡng chất cần thiết cho cơ thể bắt đầu ngày mới. Khắc phục những sai lầm phổ biến sau giúp bạn duy trì thói quen ăn sáng khoa học và lành mạnh.

  • 20/05/2025

    6 mẹo chữa nghẹt mũi tại nhà hiệu quả nhất

    Nghẹt mũi là một dấu hiệu khó chịu, rất thường gặp khi chúng ta bị cảm cúm, nhiễm lạnh. Hiện vẫn chưa có cách chữa khỏi bệnh cảm lạnh thông thường, nhưng có rất nhiều mẹo tại nhà có thể làm giảm tình trạng nghẹt mũi do chứng cảm lạnh gây nên. Bài viết này sẽ phân tích các biện pháp khắc phục tình trạng nghẹt mũi tại nhà tốt nhất cùng với những điều cần tránh.

  • 19/05/2025

    Chế độ ăn cho người mắc lỵ trực trùng (lỵ trực khuẩn)

    Lỵ trực khuẩn là tình trạng nhiễm khuẩn đường tiêu hóa cấp tính và cần được điều trị kịp thời để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm.

  • 19/05/2025

    10 loại thực phẩm giúp học sinh đạt kết quả tốt trong mùa thi

    Khi mùa thi đến gần, học sinh bước vào giai đoạn căng thẳng và áp lực cao, đòi hỏi sự tập trung tối đa cũng như khả năng ghi nhớ và tư duy sắc bén. Bên cạnh việc học tập chăm chỉ, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng trong việc tăng cường sức khỏe não bộ, giúp kiểm soát lo âu và tối ưu hóa hiệu suất học tập.

  • 18/05/2025

    Lycopene có giúp giảm nguy cơ ung thư?

    Trong bối cảnh các nhà khoa học không ngừng tìm kiếm các biện pháp phòng ngừa ung thư, chế độ ăn uống, đặc biệt là việc tiêu thụ trái cây và rau quả, được xem là một yếu tố quan trọng. Cà chua, với thành phần lycopene nổi bật, đang thu hút sự chú ý đặc biệt.

  • 18/05/2025

    Cách để thức dậy đúng giờ vào buổi sáng

    Việc thiết lập lịch trình ngủ và thói quen trước khi đi ngủ, đặt đồng hồ báo thức và điều chỉnh chế độ ăn uống là một số phương pháp có thể giúp bạn ngủ ngon hơn và thức dậy dễ dàng vào buổi sáng.

  • 17/05/2025

    Chế độ ăn tham khảo với người mắc hội chứng thiên thần

    Tuy không có chế độ ăn kiêng đặc biệt nào có thể chữa khỏi hội chứng thiên thần nhưng dinh dưỡng hợp lý có thể giúp kiểm soát cân nặng, cải thiện giấc ngủ, quản lý táo bón và hỗ trợ phát triển nhận thức.

  • 17/05/2025

    Thanh thiếu niên và tuổi dậy thì

    Dậy thì là một giai đoạn quan trọng trong cuộc đời mỗi người, đánh dấu sự chuyển đổi từ trẻ em sang người trưởng thành. Đây là giai đoạn cơ thể có nhiều thay đổi về mặt thể chất và tâm sinh lý, đặt nền móng cho sức khỏe sinh sản và sức khỏe tổng quát trong tương lai. Việc thấu hiểu những biến đổi này, cùng với sự quan tâm, hỗ trợ từ gia đình và xã hội, sẽ giúp thanh thiếu niên vượt qua giai đoạn dậy thì một cách an toàn và khỏe mạnh.

Xem thêm