Tổng hội y học Việt Nam

Viện y học ứng dụng Việt Nam
ứng dụng y học vì sức khỏe người việt nam

Đóng góp to lớn của lợn trong y học

Hơn 30 năm qua, các nhà khoa học đã sử dụng các chú lợn trong một số lĩnh vực nghiên cứu y học như chuyên ngành da liễu, tim mạch, cấy ghép...

Gần đây, các nhà khoa học còn có thể tái phát triển cơ bắp ở chân người bằng cách sử dụng mô cấy được làm từ mô bàng quang của lợn.

Lợn được sử dụng trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu, bao gồm các nghiên cứu nông nghiệp và y sinh học qua nhiều thế kỷ do giữa lợn và con người có nhiều điểm tương đồng và giống nhau trong hoạt động sinh y học cơ thể có thể phục vụ cho nghiên cứu y học.

dong-gop-to-lon-cua-lon-trong-y-hoc-1

Nghiên cứu các tế bào não lợn trong các bệnh về não của con người.

Đặc điểm tương đồng giữa lợn và người

Về giải phẫu và chức năng nhiều hệ thống cơ quan nội tạng

Nhiều nhà nghiên cứu y học cho thấy “Nếu một cái gì đó hoạt động được ở lợn, thì nó có khả năng làm việc tốt trong con người”. Điều này chỉ ra rằng, bất chấp có nhiều sự khác biệt về nhiều phương diện, nhưng nhiều hệ thống sinh lý học của lợn rất giống với hệ thống sinh lý học của cơ thể chúng ta.

TS. Michael Swindle, nhà nghiên cứu thú y Hoa Kỳ và là tác giả của chuyên đề “Lợn trong phòng thí nghiệm” cho biết: “Nhiều hệ thống cơ quan nội tạng của lợn 80 - 90% tương tự như các hệ thống tương ứng ở người cả về giải phẫu và chức năng hoạt động. Hệ thống cơ quan phù hợp nhất có thể là hệ thống tim mạch, vì tim của lợn có kích thước và hình dạng giống như trái tim con người.

Thận của lợn có thể so sánh tương đồng về kích thước và chức năng với thận của con người, vì lý do đó thận của lợn được sử dụng nhiều trong các nghiên cứu liên quan với thận của con người.

Về chế độ ăn uống

Cả con người và lợn đều ăn thịt và thực vật để tồn tại. TS. Michael Swindle, nhà nghiên cứu thú y nói: “Các chú lợn có thể ăn và uống bất cứ thứ gì. Vì điều này, sinh lý học của quá trình tiêu hóa và trao đổi chất trong gan cũng tương tự như con người. Lợn được sử dụng trong rất nhiều loại nghiên cứu liên quan chế độ ăn uống, cũng như nghiên cứu hấp thu bằng đường uống của thuốc mới thử nghiệm”.

Về một số cơ chế bệnh sinh

Lợn phát triển tình trạng xơ vữa động mạch, giống như cơ chế hình thành mảng xơ vữa ở con người và hậu quả của tình trạng tắc hẹp mạch máu do xơ vữa động mạch cũng tương tự như thiếu máu cơ tim và nhồi máu cơ tim ở người. Vì những điểm tương đồng này, các nhà khoa học từ lâu đã sử dụng lợn để thử nghiệm các thiết bị catheter can thiệp tim mạch và các phương pháp phẫu thuật tim mạch, cũng như để tìm hiểu cách thức hoạt động sinh lý của tim nói chung. Đặc biệt, các mô có nguồn gốc từ tim lợn đã được sử dụng để thay thế van tim bị khiếm khuyết ở người, có thể kéo dài tồn tại hơn 15 năm trong cơ thể con người.

Lợn được sử dụng trong các nghiên cứu y học nào?

Nghiên cứu cấy ghép cơ quan nội tạng: Tình trạng thiếu tạng người ngày càng tăng, lợn đã được coi là những “người hiến tạng” tim và phổi tiềm năng cho con người.

TS. Soon Park, Trưởng khoa Phẫu thuật tim ở Trung tâm Y tế Bệnh viện Đại học Cleveland, Hoa Kỳ cho biết: “Đối với một nguồn nội tạng khác, nếu bạn sử dụng một loài khác, chúng phải có số lượng lớn và phải được chấp nhận về mặt đạo đức. Giống như khỉ đầu chó, có thể gần gũi con người hơn so với lợn, nhưng có một số vấn đề đạo đức đặt ra, vì vậy khỉ đầu chó có thể không được chấp nhận để sử dụng. Khỉ đầu chó cũng khó tăng lên với số lượng lớn”.

Nghiên cứu chuyên ngành điều trị bỏng và thẩm mỹ da: Da lợn đã là một trong những mô hình phẫu thuật thẩm mỹ tiêu chuẩn trong nhiều thập kỷ, vì vết thương trên da của lợn được chữa lành tương tự như da của con người. Các nhà nghiên cứu y học đã thành công trong việc dùng da lợn để che phủ tạm thời các vết bỏng cho đến khi da của bệnh nhân tái tạo trở lại. Người ta dùng da lợn tạo thành lớp áo phủ lên vết bỏng trong khoảng 2-3 tuần trước khi cơ thể đào thải và có tác dụng ngăn chặn các biến chứng. Sau đó, sử dụng một kỹ thuật rất phổ biến là nuôi những mảnh da có bề dày khác nhau từ tế bào da của chính bệnh nhân. Nghiên cứu điều trị bệnh đái tháo đường: Trong quá khứ, bệnh nhân mắc bệnh đái tháo đường cần tiêm insulin hàng ngày đã sử dụng chất chiết xuất từ insulin của lợn mãi cho đến những năm 1980, khi các nhà sản xuất bắt đầu sản xuất insulin sinh tổng hợp thông qua công nghệ DNA tái tổ hợp. Các tế bào sản xuất insulin trong tuyến tụy của lợn tương tự như của con người, do đó một số lượng đáng kể nghiên cứu về bệnh đái tháo đường đã nhằm mục đích cô lập và khai thác các tế bào tụy của lợn để phục vụ điều trị trong tương lai.

Nghiên cứu thử nghiệm độc lực và tác dụng của thuốc mới: Những con lợn thu nhỏ được phát triển vào những năm 1950 và đã được chọn lọc cho các nghiên cứu dược lý. Lợn thu nhỏ kích thước đã được sử dụng như một loài mới không phải sử dụng loài gặm nhấm trong thử nghiệm độc tính dược lý. Kích thước của lợn thu nhỏ được coi là một lợi thế cho các nhà nghiên cứu về mục đích đánh giá và kiểm tra các hóa chất và thuốc, vì trọng lượng cơ thể ảnh hưởng đến liều lượng và các thuốc thử có thể không có sẵn với số lượng lớn.

Theo Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (HHS), lợn đã trở thành mô hình động vật phổ biến sử dụng trong nghiên cứu y học, một phần bởi vì “hầu hết mọi người ít có gắn bó tình cảm với lợn” và vì vậy lợn được sử dụng làm công cụ nghiên cứu khoa học nói chung là chấp nhận được đối với khoa học và phù hợp với phạm trù đạo đức. Việc sử dụng lợn cho nghiên cứu y học càng được củng cố do một phần lợn được xem như một con vật cung ứng thực phẩm cho chúng ta hàng ngày. Việc sử dụng lợn trong nghiên cứu có thể tăng lên nhanh trong tương lai gần khi lợn được xem như là một thay thế cho các động vật không phải loài gặm nhấm khác, cả chó mèo - là những động vật nuôi trong nhà đồng hành và có tình cảm gần gũi với con người.

Tham khảo thêm thông tin tại bài viết: 8 điều bạn cần biết về mức năng lượng của cơ thể - Phần 1, 8 điều bạn cần biết về mức năng lượng của cơ thể - Phần 2

TS.BS. Lê Thanh Hải - Theo Sức khỏe & Đời sống
Bình luận
Tin mới
  • 19/10/2025

    6 lợi ích của quả ổi với người bệnh đái tháo đường

    Quả ổi chứa nhiều vitamin và khoáng chất như vitamin C và kali có thể giúp tăng cường độ nhạy insulin và điều chỉnh lượng đường trong máu. Dưới đây là 6 lợi ích của quả ổi với người bệnh đái tháo đường.

  • 19/10/2025

    Mất ngủ: Nguyên nhân, hậu quả và cách cải thiện giấc ngủ

    Trong cuộc sống hiện đại, giấc ngủ là một yếu tố thiết yếu giúp cơ thể phục hồi năng lượng và duy trì sức khỏe. Tuy nhiên, mất ngủ đang trở thành một vấn đề phổ biến, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới, từ người trẻ đến người cao tuổi. Tình trạng này không chỉ gây mệt mỏi mà còn kéo theo nhiều hệ lụy nghiêm trọng về sức khỏe thể chất và tinh thần. Vậy, điều gì gây ra mất ngủ, tác động của nó là gì, và làm thế nào để cải thiện giấc ngủ? Hãy cùng Viện Y học ứng dụng Việt Nam tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây.

  • 18/10/2025

    4 gia vị rẻ tiền trong nhà bếp hỗ trợ phòng ngừa ung thư

    Thực phẩm có nguồn gốc thực vật có lợi cho sức khỏe bởi giá trị dinh dưỡng và hỗ trợ phòng ngừa bệnh tật. Một số gia vị quen thuộc trong nhà bếp có chứa các hợp chất được nghiên cứu về khả năng hỗ trợ ngăn ngừa ung thư.

  • 18/10/2025

    Giao mùa gây ảnh hưởng như thế nào đến sức khỏe con người?

    Vào thời điểm giao mùa, thời tiết có thể làm ảnh hưởng lớn đến sức khỏe con người, thường dẫn đến các bệnh theo mùa, dị ứng và bùng phát các bệnh mãn tính. Các yếu tố như nhiệt độ giảm đột ngột, đổ ẩm tăng cao hoặc chất lượng không khí thay đổi thách thức cơ thể con người phải thích nghi. Vào lúc này, bạn nên hiểu rõ tầm quan trọng của việc giữ gìn sức khỏe, tham khảo ý kiến của bác sĩ để bảo vệ bản thân và gia đình.

  • 17/10/2025

    8 lý do nên ăn bông cải xanh

    Rẻ tiền nhưng rất giàu dinh dưỡng và có nhiều lợi ích cho sức khỏe. Đó chính là lý do không nên bỏ qua bông cải xanh trong thực đơn hằng ngày.

  • 17/10/2025

    Các bài tập thể dục đơn giản tại nhà cho người bận rộn

    Trong nhịp sống hối hả hiện nay, nhiều người bị cuốn vào công việc và các trách nhiệm gia đình, khiến việc dành thời gian cho tập luyện trở thành thách thức. Tuy nhiên, duy trì hoạt động thể chất không chỉ cải thiện sức khỏe mà còn nâng cao tinh thần và năng suất làm việc.

  • 16/10/2025

    Lần đầu tiên tại Việt Nam: Phẫu thuật thành công khối phình khổng lồ động mạch thận có áp dụng ghép thận tự thân

    Hà Nội (TTXVN 16/10) Các y, bác sĩ của Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa điều trị thành công khối phình khổng lồ của động mạch thận ở rốn thận cho một bệnh nhân nữ 37 tuổi.

  • 16/10/2025

    Sốt xuất huyết giao mùa: Cảnh giác cao độ trong thời tiết thất thường

    Trong bối cảnh thời tiết thất thường và chuyển mùa với độ ẩm cao, sốt xuất huyết trở thành mối đe dọa lớn đối với sức khỏe cộng đồng, đặc biệt tại các khu vực nhiệt đới như Việt Nam. Việc thời tiết thay đổi không chỉ tạo điều kiện cho muỗi vằn sinh sản mà còn có thể làm suy yếu hệ miễn dịch của con người. Do đó, nhận biết sớm triệu chứng và áp dụng biện pháp phòng chống hiệu quả là yếu tố then chốt để giảm thiểu rủi ro, nâng cao nhận thức về sự nguy hiểm của sốt xuất huyết trong giai đoạn giao mùa.

Xem thêm